ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2015/8 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2018/43

Karar Tarihi:21/6/2018

R.G. Tarih – Sayı:29/11/2018 – 30610

I. MALİ DENETİMİN KONUSU

Genç Anadolu Partisi 2014 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II. İLK İNCELEME

1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Serdar ÖZGÜLDÜR, Serruh KALELİ, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Alparslan ALTAN, Celal Mümtaz AKINCI, Erdal TERCAN, Muammer TOPAL, M. Emin KUZ, Hasan Tahsin GÖKCAN, Kadir ÖZKAYA, Rıdvan GÜLEÇ’in katılımlarıyla 26/5/2016 tarihinde yapılan ilk inceleme toplantısında;

2. Genç Anadolu Partisinin 2014 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

- Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine,

- Esas incelemenin yapılabilmesi amacıyla Genel Merkez kesin hesabının dayanağını oluşturan gelir-gider belgeleri ile bu belgelerin kaydedildiği defterleri Sayıştay Başkanlığına göndermesi için Partiye bu kararın tebliğinden itibaren 30 gün süre verilmesine,

OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III. ESASIN İNCELENMESİ

3. Genç Anadolu Partisinin Anayasa Mahkemesine verdiği 2014 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Sayıştay Başkanlığı tarafından hazırlanıp Raportör Sadettin CEYHAN tarafından Heyete sunulan esas inceleme raporu, Anayasa ve 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

4. Denetimin maddi ögelerini oluşturan defter ve belgelerde Partinin 2014 yılı gelirlerinin 95.660,00 TL, giderler toplamının 95.660,00 TL olduğu anlaşılmaktadır.

5. Partinin 2014 yılı kesin hesabının gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu; bu hâliyle 2014 yılı kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır. Ancak Parti gelir ve giderlerini belgelendirmemiştir.

6. 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesinin birinci fıkrasında, bir siyasi partinin bütün gelirlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceği; 70. maddenin birinci ve ikinci fıkralarında, siyasi partilerin giderlerinin amaçlarına aykırı olamayacağı ve bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi parti tüzel kişiliği adına yapılacağı; 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde de yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen ve istenen bilgileri vermeyen parti sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.

7. Mahkemeye bilgilerin istendiği şekliyle verilmemesi, inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemlerden olduğundan dolayı 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden gerekli işlemlerin yapılmasını temin için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

A. Gelirlerin İncelenmesi

1.                  Genel Merkez Gelirleri

8. Partinin Genel Merkez gelirleri toplamı 90.850,00 TL olup bunun 9.750,00 TL’si üye giriş aidatlarından, 81.100,00 TL’si üye yıllık aidatlarından oluşmaktadır.

9. Parti 2014 yılı gelirlerini belgelendirmemiştir. 2820 sayılı Kanun’un “Denetim” başlıklı 75. maddesinin birinci fıkrasında Anayasa Mahkemesinin kesin hesaplara ait bilgilerin belgelendirilmesini siyasi partilerden her zaman isteyebileceği ifade edilmekte; “Hazinece elkoyma” başlıklı 76. maddesinde ise Kanun’un 69. maddesinde belirtilen esaslara aykırı olarak bir siyasi partinin tevsik edilmeyen kaynaklardan gelir sağladığının anlaşılması durumunda Anayasa Mahkemesi kararıyla bu gelirin Hazineye irat kaydedileceği ve belgelendirilmesi gerektiği hâlde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti mal varlığının Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irat kaydedileceği hükümleri yer almaktadır.

10.Buna göre Genel Merkez kesin hesabında gösterilen ve tevsik edilmeyen 90.850,00 TL gelir karşılığı Parti mal varlığının Hazineye irat kaydedilmesi gerekir.

2. İl Örgütleri Gelirleri

11. Parti il örgütlerinin gelirleri toplamı 4.810,00 TL olup bunun 2.975,00 TL’si üye giriş aidatlarından, 1.835,00 TL’si üye yıllık aidatlarından oluşmaktadır.

12. İl örgütlerinin 2014 yılı kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B. Giderlerin İncelenmesi

1.                  Genel Merkez Giderleri

13. Partinin Genel Merkez giderleri toplamı 90.850,00 TL olup bunun 24.750,00 TL’si temsil ve ağırlama giderlerinden, 19.500,00 TL’si kırtasiye ve büro giderlerinden, 28.250,00 TL’si taşıma ve seyahat giderlerinden, 18.350,00 TL’si kira giderlerinden oluşmaktadır.

14. Parti 2014 yılı Genel Merkez giderlerini belgelendirmemiştir.

15. Genel Merkez kesin hesabında gösterilen ancak 2820 sayılı Kanun’un 75. maddesi hükümlerine aykırı olarak belgelendirilmeyen 90.850,00 TL gider karşılığı Parti mal varlığının Hazineye irat kaydedilmesi gerekir.

2. İl Örgütleri Giderleri

16. Parti il örgütlerinin giderleri 4.810,00 TL olup bunun tamamı yönetim giderlerinden oluşmaktadır.

17. İl örgütlerinin 2014 yılı kesin hesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C. Parti Mallarının İncelenmesi

18. Partinin 2014 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede herhangi bir taşınır ve taşınmaz mal ile menkul kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.

IV. SONUÇ

Genç Anadolu Partisinin 2014 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

A. Partinin 2014 yılı kesin hesabında gösterilen ve belgelendirilmeyen 90.850,00 TL gelir ile 90.850,00 TL gider olmak üzere toplam 181.700,00 TL Parti mal varlığının 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 76. maddesi uyarınca Hazineye irat kaydedilmesine,

B. Partinin 2014 yılı kesin hesabında gösterilen 95.660,00 TL gelir ve 95.660,00 TL giderin Hazineye irat kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğuna,

C. Genel Merkez kesin hesabının dayanağını oluşturan gelir-gider belgeleri ile bu belgelerin kaydedildiği defterlerin gönderilmemesinden dolayı Parti sorumluları hakkında 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden gerekli işlemlerin yapılmasını teminen Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

21/6/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.