logo
Siyasi Parti Kapatma, İhtar , Mali Denetim ve Değişik İşler Kullanıcı Kılavuzu

(AYM, E.1992/4, (Siyasi Parti Mali Denetimi) K.1998/8, 16/03/1998, § …)
   
Kararlar Bilgi Bankasında yayınlanan karar metni
editöryal düzeltmelere tabi tutulmuş olabilir.

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

 

Esas Sayısı:1992/4 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:1998/8

Karar Günü:16.3.1998

R.G. Tarih-Sayı:05.06.1998-23363

 

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Refah Partisi Genel Merkezi ile 74 il ve bunlara bağlı ilçe örgütleri 1991 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Yekta Güngör ÖZDEN, Güven DİNÇER, Selçuk TÜZÜN, Ahmet N. SEZER, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Mustafa BUMİN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Lütfi F. TUNCEL ve Fulya KANTARCIOĞLU'nun katılmalarıyla 17.7.1997 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında, Refah Partisi'nin 1991 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 1991 yılı kesinhesap çizelgeleri ile muhasebe defterleri, gelir ve gider belgeleri üzerinde yapılan karşılaştırma ve inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Yasa ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'nın ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü :

Denetimin maddî öğelerini oluşturan defter ve belgelerde, Refah Partisi'nin 1991 yılı gelirleri ve giderleri birbirine denk biçimde, Genel Merkez'in gelir ve giderleri 5.779.159.431.- TL., 74 il örgütünün gelir ve giderleri 7.138.832.433.- TL. olmak üzere

toplam 12.917.991.864.- TL. olarak gösterilmiştir.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirler

Refah Partisi Genel Merkezi'nin 1991 yılı gelirleri, defterde, genel merkez kesinhesabında ve birleşik kesinhesapta 5.779.159.431.- TL. olarak gösterilmiştir.

 Bu miktarın 226.464.065.- TL.sı geçen yıldan devreden nakit, 1.441.318.378.- TL.sı Hazine yardımı, 4.076.969.850.- TL.sı bağışlar, 34.407.138.- TL.sı sair gelirlerdir.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede aşağıda belirtilenler dışındaki gelirlerin, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

a) Belgesiz Gelir

Anayasa Mahkemesi'ne sunulan 1991 yılı genel merkez gelir makbuzları aşağıda gösterildiği üzere beş ciltten ibarettir:

 

1) Seri A/44351-44391

280.290.000

2) Seri A/42001-42050

1.341.000.000

3) Seri A/42201-42219

589.000.000

4) Seri C/103751-103755

150.000.000

5) Seri C/103801-103820

42.126.250

Toplam Tutar

2.402.416.250

 

2820 sayılı Yasa'nın 69. maddesinde, siyasî partilerin genel merkezlerinin ve teşkilat kademelerinin gelirlerinin, parti merkez karar ve yönetim kurulunca bastırılan makbuzlar karşılığında alınacağı, sağlanan gelirin türü ve miktarıyla, gelirin sağlandığı kimsenin adı, soyadı ve adresinin, makbuzu düzenleyenin sıfatı, adı, soyadı ve imzasının makbuzda ve dipkoçanlarda yer alacağı, öngörülmüştür.

Refah Partisi 1991 yılı kesinhesabında görünen 5.779.159.431.- TL.lık gelirden, geçen yıldan devreden 226.464.065.- TL. ile Hazine yardımı olarak kayıtlı 1.441.318.378.- TL. düşüldüğünde makbuz kesilmesi zorunlu olan gelir miktarı 4.111.376.988.- TL. olarak ortaya çıkmaktadır. Bu tutarın 34.407.138.- TL.sı "sair gelirler" hesabında, 4.076.969.850.- TL.sı "Bağış ve Yardımlar" hesabında görünmektedir.~

Sair Gelirler Hesabında görünen 34.407.138.- TL. ile Bağış ve Yardımlar Hesabında görünen (4.076.969.850 - 2.402.416.250=) 1.674.553.600.- TL.nın gelir makbuzları Anayasa Mahkemesi'ne gönderilmemiştir.

