ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı:2017/80 (Siyasi
Parti Mali Denetimi)
Karar Sayısı:2020/32
Karar Tarihi:21/5/2020
R.G.Tarih-Sayısı:29/6/2020-31170
I. MALİ DENETİMİN KONUSU
Kadın Partisinin 2016 yılı kesin hesabının
incelenmesidir.
II. İLK İNCELEME
1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Zühtü
ARSLAN, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Serdar ÖZGÜLDÜR, Serruh KALELİ, Osman
Alifeyyaz PAKSÜT, Recep KÖMÜRCÜ, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz
AKINCI, Muammer TOPAL, M. Emin KUZ, Hasan Tahsin GÖKCAN, Kadir ÖZKAYA, Rıdvan
GÜLEÇ, Recai AKYEL ve Yusuf Şevki HAKYEMEZ’in katılımlarıyla 4/1/2018 tarihinde
yapılan ilk inceleme toplantısında öncelikle suç duyurusunda bulunulup
bulunulmayacağı sorunu görüşülmüştür.
2. 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler
Kanunu’nun 73. maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesinde “İller
teşkilatından gönderilenler ve parti merkezine ait olan kesinhesaplar, merkez
karar ve yönetim kurulunca incelenerek karara bağlanır ve birleştirilir”
hükmüne yer verilmiş ve aynı Kanun’un 74. maddesinin ikinci fıkrasında da “Siyasi
partilerin genel başkanları, karara bağlanarak birleştirilmiş bulunan kesin
hesap ile parti merkez ve bağlı ilçeleri de kapsayan iller teşkilatının kesin
hesaplarının onaylı birer örneğini Haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesine
ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına vermek zorundadırlar. Bu
belgelere, ilgili siyasi partinin aynı hesap döneminde edindiği taşınmaz ve
değeri yüz milyon lirayı aşan taşınır malların, menkul kıymetlerin ve her türlü
hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve şekillerini de belirten listeleri
eklenir.” denilerek il örgütlerinden gönderilen kesin hesaplar ile parti
genel merkezine ilişkin kesin hesabın merkez karar ve yönetim kurulunca
incelenerek karara bağlanacağı ve birleştirileceği, birleştirilmiş kesin hesap
cetvellerinin de Anayasa Mahkemesine sunulacağı hükme bağlanmıştır.
3. Kadın Partisi, Genel Merkeze ait Kesin Hesap
Cetveli’ni 10/8/2017 tarihinde Anayasa Mahkemesine sunmuş; dolayısıyla 2820 sayılı
Kanun’un 74. maddesinin ikinci fıkrasının “…Haziran ayı sonuna kadar Anayasa
Mahkemesine ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına vermek
zorundadırlar” hükmüne uymamıştır.
4. 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde 74. madde hükümlerine aykırı hareket eden parti
sorumluları hakkında üç aydan altı aya kadar hafif hapis ve on beş milyon
liradan otuz milyon liraya kadar hafif para cezasının verileceği
öngörülmektedir.
5. Bu itibarla 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesi hükümlerine
aykırı hareket eden parti sorumluları hakkında Kanun’un 111. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi gereğince gerekli işlemlerin yapılması için Ankara
Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.
6. Kadın Partisinin 2016 yılı kesin hesabının incelenmesi
sonucunda;
- Genel Merkeze ait kesin hesapların sunulması
dolayısıyla işin esasının incelenmesine,
- Esas incelemenin yapılabilmesi amacıyla Genel Merkez
kesin hesabının dayanağını oluşturan gelir gider belgeleri ile bu belgelerin
kaydedildiği defterleri Sayıştay Başkanlığına göndermesi için Partiye bu
kararın tebliğinden itibaren 30 gün süre verilmesine,
- Anayasa
Mahkemesine bilgilerin istendiği sürede verilmemesi nedeniyle Parti sorumluları
hakkında 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi
uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç
duyurusunda bulunulmasına,
OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
III. ESASIN İNCELENMESİ
7. Kadın Partisinin Anayasa Mahkemesine verdiği 2016 yılı
kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde
yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Sayıştay Başkanlığı tarafından
hazırlanıp Raportör Burak FIRAT tarafından Heyete sunulan esas inceleme raporu,
Anayasa ve 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve
Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Kanun’un ilgili kuralları,
bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra
gereği görüşülüp düşünüldü:
8. Denetimin maddi ögelerini oluşturan defter ve
belgelerde Partinin 2016 yılı gelirler toplamının 21.895,80 TL, önceki yıldan
devreden nakit toplamının 432 TL; giderler toplamının 20.475,09 TL, gelecek
yıla devreden nakit toplamının 1.852,71 TL olduğu anlaşılmaktadır.
9. Partinin 2016 yılı kesin hesabının gelir ve gider
rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu; bu hâliyle 2016 yılı
kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna
varılmıştır.
A. Gelirlerin
İncelenmesi
1. Genel Merkez Gelirleri
10. Partinin Genel Merkez gelirleri toplamı 18.144,65 TL
olup bunun 1.000 TL’si bağış gelirlerinden ve 17.144,65 TL’si üye aidat
gelirlerinden oluşmaktadır.
11. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir
belgeleri üzerinde yapılan incelemede gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun
olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2. İl Örgütleri Gelirleri
12. Partinin 2016 yılında il örgütlerine ilişkin
gelirleri toplamı 3.751,15 TL olup bunun
1.756,15 TL’si üye yıllık aidatından ve 1.995 TL’si bağış gelirlerinden
oluşmaktadır.
13. Parti il örgütlerinin 2016 yılı kesin hesap
çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede gelirlerin 2820 sayılı
Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
B. Giderlerin İncelenmesi
1. Genel Merkez
Giderleri
14. Partinin Genel Merkez
giderleri toplamı 16.980,90 TL olup bunun tamamı genel giderlerden
oluşmaktadır.
15. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gider
belgeleri üzerinde yapılan incelemede giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak
gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
2. İl Örgütleri Giderleri
16. Partinin 2016 yılında il örgütlerine ilişkin giderler
toplamı 3.494,19 TL olup bunun tamamı genel
giderlerden oluşmaktadır.
17. Parti il örgütlerinin 2016 yılı kesin hesap çizelgelerinin
gider bölümü üzerinde yapılan incelemede giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun
olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
C. Parti Mallarının İncelenmesi
18. Partinin 2016 yılı
defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede herhangi bir taşınır ve
taşınmaz mal ile menkul kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.
IV. SONUÇ
Kadın Partisinin 2016 yılı kesin hesabının incelenmesi
sonucunda;
Partinin 2016 yılı kesin hesabında gösterilen 21.895,80
TL gelir ve 432 TL önceki yıldan devreden nakit toplamı ile 20.475,09 TL gider
ve 1.852,71 TL gelecek yıla devreden nakit toplamının eldeki bilgi ve belgelere
göre doğru, denk ve 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na
uygun olduğuna 21/5/2020 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Zühtü ARSLAN
|
Başkanvekili
Hasan Tahsin GÖKCAN
|
Başkanvekili
Kadir ÖZKAYA
|
|
|
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Burhan ÜSTÜN
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
|
|
|
Üye
Hicabi DURSUN
|
Üye
Celal Mümtaz AKINCI
|
Üye
Muammer TOPAL
|
|
|
|
Üye
M. Emin KUZ
|
Üye
Recai AKYEL
|
Üye
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
|
|
|
|
|
Üye
Yıldız SEFERİNOĞLU
|
Üye
Selahaddin MENTEŞ
|
|
|
|
|
|
|
|