ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2017/77 (Siyasi
Parti Mali Denetimi)
Karar Sayısı : 2021/66
Karar Tarihi : 14/1/2021
R.G. Tarih – Sayı : 11/3/2021
- 31420
I. MALİ DENETİMİN KONUSU
Türkiye Kürdistan Demokrat Partisinin 2016 yılı kesin
hesabının incelenmesidir.
II. İLK İNCELEME
1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Zühtü
ARSLAN, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Serdar ÖZGÜLDÜR, Serruh KALELİ, Osman
Alifeyyaz PAKSÜT, Recep KÖMÜRCÜ, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz
AKINCI, Muammer TOPAL, M. Emin KUZ, Hasan Tahsin GÖKCAN, Kadir ÖZKAYA, Rıdvan
GÜLEÇ, Recai AKYEL ve Yusuf Şevki HAKYEMEZ’in katılımlarıyla 4/1/2018 tarihinde
yapılan ilk inceleme toplantısında öncelikle suç duyurusunda bulunulup
bulunulmayacağı sorunu görüşülmüştür.
2. 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler
Kanunu’nun 73. maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesinde “İller
teşkilatından gönderilenler ve parti merkezine ait olan kesin hesaplar, merkez
karar ve yönetim kurulunca incelenerek karara bağlanır ve birleştirilir” hükmüne
yer verilmiş ve aynı Kanun’un 74. maddesinin ikinci fıkrasında da “siyasi
partilerin genel başkanları, karara bağlanarak birleştirilmiş bulunan kesin
hesap ile parti merkez ve bağlı ilçeleri de kapsayan iller teşkilatının kesin
hesaplarının onaylı birer örneğini Haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesine
ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına vermek zorundadırlar. Bu
belgelere, ilgili siyasi partinin aynı hesap döneminde edindiği taşınmaz ve
değeri yüz milyon lirayı aşan taşınır malların, menkul kıymetlerin ve her türlü
hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve şekillerini de belirten listeleri
eklenir.” denilerek il örgütlerinden gönderilen kesin hesaplar ile parti
genel merkezine ilişkin kesin hesabın merkez karar ve yönetim kurulunca
incelenerek karara bağlanacağı ve birleştirileceği, birleştirilmiş kesin hesap
cetvellerinin de Anayasa Mahkemesine sunulacağı hükme bağlanmıştır.
3. Türkiye Kürdistan Demokrat Partisi, Genel Merkeze ait 2016
Yılı Kesin Hesap Cetveli’ni 30/6/2018 tarihine kadar Anayasa Mahkemesine
sunması gerekirken 6/7/2017 tarihinde Anayasa Mahkemesine sunmuş; dolayısıyla
2820 sayılı Kanun’un 74. maddesinin ikinci fıkrasının “…Haziran ayı sonuna
kadar Anayasa Mahkemesine ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına
vermek zorundadırlar.” amir hükmüne uymamıştır.
4. 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde 74. madde hükümlerine aykırı hareket eden parti
sorumluları hakkında üç aydan altı aya kadar hafif hapis ve on beş milyon
liradan otuz milyon liraya kadar hafif para cezasının verileceği
öngörülmektedir.
5. Anılan Kanun’un 74. maddesi hükümlerine aykırı hareket
eden parti sorumluları hakkında Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi gereğince gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet
Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.
