ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı : 2017/66 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı : 2021/61

Karar Tarihi : 14/1/2021

R.G. Tarih – Sayı : 11/3/2021 – 31420

I. MALİ DENETİMİN KONUSU

Adalet ve Kalkınma Partisinin 2016 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II. İLK İNCELEME

1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Zühtü ARSLAN, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Serdar ÖZGÜLDÜR, Serruh KALELİ, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Recep KÖMÜRCÜ, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI, Muammer TOPAL, M. Emin KUZ, Hasan Tahsin GÖKCAN, Kadir ÖZKAYA, Rıdvan GÜLEÇ, Recai AKYEL ve Yusuf Şevki HAKYEMEZ’in katılımlarıyla 4/1/2018 tarihinde yapılan ilk inceleme toplantısında;

2. Adalet ve Kalkınma Partisinin 2016 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

- Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine,

- Esas incelemenin yapılabilmesi amacıyla Genel Merkez kesin hesabının dayanağını oluşturan gelir gider belgeleri ile bu belgelerin kaydedildiği defterleri Sayıştay Başkanlığına göndermesi için Partiye bu kararın tebliğinden itibaren otuz gün süre verilmesine,

OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III. ESASIN İNCELENMESİ

3. Adalet ve Kalkınma Partisinin Anayasa Mahkemesine verdiği 2016 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Sayıştay Başkanlığı tarafından hazırlanıp Raportör Ömer DURSUN tarafından Heyete sunulan esas inceleme raporu, Anayasa ve 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

4. Denetimin maddi ögelerini oluşturan defter ve belgelerde Partinin 2016 yılı gelirler toplamının 199.317.011,28 TL, bir önceki yıldan devreden nakit toplamının 16.119.612,62 TL, yıl sonundaki borç toplamının 40.446.429,25 TL olduğu ve giderler toplamının 187.537.146,58 TL, gelecek yıla devreden nakit toplamının 57.367.115,63 TL, gelecek yıla devreden nakit ve alacaklar toplamının 10.978.790,94 TL olduğu anlaşılmaktadır.

5. Partinin 2016 yılı kesin hesabının gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu hâliyle 2016 yılı kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

A. Gelirlerin İncelenmesi

1. Genel Merkez Gelirleri

6. Partinin Genel Merkez gelirleri toplamı 124.998.685,94 TL olup bu tutarın 2.212.735,92 TL’si parti mal varlığı gelirlerinden, 104.678.215 TL’si devlet yardımlarından, 18.020.623,51 TL’si bağış ve yardımlardan ve 87.111,51 TL’si diğer gelirlerden oluşmaktadır.

7. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2. İl Örgütleri Gelirleri

8. Parti il örgütlerinin gelirleri toplamı 74.318.325,34 TL olup bu tutarın 94.366 TL’si üye giriş aidatından, 4.329.475 TL’si üye yıllık aidatından, 499.003 TL’si satış gelirlerinden, 41.537.000 TL’si genel merkez yardımlarından, 102.818,46 TL’si parti malvarlığı gelirlerinden, 25.874.947,09 TL’si bağış ve yardımlardan ve 1.880.715,79 TL’si diğer gelirlerden oluşmaktadır.

9. Parti il örgütlerinin 2016 yılı kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan inceleme neticesinde gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

B. Giderlerin İncelenmesi

1. Genel Merkez Giderleri

10. Partinin Genel Merkez giderleri toplamı 97.627.146,93 TL olup bu tutarın 18.062.165,53 TL’si personel giderlerinden, 2.500.632,43 TL’si kira giderlerinden, 1.059.413,57 TL’si haberleşme giderlerinden, 748.115,96 TL’si basılı kâğıt, kırtasiye ve diğer giderlerden, 3.066.190,67 TL’si ısıtma, aydınlatma ve temizlik giderlerinden, 657.828,75 TL’si temsil ve ağırlama giderlerinden, 41.537.000 TL’si teşkilata yardım giderlerinden, 2.297.390,28 TL’si seyahat giderlerinden, 545.572,19 TL’si taşıma vasıta giderlerinden, 13.711.401,12 TL’si basın yayın ve tanıtım giderlerinden, 232.112,31 TL’si vergi, sigorta, noter ve mahkeme giderlerinden, 422.616,70 TL’si gelir getirici malzeme giderlerinden ve 12.786.707,42 TL’si diğer giderlerden oluşmaktadır.

11. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

2. İl Örgütleri Giderleri

12. Parti il örgütlerinin giderleri toplamı 89.909.999,65 TL olup bu tutarın 9.948.175,25 TL'si personel giderlerinden, 13.716.568,72 TL'si kira giderlerinden, 5.785.689,64 TL'si haberleşme giderlerinden, 2.206.497,02 TL'si basılı kâğıt, kırtasiye ve diğer giderlerden, 5.081.883,93 TL'si ısıtma, aydınlatma, temizlik giderlerinden, 27.556.877,43 TL'si temsil ve ağırlama giderlerinden, 925.543,25 TL'si teşkilata yardım giderlerinden, 2.810.908,60 TL'si seyahat giderlerinden, 3.355.136,30 TL'si taşıma ve vasıta giderlerinden, 4.583.892,73 TL'si basın yayın ve tanıtım giderlerinden, 5.021.154,16 TL’si vergi, sigorta, noter ve mahkeme giderlerinden, 627.270,21 TL'si gelir getirici malzeme giderlerinden ve 8.290.402,41 TL'si diğer giderlerden oluşmaktadır.

13. Parti il örgütlerinin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

C. Parti Mallarının İncelenmesi

14. Partinin 2016 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde 2.524.143 TL tutarında taşınmaz, 1.772.490,45 TL tutarında taşıt ve 2.200.498,81 TL tutarında demirbaş ve hak ediniminin olduğu anlaşılmıştır.

15. Yapılan inceleme neticesinde Partinin 2016 yılı içinde gerçekleştirdiği toplam 6.497.132,26 TL tutarındaki taşınır mal, taşınmaz mal, demirbaş ve hak ediniminin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu tespit edilmiştir.

IV. SONUÇ

Adalet ve Kalkınma Partisinin 2016 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

Partinin 2016 yılı kesin hesabında gösterilen 199.317.011,28 TL gelir, 16.119.612,62 TL bir önceki yıldan devreden nakit ve alacak, 40.446.429,25 TL yıl sonundaki borç toplamı ile 187.537.146,58 TL gider, 57.367.115,63 TL önceki yıldan kalan borç ödemeleri, 10.978.790,94 TL gelecek yıla devreden nakit ve alacak toplamının eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na uygun olduğuna 14/1/2021 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.