ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2008/37 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2014/34

Karar Günü:4.6.2014

R.g. Tarih-Sayı:02.07.2014-29048

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Genç Parti 2007 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü uyarınca Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, Mustafa YILDIRIM, A. Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Zehra Ayla PERKTAŞ’ın katılımlarıyla 16.7.2009 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Genç Partinin Anayasa Mahkemesine verdiği 2007 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren Raportör Zekeriya AYDIN tarafından hazırlanan esas inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde, Partinin 2007 yılı gelirleri toplamının 38.379.583,4 YTL, giderleri toplamının 18.123.971,11 YTL, ertesi yıla devreden borçlarının 458.546,41 YTL olduğu ve 16.697.279,68 YTL nakit mevcudunun 2008 yılına devrettiği anlaşılmaktadır.

2007 yılı hesabı ile ilgili olarak Partiye yazılan ve cevap için 30 gün süre verilen 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı Parti Genel Merkezinde muhatap bulunamadığı için 13.12.2013 günü mahalle muhtarına teslim edilmiş ve komşusuna bildirilmiştir. Parti yetkilileri söz konusu yazıda belirtilen hususlara cevap vermediklerinden mevcut bilgilerle değerlendirme yapılmıştır.

Parti yetkililerinin sundukları birleşik kesin hesabın incelenmesinde; Adıyaman, Artvin, Balıkesir, Bingöl, Çankırı, Çorum, Edirne, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, İçel, Kastamonu, Kayseri, Kırşehir, Konya, Kütahya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Nevşehir, Samsun, Sinop, Tekirdağ, Tokat, Uşak, Van, Yozgat, Zonguldak, Karaman, Batman, Şırnak, Bartın ve Karabük illerindeki teşkilatlara ait kira gideri ve Afyonkarahisar, Ağrı, Bilecik, Diyarbakır, Erzincan, Kars, Malatya, Muş, Niğde, Sivas, Şanlıurfa, Aksaray, Bayburt, Ardahan ve Iğdır illerindeki teşkilatların kira gideri olmasına karşın diğer yönetim gideri (su, elektrik, telefon, kırtasiye vb.) bulunmadığından, bu giderlerin nasıl karşılandığının belgeleriyle birlikte açıklanması 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile istenmiş ve 30 gün süre verilmiştir.

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususa cevap vermemişlerdir.

 Siyasi partilerin faaliyetlerini yürüttükleri genel merkez, il, ilçe veya belde başkanlıklarına ait binaların ya kendi mülkü veya kira olması gerekir. Şayet parti yetkililerine ait binalarda siyasi parti faaliyetinde bulunuluyor ise (il, ilçe veya belde teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) bu takdirde kira sözleşmesi düzenlenerek isabet eden tutarın partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.

Partinin il, ilçe ve belde örgütleri faaliyette olduğuna göre, bu yerlerin en azından yönetim giderlerinin (kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye, kuruluş vb.) olması gerekir. Yönetim giderlerinin hesaplarda görülmemesi kayıt dışı gelir ve gider yapıldığı anlamına gelmektedir. Bu durumda, 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesindeki bir siyasi partinin bütün gelirlerinin, o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceğine ilişkin hükmü ile yine aynı Kanun’un 70. maddesindeki bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı hükmüne aykırı davranılmış olmaktadır.

Mahkemeye hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması ile hesabın dışında gelir ve gider oluşturulması inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan, 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezinin gelirleri 37.614.240,12 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 29.862.105 YTL’si Devletçe yapılan yardımlar, 164.504,95 YTL’si kambiyo kârları, 13.020,67 YTL’si faiz gelirleri, 3.603.66 YTL’si sair gelirler, 607.494 YTL’si aday adaylığı aidatları, 360 YTL’si bağış ve yardımlar, 1.946,73 YTL’si diğer olağandışı gelir ve kârlar ile 6.961.205,11 YTL’si önceki yıldan devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2007 yılı muhasebe kayıtlarının tutulduğu yevmiye ve defteri kebir mevcut olup söz konusu defterler 2820 sayılı Kanun’un 60. maddesi gereğince Çankaya İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca 31.12.2003 tarihinde onaylanmıştır.

