ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:1995/7 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:1998/1

Karar Günü:16.3.1998

R.G. Tarih-Sayı:29.05.1998-23356

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Yeni Parti Genel Merkezi ile ilçe örgütlerini de kapsayan 41 il örgütünün 1994 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca Yekta Güngör ÖZDEN, Güven DİNÇER, Selçuk TÜZÜN, Ahmet N. SEZER, Samia AKBULUT, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Mustafa BUMİN, Sacit ADALI, Lütfi F. TUNCEL ve Fulya KANTARCIOĞLU'nun katılmalarıyla 2.4.1996 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında : "Yeni Parti 1994 yılı kesin hesabındaki eksikliğin giderildiği anlaşıldığından hesabın esastan incelenmesine oybirliğiyle" karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 1994 yılı kesinhesap çizelgeleri ile muhasebe defterleri, gelir ve gider belgeleri üzerinde yapılan karşılaştırma ve inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Yasa ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'nın ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü :

Denetimin maddî ögelerini oluşturan defter ve belgelerde Yeni Parti'nin 1994 yılı içindeki Genel Merkez gelir ve giderleri 8.775.908.195.- lira, 41 il örgütünün gelir ve giderleri 16.807.476.791.- lira olmak üzere toplam 25.583.384.986.- lira olarak gösterildiği, gelir, gider ve devir rakamlarının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin 1994 yılı içindeki gelirleri 8.775.908.195.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 764.058.886.- lirasının geçen yıllardan alınan demirbaş değerlerinin yıl başında devir gösterilmesinden, 38.570.000.- lirasının aidatlardan, 34.500.000.- lirasının satışlardan, 6.423.985.000.- lirasının bağışlardan, 42.000.000.- lirasının etkinliklerden, 1.472.794.309.- lirasının borçlanmadan sağlandığı anlaşılmıştır.

Genel Merkez'in muhasebe defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede: sözü edilen gelirlerin 820 sayılı Yasa'nın 61-69. madde hükümlerine uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin örgütü bulunduğu 41 il örgütünce sağlanan gelirler 807.476.791.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 1.449.714.742.- lirasının aidatlardan, 1.080.805.420.- lirasının satışlardan, 2.425.740.000.- lirasının etkinliklerden, 9.617.715.992.- lirasının bağışlardan, 678.991.900.- lirasının Genel Merkez yardımlarından, 1.554.508.737.- lirasının borçlanmadan sağlandığı anlaşılmıştır.

Parti il örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümleri üzerinde yapılan incelemede gelirlerin; 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'nın 61. maddesinde belirtilen kaynaklardan sağlandığı Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin 1994 yılı içindeki giderleri 8.775.908.195.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 778.205.953.- lirasının seyahat, 4.851.911.145.- lirasının büro, 1.568.066.- lirasının bayrak, flama, yayın, 523.849.537.- lirasının çeşitli alım, 13.685.000.- lirasının ilçelere yapılan yardım, 1.040.189.565.- lirasının demirbaş alım giderlerine yapıldığı anlaşılmıştır.

Genel Merkez'in muhasebe defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede sözü edilen giderlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'na uygun olarak yapıldığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti'nin örgütü bulunduğu 41 il örgütünün 1994 yılı içindeki giderleri 16.524.526.672.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 1.006.716.249.- lirasının personel, 6.322.781.249.- lirasının büro, 631.494.883.- lirasının seyahat, 348.500.000.- lirasının ilçelere yapılan yardım, 2.537.980.326.- lirasının demirbaş alım, 2.093.428.000.- lirasının yapılan etkinlik, 353.440.000.- lirasının seçim, tanıtma, propaganda, 657.185.500.- lirasının bayrak, flama yapımı, 676.406.000.- lirasının yayın, 1.896.594.593.- lirasının çeşitli alım giderlerine yapıldığı anlaşılmıştır.

İl örgütlerinin geliri ile gideri arasındaki 282.950.119.- liralık müspet farkın gelecek yıla devir edildiği görülmüştür.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede; gider rakamlarının Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Yeni Parti'nin 1994 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

Partinin defter, kayıt ve makbuzlarına dayanan, Genel Merkez ve iller örgütü gelirleriyle giderlerinin, eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve Yasa'ya uygunluğuna, 16.3.1998 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.