ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2011/54 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2015/25

Karar Tarihi:1.7.2015

R.G. Tarih-Sayı:17.10.2015-29505

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Ulusal Partinin 2010 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Serruh KALELİ, Alparslan ALTAN, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN, Serdar ÖZGÜLDÜR, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI, Erdal TERCAN’ın katılımlarıyla 22.3.2012 tarihinde yapılan ilk inceleme toplantısında öncelikle suç duyurusunda bulunulup bulunulmayacağı sorunu görüşülmüştür.

1- Ulusal Partinin 2010 yılına ait kesin hesap cetvelleri, Genel Başkan imzalı 19.7.2011 tarih ve 3797 sayılı yazıyla Anayasa Mahkemesi Başkanlığına verilmiştir.

2. 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesinde, “… Siyasi partilerin genel başkanları, karara bağlanarak birleştirilmiş bulunan kesin hesap ile parti merkez ve bağlı ilçeleri de kapsayan iller teşkilatının kesin hesaplarının onaylı birer örneğini Haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesine ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına vermek zorundadırlar. Bu belgelere, ilgili siyasi partinin aynı hesap döneminde edindiği taşınmaz ve değeri yüz milyon lirayı aşan taşınır malların, menkul kıymetlerin ve her türlü hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve şekillerini de belirten listeleri eklenir.”,

3. 111. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ise Siyasi partilerin “74 üncü madde hükümlerine aykırı hareket eden sorumluları hakkında, üç aydan altı aya kadar hafif hapis ve on beş milyon liradan otuz milyon liraya kadar hafif para cezası verilir.”

hükümleri yer almıştır.

4. Buna göre, Ulusal Parti’nin 2010 yılı kesin hesabının Parti Genel Başkanı tarafından Haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesi Başkanlığına sunulması gerektiği yönündeki 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesi ile getirilen kurala uyulmamıştır.

5. Bu nedenle, 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesi hükümlerine aykırı hareket eden Parti sorumluları hakkında yasal işlem yapılabilmesi için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

6. Bu itibarla, Ulusal Partinin 2010 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1-                 Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine,

2-                 Genel Merkez kesin hesabının dayanağını oluşturan gelir-gider belgeleri ile bu belgelerin kaydedildiği defterleri gönderilmesi için Partiye bu kararın tebliğinden itibaren 30 gün süre verilmesine,

 3- Partinin 2010 yılı kesin hesabını, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 74. maddesinde öngörülen sürede Anayasa Mahkemesi’ne vermeyen parti sorumluları hakkında, aynı Kanun’un 111. maddesinin (b) bendi uyarınca yasal işlem yapılabilmesi için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

7. Ulusal Partinin, Anayasa Mahkemesine verdiği 2010 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Raportör Sadettin CEYHAN tarafından heyete sunulan esas inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

8. Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Partinin 2010 yılı gelirlerinin 120.329,45 TL, giderlerinin ise 250.537,18 TL olduğu, nakit mevcudu olarak ise 2011 yılına devredilen tutarın 1.104,99 TL olduğu anlaşılmaktadır.

9. Partinin 2010 yılı kesin hesabının gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu haliyle 2010 yılı kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

10. Partinin Genel Merkez gelirleri 81.069,45 TL olarak gösterilmiş olup bunun tamamı bağışlardan oluşmaktadır.

11. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

12. Partinin 2010 yılında il örgütlerine ilişkin gelirleri 39.260,00 TL olup bunun tamamı bağışlardan oluşmaktadır.

13. Parti İl Örgütlerinin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

14. Partinin Genel Merkez giderleri toplamı 211.277,18 TL olup bunun 15.243,81 TL’si personel giderlerinden, 43.470,02 TL’si propaganda malzeme giderlerinden, 115.000,00 TL’si kira giderlerinden, 4.770,79 TL’si çeşitli giderlerinden, 32.792,56 TL’si vergi giderlerinden oluşmaktadır.

15. Parti Genel Merkezinin 2011 yılına devreden nakit mevcudu 1.104,99 TL’dir.

16. Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

17. Partinin 2010 yılında il örgütlerine ilişkin giderler toplamı 39.260,00 TL olup bunun 19.255,00 TL’si kira giderlerinden, 509,00 TL’si ısınma giderlerinden, 19.496,00 TL’si propaganda giderlerinden oluşmaktadır.

18. Parti İl Örgütlerinin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

19. Partinin 2010 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, herhangi bir taşınmaz mal ve değeri 100 TL’yi aşan taşınır mal ve menkul kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Ulusal Partinin 2010 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

Partinin 2010 yılı kesin hesabında gösterilen 120.329,45 TL gelir ve 250.537,18 TL giderin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na uygun olduğuna, 1.7.2015 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.