ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı:2018/13 (Değişik
İşler)
Karar Sayısı:2018/13
Karar Tarihi:27/12/2018
R.G. Tarih – Sayı:15/1/2019 –
30656
DAVACI: Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcılığı
DAVALI: Engelsiz Türkiye
Partisi
DAVANIN KONUSU: 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler
Kanunu’nun 121. maddesine dayanılarak 22/11/2001
tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 87. maddesi uyarınca Genel kurul
toplantılarını süresinde yapmadıkları gerekçesiyle Engelsiz Türkiye Partisinin
Adana, Aydın, Diyarbakır, Edirne, Gaziantep, Mersin, İzmir, Kocaeli ve Kilis il
teşkilatları ile Edirne Merkez ilçe, Kuşadası, Nazilli, İzmit ve Kartepe ilçe
teşkilatlarının kendiliğinden dağılma hâllerinin ve buna bağlı olarak hukuki
varlıklarının sona erdiğinin tespitine karar verilmesi talebidir.
I. İNCELEME
1. Başvuruda; Genel kurul toplantılarını süresinde
yapmadıkları gerekçesiyle Engelsiz Türkiye Partisinin Adana, Aydın, Diyarbakır,
Edirne, Gaziantep, Mersin, İzmir, Kocaeli ve Kilis il teşkilatları ile Edirne
Merkez ilçe, Kuşadası, Nazilli, İzmit ve Kartepe ilçe teşkilatlarının
kendiliğinden dağılma hâllerinin ve buna bağlı olarak hukuki varlıklarının sona
erdiğinin tespitine karar verilmesi talep edilmiştir.
2. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu
ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un “Mahkemenin görev ve yetkileri”
kenar başlıklı 3. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (d) bendinde “Siyasi
partilerin kapatılmasına ve Devlet yardımından yoksun bırakılmasına ilişkin
davalar ile ihtar başvuruları ve dağılma durumunun tespiti istemlerini karara
bağlamak” Anayasa Mahkemesinin görevleri arasında sayılmıştır. Buna göre
Anayasa Mahkemesinin siyasi partilerle ilgili görevlerinden biri de siyasi
partilerin dağılma durumunun tespitidir.
3. 2820 sayılı Kanun’un 3. maddesinde siyasi partiler “Anayasa
ve kanunlara uygun olarak; Cumhurbaşkanı, milletvekili ve mahalli idareler
seçimleri yoluyla, tüzük ve programlarında belirlenen görüşleri doğrultusunda
çalışmaları ve açık propagandaları ile milli iradenin oluşmasını sağlayarak
demokratik bir Devlet ve toplum düzeni içinde ülkenin çağdaş medeniyet
seviyesine ulaşması amacını güden ve ülke çapında faaliyet göstermek üzere
teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar” olarak tanımlanmıştır. Bu
tanımından anlaşılacağı üzere siyasi partiler, genel merkez ile il ve ilçe
teşkilatlarını da kapsayan ve tek bir tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır.
Anayasa Mahkemesinin siyasi partilerin dağılma hâlini tespiti ile ilgili görevi
ise genel merkez, il ve ilçe teşkilatlarının tamamını kapsayan siyasi parti
tüzel kişiliğine yönelik olup Mahkemenin siyasi partilerin il ve ilçe
teşkilatlarının dağılma hâllerinin tespiti görevi bulunmamaktadır.
4. Nitekim Anayasa Mahkemesi 16/3/2016 tarihli ve
E.2015/4 (Değişik İşler) K.2016/2 sayılı, 21/6/2018 tarihli ve E.2017/5
(Değişik İşler) K.2018/7 sayılı ve 21/6/2018 tarihli ve E.2017/6 (Değişik
İşler), K.2018/8 sayılı kararlarında, siyasi partilerin dağılma durumunun
tespiti talebiyle yapılan başvurularda yalnızca ilgili partilerin genel
merkezlerinin veya il ve ilçe teşkilatlarının değil bu teşkilatların tamamını
kapsayan siyasi parti tüzel kişiliğinin dağılma durumunun tespitine yönelik kararlar
vermiştir.
5. Açıklanan nedenlerle Engelsiz Türkiye Partisinin
Adana, Aydın, Diyarbakır, Edirne, Gaziantep, Mersin, İzmir, Kocaeli ve Kilis il
teşkilatları ile Edirne Merkez ilçe, Kuşadası, Nazilli, İzmit ve Kartepe ilçe
teşkilatlarının kendiliğinden dağılma hâllerinin ve buna bağlı olarak hukuki
varlıklarının sona erdiğinin tespitine yönelik başvurunun Mahkemenin
görevsizliği nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.
II. HÜKÜM
Engelsiz
Türkiye Partisinin Adana, Aydın, Diyarbakır, Edirne, Gaziantep, Mersin, İzmir,
Kocaeli ve Kilis il teşkilatları ile Edirne Merkez ilçe, Kuşadası, Nazilli,
İzmit ve Kartepe ilçe teşkilatlarının kendiliğinden dağılma hâllerinin ve buna
bağlı olarak hukuki varlıklarının sona erdiğinin tespitine yönelik başvurunun
GÖREVSİZLİK NEDENİYLE REDDİNE 27/12/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Zühtü ARSLAN
|
Başkanvekili
Burhan ÜSTÜN
|
Başkanvekili
Engin YILDIRIM
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Serruh KALELİ
|
Üye
Recep KÖMÜRCÜ
|
Üye
Hicabi DURSUN
|
Üye
Celal Mümtaz AKINCI
|
Üye
Muammer TOPAL
|
Üye
M. Emin KUZ
|
Üye
Hasan Tahsin GÖKCAN
|
Üye
Kadir ÖZKAYA
|
Üye
Rıdvan GÜLEÇ
|
Üye
Recai AKYEL
|
Üye
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
|