ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı:2003/13 (Siyasî
Parti Malî Denetimi)
Karar Sayısı:2011/21
Karar Günü:28.9.2011
R.G.
Tarih-Sayı:15.10.2011-28085
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
Genç Parti'nin 2002 yılı kesinhesabının incelenmesidir.
II- İLK İNCELEME
Genç Parti'nin 2002 yılı kesinhesabının ilk incelemesi
sonucunda;
'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının
incelenmesine Osman Alifeyyaz PAKSÜT'ün karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA' karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Partinin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2002 yılı
kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde
yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve Anayasa
Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı
Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer
yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini
oluşturan defter ve belgelerde Genç Parti 2002 yılı gelirleri toplamının
14.312.605.284.410.- tl, giderleri toplamının 26.400.310.181.813.- tl,
borçlarının 12.109.735.570.794.- tl olduğu, 11.746.963.391.- liranın kasa ve
banka mevcudu olarak 2003 yılına devrettiği anlaşılmaktadır.
Parti'nin 2002 yılı birleşik kesinhesabının, Merkez
Yönetim Kurulu'nun 29.6.2003 gün ve 20 sayılı kararı ile kabul edilerek
onaylandığı görülmüştür.
Genç Parti 2002 yılı birleşik kesinhesabının gelir ve
gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu haliyle partinin
2002 yılı birleşik kesinhesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Yasa'ya uygun
olduğu sonucuna varılmıştır.
A- Gelirlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Parti Genel Merkezi'nin 2002 yılı gelirleri
14.156.116.109.402.- tl olarak gösterilmiştir.
Bunun 14.027.500.000.000.- lirası üye giriş ve yıllık
aidatından, 75.735.450.000.- lirası aday adaylığı aidatından, 52.120.000.000.-
lirası bağış ve yardımlardan ve 760.659.402- lirası ise önceki yıl kasa
mevcudundan oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezinin 2002 yılı defter kayıtları ve
gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya
uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri
Gelirleri
Parti il örgütlerinin 2002 yılı gelirleri
156.489.175.008.- tl olarak gösterilmiştir.
Bunun 12.680.183.020.- lirası üye giriş ve yıllık
aidatından ve 143.808.991.988.-lirası bağış ve yardımlardan oluşmaktadır.
Parti il örgütlerinin 2002 yılı kesinhesap çizelgelerinin
gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun
olduğu sonucuna varılmıştır.
B- Giderlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Parti Genel Merkezinin 2002 yılı giderleri
26.234.958.173.112.- lira olarak gösterilmiştir.
Bunun 234.240.632.624- lirası personel gideri,
2.086.185.000.- lirası temsil ve ağırlama gideri, 367.182.196.079.- lirası
basılı kağıt-kırtasiye-büro gideri, 1.275.504.764.002.- lirası haberleşme
gideri, 1.441.937.561.516.- lirası taşıma ve vasıta gideri,
11.928.825.477.801.- lirası seyahat gideri, 1.650.652.707.644.- lirası kira
gideri, 339.490.066.719.- lirası tamir bakım gideri, 59.243.261.968.- lirası
ısıtma-aydınlatma-temizlik-su gideri, 11.900.872.115.- lirası
vergi-harç-noter-sigorta gideri, 4.673.979.685.952.- lirası basın ve yayın
gideri, 382.738.883.087.- lirası sair yönetim gideri, 3.292.418.378.567.-
lirası satın alınan propaganda malzeme gideri, 18.053.005.070.-lirası taşra
gideri, 553.787.034.819.- lirası demirbaş gideri ve 2.917.460.149.- lirası
önceki yıl giderlerinden oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezi'nin 2003 yılına devreden kasa ve
banka mevcudu 5.155.381.005.- liradır.
Genç Parti Genel Merkezi'nin 2002 yılı defter kayıtları
ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki
giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna
varılmıştır.
Muhasebe biliminin genel kabul görmüş temel
kavramlarından biri 'Belgelendirme' kavramıdır. Vergi Usul Kanunu'nun 229.
maddesinde 'Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin
borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır' şeklinde tarif yapılmış ve
'Fatura Kullanma Mecburiyeti' başlıklı 232. maddesindeki hükmüne göre de,
faturanın hangi hallerde ve kimler tarafından alınması ve verilmesinin
gerektiği ifade edilmiştir. Bu bağlamda mal ve hizmet alımlarında bu işlemlerin
fatura ile belgelendirilmesi zorunlu tutulmuş ve gerekli muhasebe kayıtlarının
tutulmasında da faturanın tevsik edici belge olarak kullanılması gerektiği
ifade edilmiştir.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinin üçüncü fıkrasına göre
beş bin liraya kadar olan (2002 yılı için 18.175.341.- lira) harcamaların
makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığından, bu
miktarı geçen harcamaların geçerli ve kanıtlayıcı bir belgeye dayanması
gerekmektedir.
