ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2011/7 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2013/63

Karar Günü:20.2.2013

R.G. Tarih-Sayı:06.04.2013-28610

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Hak ve Özgürlükler Partisinin 2010 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca Haşim KILIÇ, Serruh KALELİ, Alparslan ALTAN, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Serdar ÖZGÜLDÜR, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Zehra Ayla PERKTAŞ, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI ve Erdal TERCAN'ın katılımıyla 4.1.2012 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

1- Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine,

2- Genel Merkez kesin hesabının dayanağını oluşturan gelir-gider belgeleri ile bu belgelerin kaydedildiği defterlerin gönderilmesi için Partiye bu kararın tebliğinden itibaren 30 gün süre verilmesine,

OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Hak ve Özgürlükler Partisinin, Anayasa Mahkemesine verdiği 2010 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Raportör Selim ERDEM tarafından heyete sunulan esas inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Partinin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2010 yılı gelirlerinin 81.082,19 TL, giderlerinin 77.725,88 TL olduğu, 3.356,31 TL'nin ise nakit mevcudu olarak 2011 yılına devredildiği anlaşılmaktadır.

Partinin 2010 yılı kesin hesabının, Parti Meclisinin 18.12.2012 günlü, 89 sayılı kararı ile kabul edilerek onaylandığı görülmüştür.

Partinin 2010 yılı kesin hesabının gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu haliyle 2010 yılı kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Partinin Genel Merkez gelirleri 31.770 TL olarak gösterilmiş olup, tamamı bağış gelirlerinden oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti il örgütlerinin gelirleri 49.312,19 TL olarak gösterilmiş olup, tamamı bağış ve aidat gelirlerinden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Partinin Genel Merkez giderleri 29.265,56 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 642,20 TL'si kırtasiye giderleri, 10.800 TL'si kira ve bina giderleri, 3.645,22 TL'si haberleşme giderleri, 780,70 TL'si seyahat ve nakliye giderleri, 1.050,75 TL'si elektrik, su ve doğalgaz giderleri, 2.188,80 TL'si vergi giderleri, 10.157,89 TL'si ise diğer giderlerden oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2011 yılına devreden nakit mevcudu 2.504,44 TL'dir.

Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen konu dışında giderlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

6.1.2010 günlü, 4 numaralı yevmiye fişinde, 27,80 TL tutarındaki telefon faturasının 259,20 TL fazlası ile 287 TL olarak gider yazılması nedeni sorulmuş, parti yetkilileri ise vermiş oldukları cevaplarında, yapılan hatanın takdim tehir hatası olduğunu ve sehven yapıldığını bildirmişlerdir.

Siyasi Partiler Kanunu'nun 70. maddesinin üçüncü fıkrasına göre beş liraya kadar olan (2010 yılı için 60 TL) harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığından, bu miktarı geçen harcamaların geçerli ve kanıtlayıcı bir belgeye dayanması gerekmektedir.

2820 sayılı Kanun'un 70. maddesinde, 'Siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz. Bir siyasi partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır.'; 75. maddesinde, 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir.' ve 76. maddesinde de, 'Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir.' hükümleri yer almıştır.

Fatura bedelinin hatalı alınması sonucu fazladan gider yazılan tutarın 2820 sayılı Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi mümkün görülmediğinden 259,20 TL tutarındaki gider karşılığı parti malvarlığının 2820 sayılı Kanun'un 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazineye irat kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin giderleri 48.460,32 TL olarak gösterilmiş olup, tamamı genel yönetim giderlerinden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2011 yılına devreden nakit mevcudu 851,87 TL'dir.

Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Partinin 2010 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, 2010 yılında herhangi bir taşınmaz mal ve değeri 100 TL'yi aşan taşınır mal ve menkul kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Hak ve Özgürlükler Partisinin 2010 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1- Kesin hesapta gösterilen giderlerden parti amacına uygun ve parti tüzelkişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 259,20 TL karşılığı parti malvarlığının 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazineye irat kaydedilmesine,

2- Partinin 2010 yılı kesin hesabında gösterilen 81.082,19 TL gelir, 77.725,88 TL gider ile 3.356,31 TL nakit devrinin Hazineye irat kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

20.2.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.