6. Bu itibarla Türkiye Kürdistan Demokrat Partisinin 2016
yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;
- Genel Merkeze
ait kesin hesap cetvelinin sunulmasından dolayı işin esasının incelenmesine,
- Esas incelemenin yapılabilmesi amacıyla Genel Merkez
kesin hesabının dayanağını oluşturan gelir gider belgeleri ile bu belgelerin
kaydedildiği defterleri Sayıştay Başkanlığına göndermesi için Partiye bu
kararın tebliğinden itibaren 30 gün süre verilmesine,
- Anayasa Mahkemesine, istenen bilgilerin istendiği
sürede verilmemesi nedeniyle, Parti sorumluları hakkında 2820 sayılı Kanun’un
111. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca yasal işlem yapılması
için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,
OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
III. ESASIN İNCELENMESİ
7. Türkiye Kürdistan Demokrat Partisinin Anayasa
Mahkemesine verdiği 2016 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan
defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Sayıştay
Başkanlığı tarafından hazırlanıp Raportör Ömer DURSUN tarafından Heyete sunulan
esas inceleme raporu, Anayasa ve 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa
Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı
Kanun’un ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup
incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
8. Denetimin maddi ögelerini oluşturan defter ve
belgelerde Partinin 2016 yılı gelirler toplamının 26.420 TL, önceki yıldan
devreden nakit toplamının 3.769,85 TL olduğu ve giderler toplamının 28.775,45 TL,
gelecek yıla devreden nakit toplamının 1.414,40 TL olduğu anlaşılmaktadır.
9. Partinin 2016 yılı kesin hesabının gelir ve gider
rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu; bu hâliyle 2016 yılı
kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna
varılmıştır.
A. Gelirlerin
İncelenmesi
1. Genel Merkez
Gelirleri
10. Partinin Genel Merkez gelirleri toplamı 2.000 TL olup
bu tutarın tamamı bağışlardan oluşmaktadır.
11. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir
belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a
uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2. İl Örgütleri Gelirleri
12. Parti il örgütlerinin gelirleri toplamı 24.420 TL
olup bu tutarın 2.000 TL’si bağışlardan, 4.320 TL’si üye yıllık aidatlarından
ve 18.100 TL’si diğer gelirlerden oluşmaktadır.
13. Parti il örgütlerinin 2016 yılı kesin hesap
çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan inceleme neticesinde gelirlerin
2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
B. Giderlerin İncelenmesi
1. Genel Merkez Giderleri
14. Partinin Genel Merkez
giderleri toplamı 2.000 TL olup bu
tutarın tamamı kira giderlerinden oluşmaktadır.
15. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gider
belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde giderlerin 2820 sayılı Kanun’a
uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
2. İl Örgütleri Giderleri
16. Parti il örgütlerinin giderleri toplamı 26.775,45 TL
olup bu tutarın 69,35 TL’si temsil-ağırlama giderlerinden, 680,37 TL’si kırtasiye
ve büro giderlerinden, 24.900 TL’si kira giderlerinden ve 1.125,73 TL’si
haberleşme giderlerinden oluşmaktadır.
17. Parti il örgütlerinin defter kayıtları ve gider
belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde giderlerin 2820 sayılı Kanun’a
uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
C. Parti Mallarının İncelenmesi
18. Partinin 2016 yılı defter ve belgeleri üzerinde
yapılan inceleme neticesinde herhangi bir taşınır ve taşınmaz mal ile menkul
kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.
IV. SONUÇ
Türkiye Kürdistan Demokrat Partisinin 2016 yılı kesin
hesabının incelenmesi sonucunda;
Partinin 2016 yılı kesin hesabında gösterilen 26.420 TL
gelir ve 3.769,85 TL önceki yıldan devreden nakit toplamı ile 28.775,45 TL
gider ve 1.414,40 TL gelecek yıla devreden nakit toplamının eldeki bilgi ve
belgelere göre doğru, denk ve 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler
Kanunu’na uygun olduğuna 14/1/2021 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Zühtü
ARSLAN
|
Başkanvekili
Hasan
Tahsin GÖKCAN
|
Başkanvekili
Kadir
ÖZKAYA
|
|
Üye
Engin
YILDIRIM
|
Üye
Hicabi
DURSUN
|
Üye
Celal
Mümtaz AKINCI
|
|
Üye
Muammer
TOPAL
|
Üye
M.
Emin KUZ
|
Üye
Rıdvan
GÜLEÇ
|
|
Üye
Recai
AKYEL
|
Üye
Yusuf
Şevki HAKYEMEZ
|
Üye
Selahaddin
MENTEŞ
|
Üye
Basri
BAĞCI
|
|
|
|
|
|