2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70. maddesinde,
'Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti
tüzelkişiliği adına yapılır' ve aynı
Kanun'un 75. maddesinde, 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi
partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna
uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir
kaydedilmesine karar verir' ve 76. maddesinde de, 'Belgelendirilmesi
gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı,
Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir' hükümleri yer
almıştır.
25 Şubat 2011 tarih ve 27857 mükerrer sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun yayınlandığı tarih
itibariyle yürürlüğe girdiğinden ve geçici maddelerde yargılanmamış siyasi
parti hesaplarında değiştirilen hükümlerin uygulanacağına dair düzenleme de
yapılmadığından dolayı bu tarihten önceki denetim ve yargılamada değişiklikten
önceki hükümler uygulanacaktır.
1- Parti görevlilerinin Vergi, SSK ve diğer ödemelerle
ilgili yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan gecikme zammı,
bedeli ve buna bağlı giderler Parti bütçesinden ödenmiştir.
Gecikme Zammı ve Faiz Ödeme Tablosu
Yevmiye tarih ve no
|
İçerik
|
Faiz veya gecikme tutarı
|
10.1.2002/3
|
Elektrik gecikme bedeli
|
6.271.110
|
31.1.2002/6
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
' '
|
SSK gecikme zamları
|
7.452.861
|
28.2.2002/8
|
SSK gecikme zamları
|
7.524.883
|
' '
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
20.3.2002/11
|
Elektrik gecikme bedeli
|
10.677.206
|
' '
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
' '
|
SSK gecikme zamları
|
7.574.692
|
10.4.2002/14
|
İşsizlik sigortası gecikme
zammı ile SSK gecikme zammı, faiz ve diğer gid.
|
184.358.367
|
30.4.2002/16
|
Elektrik gecikme bedeli
|
3.697.397
|
' '
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
' '
|
SSK gecikme zammı, faiz ve
diğer giderler,
|
24.964.347
|
31.5.2002/19
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
' '
|
SSK gecikme zammı, faiz ve
diğer giderler,
|
25.093.000
|
20.6.2002/21
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
' '
|
SSK gecikme zammı, faiz ve
diğer giderler,
|
18.356.320
|
20.7.2002/25
|
SSK gecikme zammı, faiz ve
diğer giderler,
|
130.854.089
|
31.7.2002/27
|
Askiye ödenen su gecikme
bedeli, ceza ve diğer giderler
|
8.552.135.000
|
' '
|
Vergi ve özel işlem gecikme
zammı
|
2.357.140.000
|
Toplam 11.555.459.272.-
Parti yetkilileri, 'Yeniden Doğuş Partisi zamanında
parti bütçesinin düşük gelir performansından kaynaklanan ödemelerdir.'
şeklinde cevap vermişlerdir.
Siyasî partinin veya Hazine'nin zarara uğrayıp uğramadığı
konusunda bir denetim yapılmadığı gibi, parti bütçesi ile Hazine arasında
doğrudan bir ilişki de bulunmamaktadır. Kanuna aykırı gelir ve giderlerin
Hazine'ye gelir kaydedilmesi Hazine'nin zararını tazmin amacıyla değil ortaya
çıkan hukuka aykırılığa bir yaptırım olması amacıyla düzenlenmiştir.
Parti yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için
gerekli tedbirleri almaları gerekir. Parti görevlilerinin yükümlülüklerini
zamanında yapmamaları sonucu oluşan gecikme zammı, bedeli, faiz ve buna bağlı
giderlerden parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı bulunmamaktadır. Bu
ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır.
2- Parti adına
kayıtlı araba olmadığı halde benzin alımları Parti bütçesinden karşılanmıştır.
Yevmiye tarih ve no
|
Fişi veren
|
Fiş tarih ve no
|
İçerik
|
Tutar
|
17.7.2002/6
|
Bp Bilginler A.Ş.
|
15.7.2002/4
|
Kurşunsuz
|
80.000.000
|
27.9.2002/150
|
Akgüç Petrol
|
27.9.2002/829167
|
Kurşunsuz
|
70.000.000
|
4.9.2002/61
|
May Petrol
|
4.9.2002/37112
|
Kurşunsuz
|
97.000.000
|
Toplam 247.000.000.-
Parti yetkilileri, 'Parti adına kiralanan araçlara
siyasi faaliyet çalışmaları kapsamında alınan benzin alımlarıdır.' şeklinde
cevap vermişlerdir.
Parti yetkilileri parti adına kiralanan araçlar olduğunu
söylemelerine rağmen kiralamaya ilişkin herhangi bir belge sunmamışlardır.
Dolayısıyla akaryakıt harcamasını gerektirecek araç kiralama gideri bulunmayan
harcamalar parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir
harcama olarak kabul edilmemiştir.