2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesinin dördüncü fıkrasında "Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasî partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna, kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir"; 76. maddesinin üçüncü fıkrasında da, "Bu Kanunun 69 uncu maddesinde belirtilen esaslara aykırı olarak bir siyasî partinin tevsik edilmeyen kaynaklardan gelir sağladığı anlaşılırsa, Anayasa Mahkemesi kararıyla bu gelir Hazineye irad kaydedilir" denilmektedir.

Yasa'nın bu kuralları uyarınca, (34.407.138 + 1.674.553.600) 1.708.960.738.- TL.nın Hazine'ye gelir yazılması uygun görülmüştür.

b) Tüm İşlemlerin Kasa Hesabından Yapılması

Yukarda ayrıntıları yazılı gelirlerin (sair gelirlerin 23.283.114.- TL.lık kısmı hariç) tümü kasa hesabına giriş kaydedilmiş, ödemelerin tümü de kasa hesabından yapılmıştır.

Bankalar Hesabına 31.12.1991 gün ve 97 yevmiye no. ile 23.283.114.- TL.lık giriş yazılmış, bu da aynı günlü 98 yevmiye no. ile Kasa Hesabına alınarak Bankalar Hesabı kapatılmıştır. Dolayısıyla Bankalar Hesabı 1992 yılına devir vermemiştir.

Aşağıdaki işlemlerden, bir miktar nakit için banka hesabı ya da hesaplarının kullanıldığı izlenimi edinilmektedir:

1- 51 ve 97 no.lu kayıtlara ilişkin Mahsup Fişlerinden, Sair Gelirler Hesabına alacak yazılan (Kasaya giriş kaydedilen 11.124.024.- TL. ile Bankalar Hesabına kaydedilen 23.283.114.- TL.) 34.407.138.- TL.nın faiz geliri olduğu anlaşılmaktadır.~

2- Kasadan yapılan ödeme olarak muhasebeleştirilen 31 ve 33 no.lu yevmiyelerin dayanağı olarak görünen iki makbuzda ödemenin çekle yapıldığı görülmektedir.

Anayasa Mahkemesi'ne banka hesaplarına ilişkin herhangi bir belge (hesap özet cetveli ya da ekstre) verilmemiştir.

Parti tarafından kasa defteri de tutulmadığından, muhasebe kayıtlarında Kasa Hesabında görünen parti parasının fiilen nerede tutulduğu anlaşılamamıştır.

Yılbaşında devreden nakit, Hazine Yardımı ve bağışlar toplamından, yapılan harcamalar çıktığında yıl sonunda devreden nakit tutarı kesinhesapta gösterilen rakamla uyumludur.

Ancak, 1991 yılı içerisinde kasada görünen paranın ne şekilde kullanıldığı anlaşılamamakta ve nakit hareketleri izlenememektedir.

Muhasebe kayıtlarının gerçek durumu yansıtması gerektiğinden, Bankalardaki paranın, Bankalar Hesabında, kasadaki paranın da Kasa Hesabında gösterilmesi zorunludur. Bu hususun Parti'ye bildirilmesi uygun görülmüştür.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Refah Partisi'nin 1991 yılında bildirdiği 74 il örgütünce sağlanan gelirler toplamı 7.138.832.433.- TL.dır.

Bunun 1.035.643.117.- TL.sı giriş aidatı ve üyelik aidatı, 134.226.938.- TL.sı geçen yıldan devir, 81.150.160.- TL.sı milletvekili adayı özel aidatı, 479.365.114.- TL.sı bayrak, flama, rozet vb. satış gelirleri, 15.885.000.- TL.sı yayın satışı gelirleri, 37.983.650.- TL.sı konferans, sergi vb. faaliyet gelirleri, 1.500.000.- TL.sı parti malvarlığı gelirleri, 4.652.116.440.- TL.sı bağışlar, 301.729.699.- TL.sı genel merkezden alınan nakit, 202.200.885.- TL.sı teşkilattan alınan nakit ve 197.031.430.- TL.sı sair gelirlerdir.

