ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2010/16 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2013/125

Karar Günü:11.12.2013

R.G. Tarih-Sayı:08.01.2014-28876

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Yüce Diriliş Partisi 2009 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Yüce Diriliş Partisi 2009 yılı kesin hesabının ilk incelemesi sonucunda, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine 11.12.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Yüce Diriliş Partisinin Anayasa Mahkemesine verdiği 2009 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren Raportör Zekeriya AYDIN tarafından hazırlanan esas inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde, Partinin 2009 yılı gelirleri toplamının 55.251,37 TL, giderleri toplamının 39.437,26 TL olduğu ve 15.814,11 TL'nin kasa ve banka mevcudu olarak 2010 yılına devrettiği anlaşılmaktadır.

Partinin 2009 yılı kesin hesabının, Merkez Karar ve Yönetim Kurulunun 22.6.2010 gün ve 43 sayılı kararı ile kabul edilerek onaylandığı görülmüştür.

Bu itibarla, Yüce Diriliş Partisi 2009 yılı kesin hesabının gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu hâliyle Partinin 2009 yılı kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezinin gelirleri 28.691,08 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 22.041,08 TL'si geçen yıldan devreden kasa ve banka, 1.000 TL'si üye yıllık aidatı, 5.650 TL'si bağış ve yardımlardan oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2009 yılı muhasebe kayıtlarının tutulduğu işletme defteri Çankaya İlçe Seçim Kurulu tarafından 7.6.2007 tarihinde mühürlenmiş ve onaylanmıştır.

Yüce Diriliş Partisi 2009 yılı defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Partinin Eskişehir ve İstanbul il örgütleri gelirleri 26.560,29 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 371,29 TL'si geçen yıldan devreden nakit, 150 TL'si üye giriş aidatı, 1.850 TL'si üye yıllık aidatı, 24.189 TL'si bağış ve yardımlardan oluşmaktadır.

Partinin Eskişehir ve İstanbul il örgütlerinin 2009 yılı kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezinin 2009 yılı giderleri 14.848,71 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 562,54 TL'si haberleşme giderleri, 1.287,20 TL'si basılı kağıt, kırtasiye, büro giderleri, 9.600 TL'si kira giderleri, 1.413,57 TL'si ısıtma aydınlatma, su ve temizlik giderleri, 1.884,60 TL'si vergi, resim, harç, noter ve sigorta giderleri, 100,80 TL'si diğer giderlerden oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2010 yılına devreden kasa ve banka mevcudu 13.842,37 TL'dir.

Genel Merkezin 2009 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen konu dışındaki giderlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

İşletme defterinin 25.12.2009 tarih ve 54 numaralı sırasında 629,90 TL vergi olarak gider yazılmıştır. Belge olarak yarım A4 kağıdına “25.12.2009 629,90 TL” yazılmış kağıt bulunmaktadır. Verginin yatırıldığına dair tahsilat makbuzunun gönderilmesi istenmiştir.

Parti yetkilileri, “Stopaj bedelinin ödendiğine dair belge ektedir.” şeklinde cevap vermişlerdir.

İşletme defteri ile Parti yetkililerinin gönderdiği Mükellef Tahsilat Sorgulamasındaki bilgiler aşağıda gösterilmiştir.

Mükellef Tahsilat Sorgulama çıktısında görünen 616,9 TL'nin işletme defterinde kaydına rastlanılmamış, işletme defterine 25.12.2009 tarih ve 54 sayı ile kaydedilen 629,9 TL ise Mükellef Tahsilat Sorgulama çıktısında görünmemektedir. Mükellef Tahsilat Sorgulamasında görünen 616,9 TL ile işletme defterinde kaydı bulunan 629,9 TL'nin aynı olduğu ileri sürülebilir ise de rakamların birbirini tutmaması ve kayıt ile gönderilen belgenin tutarsız olması nedeniyle bu yöndeki savunma kabul edilmemiştir.