3- Öğrenci giderleri parti bütçesinden karşılanmıştır.
Yevmiye tarih ve no
|
İçerik
|
Tutar
|
17.9.2002/106
|
Ziya Şengül öğrenci katkı
payı ödemesi
|
207.900.000.-
|
24.9.2002/136
|
Mehmet Torbalı öğrenim harcı
ödemesi
|
110.000.000.-
|
26.9.2002/142
|
Hamit Kısa öğrenim harcı ve
evrak gideri ödemesi
|
211.000.000.-
|
' '
|
Aytuğ Erçelik öğrenim harcı
ve evrak gideri ödemesi
|
211.000.000.-
|
Toplam 739.900.000.-
Parti yetkilileri, '6111 sayılı Kanun ile değişik 2820
sayılı Siyasi Partiler Kanununun 74. maddesinde de belirtildiği gibi siyasi
partinin amacına ulaşmak için gerekli gördükleri siyasi faaliyetleri kapsamında
yapılan harcamalarıdır.' şeklinde cevap vermişlerdir.
Öğrencilere ilişkin çeşitli giderler parti tarafından
karşılanacak yönetim gideri olmadığı gibi, partinin amaçlarına uygun ve parti
tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak da kabulü mümkün değildir.
4- Şükrü Karadağ
adına alınan 122.000.000.- liralık uçak biletinin 23.7.2002 tarih ve 14
numaralı yevmiye ile parti bütçesinden karşılanmıştır.
Parti yetkilileri, 'Şükrü Karadağ partimizin 'Teşkilat
Başkanı'dır. Siyasi faaliyet kapsamında vergi usul kanununa uygun harcama
belgesinin ödenmesidir.' şeklinde cevap vermişlerdir.
Şükrü Karadağ'ın Teşkilat Başkanı olması yaptığı
harcamaların parti faaliyetiyle ilgili olduğunu göstermez. Parti adına yapılan
faaliyetler sonucu düzenlenen faturalar parti tüzel kişiliği adına olmalıdır.
Yapılan harcamaların parti ile ilgili olduğuna dair kanıtlayıcı bilgi ve belge
sunulmamıştır. Bu nedenle Parti adına yapılmış bir gider olarak kabul
edilmemiştir.
5- Vergi Usul Kanunu'nda belirtilen belgeler olmadan yapılan
harcamaların bedeli Parti bütçesinden karşılanmıştır.
Yevmiye No
|
Belge türü
|
İçerik
|
Tutar
|
14.10.2002/214
|
14.10.2002 tarihli Necati
Göl-Abdurrahman Sağtürk imzalı tutanak
|
Afiş asma karşılığı, Genç
Parti logolu makbuz.
|
100.000.000
|
31.10.2002/252
|
Necati Göl-Abdurrahman
Sağtürk
|
Afiş asma karşılığı
|
57.000.000
|
12.11.2002/296
|
Tahsilat belgesi
|
Genç Parti Keçiören ilçe
başkanlığına ait telefon ödemeleri
|
243.500.000
|
Toplam 400.500.000.-
Parti yetkilileri, 'Siyasi faaliyet çerçevesinde amaca
ulaşmak için yürütülen faaliyetler yapılırken, vergi mükellefiyeti tesis
edilmemiş kişilerden de küçük çapta da olsa hizmet alınması doğaldır. Bu siyasi
hizmetin bir tutanakla tespiti ve buna bağlı olarak ödemenin gerçekleştirilmiş
olması faaliyetin gerçekliği ortaya koymaktadır. Bu durum, 6111 sayılı Kanunun
180. maddesi ile değişik 2820 sayılı Kanunun 74. maddesinde belirlenen 'Siyasi
partiler harcamalarını fatura, fatura yerine geçen belgeler ile bu belgelerin
temin edilmesinin mümkün olmadığı hallerde harcamanın doğruluğunu gösterecek
muhtevaya sahip olmak şartıyla diğer belgelerle tevsik ederler' hükmüne
de uygundur.' şeklinde cevap vermişlerdir.
Vergi Usul Kanunu'na uygun olarak düzenlenmiş fatura,
serbest meslek makbuzu, gider pusulası gibi kanıtlayıcı belgeler olmadan
yapılan 400.500.000.- lira tutarındaki giderin Kanun'un öngördüğü
anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir.
6- Fatura asılları
olmadan 3 adet Telsim fotokopi faturası karşılığı 30.10.2002 tarih ve 248
yevmiye ile 122.020.000.- lira ödeme yapılmıştır.
Parti yetkilileri, '3 adet Telsim A.Ş. faturası fotokopi
değil, fatura suretidir.' şeklinde cevap vermişlerdir.