Anayasa Mahkemesi'nin 21.11.1997 günlü kararıyla, Adana, Ankara, Antalya, Balıkesir, Bursa, Denizli, Bolu, Diyarbakır, Eskişehir, İçel, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Kahramanmaraş, Sakarya, Samsun, Sivas ve Zonguldak illerinin kesinhesap cetvellerinde yer alan bağışlara ilişkin makbuz dipkoçanlarının gönderilmesi Parti'den istenmiş ancak, bu karar gereğinin yerine getirilmediği anlaşılmıştır.

Siyasî Partiler Yasası'nın 75. maddesine göre "Anayasa Mahkemesi, esinhesaplara ait bilgilerin belgelendirilmesini siyasî partilerden her zaman isteyebilir", aynı Yasa'nın 69. maddesinin ikinci fıkrasında, siyasî partilerin genel merkezlerinin ve teşkilat kademelerinin gelirlerinin, parti merkez karar ve yönetim kurulunca bastırılan makbuzlar karşılığında alınacağı, bastırılan ve parti teşkilat kademelerine gönderilen gelir makbuzlarının seri ve sıra numaralarına ait kayıtların parti genel merkezinde tutulacağı, parti teşkilat kademelerinin aldıkları ve kullandıkları makbuzlar dolayısıyla parti merkez ve yönetim kuruluna karşı malî sorumluluk taşıdıkları, son fıkrasında da, makbuz dipkoçanlarının saklama süresinin, Anayasa Mahkemesi'nin ilk inceleme kararının ilgili

partiye bildirilme tarihinden itibaren beş yıl olduğu belirtilmiştir. 66. maddenin ikinci fıkrasında ise, bağış veya bağışların, bağışta bulunanın veya yetkili temsilcisine veya vekiline ait olduğunun partice verilen makbuzda açıkça belirtilmesinin gerektiği, böyle bir belgeye dayanılmaksızın siyasî partilerce bağış kabul edilemeyeceği hükme bağlanmıştır. 75. maddenin dördüncü fıkrasında, Anayasa Mahkemesi'nin, denetimi sonunda, o siyasî partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazine'ye gelir kaydedilmesine karar vereceği, 76. maddenin üçüncü fıkrasında da, bu Kanun'un 69. maddesinde belirtilen esaslara aykırı olarak bir siyasî partinin tevsik edilmeyen kaynaklardan gelir sağladığı anlaşılırsa, Anayasa Mahkemesi kararıyla bu gelirin Hazine'ye irad kaydedileceği belirtilmiştir.

Yasa'nın bu kuralları uyarınca, kesinhesapta bağış olarak gösterilen ancak yasal saklama süresi içinde belgelendirilemeyen 21 il örgütüne ait toplam 3.328.246.719.- TL.nın Hazine'ye gelir yazılması uygun görülmüştür.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümleri üzerinde yapılan incelemede, yukardaki konu dışında, gösterilen gelirlerin 2820 sayılı Yasa'da belirtilen kaynaklardan sağlandığı anlaşılmış; MKYK kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Refah Partisi Genel Merkezi'nin 1991 yılı giderleri, kesinhesapta 5.739.725.320.- TL. olarak gösterilmiştir.

Bunun 296.483.347.- TL.sı büro genel giderleri, 69.676.626.- TL.sı personel giderleri, 69.844.417.- TL.sı seyahat giderleri, 4.997.258.483.- TL.sı seçim giderleri, 1.120.000.- TL.sı demirbaş eşya giderleri, 301.729.699.- TL.sı teşkilata verilen nakit,

3.612.748.- TL.sı sair giderlerdir.~

Sağlanan 5.779.159.431.- TL.lık gelir ile 5.739.725.320.- TL.lık gider arasındaki farkı oluşturan 39.434.111.- TL., nakit mevcudu olarak 1992 yılına devretmiştir.