Verginin yatırıldığına dair tahsilat makbuzu gönderilmediğinden 629,9 TL'nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

M. Emin KUZ bu görüşe katılmamıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Partinin Eskişehir ve İstanbul il örgütleri 2009 yılı giderleri 24.588,55 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 1.888,79 TL'si haberleşme giderleri, 17.400 TL'si kira giderleri, 790,11 TL'si ısıtma aydınlatma, su ve temizlik giderleri, 4.509,65 TL'si vergi, resim, harç, noter ve sigorta giderlerinden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2010 yılına devreden kasa ve banka mevcudu 1.971,74 TL'dir.

Partinin Eskişehir ve İstanbul il örgütlerinin 2009 yılı kesin hesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerinin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Mallarının İncelenmesi

Parti yetkilileri, Partinin 2009 yılında taşınmaz ile değeri yüz Türk Lirasını aşan taşınır mal, menkul kıymet ve hak ediniminin olmadığına dair yazılı beyanda bulunmuş iseler de, 5.8.2009 tarih ve 09/14 sayılı yazı ekinde gönderilen belgelerden 2007 yılında kullanılmaya başlanılan ancak kayda 2009 yılında giren 12.570 TL demirbaş ediniminin olduğu anlaşılmaktadır.

IV- SONUÇ

Yüce Diriliş Partisi 2009 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1- Partinin 2009 yılı kesin hesabında gösterilen 55.251,37 TL gelir, 39.437,26 TL gider ile 15.814,11 TL kasa ve banka mevcudu devrinin Hazineye gelir kaydedilen dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna OYBİRLİĞİYLE,

2- 2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine aykırı olarak Partinin amaçlarına uygun olmayan ve Parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 629,9 TL karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 75. maddesi gereğince Hazineye gelir kaydedilmesine, M. Emin KUZ'un karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,

11.12.2013 gününde karar verildi.

KARŞIOY GEREKÇESİ

Yüce Diriliş Partisi'nin 2009 Yılı Kesinhesabının incelenmesi sonucunda, Kesinhesapta gösterilen giderlerden 629,90 TL'nin Parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulünün mümkün görülmediği gerekçesiyle Hazineye gelir kaydedilmesine karar verilmiştir.

Kararın gerekçesinde, işletme defterinde vergi olarak gider yazılan 629,90 TL verginin yatırıldığına dair tahsilat makbuzu istendiğinde Parti yetkililerince “Mükellef Tahsilat Sorgulama” çıktısının gönderildiği, ancak bu belgede görünen ödeme miktarının 616,90 TL olduğu, bu iki miktarın gösterdiği giderin “aynı olduğu düşünülebilir ise de rakamların tutmaması” sebebiyle belgenin kabul edilmediği belirtilmiştir.

2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 6111 sayılı Kanunla değişik 74. maddesinde, Anayasa Mahkemesi tarafından siyasî partilerin gelir ve giderlerine ilişkin olarak yapılacak kanuna uygunluk denetiminde harcamaların gerçek mahiyetinin esas alınacağı, şekle ve usule ilişkin eksikliklerin harcamaların kabul edilmemesini gerektirmeyeceği, harcamaların fatura ve fatura yerine geçen belgeler ile bu belgelerin temin edilmesinin mümkün olmadığı hallerde harcamanın doğruluğunu gösterecek muhtevaya sahip olmak şartıyla diğer belgelerle tevsik edileceği hükme bağlanmıştır.

Yapılan denetimde Parti tarafından açıklanması istenen vergi stopajı ile ilgili olarak Parti yetkililerince gönderilen “Mükellef Tahsilat Sorgulama” çıktısında görünen meblağın işletme defterine kaydedilen meblağdan 13 TL az olduğu anlaşılmaktadır.

“Mükellef Tahsilat Sorgulama” çıktısının, Kanunun 74. maddesinde öngörülen belgelerden kabul edilerek aradaki 13 TL'lik farkın Kanuna uygunluğunun denetlenmesi gerekirken 629,90 TL'nin tamamının irad kaydedilmesi anılan Kanun hükmü ile bağdaşmamaktadır.

Bu sebeplerle, Kararın 629,90 TL karşılığı Parti malvarlığının Hazineye gelir kaydedilmesine ilişkin bölümüne katılmıyorum.