ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:1998/4 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:1999/14

Karar Günü:23.2.1999

R.G. Tarih-Sayı:04.04.1999-23656

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

İşçi Partisi Genel Merkezi ile ilçe örgütlerini de kapsayan 61 il örgütünün 1997 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca; Ahmet Necdet SEZER, Güven DİNÇER, Samia AKBULUT, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Mustafa BUMİN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Lütfi F. TUNCEL, Mahir Can ILICAK ve Rüştü SÖNMEZ'in katılmalarıyla 20.7.1998 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

'1- Dosyada eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından işin esasının incelenmesine,

2- Genel Merkez kesinhesabının dayanağını oluşturan gelir, gider belgeleri ve ilgili defterlerinin bu kararın tebliğinden itibaren 60 günlük süre içinde Anayasa Mahkemesi'ne gönderilmesi için Parti'ye bildirimde bulunulmasına,

3- Bu kararın uygulanmasının sağlanması için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na yazı yazılmasına, oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 1997 yılı kesinhesap çizelgeleri ile kesinhesabın dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü :

Denetimin maddî ögelerini oluşturan defter ve belgelerde İşçi Partisi'nin 1997 yılı içindeki Genel Merkez ve 61 il örgütü ile birlikte gelirler toplamının 37.950.380.128.- lira, giderler toplamının da 36.320.713.910.- lira olarak gösterildiği, gelir fazlası 1.629.666.218.- lira nakit olarak gelecek yıla devredildiği, gelir, gider ve devir rakamlarının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin 1997 yılı içindeki gelirleri 7.051.910.380.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 304.577.512.- lirasının önceki yıl nakit devrinden, 130.000.000.- lirasının aidatlardan, 1.531.902.498.- lirasının bağışlardan, 3.584.155.000.- lirasının bağlı örgüt yardımlarından, 498.475.000.- lirasının satışlardan, 212.500.000.- lirasının yapılan etkinliklerden, 318.135.000.- lirasının yargı ilamına bağlı gelirlerden, 79.582.000.- lirasının önceki yıl alacaklarının tahsilinden, 392.583.370.- lirasının da borçlanmadan sağlandığı anlaşılmıştır.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin, 2820 sayılı Yasa'nın 61-69. madde hükümlerine uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin 61 il örgütünce sağlanan gelirler toplamı 30.898.469.748.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 700.323.173.- lirasının geçen yıl nakit devrinden, 11.008.102.410.- lirasının aidatlardan, 14.013.748.665.- lirasının bağışlardan, 5.072.903.000.- lirasının bağlı örgüt yardımlarından, 77.062.500.- lirasının satış gelirlerinden, 26.330.000.- lirasının da yapılan etkinliklerden sağlandığı anlaşılmıştır.

Parti il örgütlerine ait kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin, 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nda belirtilen kaynaklardan sağlandığı, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görüldüğünden bunların Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin 1997 yılı içindeki giderleri 6.812.360.450.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 2.505.606.760.- lirasının yönetim giderlerine, 1.258.350.500.- lirasının personel giderlerine, 342.945.000.- lirasının görev-yol giderlerine, 210.000.000.- lirasının örgüte yapılan yardımlara, 1.177.073.000.- lirasının basın-yayın, tanıtım giderlerine, 36.640.500.- lirasının temsil, tören, ağırlama giderlerine, 52.000.000.- lirasının sosyal-kültürel etkinlik giderlerine, 431.192.500.- lirasının toplantı, seçim, propaganda giderlerine, 680.045.940.- lirasının demirbaş alımlarına, 11.000.000.- lirasının diğer yönetim giderlerine, 34.041.250.- lirasının kredili alımdan kaynaklanan borç ödemelerine, 73.465.000.- lirasının da verilen avans ve depozito giderlerine yapıldığı anlaşılmıştır.

Genel Merkez'in 7.051.910.380.- liralık geliri ile 6.812.360.450.- liralık gideri arasındaki farkı oluşturan 239.549.930.- liralık nakit mevcudu olarak gelecek yıla devredildiği görülmüştür.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, tüm giderlerin, 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Ahmet Necdet SEZER, Haşim KILIÇ, Ali HÜNER ve Fulya KANTARCIOĞLU 'fatura aslı yerine fotokopisi ibraz edilen 73.600.000.- liralık giderin 2820 sayılı Yasa uyarınca usulüne uygun olarak belgelendirilmemesi nedeniyle Hazine'ye gelir yazılması gerektiği' kanısıyla çoğunluk görüşüne katılmamışlardır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti'nin 61 il örgütü giderler toplamı 29.508.353.460.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 18.927.523.752.- lirasının yönetim giderlerine, 604.265.495.- lirasının görev-yol giderlerine, 8.447.058.000.- lirasının örgüte yapılan yardımlara, 261.659.348.- lirasının basın-yayın, tanıtım giderlerine, 280.574.000.- lirasının temsil, tören, ağırlama giderlerine, 243.428.860.- lirasının sosyal-kültürel etkinlik giderlerine, 725.544.005.- lirasının toplantı, seçim, propaganda giderlerine, 18.300.000.- lirasının da demirbaş alım giderlerine yapıldığı anlaşılmıştır.

İl örgütlerinin gelirleri ile giderleri arasındaki 1.390.116.288.- liralık farkın sene sonu nakit mevcudu olarak gelecek yıla devredildiği görülmüştür.

İl örgütlerine ait kesinhesap çizelgeleri gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görüldüğünden, bunların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

İşçi Partisi'nin 1997 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 37.950.380.128.- lira gelirin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna, OYBİRLİĞİYLE,

2- Parti'nin 36.247.113.910.- liralık giderinin; eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna, Ahmet Necdet SEZER, Haşim KILIÇ, Ali HÜNER ve Fulya KANTARCIOĞLU'nun 73.600.000.- liralık bölümün 2820 sayılı Yasa uyarınca usulüne uygun olarak belgelendirilmemesi nedeniyle Hazine'ye gelir yazılması gerektiği yolundaki karşıoylarıyla ve OYÇOKLUĞUYLA, 23.2.1999 gününde karar verildi.