Muhasebe kayıtlarına göre, ertesi yıla devreden 39.434.111.- TL.lık naktin tümü Kasa Hesabında görünmektedir.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki harcamaların, eldeki belge ve bilgiler çerçevesinde, 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'na uygun olduğu sonucuna varılmıştır.~

a) Belgesi Bulunmayan Giderler

Yapılan incelemede, 5, 10, 14, 17, 22, 29, 35, 41, 56, 86, 90 ve 95 yevmiye numaralarıyla personel gideri olarak kaydedilen toplam 69.676.626.- TL.nın belgesinin bulunmadığı görülmüştür.

2820 sayılı Yasa'nın "Giderlerin yapılmasında usul" başlıklı 70. maddesinde, beşbin liraya kadar harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesinin zorunlu olmadığı belirtildiğinden, bu miktarı aşan harcamaların fatura veya makbuz gibi bir belge ile belgelendirilmesi zorunludur.

Aynı Yasa'nın, 76. maddesinin son fıkrasına göre, belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti gideri miktarınca parti malvarlığının, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiğinden 69.676.626.- TL.lık Parti malvarlığının Hazine'ye gelir yazılması uygun görülmüştür.

b) Belgesi Eksik Giderler

Deftere 31 ve 33 yevmiye numaralarına yapılan 5.000.000.- ve 4.505.000.- TL.lık gider kaydının dayanağı olarak iki adet makbuz bağlandığı, ancak bu makbuzlarda ilgili faturanın belirtilmediği, yapılan harcamayla ilgili hiç bir açıklamada ulunulmadığı

görülmüştür.

2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine göre, beşbin lirayı aşan harcamaların, makbuz veya fatura gibi bir belgeyle tevsik edilmesi zorunludur.

Alınan bir mal veya hizmet tutarının gider kaydına esas olan belge faturadır. akbuz ise bir paranın ödendiğine ilişkin alındı belgesidir. Yasa'nın 70. maddesinde belirtilen makbuzun tek başına bir ödemeye esas olabilmesi için fatura kesilmesinin mümkün olmadığı bir yerden alınması gerekir.

Anayasa Mahkemesi siyasî partilerin malî işlemlerinin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olup olmadığının saptanmasına yönelik malî denetimini evrak üzerinden yapmaktadır. Bu evrak deyiminin gelir-gider belgeleriyle birlikte defter ve kayıtlardaki bilgileri de kapsadığı açıktır. Defter ve belgelerin denetime yeterli ve elverişli olacak bilgileri içermesi zorunludur. Nitekim, 2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesinde, parti adına yapılan giderlerin ne gibi işlere ve yerlere harcandığının ilgili defterlere sıra ile ve belgeleri de belirtilerek geçirileceği öngörülmektedir.

Alınan malın cinsi ve miktarı bilinemediğinden, denetim için gerekli bilgileri taşımayan makbuzun tek başına gider belgesi olarak kabulü olanaklı değildir.

2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesinin dördüncü fıkrasında, Anayasa Mahkemesi'nin denetimi sonunda o siyasî partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna ve kanuna uygun olmayan gelirler ve giderlerin dolayısıyla da bunların Hazine'ye gelir kaydedilmesine karar vereceği biçimindeki, 76. maddenin son

fıkrasında da belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti gideri iktarınca Parti malvarlığının, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazine'ye irat kaydedileceği belirtilmiştir.

Bu kurallar uyarınca, 9.505.000.- TL.lık gider karşılığı Parti malvarlığının Hazine'ye gelir yazılması uygun görülmüştür.

c) Gider Kaydedilen Gecikme Zammı

T.E.K. İç Anadolu Elektrik Dağıtım Müessesesi'ne ait para makbuzundan "gecikme zammı" olduğu anlaşılan 111.665.- TL.nın hiç bir açıklama yapılmaksızın 8 yevmiye no. ile gider kaydedildiği görülmüştür.