Parti Genel Merkezinin 2007 yılı mevcut belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti il örgütlerinin gelirleri 765.343,28 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 46.250 YTL’si üye giriş ve yıllık aidatı, 474 YTL’si sair gelirler, 20.500 YTL’si aday adaylığı aidatları, 4.796,13 YTL’si faaliyet gelirleri, 533.436,52 YTL’si bağış ve yardımlar, 146.150,44 YTL’si Genel Merkez yardımı ile 14.096,19 YTL’si ise önceki yıldan devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2007 yılı kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezinin 2007 yılı giderleri 17.372.479,91 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 358.449,87 YTL’si personel gideri, 52.107,76 YTL’si temsil ve ağırlama gideri, 39.297,08 YTL’si basılı kağıt-kırtasiye-büro gideri, 67.157,06 YTL’si haberleşme gideri, 408.340,58 YTL’si taşıma ve vasıta gideri, 361.139,48 YTL’si seyahat gideri, 176.671,01 YTL’si kira gideri, 42.250,36 YTL’si tamir bakım gideri, 27.291,33 YTL’si ısıtma-aydınlatma-temizlik-su gideri, 27.121,60 YTL’si vergi-harç-noter-sigorta gideri, 5.000,01 YTL’si basın ve yayın gideri, 146.150,44 YTL’si teşkilata yardımlar, 144.855,35 YTL’si sair yönetim gideri, 13.922.003,96 YTL’si seçim ve propaganda gideri, 231.348,46 YTL’si taşra gideri, 1.258,427,68 YTL’si kambiyo zararları, 18.277,90 YTL’si olağandışı gider ve zararlar ile 86.589,98 YTL’si demirbaşlardan oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2008 yılına devreden kasa ve banka mevcudu 16.697.279,68 YTL’dir.

Genç Parti Genel Merkezinin 2007 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

Muhasebe biliminin genel kabul görmüş temel kavramlarından biri “Belgelendirme” kavramıdır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 229. maddesinde, “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır” şeklinde tarif yapılmış ve “Fatura kullanma mecburiyeti” başlıklı 232. maddesinde de faturanın, hangi hâllerde ve kimler tarafından alınması ve verilmesinin gerektiği ifade edilmiştir. Bu bağlamda mal ve hizmet alımlarında bu işlemlerin fatura ile belgelendirilmesi zorunlu tutulmuş ve gerekli muhasebe kayıtlarının tutulmasında da faturanın tevsik edici belge olarak kullanılması gerektiği ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un “Makbuz mecburiyeti” başlıklı 236. maddesinde, “Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.” denilmiş ve makbuzun muhteviyatı da 237. maddede belirtilmiştir.

Yine aynı Kanun’un “Gider pusulası” başlıklı 234. maddesindeki, “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin;

3. Vergiden muaf esnafa; yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.

Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur.

Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir.” hükmünden fatura vermek mecburiyetinde olmayanlar için gider pusulası düzenleneceği anlaşılmaktadır.

2820 sayılı Kanun’un 70. maddesinin üçüncü fıkrasına göre beş milyon liraya kadar olan (2007 yılı için 48,86 YTL) harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığından, bu miktarı geçen harcamaların geçerli ve kanıtlayıcı bir belgeye dayanması gerekmektedir.

2820 sayılı Kanun’un 70. maddesinin ikinci fıkrasında, “Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır” ve aynı Kanun’un 75. maddesinin dördüncü fıkrasında, “Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir” ve 76. maddesinin dördüncü fıkrasında da, “Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir” hükümleri yer almıştır.

18.4.2013 günlü, 28622 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6456 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 54. maddesiyle 2820 sayılı Kanun’a eklenen geçici 19. madde ile 6111 sayılı Kanun’un 180. maddesiyle 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesinde yapılan değişikliklerin anılan değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Anayasa Mahkemesi tarafından sonuçlandırılmamış denetimler hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir.

a- Aşağıdaki tabloda belirtilen ve kişiler adına veya isimsiz olarak düzenlenen otobüs ve uçak biletlerine ait seyahat giderlerinin Parti bütçesinden karşılanma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Seyahat Giderlerine Ait Tablo

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

Biletlerin bazılarında isim yazmamaktadır. Seyahat giderlerinin Parti adına yapıldığına dair görevlendirme olurları ile harcamaların Parti adına yapıldığına ilişkin bilgi ve belge bulunmadığından dolayı Parti adına gider yazılan seyahat giderleri Parti amaçlarına uygun ve Parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmemiştir.

b- Cezaların Parti bütçesinden karşılanma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Cezalara Ait Tablo

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususa cevap vermemişlerdir.

