ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2002/17 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2003/18

Karar Günü:22.10.2003

R.G. Tarih-Sayı:16.11.2003-25291

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 2001 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Mustafa BUMİN, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Fulya KANTARCIOĞLU, Ertuğrul ERSOY, Tülay TUĞCU, Ahmet AKYALÇIN, Enis TUNGA ve Mehmet ERTEN'in katılmalarıyla 17.12.2002 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 2001 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine; oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2001 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Parti'nin Genel Merkezi ile 81 il örgütünün 2001 yılı gelirlerinin 1.023.314.630.565.-lira, giderlerinin 1.809.765.405.639.-lira, borçlarının 1.168.136.283.382.-lira, alacaklarının 273.753.251.353.- lira ve 2002 yılına nakit devrinin 107.932.256.955.-lira, gelir ve borç rakamlarının toplamı ile gider, alacak ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin gelirleri 754.422.450.163.-lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 159.961.370.000.-lirası Hazine yardımı, 315.839.017.600.-lirası bağışlar, 7.500.000.000.-lirası milletvekili aidatları, 266.616.560.640.-lirası satış ve 4.505.501.923.-lirası ise malvarlığı gelirleridir.

Parti Genel Merkezi'nce alınan çekler 2.640.000.000.-lira, verilen avanslar 55.000.000.000.-lira ve teşkilatlardan alacaklar 214.933.019.353.-liradır.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'nın 61-69. maddelerine uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Partinin il örgütlerinin gelirleri 268.892.180.402.-lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 95.301.255.000.-lirası üye giriş aidatları, 36.110.738.340.-lirası üye yıllık aidatları, 100.528.395.415.-lirası bağış ve yardımlar, 36.951.791.647.-lirası ise genel merkez yardımlarıdır.

Parti İl Örgütleri'nce verilen depozito ve teminatlar 1.155.232.000.-lira, verilen avanslar 24.000.000.-lira, sayım ve tesellüm noksanları 1.000.000.-liradır.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin giderleri 1.315.320.997.615.-lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 1.405.000.000.-lirası personel, 82.350.000.000.-lirası kira, 14.294.247.977.-lirası haberleşme, 23.730.965.460.-lirası ısıtma, aydınlatma ve temizlik, 59.913.690.707.-lirası temsil ve ağırlama, 10.248.216.880.-lirası seyahat, 25.117.799.274.-lirası taşıma vasıta, 6.367.887.919.-lirası basın yayın, 14.296.685.716.-lirası vergi,noter ve sigorta, 512.143.994.118.-lirası malzeme, 14.909.099.340.-lirası basılı kağıt, kırtasiye ve büro, 36.951.791.647.-lirası teşkilata yardım, 513.591.618.577.-lirası ise sair giderleridir.

Parti Genel Merkezi'nce 86.631.623.888.- lira nakit mevcudu olarak 2002 yılına devredilmiştir.

Parti Genel Merkezi'nin borçları 920.103.190.693.-liradır. Bunun tamamı satın alınan ancak henüz karşılığı ödenmeyen mal bedellerinden oluşmaktadır.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin ve borçların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Partinin il örgütlerinin giderleri 494.444.408.024.-lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 1.172.906.822.-lirası personel, 40.631.262.820.-lirası kira, 7.754.779.332.-lirası haberleşme, 18.738.158.419.-lirası ısıtma, aydınlatma ve temizlik, 41.489.254.436.-lirası temsil ve ağırlama, 1.546.187.000.-lirası seyahat, 4.919.602.765.-lirası taşıma vasıta, 13.498.355.200.-lirası basın yayın, 462.393.970.-lirası vergi, noter ve sigorta, 254.495.897.301.-lirası malzeme, 20.130.725.475.-lirası basılı kağıt, kırtasiye ve büro, 206.155.000.-lirası teşkilata yardım, 89.398.729.484.-lirası ise sair giderleridir.

Parti İl Örgütleri'nce 21.300.633.067.-lira nakit mevcudu olarak 2002 yılına devredilmiştir.

İl örgütlerinin borçları 248.033.092.689.-liradır. Bunun 31.995.998.208.-lirası satın alınan ancak henüz karşılığı ödenmeyen mal bedelleri, 214.933.019.353.-lirası teşkilatlara (Genel Merkez'e) borçlar, 1.104.075.128.-lirası ise ödenecek vergi ve SSK primlerinden oluşmaktadır.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin ve borçların Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Parti'nin kesinhesabı ve ekleri üzerinde yapılan incelemede, 2001 yılında taşınmaz ediniminin bulunmadığı anlaşılmıştır.

Parti 2001 yılında 2820 sayılı Yasa'nın 74. Maddesi uyarınca her birinin değeri yüz milyon lirayı aşan 488.302.057.333.-lira tutarında taşınır mal edinmiştir.

Bunun 439.125.308.069.- liralık kısmı Parti Genel Merkezi'nce satın alma yoluyla, 48.641.749.264.- liralık kısmı il örgütlerince satın alma yoluyla, 535.000.000.- liralık kısmı ise Van il örgütünce bağış yoluyla elde edilmiştir.

Parti'nin kesinhesabı ve ekleri üzerinde yapılan incelemede, satın alma ve bağış yoluyla elde edilen değerlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 2001 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

Parti'nin kesinhesabında gösterilen 1.023.314.630.565.- lira gelirin, 1.809.765.405.639.- lira giderin, 1.168.136.283.382.- lira borcun, 273.753.251.353.- lira alacağın ve 107.932.256.955.- lira nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna, 22.10.2003 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.