3 adet telefon faturası faksdan alınan suret faturadır.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde beş milyon (2002 yılı için 18.175.- ytl.)
liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik
edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan harcamaların makbuz
veya fatura gibi geçerli ve kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir. Bu
nedenle fatura aslı olmaksızın faksdan alınan suret faturaya dayanılarak
kaydedilen giderin, Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu
kabul edilmemiştir.
7- Telsim gecikme
bedelleri parti bütçesinden karşılanmıştır.
Telefon Gecikme Bedelleri
Yevmiye tarih ve no
|
İçerik
|
Tutar
|
26.12.2002/424
|
Telsim gecikme bedelleri
|
7760000
|
26.12.2002/425
|
Telsim gecikme bedelleri
|
78542000
|
11.12.2002/368
|
Telsim gecikme bedelleri
|
33617000
|
17.12.2002/393
|
Telsim gecikme bedelleri
|
20544000
|
Toplam 140.463.000.-
Parti yetkilileri, 'Hayatın olağan akışında kişi ve
kurumların da sıklıkla karşılaştığı gibi, faturaların postadan gecikmeli olarak
Parti'ye ulaşmış olmasından kaynaklanmaktadır.' şeklinde cevap
vermişlerdir.
Parti yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için
gerekli tedbirleri almaları gerekir. Aksi halde bu tedbirlerin alınmaması
sonucu oluşacak gecikme bedelleri ile cezalar parti bütçesinden ödenecektir ki
bunu kabul etmek mümkün değildir.
Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında
yapmamaları sonucu oluşan gecikme bedellerinden parti tüzel kişiliğini sorumlu
tutma imkanı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında
olduğu açıktır.
8- Canlı
Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri Tic. A.Ş. (Mecidiyeköy V.D.201 033
4539) Genç Partiye 9.676.000.000.000.- liralık 30.12.2002 tarih ve 60611 nolu,
8.614.000.000.000.- liralık 31.12.2002 tarih ve 60612 nolu, 5.664.000.000.000.-
liralık 31.12.2002 tarih ve 60613 nolu olmak üzere toplam 23.954.000.000.000.-
liralık fatura düzenlemiştir. Genç Parti tarafından cari hesaba mahsuben Canlı
Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri Tic.A.Ş.ne 12.040.000.000.000.- lira
ödemede bulunulmuştur.
Genç Parti ile şirket arasında ki sözleşme ile söz konusu
şirketin yaptığı hizmetler karşılığında Partiye verdiği dokümanlar (cd,
materyal vb.) ile yaptığı hizmetlerin ne olduğunu belirten belgelerin
gönderilmesi istenmiştir.
Parti yetkilileri, 'Parti seçim döneminde Canlı
Telekomünikasyon A.Ş.'den seçim kampanyasının düzenlenmesin ve
gerçekleştirilmesi, seçim ve propaganda organizasyonu gibi hizmetler satın
almıştır.
Bu kapsamda 'İlan Ve Reklam Hizmetleri', 'Yaka
Rozetleri', 'Seyahat Hizmetleri', 'Poster Ve Afişler', 'Taşıt Kiralanması',
'Kırtasiye Malzemeleri', 'Bina Dekor Hizmeti', 'Temizlik Hizmetleri', 'Telefon,
Güvenlik, Yemek Hizmetleri', 'Benzin, Flama ve Bayraklar', 'Makine Kiralama
Hizmetleri' alınmıştır. Mitinglerde sanatçı organizasyon hizmeti de Canlı
Telekomünikasyon A.Ş. tarafından temin edilmiştir.
Alınan hizmetler karşılığında Canlı Telekomünikasyon A.Ş.
tarafından fatura kesilmiş ve Genç Parti tarafından da ödeme yapılmıştır. Yani
Genç Parti ile Canlı Telekomünikasyon A.Ş. arasındaki ilişki cari hesap
ilişkisi çerçevesinde yürütülmüştür. Bu durum da 6111 sayılı Kanun ile değişik
2820 sayılı Kanunun 74. maddesine uygundur.
Genç Parti ile Canlı Telekomünikasyon Film ve Kaset
Hizmetleri Ticaret A.Ş. arasında yazılı bir sözleşme bulunmamaktadır.' şeklinde cevap vermişlerdir.