2820 sayılı Kanun’un 75. maddesinin dördüncü fıkrasında, “Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verilir.” denilmektedir. Anayasa Mahkemesince siyasi partinin veya Hazinenin zarara uğrayıp uğramadığı konusunda bir denetim yapılmadığı gibi Parti bütçesi ile Hazine arasında doğrudan bir ilişki de bulunmamaktadır. Kanuna aykırı gelir ve giderlerin Hazineye gelir kaydedilmesi Hazinenin zararını tazmin amacıyla değil ortaya çıkan hukuka aykırılığa bir yaptırım olması amacıyla düzenlenmiştir.

Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları veya kişisel kusurları sonucu oluşan cezalardan Parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkânı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır. Bu nedenle 705,15 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

c- Aşağıdaki tabloda belirtilen kişisel harcamaların Parti bütçesinden karşılanma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususa cevap vermemişlerdir.

Söz konusu giderlerin siyasi faaliyetin icrası nedeniyle yapılan harcamalardan olmadığı, bu giderlerin kişisel olması nedeniyle Parti amacına yönelik harcama olarak değerlendirilemeyeceği açıktır. Bu nedenle 9.742,62 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

d- Basın mensuplarına ait giderlerin Parti bütçesinden karşılanma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

Basın için araç kiralama ve diğer giderler Parti bütçesinden yapılmıştır. Basın mensuplarının siyasi partilerin toplantı veya organizasyonları izlemek ve/veya buradan haber yapmak amacıyla yapacakları giderler kendi kuruluşları tarafından karşılanması gereken yönetim giderleridir. Dolayısıyla bu giderlerin Parti tarafından karşılanması 2820 sayılı Kanun’un 70. maddesinde belirtilen, “siyasi partilerin giderlerinin amaçlarına aykırı olamayacağı” hükmüne aykırıdır. Haber amaçlı mitingi izleyen basın mensuplarının yapacakları giderlerin kendi kuruluşları tarafından karşılanması gereken yönetim gideri olduğu dikkate alındığında, basın mensuplarının giderlerinin Parti yerine kendi ait oldukları kuruluşlarca karşılanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Haber, yorum ve gözlem amacıyla yapılan gazetecilik faaliyetinin gideri Parti bütçesinden karşılanamayacağından 5.607 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

e- Kontörlerin Partinin hangi faaliyeti için alındığının bildirilmesi ile kişi adına kayıtlı telefonlara alınan kontör bedellerinin Parti bütçesinden karşılanma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

Kimlere alındığına dair bir bilgi olmadığı gibi, bu kontörlerin Parti faaliyetleri için kullanıldığına dair kanıtlayıcı bilgi ve belge de bulunmamaktadır. Bu nedenle Parti adına yapılmış bir gider olarak kabul edilmemiştir.

f- Aşağıdaki tabloda gösterilen işçi alacaklarından kaynaklanan faiz ve diğer masrafların Parti bütçesinden karşılanma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

 İşçi Alacaklarına Ait Liste

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

6111 sayılı Kanun’un 180. maddesi ile değişik 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesinin sekizinci fıkrasında, “Siyasi partiler, mal ve hizmet alım sözleşmelerinden kaynaklanan mahkeme kararları ile ödedikleri miktarı ve masraflarını gider olarak kaydedebilirler.” düzenlemesi yapılmıştır. Kanun “mal ve hizmet alım sözleşmelerinden kaynaklanan” giderlerin ödenmesine imkân vermektedir. İş Kanunu ve sözleşmesi kapsamında işçinin hakkı olan alacağının ödenmemesi sonucunda işçi alacağını açtığı dava sonucunda faiziyle birlikte tahsil etmiştir. Parti yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için gerekli tedbirleri almaları gerekir. Bu tedbirlerin alınmaması sonucu oluşacak faiz ve diğer masrafların Parti bütçesinden ödenmesini kabul etmek mümkün değildir. Dolayısıyla, işçi alacağı mal ve hizmet alım sözleşmesi kapsamında olmadığından, işçi alacağına ilişkin ödenen faiz ve buna bağlı giderler 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesinin sekizinci fıkra kapsamına girmemektedir.

Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan faiz ve diğer masraflar toplamı 23.751,35 YTL’den Parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkânı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır.

g- Halil Şahin DOST’un aldığı avansların mahsubu yapılırken gider yazılan tutar ile sunulan belgeler arasında farklılıklar oluşmuştur. Belgesiz tutarların gider yazılma nedeni ile 2007/38610 ve 2007/43358 nolu dosya içeriğinin ve Parti ile ilgisinin bildirilmesi 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Halil Şahin DOST’a Ait Harcamalar

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

Belgesiz olan ve yevmiyeye gider yazılan 1.108,86 YTL’dir. 213 sayılı Kanun’a göre düzenlenmiş belge aslı veya 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesine uygun belgeler olmadan yapılan 1.108,86 YTL tutarındaki giderin 2820 sayılı Kanun’un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir.

3.4.2007 gün ve 426 yevmiyede 2007/38610 nolu dosyadaki 1.365,30 YTL ve 2007/43358 nolu dosyadaki 1.365,30 YTL ile ilgili içeriğin ve Parti ile ilgisinin bildirilmesi istendiği hâlde cevap verilmemesi nedeniyle dosyaların Parti ile ilgisi anlaşılamamıştır.

Parti tüzel kişiliğine veya adına açılan davalara ilişkin giderler Parti tarafından karşılanmaktadır. Ancak Parti Başkanı veya üyesi kişilerin şahsi dava giderleri Parti bütçesinden karşılanamaz. İstenen bilgi verilmediğinden ve davanın Parti ile ilgisi anlaşılamadığından dolayı 2.730,6 YTL’nin Parti tarafından karşılanması kabul edilmemiştir.

1.108,86 YTL ile 2.730,6 YTL toplamı olan 3.839,46 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

h- 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak düzenlenmiş kanıtlayıcı belgeler olmadan gider yapılma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Tablo-1

Tablo-2

Sulh ve İbra Protokolü ile Yapılan Ödemeler (Tablo-3)

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

2820 sayılı Kanun’un 70. maddesinde, beş milyon (2007 yılı için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli ve kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir. Alınan hizmet bedeli karşılığı 213 sayılı Kanun’a uygun düzenlenmiş belge olmadan kaydedilen giderin, 2820 sayılı Kanun’un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.

213 sayılı Kanun’a göre düzenlenmiş fatura veya benzeri belgeler ile 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesine uygun belgeler olmadan yapılan toplam 14.658,89 YTL tutarındaki giderin 2820 sayılı Kanun’un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir.

ı- Allan Gerson Internatıonal Law’ın (2131 S Street, NW Washington DC 20008, Tel (202) 234-9717 Fax (202)234-9727, ag@ag-il.com) Partiye nasıl bir danışmanlık hizmeti verdiğinin ve içeriğinin açıklanması, hesap için katlanılan diğer hizmetler ve giderleri kanıtlayıcı belgelerin, Parti ile Allan Gerson Internatıonal Law arasında imzalanan sözleşmenin ve söz konusu şirketin yaptığı hizmetleri kanıtlayıcı Partiye verdiği dokümanların (cd, materyal, yazı vb.) gönderilmesi 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Allan Gerson Internatıonal Law’ın Düzenlediği Fatura Listesi

Allan Gerson Internatıonal Law’a Yapılan Ödemeler

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

42.403,58 $’lık fatura, Anayasa Mahkemesinin E.2007/7, K.2011/24 sayılı kararıyla Hazineye irat kaydedilen 2006 yılındaki işlemlerin devamı niteliğinde olduğundan söz konusu kararda belirtilen aynı gerekçelerle 60.726,16 + 2.943,64 YTL EFT gideri toplamı 63.669,8 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

i- BRC Pazarlama ve İletişim Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. (Ulus Mahallesi Adnan Saygun Caddesi Özlem Apt. No:17 Daire.3 Beşiktaş/İstanbul, Beşiktaş V.D. 187 048 4300) ile Parti arasında imzalanan sözleşmenin ve söz konusu şirketin yaptığı hizmetler karşılığında Partiye verdiği dokümanların (cd, materyal vb.) gönderilmesi ve yapılan reklamların içeriğinin ayrıntılı olarak bildirilmesi 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

