ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2009/41 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2014/45

Karar Günü:4.6.2014

R.G. Tarih-Sayı:02.07.2014-29048

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Hak ve Eşitlik Partisi 2008 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Hak ve Eşitlik Partisi 2008 yılı kesin hesabının ilk incelemesi sonucunda, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine 4.6.2014 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Hak ve Eşitlik Partisi Partisinin Anayasa Mahkemesine verdiği 2008 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren Raportör Zekeriya AYDIN tarafından hazırlanan esas inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde, Partinin 2008 yılı gelirleri toplamının 338.809,46 YTL, borçlarının 86.547,18 YTL, giderleri toplamının 330.527,47 YTL olduğu ve 14.575,71 YTL kasa ve banka mevcudunun 2009 yılına devrettiği anlaşılmaktadır.

Parti yetkililerinin sundukları birleşik kesin hesapta; Bolu, Çanakkale, Edirne, Erzurum, Giresun, Hatay, Isparta, Mersin, Kayseri, Konya, Kütahya, Kahramanmaraş, Muş, Sakarya, Samsun, Tekirdağ (Çorlu), Şanlıurfa, Yozgat, Zonguldak, Yalova ve Karabük olmak üzere 21 il teşkilatına ilişkin her hangi bir gelir ve gider belirtilmemiştir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kayıtlarında faal olan Afyonkarahisar ve Düzce il teşkilatı ile ilgili kesin hesapta her hangi bir bilgi bulunmamaktadır. Parti il örgütleri faaliyette olduğuna göre 23 il teşkilatına ait yönetim giderlerinin (kira, kuruluş, su, elektrik, telefon, kırtasiye vb.) nasıl karşılandığının bildirilmesi 15.1.2014 gün 33787353/107.02-74 sayılı yazı ile istenmiştir.

Parti yetkilileri 14.2.2014 gün ve 2000-03-14 sayılı yazı ile, “Tüm uyarılara rağmen bildirimler yapılmamıştır, ayrıca bazı il teşkilatları ise kurulduklarından kısa bir süre sonra dağılmışlardır. İl/ilçe başkanları genellikle işyerlerini/çalışma ofislerini il/ilçe başkanlığı ofisi olarak kullanmaları sebebiyle, 23 il teşkilatımızın (elektrik, su, telefon vb.) giderleri görülmemektedir.” şeklinde cevap vermişlerdir.

Parti yetkilileri hangi il teşkilatlarının kısa bir süre sonra dağıldığını bildirmemişler ve genel ifadelerle cevap vermişlerdir. Verilen cevaptan yönetim giderlerinin teşkilat mensuplarınca karşılandığı anlaşılmaktadır.

Siyasi Partilerin faaliyetlerini yürüttükleri Genel Merkez, il, ilçe veya belde başkanlıklarına ait binaların ya kendi mülkü veya kira olması gerekir. Şayet Parti yetkililerine ait binalarda siyasi parti faaliyetinde bulunuluyor ise (il, ilçe veya belde teşkilatının faaliyette bulunduğu binalar) bu takdirde kira sözleşmesi düzenlenerek isabet eden tutarın Partiye bağış olarak kaydedilmesi gerekir.

Partinin il, ilçe ve belde örgütleri faaliyette olduğuna göre, bu yerlerin en azından yönetim giderlerinin (kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye, kuruluş vb.) olması gerekir. Yönetim giderlerinin hesaplarda görülmemesi kayıt dışı gelir ve gider yapıldığı anlamına gelmektedir. Bu durumda, 2820 sayılı Kanun’un 69. maddesindeki bir siyasi partinin bütün gelirlerinin, o siyasi partinin tüzel kişiliği adına elde edileceğine ilişkin hükmü ile yine aynı Kanun’un 70. maddesindeki bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi partinin tüzel kişiliği adına yapılacağı hükmüne aykırı davranılmış olmaktadır.

