ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2016/85 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2017/18

Karar Tarihi:31.5.2017

R.G. Tarih ve Sayısı:25.7.2017 - 30134

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Ana Parti 2015 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

1. Ana Partinin Anayasa Mahkemesine verdiği 2015 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Raportör M. Emin ŞAHİNER tarafından heyete sunulan ilk inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

2. Parti yetkilileri tarafından sunulan kesin hesap dosyasında, yalnızca 2015 yılında Parti hesabının Anayasa Mahkemesi Başkanlığına sunulduğuna dair genel başkan imzalı yazı gönderilmiş, Genel Merkez kesin hesabı, birleşik kesin hesabı, il örgütlerinin kesin hesapları, Parti Merkez Karar ve Yönetim Kurulu tarafından alınmış, parti genel merkezi ve il örgütlerinin kesin hesaplarının incelenip kabul edildiğine ve birleştirildiğine ilişkin karar, edinilen taşınmaz ve değeri 100 TL’yi aşan taşınır malların, menkul kıymetlerin ve her türlü hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve şekillerini de belirten listeler ile kasa ve banka mutabakat yazıları ise gönderilmemiştir.

3. 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesinde, “Siyasi partilerin mali denetimi Anayasa Mahkemesince yapılır. Anayasa Mahkemesi, siyasi partilerin mal edinimleri ile gelir ve giderlerinin Kanuni uygunluğunu denetler.

Siyasi partilerin genel başkanları, karara bağlanarak birleştirilmiş bulunan kesin hesap ile parti merkez ve bağlı ilçeleri de kapsayan iller teşkilatının kesin hesaplarının onaylı birer örneğini Haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesine ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına vermek zorundadırlar. Bu belgelere, ilgili siyasi partinin aynı hesap döneminde edindiği taşınmaz ve değeri yüz milyon lirayı aşan taşınır malların, menkul kıymetlerin ve her türlü hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve şekillerini de belirten listeleri eklenir.”

4. 111. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ise Siyasi partilerin “74 üncü madde hükümlerine aykırı hareket eden sorumluları hakkında, üç aydan altı aya kadar hafif hapis ve on beş milyon liradan otuz milyon liraya kadar hafif para cezası verilir.”

hükümleri yer almıştır.

5. Genel Merkez kesin hesabını, birleşik kesin hesabı, il örgütlerinin kesin hesaplarını, Parti Merkez Karar ve Yönetim Kurulu tarafından alınmış, Parti Genel Merkezi ve il örgütlerinin kesin hesaplarının incelenip kabul edildiğine ve birleştirildiğine ilişkin kararı, edindiği taşınmaz ve değeri 100 TL’yi aşan taşınır malların, menkul kıymetlerin ve her türlü hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve şekillerini de belirten listeler ile kasa ve banka mutabakat yazılarını göndermeyen Parti yetkilileri hakkında 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin (b) fıkrasına istinaden gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

6. Ayrıca Mahkemeye hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin (c) fıkrasına istinaden gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

7. Diğer taraftan Parti Genel Merkez hesabı ile il örgütlerine ait kesin hesapların denetimi gerçekleştirilemediğinden, Partinin 2015 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına karar vermek gerekmiştir.

III- SONUÇ

Ana Partinin 2015 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1- İl örgütleri kesin hesaplarının, birleşik kesin hesabın, Parti Merkez Karar ve Yönetim Kurulu tarafından alınmış Parti Genel Merkezi ve il örgütlerinin kesin hesaplarının incelenip kabul edildiğine ve birleştirildiğine ilişkin kararın, edinilen taşınmaz ve değeri 100 TL’yi aşan taşınır malların, menkul kıymetlerin ve her türlü hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve şekillerini de belirten listeler ile kasa ve banka mutabakat yazılarının gönderilmemesi nedeniyle 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesi ve aynı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

2- Mahkemeye hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması ile hesabın dışında gelir ve gider oluşturulması inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

3- Parti Genel Merkez hesabı ile il örgütlerine ait kesin hesapların denetimi gerçekleştirilemediğinden, Partinin 2015 yılı hesabının 2820 sayılı Kanun uyarınca kabul edilmesinin mümkün olmadığına,

31.5.2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.