ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2019/25 (Siyasi
Parti Mali Denetimi)
Karar Sayısı : 2021/183
Karar Tarihi : 14/7/2021
R.G.Tarih-Sayısı :
2/10/2021-31616
I. MALİ DENETİMİN KONUSU
Türkiye Birlik Partisinin 2019 yılı kesin hesabının
incelenmesidir.
II. İLK İNCELEME
1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Zühtü
ARSLAN, Hasan Tahsin GÖKCAN, Recep KÖMÜRCÜ, Serdar ÖZGÜLDÜR, Burhan ÜSTÜN,
Engin YILDIRIM, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI, Muammer TOPAL, M. Emin KUZ,
Kadir ÖZKAYA, Rıdvan GÜLEÇ, Recai AKYEL, Yusuf Şevki HAKYEMEZ, Yıldız
SEFERİNOĞLU ve Selahaddin MENTEŞ’in katılımlarıyla 4/12/2019 tarihinde yapılan
ilk inceleme toplantısında öncelikle suç duyurusunda bulunulup bulunulmayacağı
sorunu görüşülmüştür.
2. Türkiye Birlik Partisinin 2019 yılı kesin hesap
dosyasında, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının siyasi parti teşkilat
listesinde aktif görünen 3 ile ait kesin hesap cetvellerinde herhangi bir
gelir-gider bildirilmediği tespit edilmiştir.
3. Sayıştay Başkanlığı tarafından Partiye gönderilen
8/10/2019 tarihli ve 96894684-175.03-E.19005687 sayılı yazıyla 2018 yılında
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının göndermiş olduğu listede aktif olarak
görünen 3 il ve bağlı ilçe örgütlerinin gerçek durumunu yansıtan kesin
hesabının 10 (on) gün içerisinde Sayıştay Başkanlığına gönderilmesi
istenmiştir.
4. Parti, Sayıştay Başkanlığına 24/10/2019 tarih ve
19005493 sayı ile vermiş olduğu cevapta, söz konusu il teşkilatları ile ilgili
olarak 24/8/2017 ve 29 sayılı tarihinde kapatma kararı aldıklarını, ancak bu
kararın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına sehven bildirilmemiş olduğunu
belirtmiştir.
5. Sayıştay Başkanlığı tarafından Anayasa Mahkemesine
sunulan ilk inceleme raporu ve eklerinde ilgili kapatma kararı yer almamakta
olup konuya ilişkin tereddüt giderilememiştir.
6. Bu itibarla Türkiye Birlik Partisinin 2019 yılı kesin
hesabının incelenmesi sonucunda;
- Genel Merkeze
ait kesin hesap cetvelinin sunulmasından dolayı işin esasının incelenmesine,
- Esas incelemenin
yapılabilmesi amacıyla Genel Merkez kesin hesabının dayanağını oluşturan gelir
gider belgeleri ile bu belgelerin kaydedildiği defterleri Sayıştay Başkanlığına
göndermesi için Partiye bu kararın tebliğinden itibaren otuz gün süre verilmesine,
- Kesin hesap
cetvellerinde herhangi bir gelir gider beyan edilmeyen il örgütlerinin
kapatıldığına ilişkin belgelerin Sayıştay Başkanlığı tarafından ve esas
incelemede değerlendirilmesine,
OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
III. ESASIN İNCELENMESİ
7. Türkiye Birlik Partisinin Anayasa Mahkemesine verdiği
2019 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler
üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Sayıştay Başkanlığı tarafından
hazırlanıp Raportör Ömer DURSUN tarafından Heyete sunulan esas inceleme raporu,
Anayasa ve 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve
Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi
Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama
belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
8. Kesin hesap cetvellerinde herhangi bir gelir gider
beyan edilmeyen ve ilişkin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının göndermiş olduğu
listede aktif görünen il örgütlerinin kapatılmasına ilişkin kararlar ve sair
belgeler parti tarafından Sayıştay Başkanlığına sunulmuştur.
9. Denetimin maddi ögelerini oluşturan defter ve
belgelerde Partinin 2019 yılı gelirler toplamının 6.345 TL, geçen yıldan
devreden nakit toplamının 188,49 TL olduğu ve giderler toplamının 6.433,49 TL, gelecek
yıla devreden nakit toplamının 100 TL olduğu anlaşılmaktadır.
10. Partinin 2019 yılı kesin hesabının gelir ve gider
rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu hâliyle 2019 yılı
kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna
varılmıştır.
A. Gelirlerin
İncelenmesi
1. Genel Merkez Gelirleri
11. Partinin Genel Merkez gelirleri toplamı 3.172,50 TL
olup bu tutarın tamamı bağışlardan oluşmaktadır.
12. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir
belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a
uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2. İl Örgütleri Gelirleri
13. Parti il örgütlerinin gelirleri toplamı 3.172,50 TL
olup bu tutarın tamamı yardımlardan oluşmaktadır.
14. Parti il örgütlerinin 2019 yılı kesin hesap
çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan inceleme neticesinde gelirlerin
2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
B. Giderlerin İncelenmesi
1. Genel Merkez Giderleri
15. Partinin Genel Merkez
giderleri toplamı 3.172,50 TL olup bu
tutarın tamamı teşkilata yardım giderlerinden oluşmaktadır.
16. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gider
belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde giderlerin 2820 sayılı Kanun’a
uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
2. İl Örgütleri Giderleri
17.
Parti il örgütlerinin giderleri toplamı 3.260,99 TL olup bu tutarın 1.463 TL’si
kira giderlerinden, 1.000 TL’si taşıma giderlerinden, 718,24 TL’si bakım ve
onarım giderlerinden, 79,75 TL’si ise haberleşme giderlerinden oluşmaktadır.
18. Parti il örgütlerinin defter kayıtları ve gider
belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde giderlerin 2820 sayılı Kanun’a
uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
C. Parti Mallarının İncelenmesi
19. Partinin 2019 yılı defter ve belgeleri üzerinde
yapılan inceleme neticesinde herhangi bir taşınır ve taşınmaz mal ile menkul
kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.
IV. SONUÇ
Türkiye Birlik Partisinin 2019 yılı kesin hesabının
incelenmesi sonucunda;
Partinin 2019 yılı kesin hesabında gösterilen 6.345 TL gelir ve 188,49 TL geçen yıldan
devreden nakit toplamı ile 6.433,49 TL gider ve 100 TL gelecek yıla devreden nakit toplamının eldeki bilgi
ve belgelere göre doğru, denk ve 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi
Partiler Kanunu’na uygun olduğuna 14/7/2021 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar
verildi.
Başkan
Zühtü
ARSLAN
|
Başkanvekili
Hasan
Tahsin GÖKCAN
|
Başkanvekili
Kadir
ÖZKAYA
|
Üye
Engin
YILDIRIM
|
Üye
Hicabi
DURSUN
|
Üye
Celal
Mümtaz AKINCI
|
Üye
Muammer
TOPAL
|
Üye
M.
Emin KUZ
|
Üye
Rıdvan
GÜLEÇ
|
Üye
Recai
AKYEL
|
Üye
Yusuf
Şevki HAKYEMEZ
|
Üye
Yıldız
SEFERİNOĞLU
|
Üye
Selahaddin
MENTEŞ
|
Üye
Basri
BAĞCI
|
Üye
İrfan
FİDAN
|