Mahkemeye hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması hesabın dışında gelir ve gider oluşturulması inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan, 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden gerekli işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezinin 2008 yılı gelirleri 196.232,24 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 2.849 YTL’si üye giriş aidatından, 153.899,40 YTL’si bağışlardan ve 39.483,84 YTL’si faaliyet gelirlerinden oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2008 yılı muhasebe kayıtlarının tutulduğu İşletme Defteri mevcut olup, söz konusu defter 2820 sayılı Kanun’un 60. maddesi gereğince Çankaya İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından 8.9.2008 tarihinde mühürlenmiş ve onaylanmıştır.

Hak ve Eşitlik Partisi Genel Merkezinin 2008 yılı mevcut belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışındaki gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

Ahmet YURDAKUL tarafından 12.9.2008 gün ve 15951 nolu gelir makbuzuyla 20.000 YTL ve 30.12.2008 gün ve 008585 nolu gelir makbuzuyla da 5.000 YTL olmak üzere toplam 25.000 YTL bağış yapılmıştır. 2820 sayılı Kanun’un ek 6. maddesi hükmü uyarınca Kanun’un 66. maddesinde öngörülen bağış sınırının yeniden değerleme oranında artırılması sonucu 2008 yılında uygulanacak olan bağış sınırı 20.956 YTL’dir. Ahmet YURDAKUL tarafından yapılan 25.000 – 20.956 = 4.044 YTL Kanun’un 66. maddesinde öngörülen bağış sınırını aşmaktadır. 2820 sayılı Kanun’da belirtilen sınırın üzerinde 4.044 YTL bağışta bulunulma ve bunun Parti tarafından kabul edilme nedeni 15.1.2014 gün 33787353/107.02-74 sayılı yazı ile sorulmuştur.

Parti yetkilileri 14.2.2014 gün ve 2000-03-14 sayılı yazı ile, “4 üncü cevap maddesinde belirtilen sebeplerden dolayı görevlilerce sehven, 4.044 YTL kabul edilmiş olup, yapılan hatalı işlemde bilerek kanunların hilafında hareket etmek gibi bir kasıt olmadığı değerlendirilmektedir.” şeklinde cevap vermişlerdir.

Bağış sınırını aşan 4.044 YTL 30.12.2008 gün ve 008585 nolu gelir makbuzu ile ilgilidir. Gelir makbuzunda teslim eden olarak Ahmet YURDAKUL ismi yazdığı halde teslim alan kısmında sadece muhasebe yazdığından bu parayı kimin aldığı anlaşılamamıştır.

2820 sayılı Kanun’un 66. maddesinin ikinci fıkrasında, “Yukarıdaki fıkranın dışında kalan gerçek ve tüzel kişilerin her birinin bir siyasi partiye aynı yıl içerisinde iki milyar liradan fazla kıymette ayni ve nakdi bağışta bulunması yasaktır.”, ek 6. maddesinde, “Bu Kanunun 66 ve 70 inci maddelerinde yer alan parasal değerler her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, o yıl için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılır”; 76. maddesinin birinci fıkrasında ise,“Bu Kanunun bağışlarla ilgili hükümlerine aykırı olarak bağış kabul ettiği Anayasa mahkemesince tespit edilen siyasi partilerin, 66 ncı maddenin birinci ve üçüncü fıkralarına aykırı şekilde elde ettikleri gelirlerin tamamının Hazineye irad kaydedilmesine, taşınmaz malların Hazine adına tapuya tesciline;aynı maddenin ikinci fıkrasında belirtilen miktarlardan fazla gelirlerle taşınmaz malların bu fıkrada belirtilen miktarı geçen kısmının karşılığının Hazineye irad kaydedilmesine karar verilir.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.

2820 sayılı Kanun’un 66. maddesine göre, 2008 yılı için bir kişinin bağış yapabileceği miktar 20.956 YTL olduğundan bu tutarı aşan 4.040 YTL tutarındaki bağış geliri karşılığı malvarlığının aynı Kanun’un 76. maddesi uyarınca Hazine’ye gelir kaydedilmesi gerekir.

