ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2007/23 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2009/4

Karar Günü:10.2.2009

R.G. Tarih-Sayı:21.02.2009-27148

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Millet Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Millet Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının ilk incelenmesi sonucunda

'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2005 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Millet Partisi Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2006 yılı gelirleri toplamının 149.765,55 YTL ve giderleri toplamının 129.666,88 YTL olduğu, 20.098,67 YTL.nin nakit mevcudu olarak 2007 yılına devrettiği anlaşılmaktadır.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin gelirleri 44.367,84 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 20.700.- YTL.si bağış gelirlerinden ve 23.667,84 YTL.si 2005 yılından devreden kasa ve banka mevcudundan oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezi'nin 2006 yılı defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti il örgütlerinin gelirleri 105.397,71 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 30.946.- YTL.si aidat gelirleri, 72.437,71 YTL.si bağış gelirleri ve 2.014.- YTL.si 2005 yılından devreden kasa ve banka mevcudundan oluşmaktadır.

İl örgütleri 2006 yılı kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin 2006 yılı giderleri 27.039,02 YTL olup tamamı genel giderdir.

Parti Genel Merkezi'nin 2007 yılına devreden kasa ve banka mevcudu 17.328,82 YTL.dir.

Millet Partisi Genel Merkezi'nin 2006 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

Vergi Usul Kanunu'nun 229. maddesinde 'Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır' şeklinde tarif yapılmış ve 'Fatura Kullanma Mecburiyeti' başlıklı 232. maddesindeki hükmüne göre de, faturanın hangi hallerde ve kimler tarafından alınması ve verilmesinin gerektiği ifade edilmiştir. Bu bağlamda mal ve hizmet alımlarında bu işlemlerin fatura ile belgelendirilmesi zorunlu tutulmuş ve gerekli muhasebe kayıtlarının tutulmasında da faturanın tevsik edici belge olarak kullanılması gerektiği ifade edilmiştir.

2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70. maddesinin bir ve ikinci fıkralarında, 'Siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz.

Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır' ve aynı Kanun'un 75. maddesinde, 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir' ve 76. maddesinde de, 'Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir' hükümleri yer almıştır.

Parti'ye ait 2006 yılı yevmiye defterinin incelenmesinde 3.10.2006 tarih ve 61 numaralı yevmiyede

_________________ ___________________

Genel yönetim giderleri

Propoganda, tanıtım ve basın yayın giderleri 3.000.-

Bankalar 3.000.-

_________________ _________________

şeklinde kayıt yapılmasına karşın 3.000.- YTL.ye ilişkin herhangi bir belgenin evraklar arsında olmadığının görülmesi üzerine bunun sebebi Parti yetkililerine sorulmuştur. Parti Genel Sekreteri Hacı Ali Özdemir imzalı verilen cevabi yazıda ''3.000.- YTL çek karşılığı banka ödemesinin Altınbaş firmasına yaptırılan hediyelik, parti rozeti, kravat iğnesi, plaket ve amblemler için yapıldığı, faturaların 7.6.2006 tarih ve 045485 numarası ile 1.500.- YTL, 15.6.2006 tarih ve 045481 numarası ile 690.- YTL, 15.6.2006 tarih ve 045482 numarası ile 900.- YTL olarak düzenlendiği ve 90.- YTL.sinin Genel başkan yardımcısı Filiz Edibali tarafından ödendiği' belirtilmiş, ek olarak da 3 adet firma ve Millet partisi tasdikli fotokopi fatura sunulmuştur..

2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70. maddesinin ikinci fıkrasında ki, 'Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır.' hükmüne göre Filiz Edibali adına düzenlenen firma ve millet partisi tasdikli fotokopi faturaların Parti bütçesinden ödenmesi mümkün görülmediğinden 3.000.- YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin giderleri 102.627,86 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 91.239,04 YTL.si genel giderler, 140.- YTL.si demirbaş giderleri, 11.248,82 YTL.si diğer giderlerden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2007 yılına devreden kasa ve banka mevcudu 2.769,85 YTL.dir.

Parti il örgütlerinin 2006 yılı kesinhesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Mallarının İncelenmesi

Parti'nin 2006 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, taşınmaz mal ediniminin olmadığı ve 140.- YTL tutarındaki taşınır malın Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Millet Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda,

1- Parti'nin 2006 yılı kesinhesabında gösterilen 149.765,55 YTL gelir ve 126.666,88 YTL gider ile 20.098,67 YTL kasa ve banka devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 3.000.- YTL karşılığı Parti malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine,

10.2.2009 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.