ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2004/8 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2006/43

Karar Günü:9.6.2006

R.G. Tarih-Sayı:26.09.2006-26301

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Yurt Partisi'nin 2003 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya KANTARCIOĞLU, Tülay TUĞCU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, Mustafa YILDIRIM, Cafer ŞAT, A.Necmi ÖZLER, Ali GÜZEL ve Serdar ÖZGÜLDÜR'ün katılımıyla 05.04.2005 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Yurt Partisi'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2003 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Yurt Partisi'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2003 yılı gelirlerinin 451.774.777.982.- lira, giderlerinin 304.558.584.794.-lira ve 2004 yılına devreden nakit mevcudunun 147.216.193.188.- lira olduğu, gelir toplamı ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi gelirleri 391.021.419.521.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 10.560.000.000.- lirası giriş ve üye aidat gelirleri, 68.970.318.760.- lirası parti malvarlığı gelirleri, 302.682.930.068.- lirası 2002 yılından devreden nakit mevcudu, 6.227.201.000.- lirası alacaklı firmalara ödenecek borçlar (mal alınmış ancak bedeli henüz ödenmemiş kredili alımlar) ve 2.580.969.693.- lirası ise yasal kesintilerden (vergi, ssk kesintisi, stopaj) oluşmaktadır.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin il örgütlerinin gelirleri 60.753.358.461.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 7.514.022.725.- lirası giriş ve üye aidat gelirleri, 284.537.230.- lirası parti malvarlığı gelirleri, 46.938.335.736.- lirası Genel Merkez tarafından yapılan yardımlar, 5.375.462.770.- lirası balo, eğlence ve konser gelirleri ve 641.000.000.- lirası ise bağış gelirlerinden oluşmaktadır.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi giderleri 246.210.804.989.-TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 83.236.539.483.- lirası büro giderleri, 12.095.601.867.- lirası personel giderleri, 18.000.000.000.- lirası iş ve seyahat avansları, 73.250.771.303.- lirası bayrak, flama ve rozet giderleri, 6.095.906.600.- lirası seyahat giderleri, 5.948.200.000.- lirası taşınır ve taşınmaz mal alım giderleri, 46.938.335.736.- lirası il örgütlerine yapılan yardımlar ve 645.450.000.- lirası ise sair giderlerden oluşmaktadır.

Gelir ve gider arasındaki 144.810.614.532.- lira fark, nakit mevcudu olarak 2004 yılına devretmiştir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

Yurt Partisi'nin 2003 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda ayrıntısı belirtilen konaklama giderine ait fatura veya makbuz gibi belgenin gider belgeleri arasında bulunmadığı görülmüştür.

2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinin üçüncü fıkrasında 'Beşmilyon liraya kadar olan harcamaların makbuz ve fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu değildir.' denilmektedir. (Bu miktar 2003 yılı için yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle 28.898.793.- lira olarak uygulanacaktır.) Bu tutarı aşan harcamaların ise, giderin yapıldığını gösteren bir makbuz veya fatura gibi bir belgeye dayandırılması gerekmektedir.

2820 sayılı Yasa'nın 76. maddesinin son fıkrasında, belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti mal varlığının, Anayasa Mahkemesi kararıyla hazineye irad kaydedileceği belirtilmektedir.

Bu durumda; 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak herhangi bir kanıtlayıcı belgeye dayanmadan yapılan 265.000.000.- lira gider karşılığı malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye gelir kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Partinin il örgütlerinin giderleri 58.347.779.805.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 29.794.289.805.- lirası büro giderleri, 27.794.000.000.- lirası seyahat giderleri, 295.000.000.- lirası yayın alım giderleri ve 464.490.000.- lirası ise sair giderlerden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2003 yılı gelirleri ve giderleri arasındaki 2.405.578.656.- lira fark nakit mevcudu olarak 2004 yılına devretmiştir.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Yurt Partisi'nin 2003 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede;

Parti'nin 2003 yılında herhangi bir taşınmaz mal ediniminin bulunmadığı, ancak demirbaş eşya niteliğinde 5.948.200.000.- lira değerinde taşınır mal ediniminin olduğu anlaşılmaktadır.

Parti'nin 2003 yılında elde ettiği ve değerleri toplamı 5.948.200.000.- lira olan demirbaş eşya niteliğindeki taşınır malların bilgisayar yedek parçaları ve ekipmanı ile büro malzemeleri olduğu ve bu demirbaşların tamamının genel merkez ihtiyacı için ve satınalma yoluyla alındığı görülmektedir.

Yurt Partisi'nin 2003 yılı kesinhesabının ve eklerinin incelenmesinde, Parti Genel Merkezi'nin ihtiyacı için ve tamamı satınalma yoluyla elde edilen demirbaş eşyaların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Yurt Partisi'nin 2003 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin 2003 yılı kesinhesabında gösterilen 451.774.777.982.- lira gelir ve 304.293.584.794.- lira gider ile 147.216.193.188.- lira nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'na uygun olduğuna,

2- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak herhangi bir kanıtlayıcı belgeye dayanmadan yapılan 265.000.000.- lira gider karşılığı malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine,

9.6.2006 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.