Diğer taraftan 2820 sayılı Kanun’un 116. maddesinde, “Bu Kanunun 66 ncı maddesi hükümlerine aykırı olarak bağışta bulunan kimse ve bağışı kabul eden parti sorumlusu, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” denildiğinden, Kanun'a aykırı olarak bağışta bulunan Ahmet YURDAKUL ile bağışı kabul eden parti sorumluları hakkında gerekli yasal işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti il örgütlerinin 2008 yılı gelirleri 142.577,22 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 17.130 YTL’si üye giriş aidatından, 17.591,69 YTL’si üye yıllık aidatından, 99.088,33 YTL’si bağışlardan, 479 YTL’si mal varlığı gelirlerinden, 5.688,20 YTL’si demirbaş değerinden, 2.000 YTL’si yardımlardan ve 600 YTL’si yayın gelirlerinden oluşmaktadır.

Parti il teşkilatlarının 2008 yılı kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezinin 2008 yılı giderleri 184.921,24 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 13.453,21 YTL’si personel giderleri, 3.117,75 YTL’si temsil ve ağırlama giderleri, 20.560,78 YTL’si kırtasiye ve büro giderleri, 7.617,42 YTL’si haberleşme giderleri, 1.002,39 YTL’si taşıma giderleri, 7.290,70 YTL’si seyahat giderleri, 50.000 YTL’si kira giderleri, 11.003,72 YTL’si bakım onarım giderleri, 4.451,06 YTL’si ısınma aydınlatma ve temizlik giderleri, 3.130,97 YTL’si vergi sigorta noter giderleri, 56.611,28 YTL’si ilan reklam giderleri, 6.681,96 YTL’si sair giderlerden oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2009 yılına devreden nakit mevcudu 11.311 YTL’dir.

Partisi Genel Merkezinin 2008 yılı mevcut belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışındaki giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

Muhasebe biliminin genel kabul görmüş temel kavramlarından biri “Belgelendirme” kavramıdır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 229. maddesinde “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır” şeklinde tarif yapılmış ve “Fatura kullanma mecburiyeti” başlıklı 232. maddesinde de, faturanın hangi hallerde ve kimler tarafından alınması ve verilmesinin gerektiği ifade edilmiştir. Bu bağlamda mal ve hizmet alımlarında bu işlemlerin fatura ile belgelendirilmesi zorunlu tutulmuş ve gerekli muhasebe kayıtlarının tutulmasında da faturanın tevsik edici belge olarak kullanılması gerektiği ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un “Makbuz mecburiyeti” başlıklı 236. maddesinde, “Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.” denilmiş ve makbuzun muhteviyatı da 237. maddede belirtilmiştir.

Yine aynı Kanun’un “Gider pusulası” başlıklı 234. maddesindeki, “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin;

3. Vergiden muaf esnafa; yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.

Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur.

Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir.” hükmünden fatura vermek mecburiyetinde olmayanlar için gider pusulası düzenleneceği anlaşılmaktadır.

2820 sayılı Kanun’un 70. maddesinin üçüncü fıkrasına göre beş milyon liraya kadar olan (2008 yılı için 52,37 YTL) harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığından, bu miktarı geçen harcamaların geçerli ve kanıtlayıcı bir belgeye dayanması gerekmektedir.

2820 sayılı Kanun’un 70. maddesinin ikinci fıkrasında, “Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır” ve aynı Kanun’un 75. maddesinin dördüncü fıkrasında, “Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir” ve 76. maddesinin dördüncü fıkrasında da, “Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir” hükümleri yer almıştır.

18.4.2013 günlü, 28622 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6456 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 54. maddesiyle 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na eklenen geçici 19. madde ile 6111 sayılı Kanun’un 180. maddesiyle 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesinde yapılan değişikliklerin anılan değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Anayasa Mahkemesi tarafından sonuçlandırılmamış denetimler hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir.

a) Parti yetkililerinin sundukları birleşik kesin hesapta Genel Merkezin demirbaş giderleri 80.253,46 YTL göründüğü halde, sunulan 2008 yılı bildirim cetvelinde 2008 yılı demirbaş edinimleri 74.091,29 YTL, 2009 demirbaş edinimleri 1.327,17 TL ve 2010 yılı demirbaş edinimleri 4.835 TL olarak gösterilmiştir. Birleşik kesin hesap cetvelinde yer alan 80.253,46 YTL demirbaş giderinin demirbaş bildirim cetvelinde 74.091,29 YTL olarak yer alma ve rakamların birbirinden farklı olma nedeni 15.1.2014 gün 33787353/107.02-74 sayılı yazı ile sorulmuştur.

