ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2008/23 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2009/42

Karar Günü:16.7.2009

R.G. Tarih-Sayı:03.10.2009-27365

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Vatanseverler Partisi'nin 2007 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. Maddesi uyarınca, Haşim KILIÇ, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Sacit ADALI, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, A. Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Zehra Ayla PERKTAŞ'ın katılmalarıyla 13.5.2009 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Vatanseverler Partisi'nin 2007 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, 13.5.2009 gününde oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2007 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Parti'nin Genel Merkezi ile 28 il ve il örgütü bulunmayan 3 ilçe örgütünün 2007 yılı gelirlerinin 79.982,00 YTL, giderlerinin 79.980,55 YTL, gelir fazlası nakit devrinin 1,45 YTL olduğu, gelir ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

B- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin gelirleri 79.005.-YTL olarak gösterilmiştir. Bunun 700.-YTL.si aidat, 78.305.- YTL.si ise bağış gelirleridir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl ve İlçe Örgütleri Gelirleri

Parti'nin il ve ilçe örgütlerinin gelirleri 977.-YTL olarak gösterilmiştir. Bunun 672.-YTL.si aidat, 305.- YTL.si ise bağış gelirleridir.

İl ve ilçe örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin giderleri 79.003,55 YTL olarak gösterilmiştir. Bunun 78.158,93 YTL.si büro genel giderleri, 844,62 YTL.si demirbaş ve diğer giderleridir.

Parti Genel Merkezi'nin 2008 yılına devreden nakit mevcudu 1,45.-YTL.dır.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışında kalan giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

1- Türk Telekomünikasyon A.Ş.'ne yapılan haberleşme gideri ödemelerinde, aynı gidere ilişkin fatura ve tahsilat makbuzlarının (ayrıntısı aşağıda gösterildiği şekilde), ayrı ayrı deftere kaydedilmesi sonucu mükerrer gider kaydında bulunulduğu görülmüştür.

Parti mali işler başkanı imzalı 10.6.2009 tarihli yazı da, yeni kurulan bir parti olarak sehven mükerrer gider kaydında bulunulduğu, gereğinin yerine getirileceği açıklanmıştır.

2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesinde Parti adına elde edilen gelirlerin ve yapılan giderlerin ne gibi işlere ve yerlere harcandığı ilgili defterlere sıra ile ve belgeleri de belirtilerek geçirileceği, 70. maddesinde de giderlerin yapılmasındaki usuller belirtilmiştir.

Buna göre, parti gideri olarak deftere gider kaydı yapılarak kasadan çıkış gösterilen fatura tutarının tekrar gider kaydı yapılarak kasadan ikinci kez çıkış yapılması, aynı fatura için mükerrer ödemeye yol açacağından, 2820 sayılı Yasa'ya aykırı bulunan durumun kabulü mümkün görülememektedir.

Bu nedenlerle, ayrıntısı yukarıda gösterilen ve sehven yapıldığı anlaşılan (97,50 + 99,25=) 196,75 YTL tutarındaki mükerrer gider kayıtlarının 2820 sayılı Yasa'nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabulü mümkün görülmediğinden, 2820 sayılı Yasa'ya aykırı yapılan belgesiz gider niteliğindeki (97,50 + 99,25=) 196,75 YTL. tutarındaki mükerrer ödemenin, aynı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- 2007 Nisan ayı kira bedeli tutarı 6.250.-YTL.nın Parti defter ve kayıtlarına işlenmediği, bu nedenle 2007 yılı giderleri toplamına dahil olmadığı anlaşılmıştır.

Parti mali işler başkanı imzalı 10.6.2009 tarihli yazı da, ödemenin deftere işlenmesinin sehven unutulduğu açıklanmıştır.

2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesinde Parti adına elde edilen gelirlerin alındığı ve yapılan giderlerin ne gibi işlere ve yerlere harcandığının ilgili defterlere sıra ile ve belgeleri de belirtilerek geçirileceği belirtilmiştir.

Bu nedenlerle, Parti genel merkezinin 2007 yılı Nisan ayı kirası olan 6.250.-YTL gider miktarının Parti defter ve kayıtlarına geçirilmemesi dolayısıyla sehven yapıldığı anlaşılan noksan kira kaydının düzeltilmesi ve bu işlemin düzeltme kaydının yapıldığı yıl hesabı içinde izlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl ve İlçe Örgütleri Giderleri

Parti'nin İl ve ilçe örgütleri giderleri 977.-YTL olarak gösterilmiştir. Bunun tamamı genel yönetim giderleridir.

İl ve ilçe örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

D- Parti Malları

Parti'nin kesinhesabı, defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, Parti Genel Merkezi'nin 2007 yılında satınalma yoluyla 1 adet Faks cihazı ile 12m.² halı ediniminin olduğu, bunun dışında taşınmaz ve değeri yüz YTL.nı aşan taşınır mal, menkul kıymet ve hak ediniminin bulunmadığı anlaşılmıştır.

Parti'nin satınalma yoluyla yaptığı edinimlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Vatanseverler Partisi'nin 2007 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 79.982,00 YTL gelirin, 79.783,80 YTL giderin ve 1,45 YTL nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna;

2- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak yapılan 196,75 YTL. gider karşılığı Parti malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiğine;

3- Parti Genel Merkezi kira giderlerinin, parti defter ve kayıtlarına hatalı olarak geçirilmesi sonucu ortaya çıkan 6.250.-YTL tutarındaki noksan gider kaydına ilişkin düzeltme kaydının yapılması ve bu işlemin düzeltme kaydının yapıldığı yıl hesabı içinde izlenmesi gerektiğine;

16.7.2009 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.