Yapılan incelemede hesap belgeleri arasında adı geçen Kurum'a yapılan başka bir ödemeye rastlanamadığından aslı kanıtlanamayan bir borca ait gecikme zammının gider olarak kabulüne olanak yoktur.

Bu nedenle, 111.665.- TL.nın 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir yazılması uygun görülmüştür.

d) Aslı Sunulmayan Belgeler

Yapılan incelemede, bazı seyahat firmalarına ait biletlerin asılları yerine, onaylanmamış fotokopilerine dayanılarak toplam 466.000.- TL.nın gider kaydedildiği görülmüştür.

2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde belirtilen belgelerin asıllarının Anayasa Mahkemesi'ne verilmesi gerekmektedir.

Hiç bir açıklama yapılmaksızın ve gerekçe de gösterilmeksizin verilen fotokopilerin tevsik edici belge olarak kabulü olanaklı değildir.

Bu durumda, aşağıda gösterilen 466.000.- TL. karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesi ile 76. maddesinin son fıkrası uyarınca Hazine'ye gelir yazılması uygun görülmüştür.

 

Yev.No

Firma

Seri(Sıra) no

Tutarı

4

Petrol Turizm

1229

7.000

4

" "

1230

7.000

6

Öz Siirt Seyahat

7543

60.000

18

Siirt Petrol

14324

150.000

23

Siirt Batman Tur

803

8.000

23

Petrol Turizm Sey

35575

16.000

23

Masum Gülçek

1522

40.000

25

Siirt-Batman Tur

71895

35.000

25

Petrol Turizm Sey

49241

8.000

27

Siirt Petrol Tur.Sey

18860

75.000

21

Siirt Petrol Sey

888541

60.000

 

 

 

466.000

 

e) Kişi Adına Düzenlenmiş Belgeler

Kişiler adına düzenlenmiş belgelere dayanılarak, aşağıda ayrıntıları yazılı 950.000.- TL.nın gider kaydedildiği görülmüştür.

 

 

Yev.No

Firma ve Fatura No

Tutarı

25

Seymen Petrol-Ankara 1.6.1991-71272

230.000

23

Öztürkler Petrol-Islahiye 28.5.1991-72719

200.000

23

İzmir Ulaşım Hiz. ve Mak San.A.Ş. ' İzmir 29.5.1991

150.000

23

Başyiğitler Mobil ' Uşak 29.5.1991 - 228691

170.000

23

Baydarlar ' Ankara 30.5.1991 - 50497

200.000

 

 

950.000

 

2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde "Bir siyasî partinin bütün giderleri o siyasî parti tüzelkişiliği adına yapılır" denilmektedir. Ayrıca, bir gelir veya gider belgesinin muhasebe kayıtlarına esas alınabilmesi için bunların, kayıt sahibi adına

düzenlenmiş olması gerekir.

Bu nedenlerle, siyasî parti tüzekişiliği adına düzenlenmesi gerekirken kişiler adına düzenlenmiş belgelere dayanılarak yapılan giderler toplamı 950.000.- TL.nın 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Hazine'ye gelir yazılması uygun görülmüştür.

f) Parti'ye Ait Olmayan Otoların Masrafları

Demirbaş Eşya Defterinde 1991 yılında Parti adına kayıtlı oto bulunmadığı halde, hiçbir açıklama yapılmadan aşağıda belirtilen faturalara dayanılarak, bazı otolara ilişkin tamir, yedek parça, bakım, akü, lastik vb. gibi masrafların parti gideri olarak kaydedildiği saptanmıştır.

