ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2002/8 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2006/50

Karar Günü:9.6.2006

R.G. Tarih-Sayı:04.10.2006-26309

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

İşçi Partisi'nin 2001 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. Maddesi uyarınca, Mustafa BUMİN, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Fulya KANTARCIOĞLU, Ertuğrul ERSOY, Tülay TUĞCU, Ahmet AKYALÇIN, Enis TUNGA ve Mehmet ERTEN'in katılmalarıyla 16.4.2003 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

İşçi Partisi'nin 2001 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2001 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde İşçi Partisi'nin Genel Merkezi ile 62 il örgütünün 2001 yılı gelirlerinin 285.649.858.641.-TL, giderlerinin 267.692.813.450.-TL, borçlarının 2.451.990.066.-TL, alacaklarının 863.387.745.-TL ve 2002 yılına nakit devrinin 19.545.647.512.-TL, gelir ve borç rakamlarının toplamı ile gider, alacak ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin gelirleri 41.592.435.808.-TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 7.035.000.000.-TL üye aidatları, 13.475.285.250.-TL bağışlar, 8.050.885.000.- TL örgüt yardımları, 1.150.000.000.-TL parti etkinlikleri, 3.915.750.000.- TL yayın, rozet, makbuz vb. parti malı ve malzeme satış, 430.000.000.-TL demirbaş satış, 5.964.325.000.-TL yargı kararlarına göre parti adına tahsil edilen tazminat ve 1.571.190.558.-TL ise önceki yıldan devirdir.

Parti Genel Merkezi'nin 2002 yılına devreden alacakları 558.587.745.-TL olup; bunun 110.600.000.-TL yol avansları, 107.775.000.-TL mutemet avansları, 333.717.745.-TL verilen depozitolar ( kira, elektrik ve su için ödenen) ve 6.495.000.-TL da mahsup edilecek vergi stopajlarıdır.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışında kalan gelirlerin 2820 sayılı Yasa'nın 61-69. maddelerine uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

'Parti rozeti satış geliri' olarak 10.000.000.-TL Gelir Makbuzu düzenlenmiş olduğu halde, bu gelirin, Muhasebe Fişine 1.000.000.-TL olarak kaydedildiği görülmüştür.

2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesinde Parti adına elde edilen gelirlerin alındığı ve yapılan giderlerin ne gibi işlere ve yerlere harcandığının ilgili defterlere sıra ile ve belgeleri de belirtilerek geçirileceği, 61. maddesinde partilerin gelir kaynakları ve 69. maddesinde de gelirlerin sağlanmasındaki usul gösterilmiştir.

Buna göre, yukarıda ayrıntısı gösterilen İ.P. Gelir Makbuzunda elde edilen gelir miktarının Parti defter ve kayıtlarına ve dolayısıyla kesinhesaba yapılan hatalı kaydının düzeltilmesi ve bu işlemin düzeltme kaydının yapıldığı yıl hesabı içinde izlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Partinin il örgütlerinin gelirleri 244.057.422.833.-TL. olarak gösterilmiştir.

Bunun 85.122.310.200.-TL üye aidatları, 118.729.579.767.-TL bağışlar, 27.022.128.740.-TL örgüt yardımları, 1.623.265.100.-TL parti etkinlikleri, 1.289.000.000.-TL yayın satış ve 10.271.139.026.- TL ise önceki yıldan devirdir.

Parti İl Örgütleri'nin 2002 yılına devreden alacakları 304.800.000.-TL olup; bunun 5.300.000.-TL yol avansları, 166.500.000.-TL mutemet avansları ve 133.000.000.-TL de verilen depozitolar karşılığıdır.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin Merkez Komitesi kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin giderleri 42.889.032.669.-TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 20.145.421.888.-TL yönetim, 5.924.327.300.-TL personel, 1.920.000.000.-TL örgütlere verilen yardımlar, 442.054.300.-TL parti etkinlikleri, 4.662.690.000.-TL gezi, seçim ve toplantı, 7.492.472.800.-TL basın ve yayın, 721.790.000.-TL demirbaş alım, 686.693.740.-TL vergi, hukuk ve mahkeme, 893.582.641.-TL ise önceki yıl giderleridir.

Parti Genel Merkezi'nce 596.805.460.-lira nakit mevcudu olarak 2002 yılına devredilmiştir.

Parti Genel Merkezi'nin borçları 2.451.990.066.-TL olup; bunun 727.388.000.-TL ödenecek vergi stopajları, 664.315.016.-TL ödenecek SSK primleri ve 1.060.287.050.-TL de satıcılardan alınan mal ve hizmet karşılığıdır.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin ve borçların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Partinin il örgütlerinin giderleri 224.803.780.781.-TL. olarak gösterilmiştir.

Bunun 170.421.510.040.-TL yönetim, 33.153.013.740.-TL örgüt yardımları, 3.335.436.940.-TL parti etkinlikleri, 9.448.744.103.-TL gezi, seçim ve toplantı, 5.951.433.906.-TL basın ve yayın, 1.993.601.052.-TL demirbaş alım, 462.151.000.-TL vergi, hukuk ve mahkeme, 37.890.000.-TL ise diğer yönetim giderleridir.

Parti İl Örgütleri'nce 18.948.842.052.-TL nakit mevcudu olarak 2002 yılına devredilmiştir.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Partinin 2001 yılında herhangi bir taşınmaz ediniminde bulunmadığı anlaşılmıştır.

Parti 2001 yılında 2820 sayılı Yasa'nın 74. Maddesi uyarınca her birinin değeri yüz milyon lirayı aşan toplam on adet ve 2.371.090.000.-TL. tutarında taşınır mal edinmiştir.

Bunun; 646.790.000.-liralık kısmı satınalma, 1.250.000.000.-liralık kısmı ise bağış yoluyla olmak üzere toplam 1.896.790.000.-TL. tutarındaki kısmının Parti Genel Merkezince edinilen bilgisayar malzemesine; 354.300.000.-TL tutarındaki kısmının İstanbul İl Örgütü'nce satınalma yoluyla edinilen bilgisayara; 120.000.000.-TL tutarındaki kısmının da Çorum İl Örgütü'nce satınalma yoluyla edinilen koltuk takımına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.

Parti'nin kesinhesabı ve ekleri üzerinde yapılan incelemede, satınalma ve bağış yoluyla elde edilen değerlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

İşçi Partisi'nin 2001 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 285.640.858.641.-TL gelirin, 267.692.813.450.-TL giderin, 2.451.990.066.-TL borcun, 863.387.745.-TL alacağın ve 19.545.647.512.-TL nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2- Parti Gelir Makbuzu ile gelir kaydedilen miktarın, parti defter ve kayıtlarına hatalı olarak geçirilmesi sonucu ortaya çıkan 9.000.000.-TL tutarındaki farka ilişkin düzeltme kaydının yapılması ve bu işlemin düzeltme kaydının yapıldığı yıl hesabı içinde izlenmesi gereğinin Parti'ye bildirilmesine,

9.6.2006 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.