Canlı Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri
Tic.A.Ş.'ye (Mecidiyeköy V.D.201 033 4539) Yapılan Ödemelere Ait Tablo
Yevmiye Tarih ve No
|
İçerik
|
Belge türü
|
Tutar
|
1.11.2002/262
|
Cari Hesaba mahsuben
|
Tahsilat makbuzu
|
350.000.000.000
|
3.11.2002/265
|
Cari hesap
|
' '
|
300.000.000.000
|
3.11.2002/269
|
Cari Hesaba mahsuben
|
' '
|
310.000.000.000
|
5.11.2002/2749
|
' '
|
' '
|
300.000.000.000
|
6.11.2002/275
|
' '
|
' '
|
230.000.000.000
|
7.11.2002/280
|
' '
|
' '
|
350.000.000.000
|
9.11.2002/282
|
' '
|
' '
|
400.000.000.000
|
10.11.2002/284
|
' '
|
' '
|
350.000.000.000
|
12.11.2002/295
|
' '
|
' '
|
700.000.000.000
|
14.11.2002/300
|
' '
|
' '
|
500.000.000.000
|
17.11.2002/302
|
' '
|
' '
|
500.000.000.000
|
19.11.2002/305
|
' '
|
' '
|
250.000.000.000
|
22.11.2002/311
|
' '
|
' '
|
600.000.000.000
|
23.11.2002/313
|
' '
|
' '
|
200.000.000.000
|
24.11.2002/315
|
' '
|
' '
|
300.000.000.000
|
26.11.2002/319
|
' '
|
' '
|
400.000.000.000
|
28.11.2002/333
|
' '
|
' '
|
400.000.000.000
|
30.11.2002/338
|
' '
|
' '
|
300.000.000.000
|
3.12.2002/347
|
' '
|
' '
|
300.000.000.000
|
4.12.2002/350
|
' '
|
' '
|
200.000.000.000
|
5.12.2002/352
|
' '
|
' '
|
200.000.000.000
|
6.12.2002/354
|
' '
|
' '
|
200.000.000.000
|
7.12.2002/356
|
' '
|
' '
|
150.000.000.000
|
8.12.2002/358
|
' '
|
' '
|
75.000.000.000
|
10.12.2002/360
|
' '
|
' '
|
330.000.000.000
|
11.12.2002/377
|
' '
|
' '
|
100.000.000.000
|
12.12.2002/381
|
' '
|
' '
|
150.000.000.000
|
13.12.2002/384
|
' '
|
' '
|
250.000.000.000
|
14.12.2002/389
|
' '
|
' '
|
150.000.000.000
|
16.12.2002/391
|
' '
|
' '
|
120.000.000.000
|
17.12.2002/396
|
' '
|
' '
|
175.000.000.000
|
19.12.2002/402
|
' '
|
' '
|
325.000.000.000
|
20.12.2002/407
|
' '
|
' '
|
320.000.000.000
|
22.12.2002/411
|
' '
|
' '
|
250.000.000.000
|
24.12.2002/415
|
' '
|
' '
|
550.000.000.000
|
26.12.2002/429
|
' '
|
' '
|
250.000.000.000
|
27.12.2002/434
|
' '
|
' '
|
205.000.000.000
|
28.12.2002/436
|
' '
|
' '
|
350.000.000.000
|
30.12.2002/439
|
' '
|
' '
|
250.000.000.000
|
31.12.2002/446
|
' '
|
' '
|
400.000.000.000
|
Toplam 12.040.000.000.000.-
Canlı Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri Tic.A.Ş.
(Mecidiyeköy V.D.201 033 4539) Tarafından Düzenlenen Faturalara Ait Liste
Yevmiye Tarih ve No
|
Fatura Tarih ve No
|
İçerik
|
Tutar
|
30.12.2002/440
|
30.12.2002/60611
|
Seçim Kampanyası, seçim ve
propoganda organizasyon bedeli
|
9.676.000.000.000
|
31.12.2002/449
|
31.12.2002/60612
|
Seçim Kampanyası, seçim ve
propoganda organizasyon bedeli
|
8.614.000.000.000
|
31.12.2002/450
|
31.12.2002/60613
|
Seçim Kampanyası, seçim ve
propoganda organizasyon bedeli
|
5.664.000.000.000
|
Toplam 23.954.000.000.000.-
Yevmiye kaydında yer alan genel yönetim giderleri alt
kalemlerinin detayı Canlı Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri Tic.A.Ş
başlığıyla A4 kağıdına yazılmış rakamlardan oluşmaktadır. Bu rakamların
nasıl bulunduğu anlaşılamadığı gibi, Canlı Telekomünikasyon Film ve Kaset
Hizmetleri Tic.A.Ş.nin hizmet aldığı kişi veya firmaların düzenleyip de Canlı
Ltd. şirketine vermiş olduğu kanıtlayıcı belgeler de sunulmamıştır.
Savunmada söylenen hizmetlerin alındığı iddia edilen
işlerin bedelinin ne olduğu, firmanın ve Partinin yükümlülüğü, ihtilafların
nasıl çözümleneceği gibi hususlar yazılı sözleşmede yer alan hükümlerle
belirlenir. Sözleşme olmadan bu hizmetlerin alındığının iddia edilmesi ancak
firma ile Parti arasında farklı bir ilişki veya Partinin yetkili kişilerinin
firma üzerinde bir şekilde söz sahibi olması ile açıklanabilir.
