ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2008/35 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2010/60

Karar Günü:16.12.2010

R.G. Tarih-Sayı:31.12.2010-27802

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Halkın Kurtuluş Partisi'nin 2007 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, Mustafa YILDIRIM, A.Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Zehra Ayla PERKTAŞ'ın katılımıyla 16.7.2009 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Halkın Kurtuluş Partisi'nin 2007 yılı kesinhesabının ilk incelemesi sonucunda;

'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2007 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Halkın Kurtuluş Partisi'nin 2007 yılı gelirleri toplamının 55.369,15 YTL, giderleri toplamının 54.521,97 YTL olduğu ve 847,18 YTL'nin nakit mevcudu olarak 2008 yılına devrettiği anlaşılmaktadır.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Halkın Kurtuluş Partisi Genel Merkezi'nin 2007 yılı gelirleri toplamı 13.408,72 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 13.150.- YTL'si bağış ve 258,72 YTL'si önceki yıldan devreden nakit paradan oluşmaktadır.

Halkın Kurtuluş Partisi Genel Merkezi'nin 2007 yılı defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Halkın Kurtuluş Partisi'nin 5 il örgütünün 2007 yılı gelirleri toplamı 41.960,43 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 33.807,65 YTL'si bağış, 7.380.- YTL'si aylık aidat gelirleri, 25.- YTL'si giriş aidatı geliri ve 747,78 YTL'si önceki yıldan devreden nakit paradan oluşmaktadır.

Halkın Kurtuluş Partisi'nin 5 il örgütünün 2007 yılı kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Halkın Kurtuluş Partisi Genel Merkezi'nin 2007 yılı giderleri toplamı 13.014,32 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 8.640.- YTL'si kira ve bina giderlerinden, 1.899,51 YTL'si posta ve kargo giderlerinden ve 2.474,81 YTL'si genel giderlerden oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezi'nin 2008 yılına devreden nakit mevcudu 394,40 YTL'dir.

Halkın Kurtuluş Partisi Genel Merkezi'nin 2007 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

1. Aşağıda ayrıntısı verilen harcamalar parti tüzel kişiliği adına düzenlenmiş kanunen geçerli herhangi bir belgeye dayanmaksızın yapılmıştır.

Parti yetkilileri konu ile ilgili yaptıkları savunmalarında 12.3.2007 tarih ve 20 nolu yevmiye kaydı ile yapılan harcamanın Parti'nin internet sitesi üzerinden hizmet veren Radyo Kurtuluş Yolu adına yapıldığını ve ödeme belgesinin ilgili şirket kapandığı için edinilemediğini belirtmişlerdir. 28.3.2007 tarih ve 24 nolu yevmiye kaydı ile yapılan harcamalarla ilgili olarak ise faturaların ilgili şirketten aslı gibidir onaylı fotokopilerini ibraz etmişlerdir. Söz konusu harcama ile ilgili ayrıca, Parti'nin internet hizmetinin adına ödeme yapılan kişi olarak görünen yayın organlarıyla birlikte verildiği ve bu nedenle 2007 yılı hesaplarında gider olarak gösterildiği belirtilmiştir. Savunma ekinde gönderilen aslı gibidir onaylı faturaların Doğan Erkan adına düzenlendiği görülmüştür.

2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde beş milyon (2007 yılı için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir. Diğer yandan aynı yasa hükmüne göre siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz ve bütün giderleri o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır.

Yukarıda ayrıntısı verilen harcamalar makbuz veya fatura gibi kanunen geçerli kanıtlayıcı bir belgeye dayanmaksızın sadece ilgili kişiye para gönderildiğini gösteren banka dekontu ile yapılmıştır. Kaldı ki söz konusu banka dekontlarında adına ödeme yapılan kişinin parti tüzel kişiliği değil yukarıda ismi verilen yayın organları olduğu görülmektedir.

Bu nedenle, parti tüzel kişiliği adına düzenlenmiş kanunen geçerli herhangi bir belgeye dayanmaksızın sadece banka dekontuna dayalı olarak kaydedilen toplam 827.- YTL giderin, Yasa'nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.

2- İl Örgütleri Giderleri

Halkın Kurtuluş Partisi'nin 5 il örgütünün 2007 yılı giderleri toplamı 41.507,65 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 33.421.- YTL'si kira ve bina giderlerinden, 2.189,84 YTL'si posta ve kargo giderlerinden, 174.- YTL'si kırtasiye giderlerinden, 472.- YTL'si basın yayın giderlerinden ve 5.250,81 YTL'si genel giderlerden oluşmaktadır.

İl örgütlerinin 2007 yılına devreden nakit mevcudu 452,78 YTL'dir.

Parti'nin il örgütlerinin 2007 yılı kesinhesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

.

C- Parti Mallarının İncelenmesi

Halkın Kurtuluş Partisi'nin 2007 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede,

Parti'nin 2007 yılında 2820 sayılı Yasa'nın 74. maddesi uyarınca değeri yüz milyon lirayı aşan taşınır mal ve taşınmaz mal ediniminin olmadığı anlaşılmaktadır.

IV- SONUÇ

Halkın Kurtuluş Partisi'nin 2007 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- 7.5.2010 günlü, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun uyarınca, 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile ilgili gerekli düzenlemeler yapılmadan, Mahkeme'nin çalışıp çalışamayacağına ilişkin ön meselenin incelenmesi sonucunda; Mahkeme'nin çalışmasına bir engel bulunmadığına, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN, Fettah OTO, Zehra Ayla PERKTAŞ ile Celal Mümtaz AKINCI'nın, gerekçesi 2010/68 esas sayılı dosyada belirtilen karşıoyları ve OYÇOKLUĞUYLA,

2- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 827.- YTL karşılığı Parti malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine, OYBİRLİĞİYLE,

3- Parti'nin 2007 yılı kesinhesabında gösterilen 55.369,15 YTL gelir ve 54.521,97 YTL gider ile 847,18 YTL nakit devrinin Hazine'ye irad kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna, OYBİRLİĞİYLE,

16.12.2010 gününde karar verildi.