ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2001/16 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2003/16

Karar Günü:22.10.2003

R.G. Tarih-Sayı:15.11.2003-25290

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Milliyetçi Hareket Partisi'nin 2000 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Mustafa BUMİN, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Fulya KANTARCIOĞLU, Ertuğrul ERSOY, Tülay TUĞCU, Ahmet AKYALÇIN, Enis TUNGA ve Mehmet ERTEN'in katılmalarıyla 16.04.2003 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Milliyetçi Hareket Partisi'nin 2000 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine; oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2000 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Parti'nin Genel Merkezi ile 81 il örgütünün 2000 yılı gelirlerinin 5.219.589.526.230.- lira, giderlerinin 4.085.706.106.042.- lira, borçlarının 45.957.219.683.-lira ve 2001 yılına nakit devrinin 1.179.840.639.871.-lira, gelir ve borç rakamlarının toplamı ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin gelirleri 4.191.000.293.640.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 2.888.731.367.500.- lirası Hazine yardımı, 40.000.799.900.- lirası aidat gelirleri, 738.800.661.-lirası sigorta tazminatları, 941.077.648.221.- lirası banka gelirleri, 71.258.387.561.- lirası taşıt satış gelirleri, 249.193.289.797.- lirası ise önceki yıldan devreden nakit mevcududur.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'nın 61-69. maddelerine uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Partinin il örgütlerinin gelirleri 1.028.589.232.590.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 150.073.123.348.- lirası aidat, 829.991.742.059.- lirası bağış, 21.105.546.596.- lirası eğlence ve şölen, 165.817.575.- lirası demirbaş satış, 331.874.768.- lirası banka, 1.952.785.000.- lirası diğer faaliyet gelirleri, 24.968.343.244.- lirası ise önceki yıldan devreden nakit mevcududur.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin giderleri 3.033.325.627.746.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 662.829.561.027.- lirası genel, 309.944.534.828.- lirası personel, 25.034.830.867.- lirası seyahat, 663.541.752.350.- lirası bayrak, rozet, afiş, ilan ve yayın, 1.116.877.147.904.- lirası demirbaş, 255.097.800.770.- lirası ise eğlence ve şölen giderleridir.

Parti Genel Merkezi'nce 1.157.674.665.894.- lira nakit mevcudu olarak 2001 yılına devredilmiştir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışında kalan giderlerin ve borçların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

Mükerrer Gider:

26.12.2000 tarih ve 888851 nolu fatura ile yapılan 541.013.850.- lira tutarındaki giderin, 31.12.2000 tarih ve 182 nolu Tediye Fişi'nde mükerrer olarak (iki kez) gider gösterildiği görülmüştür.

Aynı hizmet alımı için ikinci kez ödeme yapılamayacağından, ikinci kez gider gösterilen 541.013.850.- liranın tahsil edilerek Parti gelirlerine alınması ve bu işlemin tahsilat kaydının yapıldığı yıl hesabı içinde izlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Partinin il örgütlerinin giderleri 1.052.380.478.296.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 766.928.606.368.- lirası genel, 46.476.825.000.- lirası personel, 19.910.486.558.- lirası seyahat, 26.152.128.593.- lirası bayrak, rozet, afiş, ilan ve yayın, 40.152.282.117.- lirası eğlence ve şölen, 150.267.277.575.- lirası demirbaş, 2.492.872.085.- lirası taşıt giderleridir.

Parti İl Örgütleri'nce 22.165.973.977.- lira nakit mevcudu olarak 2001 yılına devredilmiştir.

İl örgütlerinin borçları ise 45.957.219.683.- liradır.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin ve borçların Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Parti 2000 yılında 2820 sayılı Yasa'nın 74. Maddesi uyarınca sadece her birinin değeri yüz milyon lirayı aşan 158.341.058.224.- lira tutarında taşınır mal edinmiştir.

Bunun tamamı satın alma yoluyla elde edilmiştir.

Parti'nin kesinhesabı ve ekleri üzerinde yapılan incelemede, satın alma yoluyla elde edilen değerlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesi ve Milliyetçi Hareket Partisi Tüzüğü'nün 94. maddesinde Demirbaş Eşya Defteri tutulması zorunlu defterler arasında sayılarak, bunların kayıtlarının tutulması gerekliliği de belirtilmiştir.

 Demirbaş kaydedilmeyen Giderler:

Yapılan incelemede, aşağıda yazılı faturalarla Parti Genel Merkezi'nce 2000 yılında satın alındığı anlaşılan eşyaların, Parti'nin 2000 yılında edinilen değeri yüzmilyon lirayı geçen taşınır mal listesine dahil edilmediği ve dolayısıyla demirbaş kayıtlarının yapılmadığı anlaşılmıştır.

Demirbaş niteliğindeki söz konusu eşyaların, demirbaş kayıtlarına alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Milliyetçi Hareket Partisi'nin 2000 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 5.219.589.526.230.- lira gelirin, 4.085.165.092.192.- lira giderin, 45.957.219.683.- lira borcun ve 1.179.840.639.871.- lira nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2- Aynı hizmet alımı için ikinci kez yapılan ödeme tutarı 541.013.850.- liranın tahsil edilerek Parti gelirlerine alınması ve bu işlemin tahsilat kaydının yapıldığı yıl hesabı içinde izlenmesine,

3- 175.000.000.-lira ve 142.000.000.- lira tutarlarında olup, demirbaş niteliğindeki eşyaların Demirbaş Eşya Defterine kaydedilmesi ve Demirbaş Eşya Hesabında gösterilmesi,

gerektiğine,

22.10.2003 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.