Sözleşmelerin yazılı olma zorunluluğu bulunmamakla
birlikte ispat açısından yazılı olmaları gerekir. Sözleşmenin yazılı olma
zorunluluğu bulunmamasına karşın, tarafların haklarını doğması muhtemel bir
uyuşmazlıkta koruyabilmek için yazılı olması gerekmektedir.
Kaldı ki yüksek miktarda faturaların düzenlendiği ve
hizmetin alındığı hizmet işinde sözleşmenin olmadığını söylemek hayatın olağan
akışına uygun düşmemektedir.
Genç Parti ile şirket arasında ki sözleşme ile söz konusu
şirketin yaptığı hizmetler karşılığında Partiye verdiği dokümanlar (cd,
materyal vb.) ile yaptığı hizmetlerin ne olduğunu belirten belgelerin
gönderilmesinin istenmesinde ki amaç, gerçekte böyle bir hizmetin alınıp
alınmadığı, alınan hizmetin siyasi faaliyetler kapsamında olup olmadığı ile
alınan hizmet için ödenen ücretin nasıl belirlendiğini tespit etmek içindir.
Savunmada 'İlan
Ve Reklam Hizmetleri', 'Yaka Rozetleri', 'Seyahat Hizmetleri', 'Poster Ve
Afişler', 'Taşıt Kiralanması', 'Kırtasiye Malzemeleri', 'Bina Dekor Hizmeti',
'Temizlik Hizmetleri', 'Telefon, Güvenlik, Yemek Hizmetleri', 'Benzin, Flama ve
Bayraklar', 'Makine Kiralama Hizmetleri' alınmıştır. Mitinglerde sanatçı organizasyon hizmeti de Canlı
Telekomünikasyon A.Ş. tarafından temin edilmiştir.' denilmesine karşın
bunları kanıtlayan hiçbir bilgi ve belge sunulmamıştır.
İstenen bilgi ve belgelerin gönderilmemesi yapılan
harcamanın gerçekliği yansıtmadığını göstermektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinin (B)
bendine göre, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin
muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Gerçek mahiyeti saptayabilmek için
faturanın düzenlenmiş olması yeterli değildir. Bu bağlamda Parti ile Canlı
Telekomünikasyon A.Ş arasında ki hizmet ilişkisinin varlığını kanıtlayacak
hukuki durumu yansıtan ve yeterli kanaat oluşmasına yarayacak verilerin
sunulması gerekir.
Diğer taraftan 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70.
maddesinin üçüncü fıkrasında ki, ' Beşmilyon liraya kadar harcamaların
makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu değildir. Ancak,
bütün harcamaların yetkili organ veya merciin kararına dayanması şarttır.
Şu kadar ki, yetkili organca onaylanan bütçede öngörülmüş bulunmak kaydıyla beşmilyon
lirayı aşmayan harcamalar ile genel tarifeye bağlı giderler için ayrıca karar
alınmasına gerek yoktur.' hükmüne de uyulmamıştır.
Alındığı ifade edilen hizmet işinde sözleşmenin
olmadığının söylenmesi hayatın olağan akışına uygun düşmediği gibi, istenen
belgelerin verilmemesi sonucunda alındığı iddia edilen hizmetin Partinin siyasi
faaliyetleri kapsamında olup olmadığı da anlaşılamamıştır. Bu nedenle 23.954.000.000.000
.- liranın Hazine'ye irad kaydedilmesine karar verilmiştir.
9- Kiralarda
kanıtlayıcı belgeler olmadan ödeme yapılmıştır.
Kira sözleşmelerinin yazılı olma zorunluluğu bulunmamakla
birlikte ispat açısından yazılı olmaları gerekir. Yani Yasal düzenlemeye göre
kira sözleşmesinin yazılı olma zorunluluğu bulunmamasına karşın, gerek
kiracının ve gerekse kiraya verenin haklarını doğması muhtemel bir uyuşmazlıkta
koruyabilmek için yazılı olması gerekmektedir. Vergilendirme yönünden ise
kişiler üçüncü kişilerle olan vergisel ilişkilerini kanıtlamak zorunda
olduklarından, bu sözleşmelerin de Vergi Usul Yasası'nın 227. maddesi uyarınca
ispat edici belge olarak yazılı düzenlenmiş bulunması gerekmektedir. Kira
ödemelerinde kira sözleşmesi ile paranın ödendiği veya alındığını gösteren
belgeler kanıtlayıcı belgedir.
Kira sözleşmeleri ile paranın ödendiğini gösteren
kanıtlayıcı belgeler olmadan yapılan 57.724.999.614 .- lira gider kabul edilmemiştir.