Parti yetkilileri 14.2.2014 gün ve 2000-03-14 sayılı yazı ile, “Birleşik Kesin Hesap Cetvelinde yer alan 80.253,46 YTL demirbaş giderinin demirbaş bildirim cetvelinde 74.091,29 olarak yer alma, rakamların birbirinden farklı olması ile çift kayıt yapılması; partinin yeni kurulmuş olması sebebiyle personel sirkülasyonunun çok olması, konuyla ilgili personelin görevine henüz uyum sağlayamamış olması, gelir ve giderlerin belgelendirilmesi ve raporlandırılmasına ilişkin mevzuata hakim olamamalarından kaynaklandığı değerlendirilmektedir.” şeklinde cevap vermişlerdir.

Parti yetkililerinin sundukları birleşik kesin hesapta Genel Merkezin demirbaş giderleri 80.253,46 YTL olarak göründüğü halde, sunulan 2008 yılı bildirim cetvelinde 2008 yılı demirbaş edinimleri 74.091,29 YTL olarak gösterilmesinin nedeni ile ilgili verilen cevap bu farklılığın neden kaynaklandığını ve hangi rakamın esas alınması gerektiğini açıklamamıştır. Birleşik kesin hesapta Genel Merkezin demirbaş giderleri olarak görünen 80.253,46 YTL’nin 2008 yılı Genel Merkez demirbaş listesi bildirim cetvelinde 74.091,29 YTL olarak yer almasının nedeni anlaşılamadığından oluşan 80.253,46 - 74.091,29 = 6.162,17 YTL farkın Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

b) İşletme Defterinde gider olarak kaydedilen bazı tutarlara ait fatura veya Kanun’en geçerli belgeler bulunmamaktadır. Gider kaydedilen tutarlara ait fatura veya Kanun’en geçerli belgelerin gönderilmesi 15.1.2014 gün 33787353/107.02-74 sayılı yazı ile istenmiştir.

Tablo

Parti yetkilileri 14.2.2014 gün ve 2000-03-14 sayılı yazı ile, “2008 yılı Ekim, Kasım, Aralık aylarına ait ücret bordroları, doğalgaz harcama belgeleriyle kira bedeline ait dekontlar Lahika-4 gönderilmiş olup, listedeki diğer belgelerin aranmasına devam edilmektedir.” şeklinde cevap vermişlerdir.

Parti yetkililerinin gönderdikleri belgeler şöyledir.

Parti Genel Merkezi Mareşal Fevzi Çakmak Caddesi No.37 adresindedir. Parti yetkililerinin gönderdikleri 5 adet doğalgaz faturaları Yenimahalle İlçe Teşkilatına ait olup, İşletme Defterinin 143. sırasına gider kaydedilen 21.11.2008 tarih ve 564191 numaralı 250 YTL doğalgaz faturası ile ilgisi bulunmamaktadır. Yine 7 adet kira ödeme dekontu da Yenimahalle ilçe teşkilatına ait kira ödemesidir. Gönderilen 46.000 YTL’lik (18.000+5.000+14.000+4.000+5.000) kira ödemelerine ait dekontlar 2009 yılında gider kaydedilen kira ödemelerine aittir. İşletme Defterinin 52. sırasına gider kaydedilen 1.10.2008 tarihli ve 50.000 YTL kira ödemesine ilişkin kira sözleşmesi ile kiranın ödendiği gösteren kanıtlayıcı belgeler sunulmamıştır.