 

Yev.No

Firma

Tarih-No

Tutarı

9

Halil Gürbilek Antalya

22.2.1991-194804

728.000

15

Oto Sevimli Van

4.4.1991-111762

400.000

16

Her Oto Servisi Ankara

20.4.1991-114

492.240

44

Aydın Tic.ve San. Aydın

6.9.1991-12541

758.000

 

 

 

2.378.240

 

Anayasa Mahkemesi, malî denetime ilişkin incelemeyi belgeler üzerinde yaptığından, kesinhesaplara ait bilgilerin dayanağı olan tüm belgelerin eksiksiz ve duraksamaya yol açmayacak şekilde hazırlanarak verilmesi gerekmektedir.

Bu nedenle, kimi otolar için yapılan ve tersine bir açıklama da yapılmadığından doğal olarak sahiplerine ait olması gereken masrafların parti gideri olarak kabulüne olanak bulunmamaktadır.

Bu durumda, yukarıda ayrıntıları belirtilen gider belgeleri toplamı 2.378.240.- TL. karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Hazine'ye gelir yazılması uygun görülmüştür.

g) Demirbaşa Kaydedilmeyen Giderler

Yapılan incelemede, aşağıda yazılı faturalarda gösterilen eşyaların Demişbaş Eşya Defterine kaydedilmediği saptanmıştır.

 

Yev.No

Firma-Fatura

Cinsi

Tutarı

21

Kalyon Elektronik-Ankara 17.5.1991 - 11

4 Adet Sharp Video

5.040.000

39

Özcan Kardeşler-Ankara 27.8.1991 - 58781

1 Adet Beko L-30 M.Seti

1.200.000

32

Özcan Kardeşler-Ankara 13.7.1991 - 59353

1 Adet 51 Beko R., T.V.

3.850.000

 

 

 

10.090.000

 

2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesinde ve Refah Partisi, İdarî ve Malî İşlemler İçyönetmeliği'nin 2. ve 13. maddelerinde Demirbaş Eşya Defteri, tutulması zorunlu defterler arasında sayılmıştır.

Demirbaş niteliğindeki söz konusu eşyaların, Demirbaş Defterine kaydedilmemesi hususunun Parti'ye bildirilmesi uygun görülmüştür.

h) Muhasebe Kayıtlarının Eleştirisi

Siyasî partilerin malî işlemlerinin 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'na uygun olup olmadığının saptanması için, Anayasa Mahkemesi'ne sunulan defter ve belgelerin denetime elverişli olması gerekmektedir.

2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesinin beşinci fıkrasında, parti adına elde edilen gelirlerin alındığının, yapılan giderlerin ne gibi işlere ve yerlere harcandığının ilgili defterlere sıra ile ve belgeleri de belirtilerek geçirileceği öngörülmektedir.

Refah Partisi 1991 yılı hesabına ilişkin belgelerde ve muhasebe kayıtlarında, işlem hakkında açıklama yapılmadığı, yalnızca gider belgeleri tutarının deftere geçirildiği görülmüştür.

Bu hususun Parti'ye bildirilmesi uygun görülmüştür.

2- İl Örgütleri Giderleri

Refah Partisi'nin 1991 yılında 74 il örgütünün giderleri toplamı 6.893.210.210.- TL.dır.

Kesinhesap cetvelinde bunun 1.785.229.026.- TL.sı büro genel giderleri, 230.059.816.- TL.sı personel giderleri, 316.331.273.- TL.sı seyahat giderleri, 316.526.624.- TL.sı bayrak, flama, rozet vb. giderleri, 107.686.873.- TL.sı yayınlar maliyet giderleri, 385.212.120.- TL.sı konferans sergi vb. faaliyet giderleri, 3.089.860.972.- TL.sı seçim giderleri, 118.585.639.- TL.sı demirbaş eşya giderleri, 177.028.570.- TL.sı teşkilata verilen nakit, 366.689.297.- TL.sı sair giderler olarak gösterilmiştir.

