ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2015/12 (Değişik İşler)

Karar Sayısı:2016/7

Karar Tarihi:5.5.2016

R.G. Tarih – Sayı:20. 05.2016 - 29717

DAVACI: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı

DAVALI: Vatan ve İstiklal Partisi

DAVANIN KONUSU: Vatan ve İstiklal Partisinin kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespitine karar verilmesi talebidir.

I- DAVANIN GEREKÇESİ

Vatan ve İstiklal Partisi, kuruluşuna dair bildiri ve eklerini 23.1.2013 tarihinde İçişleri Bakanlığına vererek 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 8. maddesine göre tüzel kişilik kazanmıştır. İlk büyük kongresini süresinde yapmayan ve zorunlu organlarını oluşturmayan Parti hakkında, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 22.12.2015 tarihinde düzenlenen iddianame ile kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespitine karar verilmesi talep edilmektedir.

II- İDDİANAME

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 22.12.2015 tarih ve 51047475/3287 sayılı iddianamesi şöyledir:

 “Vatan ve İstiklal Partisi 23.1.2013 tarihinde gerekli belgelerini İçişleri Bakanlığına vermekle, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 8. maddesi uyarınca tüzel kişiliğini kazanmıştır.

Ancak sicil dosyası incelemesinde; Partinin 2820 sayılı Partiler Kanunun 14. maddesinde belirtildiği şekliyle kuruluşundan itibaren 2 yıl içerisinde yapmak zorunda olduğu ilk büyük kongresini topladığına ilişkin bir bildirimde bulunmadığı görülmüştür. Vatan ve İstiklal Partisinden büyük kongresini yapıp yapmadığı yapmış ise sonucunun sicil dosyasına işlenmesi için gerekli belgeler talep edilmiş, büyük kongrenin yapıldığına dair bir belge sunulmadığı gibi, yazılarımıza da cevap verilmemiş ve tüm uğraşlara rağmen parti yetkililerine ulaşılamamıştır.

Bu nedenlerle 2820 sayılı Kanunun emredici hükümlerine göre, adı geçen parti tüzel kişilik kazanmasından başlayarak iki yıl içinde ilk büyük kongresini toplamadığı ve zorunlu organlarım oluşturmadığı değerlendirilmektedir.

Davalı Vatan ve İstiklal Partisinin 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasının 14/7. fıkrasının son cümlesi ve 121. maddesi, 5253 sayılı Demekler Yasasının 36. maddesi aracılığıyla 4721 sayılı Türk Medeni Yasası’nın 87. maddesinin 2. bendi uyarınca süresinde ilk büyük kongresini yapmaması ve zorunlu organlarım oluşturmaması nedeni ile kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespitine karar verilmesi iddia ve talep olunur.”

III- İNCELEME

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının iddianamesi, Raportör Sadettin CEYHAN tarafından hazırlanan rapor, ilgili Anayasa ve kanun hükümleri, bunların gerekçeleri ile diğer belgeler okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Vatan ve İstiklal Partisinin süresi içinde ilk büyük kongresini yapmadığını ve zorunlu organlarını oluşturmadığını ileri sürerek kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

Anayasa Mahkemesinin 25.12.2015 tarih ve 33787353/2015-12 (Değ.İşler) -7/8 sayılı savunma isteyen yazısının tebligatı, bildirilen Parti adresinin boş olması nedeniyle 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 28. maddesi hükümlerine göre yapılmıştır. Parti süresi içerisinde herhangi bir savunma yapmamıştır.

2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 14. maddesinin birinci fıkrasında siyasi partilerin en yüksek organının büyük kongre olduğu, yedinci fıkrasında parti kurucularının ilk büyük kongreyi, partinin tüzel kişilik kazanmasından başlayarak iki yıl içinde toplamak zorunda oldukları belirtilmiştir.

Buna göre, gerekli kuruluş bildirisi ve eklerini 23.1.2013 tarihinde İçişleri Bakanlığına vererek 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 8. maddesine göre tüzel kişilik kazanmış bulunan Vatan ve İstiklal Partisinin bu tarihten itibaren iki yıl içinde ilk büyük kongresini toplaması ve zorunlu organlarını oluşturması gerekmektedir.

Siyasî Partiler Kanunu’nun 121. maddesinin birinci fıkrasında, “Türk Kanunu Medenîsi ile Dernekler Kanununun ve dernekler hakkında uygulanan diğer kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümleri, siyasî partiler hakkında da uygulanır” denilmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 87. maddesinde, kuruluş amacının gerçekleşmesinin olanaksız hale gelmesi, ilk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organlarının oluşturulmamış olması, Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hale gelmesi, olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması halleri, derneğin kendiliğinden sona ermesi nedenleri arasında sayılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 23.1.2013 tarihinde tüzel kişilik kazanan ve ilk büyük kongresini süresinde yapmayan Vatan ve İstiklal Partisinin hukuki varlığının sona ermiş olduğunun tespitine karar verilmesi gerekir.

Diğer taraftan 2820 sayılı Yasa’nın 110. maddesinde, “Kapanan bir siyasi partinin malları, büyük kongre toplanma yeter sayısının salt çoğunluğunun oyu ile alacağı bir karar üzerine, bir diğer siyasi partiye veya başka bir parti ile birleşmek için kapanma kararı alınmışsa, birleşeceği partiye, ilgili partinin de kabul etmesi şartıyla devredilebilir. Aksi halde kapanan siyasi parti malları Hazineye geçer” denilmektedir. Bu durumda, tüzelkişiliği sona eren Parti mallarının Hazineye geçmesi gerekir.

IV- HÜKÜM

A- Vatan ve İstiklal Partisinin, 22.4.1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 121. maddesi yollamasıyla, 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun 87. maddesi gereğince dağılmış sayılarak hukuki varlığının sona erdiğine,

B- Partinin tüm mallarının, 2820 sayılı Kanun’un 110. maddesinin birinci fıkrası uyarınca Hazineye geçmesine,

C- Gereğinin yerine getirilmesi için karar örneğinin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine,

5.5.2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.