BRC Pazarlama ve İletişim Danışmanlık Hizmetleri Limited Şirketi Tarafından Partiye Düzenlenen Faturaların Dökümü

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

BRC Pazarlama ve İletişim Danışmanlık Hizmetleri Ltd. şirketi organizasyon işini üstlenmiştir. Bu nedenle yayın yapan medya kuruluşlarının BRC’ye kestiği faturalarının olması gerekir. BRC’nin hizmet aldığı kişi veya firmaların düzenleyip BRC şirketine vermiş olduğu kanıtlayıcı belgeler olmadığı gibi Parti ile BRC firması arasında imzalanmış olması gereken bir sözleşme de bulunmamaktadır.

Genç Parti ile şirket arasında ki sözleşme ile söz konusu şirketin yaptığı hizmetler karşılığında Partiye verdiği dokümanlar (cd, materyal vb.) ile yaptığı hizmetlerin ne olduğunu belirten belgelerin gönderilmesinin istenmesindeki amaç, gerçekte böyle bir hizmetin alınıp alınmadığı, alınan hizmetin siyasi faaliyetler kapsamında olup olmadığı ile alınan hizmet için ödenen ücretin nasıl belirlendiğini tespit etmek içindir. Bu hizmetlerle ilgili kanıtlayıcı hiçbir bilgi ve belge hesap yılına ait evraklar arasında bulunmamaktadır.

213 sayılı Kanun’un 3. maddesinin (B) bendine göre, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Gerçek mahiyeti saptayabilmek için faturanın düzenlenmiş olması yeterli değildir. Bu bağlamda Parti ile BRC arasındaki hizmet ilişkisinin varlığını kanıtlayacak hukuki durumu yansıtan ve yeterli kanaat oluşmasına yarayacak belgelerin olması gerekir.

Alındığı ifade edilen hizmet işinde sözleşmenin ve belgelerin olmaması nedeniyle bu hizmetin Partinin siyasi faaliyetleri kapsamında olup olmadığı anlaşılamamıştır. Bu nedenle 11.005.399,41 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

j- Aşağıdaki tabloda belirtilen firmalardan Partinin aldığı hizmetin ayrıntılı belirtilmesi ile bu hizmetlere ilişkin dokümanların (cd, materyal, sözleşme vb.) gönderilmesi ve yapılan reklamların içeriğinin ayrıntılı olarak bildirilmesi 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

 Faturaların Dökümü

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

Partinin aldığı hizmetin ayrıntılı belirtilmesi ile bu hizmetlere ilişkin dokümanların gönderilmesinin istenmesinde ki amaç, gerçekte böyle bir hizmetin alınıp alınmadığı ile alınan hizmetin siyasi faaliyetler kapsamında olup olmadığını tespit etmek içindir. Bu hizmetlerle ilgili kanıtlayıcı hiçbir bilgi ve belge hesap yılına ait evraklar arasında bulunmamaktadır.

213 sayılı Kanun’un 3. maddesinin (B) bendine göre, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Gerçek mahiyeti saptayabilmek için faturanın düzenlenmiş olması yeterli değildir. Bu bağlamda Parti ile firma arasındaki hizmet ilişkisinin varlığını kanıtlayacak hukuki durumu yansıtan ve yeterli kanaat oluşmasına yarayacak belgelerin olması gerekir.

Alındığı ifade hizmetin Partinin siyasi faaliyetleri kapsamında olup olmadığı anlaşılamadığından 1.301.130 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

 k- Parti tarafından çeşitli tarihlerde yemek bedelleri ödenmiştir. Yemek bedellerinin içeriğine ilişkin bilgiler yer almamaktadır. Tabloda belirtilen yemek ve bağlı giderlerin Parti tarafından karşılanma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

Yemek bedellerinin içeriğine ilişkin bilgilerin istenmesinin ve yemek ile bağlı giderlerin Parti tarafından karşılanma nedeninin sorulmasında ki amaç bu giderlerin Partinin yönetim gideri mi olduğu veya Partideki kişilerin (Genel Başkan, Parti üyeleri, Parti çalışanları vb.) özel harcamalarının Parti tarafından karşılanıp karşılanmadığını tespit edebilmek içindir.

