ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2019/23 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2019/42

Karar Tarihi:4/12/2019

R.G.Tarih-Sayısı:12/2/2020-31037

I. MALİ DENETİMİN KONUSU

Genç Anadolu Partisinin 2018 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II. İLK İNCELEME

1. Genç Anadolu Partisinin Anayasa Mahkemesine verdiği 2018 yılı kesin hesabına ilişkin belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Raportör Burak FIRAT tarafından Heyete sunulan ilk inceleme raporu, Anayasa ve 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

2. Parti tarafından verilen kesin hesap dosyasında Genel Merkez kesin hesap cetvelinde yer alan gelir gider kalemleri arasında tutarsızlık bulunduğu ve Mersin iline ait gelir ve gidere ilişkin tutarların birleşik kesin hesap cetvelindeki aynı ile ait tutarlarla örtüşmediği görülmüştür.

3. 2820 sayılı Kanun’un “Parti bütçeleri ve kesinhesabı” başlıklı 73. maddesinin ikinci fıkrasında parti hesaplarının bilanço esasına göre düzenleneceği hüküm altına alınmıştır. Bilanço, bir kuruluşun belli bir dönem sonunda alacak verecek durumunu, bütün mal ve para varlığını denk bir biçimde gösteren çizelgedir. Bilançoda yer alan her varlığın bir kaynağı bulunmak zorundadır.

4. Siyasi partilerin faaliyetlerini yürüttükleri genel merkez, il ve ilçe başkanlıklarına ait binaların kendi mülkü veya kira olması gerekmektedir. Şayet parti yetkililerine ait binalarda siyasi faaliyette bulunuluyor ise (genel merkez, il, ilçe teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) bu takdirde kira sözleşmesi düzenlenerek isabet eden tutarın partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.

5. Gelir ve gider kalemleri arasında uyumsuzlukların yer alması kayıt dışı gelir ve gider oluşturulduğunu göstermektedir. Bu durumda, 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesindeki bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceği ile aynı Kanun’un 70. maddesindeki bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi Partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı hükmüne aykırı davranılmıştır.

6. Mahkemeye hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması ile hesabın dışında gelir ve gider oluşturulması inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

7. Diğer taraftan ibraz ettiği gelir ve gider kalemleri tutarlı olmayan Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2018 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesi mümkün değildir.

III. SONUÇ

Genç Anadolu Partisinin 2018 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

A. Mahkemeye hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması, hesabın dışında gelir ve gider oluşturulması ve il örgütlerinin kesin hesaplarının sunulmaması inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

B. Parti Genel Merkez hesabının denetimi gerçekleştirilemediğinden Partinin 2018 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına,

4/12/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.