Yevmiye tarih ve no, Ay
|
Kira ödemesi yapılan yer sayısı
|
Kira sözleşmesi olmayan yer sayısı
|
Ödeme belgesi olmayan yer sayısı
|
Tutar
|
30.9.2002/162, Eylül
|
450
|
36
|
36
|
39.651.282.052
|
31.10.2002/257, Ekim
|
288
|
10
|
10
|
7.064.102.562
|
31.12.2002/448, Aralık
|
91
|
3
|
3
|
11.009.615.000
|
Toplam
|
|
|
|
57.724.999.614
|
Eylül 2002
Sıra No
|
İl
|
İlçe
|
Mülk Sahibi
|
Kira gideri
|
1.
|
09 Aydın
|
Çine
|
Sebahat Alıcıoğlu
|
384.615.385
|
2.
|
23 Elazığ
|
Sivrice
|
Faruk Öden
|
384.615.385
|
3.
|
24 Erzincan
|
Erzincan
|
Rıdvan Aydemir
|
3.230.769.231
|
4.
|
25 Erzurum
|
Büyükşehir
|
İhsan Karakaya
|
3.846.153.846
|
5.
|
25 Erzurum
|
Horasan
|
Menderes Karataş
|
1.538.461.538
|
6.
|
25 Erzurum
|
Ilıca
|
Osman Şahin
|
108.974.359
|
7.
|
25 Erzurum
|
Karayazı
|
Gıyasettin Tutkun
|
1.846.153.846
|
8.
|
25 Erzurum
|
Oltu
|
Selami Selçuk
|
2.307.692.308
|
9.
|
25 Erzurum
|
Pasinler
|
İmdat Saraç
|
1.538.461.538
|
10.
|
26 Eskişehir
|
Sarıcakaya
|
Adnan Ada
|
384.615.385
|
11.
|
31 Hatay
|
Reyhanlı
|
Hüseyin Paçal
|
1.292.307.692
|
12.
|
34 İstanbul
|
Bahçelievler (Byş)
|
Suat Kale
|
1.730.769.231
|
13.
|
34 İstanbul
|
Bağcılar (Byş)
|
Murat Türk
|
1.153.846.154
|
14.
|
43 Kütahya
|
Domaniç
|
Nuri Koca
|
269.230.769
|
15.
|
43 Kütahya
|
Gediz
|
Vildan Şengöz
|
576.923.077
|
16.
|
53 Rize
|
Çayeli
|
Cevat Sarıçam
|
1.000.000.000
|
17.
|
70 Karaman
|
Karaman
|
Nefise Karaman
|
1.282.051.282
|
18.
|
70 Karaman
|
Kazımkarabekir
|
Süleyman Özcan
|
538.461.538
|
19.
|
71 Kırıkkale
|
Kırıkkale
|
Yıldırım Köksal
|
448.717.949
|
20.
|
71 Kırıkkale
|
Kırıkkale
|
Ertuğrul Baştuğ
|
923.076.923
|
21.
|
71 Kırıkkale
|
Bahşılı
|
Mehmet Gürsoy
|
538.461.538
|
22.
|
71 Kırıkkale
|
Balışeyh
|
Kazım Akyurt
|
615.384.615
|
23.
|
71 Kırıkkale
|
Keskin
|
Ayhan Şakar
|
480.769.231
|
24.
|
71 Kırıkkale
|
Sulakyurt
|
Yusuf Oruçcu
|
480.769.231
|
25.
|
71 Kırıkkale
|
Yahşihan
|
Cavit Demiral
|
653.846.154
|
26.
|
71 Kırıkkale
|
Karakeçili
|
Atilla Albayrak
|
326.923.077
|
27.
|
72 Batman
|
Batman
|
Ramazan Başaran
|
1.153.846.154
|
28.
|
72 Batman
|
Beşiri
|
Cemal Çakar
|
269.230.769
|
29.
|
72 Batman
|
Kozluk
|
Hüseyin Baltaş
|
192.307.692
|
30.
|
73 Şırnak
|
Cizre
|
Yusuf Eke
|
1.153.846.154
|
31.
|
74 Bartın
|
Bartın
|
Mehmet Aydın
|
3.846.153.846
|
32.
|
74 Bartın
|
Amasra
|
Ahmet Yüksel
|
384.615.385
|
33.
|
74 Bartın
|
Kurucaşile
|
Ali Cevdet İnce
|
461.538.462
|
34.
|
74 Bartın
|
Ulus
|
Hasan Kalender
|
461.538.462
|
35.
|
75 Ardahan
|
Ardahan
|
Fevzi Yılmaz
|
3.076.923.077
|
36.
|
80 Osmaniye
|
Sumbas
|
Fatih Tura
|
769.230.769
|
37.
|
Toplam
|
|
|
39.651.282.052
|
Ekim 2002
Sıra No
|
İl
|
İlçe
|
Mülk Sahibi
|
Kira gideri
|
1.
|
04 Ağrı
|
Ağrı
|
Hasan Basri Kavukçu
|
192.307.692
|
2.
|
15 Burdur
|
Çeltikçi
|
Mustafa Uçar
|
923.076.923
|
3.