İstenen hususlarla ilgili yeterli ve açıklayıcı bilgi ve belge bulunmaması, yemek yenen yerler ile içerikleri dikkate alındığında bu harcamaların özel olduğu ve Partinin yönetim giderleri ile ilgili olmadığı kabul edilmiştir. Bu bağlamda kişiler tarafından karşılanması gereken yemek ve buna bağlı giderlerin Parti tarafından karşılanması sonucu 40.188,79 YTL’nin Hazineye gelir yazılması gerekir.

l- Aşağıda ki tabloda belirtilen akaryakıt alımlarına ilişkin hangi araçlara hangi tarihte ne miktar akaryakıt alındığını gösteren akaryakıt fişi veya geçerli listelerin gönderilmesi 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Akaryakıt Giderlerine Ait Tablo

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

Araçlar, Parti teşkilatının mülkiyetinde ise buna ilişkin ruhsat fotokopilerinin, kiralanan araçlar ise kira sözleşme örneklerinin, Parti gönüllülerinin araç tahsis ettiği araç ise buna ilişkin sözleşme örneğinin olması gerekir. Parti gönüllülerinin araç tahsis etmesi durumunda araçların tahsis edildiğine dair sözleşme düzenlenerek tahsis miktarı bağış olarak kayıt edilmelidir. Parti araçları (kiralama-mülkiyet) haricindeki giderlerin Parti amaçlarına uygun ve Parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmesi mümkün değildir.

Hangi araçlara hangi tarihte ne miktar akaryakıt alındığını gösteren akaryakıt fişi veya geçerli listelerin gönderilmesinin istenmesinde ki amaç alınan akaryakıtın Partiye ait araçlar ile siyasi parti faaliyeti kapsamında olup olmadığını tespit etmek içindir. Belgelerden akaryakıtların hangi araçlar için alındığı anlaşılamamaktadır.

213 sayılı Kanun’un 3. maddesinin (B) bendine göre, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Gerçek mahiyeti saptayabilmek için faturanın düzenlenmiş olması yeterli değildir. Bu bağlamda alınan akaryakıt faturasının siyasi parti faaliyetleriyle ilgili olup olmadığı kanıtlayıcı araç fişleri ve diğer belgelerin varlığıyla mümkündür. İstenen bilgi ve belgelerin olmaması harcamanın Parti amaçlarına uygun ve tüzel kişiliği adına yapılmadığı kanaatine neden olmuştur.

Faturalarda belirtilen akaryakıtlara ilişkin yeterli ve geçerli belgenin olmaması nedeniyle 83.875,17 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

 m- Demre Turizm’den 06 TA 994 plakalı araç 18.6.2007 tarihinde kiralanmış ve 23.6.2007 tarihinde iade edilmiş, iade edilen araç yerine 06 AC 8976 plakalı 2004 model Opel Astra verilmiştir. 4.7.2007 gün ve 1112 nolu yevmiyede Komgıda Ticaretin 24.6.2007 tarih ve 0051 nolu fişi ile 121,02 YTL, Haraniler Petrolcülük Karaman 30.6.2007 tarih ve 00257 nolu fişi ile 150,03 YTL’lik akaryakıt 06 TA 994 plakalı araca alınmıştır. İade edilen 06 TA 994 plakalı araca ait akaryakıt giderinin Parti bütçesinden karşılanma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

Parti tarafından kiralanan ancak firmaya iade edilen 06 TA 994 plakalı araca Partide bulunmadığı süre içinde alınan 271,05 YTL’lik akaryakıt giderinin Parti bütçesinden karşılanması mümkün olmadığından bu tutarın Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

n- Otel Seyhan Pınar Madencilik ve Turizm A.Ş.’ye ait 5.393,50 YTL’lik 6.7.2007 tarih ve 976210 nolu fatura 6.7.2007 gün ve 1124 nolu yevmiyede ödenmiş olmasına rağmen, aynı firmanın aynı tarih ve numaralı firma tasdikli fotokopisi 6.7.2007 gün ve 1128 nolu yevmiye ile de ödenmiştir. Mükerrer ödemede bulunma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