Mevzuatta kira sözleşmelerinin yazılı yapılması gerektiğine ilişkin bir hüküm bulunmamakla birlikte, özellikle siyasi partilerin mali denetiminde kira giderlerinin ispatlanabilmesi için söz konusu sözleşmelerin yazılı olarak yapılmasında bir zorunluluk bulunduğu açıktır. Vergilendirme yönünden ise kişiler üçüncü kişilerle olan vergisel ilişkilerini kanıtlamak zorunda olduklarından, bu sözleşmelerin de 213 sayılı Kanun’un 227. maddesi uyarınca ispat edici belge olarak yazılı düzenlenmesi gerekmektedir. Kira ödemelerinde kira sözleşmesi ile paranın ödendiği veya alındığını gösteren belgeler kanıtlayıcı belgedir. Kira sözleşmesi ile paranın ödendiğini gösteren kanunen belirlenmiş kanıtlayıcı belgeler olmadan yapılan 50.000 YTL gider olarak kabul edilmemiştir.

Parti yetkililerinin sundukları belgelerin sonucunda tablonun yeni durumu aşağıda ki gibidir.

213 sayılı Kanun’a göre düzenlenmiş belge aslı veya 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesine uygun belgeler olmadan yapılan 50.520 YTL tutarındaki giderin 2820 sayılı Kanun’un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir.

c) İşletme Defterinin 190. sırasına gider kaydedilen Se-Be Otomotiv Şirketine ait 130 YTL tutarındaki 5.12.2008 gün ve 007365 numaralı faturada yer alan “ön ve arka balata” giderinin hangi araç için yapıldığının ve bu giderlerin Parti tarafından karşılanmasını gerektirecek kanıtlayıcı belgelerin gönderilmesi 15.1.2014 gün 33787353/107.02-74 sayılı yazı ile istenmiştir.

Parti yetkilileri 14.2.2014 gün ve 2000-03-14 sayılı yazı ile, “Bu tarihte görev yapan kişilerin ayrılmaları ve kendilerine ulaşılamaması nedeniyle kayıtlar incelenememektedir. Çalışanların yeterli bilgiye sahip olmamasından kaynaklanan aksaklıklarda kasıt aranmaması gerektiği düşünülmektedir.” şeklinde cevap vermişlerdir.

Araçlar, Parti teşkilatının mülkiyetinde ise buna ilişkin ruhsat fotokopilerinin, kiralanan araçlar ise kira sözleşme örneklerinin, Parti gönüllülerinin tahsis ettiği araç ise buna ilişkin sözleşme örneğinin sunulması gerekir. Parti gönüllülerinin araç tahsis etmesi durumunda araçların tahsis edildiğine dair sözleşme düzenlenerek tahsis miktarı bağış olarak kayıt edilmelidir. Parti yetkilileri kanıtlayıcı hiçbir belge göndermemişlerdir. Parti araçları haricindeki giderlerin Parti amaçlarına uygun ve Parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmesi mümkün görülmediğinden 130 YTL ödemenin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

d) Nuray ÖZDEN adına olan 5 adet otobüs bileti ile 2 adet ikamet gideri toplamı 231,5 YTL tutarındaki yönetim gideri kapsamında değerlendirilmeyen kişisel harcamaların Parti bütçesinden karşılanma nedeni 15.1.2014 gün 33787353/107.02-74 sayılı yazı ile sorulmuştur.

Parti yetkilileri 14.2.2014 gün ve 2000-03-14 sayılı yazı ile, “Bu tarihte görev yapan kişilerin ayrılmaları ve kendilerine ulaşılamaması nedeniyle kayıtlar incelenememektedir. Çalışanların yeterli bilgiye sahip olmamasından kaynaklanan aksaklıklarda kasıt aranmaması gerektiği düşünülmektedir.” şeklinde cevap vermişlerdir.

Parti yetkilileri giderlerin Parti adına yapıldığını kanıtlayan görevlendirme olurlarını sunmamışlardır. Bu giderlerin kişisel olması nedeniyle Parti amacına yönelik harcama olarak değerlendirilemeyeceği açık olduğundan 231,5 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

e) Yurt içi Kargo firmasına ait ödemelerde fatura olmadığı halde gider yazıldığı ve mükerrer ödemeler yapıldığı görülmüştür. Kanun’en geçerli belgeler olmadan gider yazılma ve mükerrer gider kaydı yapılma nedeni 15.1.2014 gün 33787353/107.02-74 sayılı yazı ile sorulmuştur.

