ANAYASA
MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2021/3 (Siyasi
Parti Mali Denetimi)
Karar Sayısı
: 2022/27
Karar Tarihi
: 20/7/2022
R.G.
Tarih-Sayısı : 29/9/2022-31968
I. MALİ DENETİMİN
KONUSU
Milli Partinin 2020
yılı kesin hesabının incelenmesidir.
II. İLK İNCELEME
1. Milli Partinin Anayasa Mahkemesine verdiği
2020 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan belgeler üzerinde
yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Sayıştay Başkanlığı tarafından
hazırlanıp Raportör Ömer DURSUN tarafından heyete sunulan ilk inceleme raporu,
Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri
Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları,
bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra
gereği görüşülüp düşünüldü:
2. Milli Parti, gönderdiği 2020 yılı Genel
Merkez kesin hesabına göre yıl içinde 450 TL gelir elde etmiş; 450 TL ise gider
gerçekleştirmiştir.
3. Siyasi partilerin faaliyetlerini
yürüttükleri genel merkez, il ve ilçe başkanlıklarına ait binaların ya kendi
mülkü veya kira olması gerekir. Parti yetkililerine ait binalarda siyasi
faaliyette bulunuluyor ise (genel merkez, il, ilçe teşkilatının faaliyette
bulunduğu binalar) bu takdirde kira sözleşmesi düzenlenerek isabet eden tutarın
partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.
4. Parti yetkililerinin sundukları kesin
hesapta, Genel Merkeze ait çok düşük miktarda gelir elde edildiği ve gider
gerçekleştirildiği belirtilmiş; teşkilatı kurulmuş olan örgütlerine ilişkin
herhangi bir gelir ve gider de gösterilmemiştir. Parti Genel Merkezi ve il
örgütleri faaliyette olduğuna göre bu teşkilatlara ait en azından yönetim giderlerinin
(kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye vb.) olması gerekir. Partinin gider
olarak gösterdiği tutarla siyasi faaliyetlerini karşılaması mümkün değildir.
Yönetim giderlerinin hesaplarda görülmemesi kayıt dışı gelir ve gider
oluşturulduğunu göstermektedir. Bu durumda 2820 sayılı Kanun’un 69.
maddesindeki bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel
kişiliği adına elde edileceği ve aynı Kanun’un 70. maddesindeki bir siyasi
partinin bütün giderlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı
hükmüne aykırı davranılmıştır.
5. 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendinde yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen ve
istenen bilgileri vermeyen parti sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar
hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezası verileceği
hüküm altına alınmıştır.
6. Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir
şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve
gider gerçekleştirilmesi inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler
olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine
istinaden gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına
suç duyurusunda bulunulması gerekir.
III. SONUÇ
Milli Partinin 2020
yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;
A.
Anayasa Mahkemesine hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin
oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi inceleme ve
araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111.
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,
B. Parti Genel Merkez ve il örgütlerine ait kesin
hesapların denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2020 yılı hesabının 2820
sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına 20/7/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE
karar verildi.
Başkan
Zühtü ARSLAN
|
Başkanvekili
Hasan Tahsin GÖKCAN
|
Başkanvekili
Kadir ÖZKAYA
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Hicabi DURSUN
|
Üye
Muammer TOPAL
|
Üye
M. Emin KUZ
|
Üye
Rıdvan GÜLEÇ
|
Üye
Recai AKYEL
|
Üye
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
|
Üye
Yıldız SEFERİNOĞLU
|
Üye
Selahaddin MENTEŞ
|
Üye
Basri BAĞCI
|
Üye
İrfan FİDAN
|
Üye
Kenan YAŞAR
|