ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2018/13 (Değişik İşler)

Karar Sayısı:2018/13

Karar Tarihi:27/12/2018

R.G. Tarih – Sayı:15/1/2019 – 30656

DAVACI: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı

DAVALI: Engelsiz Türkiye Partisi

DAVANIN KONUSU: 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 121. maddesine dayanılarak 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 87. maddesi uyarınca Genel kurul toplantılarını süresinde yapmadıkları gerekçesiyle Engelsiz Türkiye Partisinin Adana, Aydın, Diyarbakır, Edirne, Gaziantep, Mersin, İzmir, Kocaeli ve Kilis il teşkilatları ile Edirne Merkez ilçe, Kuşadası, Nazilli, İzmit ve Kartepe ilçe teşkilatlarının kendiliğinden dağılma hâllerinin ve buna bağlı olarak hukuki varlıklarının sona erdiğinin tespitine karar verilmesi talebidir.

I. İNCELEME

1. Başvuruda; Genel kurul toplantılarını süresinde yapmadıkları gerekçesiyle Engelsiz Türkiye Partisinin Adana, Aydın, Diyarbakır, Edirne, Gaziantep, Mersin, İzmir, Kocaeli ve Kilis il teşkilatları ile Edirne Merkez ilçe, Kuşadası, Nazilli, İzmit ve Kartepe ilçe teşkilatlarının kendiliğinden dağılma hâllerinin ve buna bağlı olarak hukuki varlıklarının sona erdiğinin tespitine karar verilmesi talep edilmiştir.

2. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un “Mahkemenin görev ve yetkileri” kenar başlıklı 3. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (d) bendinde “Siyasi partilerin kapatılmasına ve Devlet yardımından yoksun bırakılmasına ilişkin davalar ile ihtar başvuruları ve dağılma durumunun tespiti istemlerini karara bağlamak” Anayasa Mahkemesinin görevleri arasında sayılmıştır. Buna göre Anayasa Mahkemesinin siyasi partilerle ilgili görevlerinden biri de siyasi partilerin dağılma durumunun tespitidir.

3. 2820 sayılı Kanun’un 3. maddesinde siyasi partiler “Anayasa ve kanunlara uygun olarak; Cumhurbaşkanı, milletvekili ve mahalli idareler seçimleri yoluyla, tüzük ve programlarında belirlenen görüşleri doğrultusunda çalışmaları ve açık propagandaları ile milli iradenin oluşmasını sağlayarak demokratik bir Devlet ve toplum düzeni içinde ülkenin çağdaş medeniyet seviyesine ulaşması amacını güden ve ülke çapında faaliyet göstermek üzere teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar” olarak tanımlanmıştır. Bu tanımından anlaşılacağı üzere siyasi partiler, genel merkez ile il ve ilçe teşkilatlarını da kapsayan ve tek bir tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır. Anayasa Mahkemesinin siyasi partilerin dağılma hâlini tespiti ile ilgili görevi ise genel merkez, il ve ilçe teşkilatlarının tamamını kapsayan siyasi parti tüzel kişiliğine yönelik olup Mahkemenin siyasi partilerin il ve ilçe teşkilatlarının dağılma hâllerinin tespiti görevi bulunmamaktadır.

4. Nitekim Anayasa Mahkemesi 16/3/2016 tarihli ve E.2015/4 (Değişik İşler) K.2016/2 sayılı, 21/6/2018 tarihli ve E.2017/5 (Değişik İşler) K.2018/7 sayılı ve 21/6/2018 tarihli ve E.2017/6 (Değişik İşler), K.2018/8 sayılı kararlarında, siyasi partilerin dağılma durumunun tespiti talebiyle yapılan başvurularda yalnızca ilgili partilerin genel merkezlerinin veya il ve ilçe teşkilatlarının değil bu teşkilatların tamamını kapsayan siyasi parti tüzel kişiliğinin dağılma durumunun tespitine yönelik kararlar vermiştir.

5. Açıklanan nedenlerle Engelsiz Türkiye Partisinin Adana, Aydın, Diyarbakır, Edirne, Gaziantep, Mersin, İzmir, Kocaeli ve Kilis il teşkilatları ile Edirne Merkez ilçe, Kuşadası, Nazilli, İzmit ve Kartepe ilçe teşkilatlarının kendiliğinden dağılma hâllerinin ve buna bağlı olarak hukuki varlıklarının sona erdiğinin tespitine yönelik başvurunun Mahkemenin görevsizliği nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.

II. HÜKÜM

Engelsiz Türkiye Partisinin Adana, Aydın, Diyarbakır, Edirne, Gaziantep, Mersin, İzmir, Kocaeli ve Kilis il teşkilatları ile Edirne Merkez ilçe, Kuşadası, Nazilli, İzmit ve Kartepe ilçe teşkilatlarının kendiliğinden dağılma hâllerinin ve buna bağlı olarak hukuki varlıklarının sona erdiğinin tespitine yönelik başvurunun GÖREVSİZLİK NEDENİYLE REDDİNE 27/12/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.