Parti yetkilileri 14.2.2014 gün ve 2000-03-14 sayılı yazı ile, “Bu tarihte görev yapan kişilerin ayrılmaları ve kendilerine ulaşılamaması nedeniyle kayıtlar incelenememektedir. Çalışanların yeterli bilgiye sahip olmamasından kaynaklanan aksaklıklarda kasıt aranmaması gerektiği düşünülmektedir.” şeklinde cevap vermişlerdir.

Mükerrer ödenen tutar 70,64 + 69,92 +205,92 = 346,48 YTL’dir.

Faturası olmayan tutar 69,92 + 135,28 (205,92 – 70,64) = 205,2 YTL’dir. Parti’nin ibraz ettiği fatura tutarı toplamı 99,12 YTL olduğundan 205,2 – 99,12 = 106,08 YTL faturasız giderdir.

213 sayılı Kanun’a göre düzenlenmiş belge aslı veya 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesine uygun belgeler olmadan yapılan 106,08 YTL tutarındaki giderin 2820 sayılı Kanun’un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmediğinden bu tutar ile mükerrer ödenen 346,48 YTL toplamı 452,56 YTL’nin Hazineye gelir kaydedilmesi gerekir.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin 2008 yılı giderleri 145.606,23 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 4.680,05 YTL’si personel giderleri, 7.088,53 YTL’si temsil ve ağırlama giderleri, 10.402,22 YTL’si kırtasiye ve büro giderleri, 4.588,67 YTL’si haberleşme giderleri, 1.954,50 YTL’si taşıma giderleri, 3.527 YTL’si seyahat giderleri, 60.511,73 YTL’si kira giderleri, 8.316 YTL’si bakım onarım giderleri, 6.454,12 YTL’si ısınma aydınlatma ve temizlik giderleri, 719,85 YTL’si vergi sigorta noter giderleri, 30.551,56 YTL’si demirbaş giderleri, 5.748,98 YTL’si teşkilata yardım giderleri, 1.063,02 YTL’si ilan reklam giderlerden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2009 yılına devreden nakit mevcudu 3.264,71 YTL’dir.

Parti il örgütlerinin 2008 yılı kesin hesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu görülmektedir.

C- Parti Mallarının İncelenmesi

Partinin 2008 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede taşınmaz mal ediniminin olmadığı anlaşılmaktadır.

Partinin 2008 yılı içinde edindiği taşınır mallara ilişkin birleşik kesin hesap ile listelerin uyumlu olmaması, iller demirbaş listelerinin sunulmaması ve birleşik kesin hesabın Genel Merkez kısmında görünen 80.253,48 YTL demirbaşın Genel Merkez giderlerinde görünmemesi nedeniyle taşınır mal denetimi gerçekleştirilememiştir.

IV- SONUÇ

Hak ve Eşitlik Partisi 2008 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1- Partinin 2008 yılı kesin hesabında gösterilen 338.809,46 YTL gelir, 86.547,18 YTL borç, 330.527,47 YTL gider ile 14.575,71 YTL nakit devrinin Hazineye gelir kaydedilen dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na uygun olduğuna,

2- 2820 sayılı Kanun’un 70. maddesine aykırı olarak Partinin amaçlarına uygun olmayan ve Parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen ile belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen toplam 57.496,23 YTL karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazineye gelir kaydedilmesine,

3- Parti Genel Merkezince 2820 sayılı Kanun’un 66. maddesine aykırı olarak elde edilen toplam 4.040 YTL tutarındaki bağış geliri karşılığı malvarlığının aynı Kanun’un 76. maddesi uyarınca Hazineye gelir kaydedilmesine,

4- 2820 sayılı Kanun’un 116. maddesine aykırı bağışta bulunan Ahmet YURDAKUL ile bağışı kabul eden parti sorumluları hakkında gerekli yasal işlemlerin yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

5- Mahkemeye hesap verilebilir şekilde kayıt ve belge düzeninin oluşturulmaması ile hesabın dışında gelir ve gider oluşturulması inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik eylemler olduğundan, 2820 sayılı Kanun’un 111. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

4.6.2014 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.