|
20 Denizli
|
Buldan
|
Kemal Boyacı
|
461.538.462
|
4.
|
25 Erzurum
|
İspir
|
Fatih Boz
|
769.230.769
|
5.
|
31 Hatay
|
Erzin
|
Hatice Kasımoğlu
|
1.282.051.282
|
6.
|
39 Kırklareli
|
Kırklareli
|
Ahmet Hançer
|
384.615.385
|
7.
|
61 Trabzon
|
Of
|
Selahattin İhtiyar
|
769.230.769
|
8.
|
61 Trabzon
|
Tonya
|
Musa Öztürk
|
666.666.667
|
9.
|
62 Tunceli
|
Pertek
|
Mehmet Dönmez
|
1153.846.154
|
10.
|
66 Yozgat
|
Saraykent
|
Ali Biçer
|
461.538.462
|
|
Toplam
|
|
|
7.064.102.562
|
Aralık 2002
Sıra No
|
İl
|
İlçe
|
Mülk Sahibi
|
Ödeme belgesi
|
Kira gideri
|
1.
|
06 Ankara
|
Çankaya
|
Adil Mutlu
|
Yok
|
7.932.692.308
|
2.
|
06 Ankara
|
Çankaya
|
Halil Meftun Gürsoy
|
Yok
|
2.884.615.385
|
3.
|
54 Sakarya
|
Sapanca
|
İsmail Uçar
|
Yok
|
192.307.692
|
|
Toplam
|
|
|
|
11.009.615.000
|
2- İl Örgütleri Giderleri
Parti il örgütlerinin 2002 yılı giderleri
165.352.008.701.- tl olarak gösterilmiştir.
Bunun 32.740.114.437.- lirası temsil ve ağırlama gideri,
12.777.979.213.- lirası basılı kağıt-kırtasiye-büro gideri, 17.826.532.639.-
lirası haberleşme gideri, 28.428.087.620.- lirası taşıma ve vasıta gideri,
3.378.804.000.- lirası seyahat gideri, 5.410.000.000.- lirası kira gideri,
4.186.518.600.- lirası tamir bakım gideri, 19.732.574.492.- lirası
ısıtma-aydınlatma-temizlik-su gideri, 306.456.800.- lirası
vergi-harç-noter-sigorta gideri, 2.957.530.000.- lirası basın ve yayın gideri,
31.091.382.700.- lirası sair yönetim gideri, 4.842.500.000.- lirası satın
alınan propaganda malzeme gideri, 623.940.000.- lirası demirbaş gideri ve
1.049.588.200.- lirası özel maliyetlerden oluşmaktadır.
Parti il örgütlerinin 2003 yılına devreden kasa mevcudu
6.591.582.386.- liradır.
Parti il örgütlerinin 2002 yılı kesinhesap çizelgelerinin
gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun
olduğu sonucuna varılmıştır.
C- Parti Mallarının İncelenmesi
Parti'nin 2002 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan
incelemede 100.000.000.-liranın üzerinde taşınır mal ile taşınmaz mal
ediniminin olmadığı anlaşılmaktadır.
IV- SONUÇ
Genç Parti 2002 yılı kesinhesabının incelenmesi
sonucunda;
1- Parti'nin 2002
yılı kesinhesabında gösterilen 14.312.605.284.410.- lira gelir,
12.109.735.570.794.- lira borç, 26.400.310.181.813.- lira gider,
11.746.963.391.- lira kasa ve banka mevcudu devrinin Hazine'ye irad
kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru,
denk ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,
2- 2820 sayılı
Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti
tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 24.025.052.341.886.-
lira (24.025.052,34 ytl) karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı
Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine,
28.9.2011 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Fulya KANTARCIOĞLU
|
Üye
Ahmet AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Fettah OTO
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Recep KÖMÜRCÜ
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Nuri NECİPOĞLU
|
Üye
Hicabi DURSUN
|
Üye
Celal Mümtaz AKINCI
|
Üye
Erdal TERCAN
|
|
|
|
|
|
KARŞIOY YAZISI
Genç Parti'nin 2002 yılı kesinhesabının ilk incelemesi
28.9.2011 günü yapılmıştır.
Bir siyasî partinin malî denetiminin dokuz yıl
bekletilerek yapılması, E:2005/16, K:2010/67; E:2002/16, K:2010/66; E:2001/25,
K:2010/65; E:2003/30, K:2010/49; E:2002/12, K:2010/48 ve E:2001/12, K:2011/9
sayılı siyasî parti malî denetim dosyalarındaki karşıoylarımda açıklanan
nedenlerle, Anayasa'nın 2. maddesindeki hukuk devleti ilkesine ve 36.
maddesindeki adil yargılanma hakkına aykırıdır.
Dosyanın işlemden kaldırılması gerekir.
|
|
|
|
Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|