Mükerrer ödenen 5.393,50 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

o- 28.7.2007 gün ve 1313 nolu yevmiyede Partinin Demre Ticaretten 2.7.2007 tarih ve 018560 nolu fatura ile kiraladığı 07 AOF 40 plakalı otobüse Susesi Gıda Petrol ve Turizm A.Ş’nin 16.7.2007 tarih ve 11 nolu satış fişi ile alınan 701,750 lt. motorine ait 1.599,99 YTL tutarındaki fiş iptal edildiği halde yevmiyeye gider yazılma nedeni 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

İptal edilen fişin gider yazılması nedeniyle 1.599,99 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

ö- Aşağıdaki tabloda gösterilen ve yevmiyeye gider kaydedilen tutarlara ilişkin belgelerin gönderilmesi 2.12.2013 gün ve 33787353/107.02-969/3650 sayılı yazı ile sorulmuş ve 30 gün süre verilmiştir.

Yevmiyede Gider Kaydı Olup Belgesi Olmayanlar

Parti yetkilileri yukarıda belirtilen hususlara cevap vermemişlerdir.

2820 sayılı Kanun’un 76. maddesinin dördüncü fıkrasında, belgelendirilmesi gerektiği hâlde belgelendirilmeyen Parti giderleri miktarınca Parti malvarlığının Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irat kaydedileceği; 70. maddesinin üçüncü fıkrasında ise beş milyon (2007 yılı için 48,86 YTL) liraya kadar harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı geçen harcamaların fatura veya makbuz gibi belgelerle tevsik edilmesi zorunlu olduğu belirtilmiştir.

Bu bağlamda, belgelendirilmesi gerektiği hâlde belgelendirilmeyen 17.059,95 YTL tutarındaki Parti malvarlığının Hazineye gelir yazılması gerekir.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin 2007 yılı giderleri 751.491,20 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 20.228,347 YTL’si personel gideri, 102.004,49 YTL’si temsil ve ağırlama gideri, 28.343,97 YTL’si basılı kağıt-kırtasiye-büro gideri, 40.657,25 YTL’si haberleşme gideri, 28.385,31 YTL’si taşıma ve vasıta gideri, 3.674,75 YTL’si seyahat gideri, 290.552,85 YTL’si kira gideri, 8.918,38 YTL’si tamir bakım gideri, 36.286,07 YTL’si ısıtma-aydınlatma-temizlik-su gideri, 1.207,65 YTL’si vergi-harç-noter-sigorta gideri, 28.811,48 YTL’si basın ve yayın gideri, 16.108,82 YTL’si teşkilata yardımlar, 60.357,99 YTL’si sair yönetim gideri, 84.561,91 YTL’si seçim ve propaganda gideri, 491,94 YTL’si taşra gideri, 400 YTL’si olağandışı gider ve zararlar ile 500 YTL’si özel maliyetlerden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2008 yılına devreden nakit mevcudu 391,85 YTL’dir.

Parti il örgütlerinin 2007 yılı kesin hesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

 C- Parti Mallarının İncelenmesi

Partinin 2007 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, taşınmaz edinilmediği ve değeri 100 YTL’yi aşan 86.589,98 YTL tutarındaki taşınır mal ediniminin 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Genç Partinin 2007 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1- Partinin 2007 yılı kesin hesabında gösterilen 38.379.583,4 YTL gelir, 18.123.971,11 YTL gider, 458.546,41 YTL borç ile 16.697.279,68 YTL kasa ve banka devrinin Hazineye gelir kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na uygun olduğuna,

2- 2820 sayılı Kanun’un 70. maddesine aykırı olarak Parti amaçlarına uygun olmayan ve Parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen ile belgelendirilmesi gerektiği hâlde belgelendirilmeyen toplam 12.595.192,15 YTL karşılığı malvarlığının aynı Kanun’un 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazineye gelir kaydedilmesine,

3- Hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması ile hesabın dışında gelir ve gider oluşturulması inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan, 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

4.6.2014 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.