Sağlanan 7.138.832.433.- TL.lık gelirle 6.893.210.210.- TL.lık gider arasındaki farkı oluşturan 245.622.223.- TL. 1992 yılına devretmiştir.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, gösterilen gider kalemlerinin MKYK kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların, 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

V- SONUÇ

Refah Partisi 1991 yılı hesabının incelenmesi sonucunda;

1- Belgeleri bulunmayan genel merkez gelirleri tutarı 1.708.960.738.- TL.nın, 2820 sayılı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir yazılmasına,

2- Belgeleri bulunmayan, il örgütlerinin bağışları tutarı 3.328.246.719.- TL.nın 2820 sayılı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir yazılmasına,

3- Belgesi bulunmayan 69.676.626.- TL.lık gider karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Yasa'nın 76. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir yazılmasına,

4- Malî denetim için gerekli olan bilgileri içermeyen eksik belgelere dayanılarak kaydedilen 9.505.000.- TL.lık gider karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir yazılmasına,

5- Asıl ödemesi bulunmayan gecikme zammı tutarı 111.665.- TL.nın, 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir yazılmasına,

6- Gerekçe gösterilmeksizin aslı sunulmayan gider belgelerine dayanılarak kaydedilen 466.000.- TL.lık gider karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir yazılmasına,

7- Kişiler adına düzenlenmiş belgelere dayanılarak kaydedilen gider tutarı 950.000.- TL.nın, 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir yazılmasına,

8- Partiye ait olmayan otolara ait giderler toplamı 2.378.240.- TL.nın, 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir yazılmasına,

9- Bankadaki paranın Banka Hesabında gösterilmesi, buradan kasaya para aktarımının muhasebe kayıtlarına yansıtılması gerektiğine,

10- 10.090.000.- TL.lık eşyanın Demirbaş Eşya Defterine kaydedilmesinin ve Demirbaş Eşya Hesabında gösterilmesinin gerektiğine,

11- Anayasa Mahkemesi'ne sunulan defter ve belgelerin denetime elverişli olması gerektiğinden, yalnızca belge tutarlarının deftere geçirilmesiyle yetinilmeyerek, gelir-gider belgeleri ile muhasebe kayıtlarının, 2820 sayılı Yasa'nın 60. maddesinde belirtildiği üzere açıklama içerir şekilde düzenlenmesinin gerektiğine,

12- Yukarıdaki konular dışında kalan, genel merkez ve iller örgütü gelirleri ile giderlerinin, eldeki belge ve bilgilere göre, doğru ve Yasa'ya uygun olduğuna,

Güven DİNÇER'in "Kapatılmış siyasî partinin hesapları incelenemez" yolundaki karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA, 16.3.1998 gününde karar verildi.

 

 

Başkan

Ahmet Necdet SEZER

Başkanvekili

Güven DİNÇER

Üye

Samia AKBULUT

 

Üye

Haşim KILIÇ

Üye

Yalçın ACARGÜN

Üye

Mustafa BUMİN

 

Üye

Sacit ADALI

Üye

Ali HÜNER

Üye

Lütfi F. TUNCEL

 

Üye

Fulya KANTARCIOĞLU

Üye

Mahir Can ILICAK

 

 

 

 

I. KARAR KİMLİK BİLGİLERİ

Karar No 1998/8
Esas No 1992/4
Karar Tarihi 16/03/1998
Künye (AYM, E.1992/4, K.1998/8, 16/03/1998, § …)    
Karar Türü (Dosya Sonucu) Parti Hesabının Kanuna Uygun Olduğuna
Karar Türü Siyasi Parti Mali Denetim
Davacı - Davalı Yok - Refah Partisi
Resmi Gazete 05/06/1998 - 23363
Karşı Oy Var
Üyeler Ahmet Necdet SEZER
Güven DİNÇER
Samia AKBULUT
Haşim KILIÇ
Yalçın ACARGÜN
Mustafa BUMİN
Sacit ADALI
Ali HÜNER
Lütfi Fikret TUNCEL
Fulya KANTARCIOĞLU
Mahir Can ILICAK
Raportör Yok

T.C. Anayasa Mahkemesi