ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:1997/22 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:1998/4

Karar Günü:16.3.1998

R.G. Tarih-Sayı:01.06.1998-23359

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Demokratik Barış Hareketi Partisi'nin Genel Merkezi ile ilçe örgütünü de kapsayan bir il örgütünün 1996 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca Yekta Güngör ÖZDEN, Selçuk TÜZÜN, Ahmet N. SEZER, Samia AKBULUT, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Mustafa BUMİN, Sacit ADALI, Ali HÜNER Lütfi F. TUNCEL ve Fulya KANTARCIOĞLU'nun katılmalarıyla 21.11.1997 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında; "Eksiği bulunmadığı anlaşılan Demokratik Barış Hareketi Partisi'nin 1996 yılı kesinhesabının esas incelemesinin yapılmasına oybirliğiyle" karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 1996 yılı kesinhesap çizelgeleri ile muhasebe defterleri, gelir ve gider belgeleri üzerinde yapılan karşılaştırma ve inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Yasa ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'nın ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddî öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Demokratik Barış Hareketi Partisi'nin 1996 yılı içindeki Genel Merkez gelir ve giderlerinin 12.012.995.067.-TL. olarak gösterildiği, gelir ve gider rakamlarının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin 1996 yılı içindeki gelirleri 12.012.995.067.-TL. olarak gösterilmiştir.

Bunun; 6.701.000.000.-TL.sının bağışlardan, 5.250.000.000.-TL.sının Parti malvarlığı gelirlerinden, 61.995.067.-TL.sının da mevduat gelirlerinden sağlandığı anlaşılmıştır.

Genel Merkez'in muhasebe defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'na uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

- Muhasebe Kayıtlarının Eleştirisi

Genel Merkez'in 1996 yılı içinde elde edilen tüm gelirlerinin kasa hesabına giriş kaydedildiği; yapılan tüm ödemelerin de kasa hesabından yapıldığı, banka hesabı hiç çalıştırılmadığı halde 61.995.067.-TL. tutarındaki meblağın "repo geliri" açıklaması ile kasa hesabına giriş yazılarak gelir kaydedildiği yapılan incelemeden anlaşılmıştır.

Muhasebe kayıtlarının gerçek durumu yansıtması esas olduğundan bankadaki paraların banka hesabında gösterilmesi, buradan kasaya para aktarımlarının da muhasebe kayıtlarına yansıtılması gereğinin Parti'ye bildirilmesi uygun görülmüştür.

2- Örgüt Gelirleri

1 Ekim 1996 tarihinde tüzelkişilik kazanmış bulunan Demokratik Barış Hareketi Partisi'nin 2 Ekim 1996 tarihinde Iğdır il örgütünün, 11 Aralık 1996 tarihinde de Iğdır/Tuzluca ilçe örgütünün kurulduğu saptanmış, söz konusu örgütlere ilişkin kesinhesap cetvellerinde herhangi bir gelirin bulunmadığı belirtilmiştir.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin 1996 yılı içindeki giderleri 11.374.309.669.-TL. olarak gösterilmiştir.

Bunun; 2.300.776.946.-TL.sını büro genel giderleri ile seyahat giderlerinin, 487.646.216.- TL.sını bayrak, flama, rozet, yayın ve kimlik kartı yapım giderlerinin, 1.830.890.000.- TL.sını akaryakıt giderlerinin, 220.800.000.- TL.sını kaşe yapım giderlerinin, 5.661.961.750.-TL.sını sabit kıymetler alım giderlerinin, 872.234.757.- TL.sını da sair giderlerin oluşturduğu anlaşılmıştır.

Parti Genel Merkezi'nin geliri ile gideri arasındaki 638.685.398.-TL.lık müspet farkın gelecek yıla devir edildiği görülmüştür.

Genel Merkez'in muhasebe defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'na uygun olarak yapıldığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Örgütlere ilişkin kesinhesap cetvellerinde herhangi bir giderin bulunmadığı belirtilmiştir.

IV- SONUÇ

Demokratik Barış Hareketi Partisi'nin 1996 yılı hesabının incelenmesi sonucunda;

1- Genel Merkez ve iller örgütü gelirleri ile giderlerinin, eldeki belge ve bilgilere göre doğru ve Yasa'ya uygun olduğuna,

2- Bankadaki paraların banka hesabında gösterilmesi, buradan kasaya para aktarımlarının da muhasebe kayıtlarına yansıtılması gereğinin Parti'ye bildirilmesine, 16.3.1998 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.