ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı:2011/31 (Siyasi
Parti Mali Denetimi)
Karar Sayısı:2013/60
Karar Günü:20.2.2013
R.G.
Tarih-Sayı:06.04.2013-28610
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
Bağımsız Cumhuriyet Partisinin 2010 yılı kesin hesabının
incelenmesidir.
II- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca
Serruh KALELİ, Alparslan ALTAN, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN, Serdar
ÖZGÜLDÜR, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM,
Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI ve Erdal TERCAN'ın
katılımıyla 22.3.2012 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında, dosyada
eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine OYBİRLİĞİYLE karar
verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Bağımsız Cumhuriyet Partisinin, Anayasa Mahkemesine
verdiği 2010 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve
belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Raportör Selim ERDEM
tarafından heyete sunulan esas inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa
Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı
Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer
yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde
Partinin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2010 yılı gelirlerinin 90.679,06 TL,
2009 yılından devreden nakit mevcudunun 1.287,82 TL, giderlerinin 86.358,04 TL
olduğu, 5.608,84 TL'nin ise nakit mevcudu olarak 2011 yılına devredildiği
anlaşılmaktadır.
Partinin 2010 yılı kesin hesabının, Parti Merkez Yönetim
Kurulunun 27.12.2011 günlü, 157 sayılı kararı ile kabul edilerek onaylandığı
görülmüştür.
Partinin 2010 yılı kesin hesabının gelir ve gider
rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu haliyle 2010 yılı
kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna
varılmıştır.
A- Gelirlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Partinin Genel Merkez gelirleri 46.114,99 TL olarak
gösterilmiştir.
Bunun 80 TL'si aidat gelirleri, 42.956,85 TL'si bağış
gelirleri, 1.234 TL'si yayın gelirleri, 1.390 TL'si teşkilatlardan
aktarılanlar, 454,14 TL'si ise 2009 yılından devreden nakit mevcudundan
oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir
belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun
olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Gelirleri
Parti il örgütlerinin gelirleri 45.851,89 TL olarak
gösterilmiştir.
Bunun 17.197,50 TL'si aidat gelirleri, 18.610,71 TL'si
bağış gelirleri, 8.850 TL'si faaliyet gelirleri, 360 TL'si yayın gelirleri,
833,68 TL'si ise 2009 yılından devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.
Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gelir
bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu
sonucuna varılmıştır.
B- Giderlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Partinin Genel Merkez giderleri 46.026,16 TL olarak
gösterilmiştir.
Bunun
8.000 TL'si personel giderleri, 2.393,20 TL'si temsil ağırlama giderleri,
762,13 TL'si kırtasiye ve büro giderleri, 4.460 TL'si kira giderleri, 7.330,04
TL'si basın yayın giderleri, 388,63 TL'si ısınma, aydınlatma ve temizlik
giderleri, 7.526,99 TL'si haberleşme giderleri, 5.714,28 TL'si vergi, sigorta
ve noter giderleri, 9.450,89 TL'si ise diğer giderlerden oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezinin 2011 yılına devreden nakit mevcudu
88,83 TL'dir.
Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gider belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen konu dışında giderlerin 2820
sayılı Kanun'a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yerine
getirmemeleri sonucu oluşan vergi ve sigorta primi gecikme faiz ve zamlarının
parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.
Yevmiye tarih ve no
|
Mahiyeti
|
Tutarı
|
07.04.2010/103
|
04/2009-06/2009 dönemi vergi
gecikme zammı
|
20,40
|
07.04.2010/105
|
07/2009-09/2009 dönemi vergi
gecikme zammı
|
13,53
|
07.04.2010/108
|
10/2009-12/2009 dönemi vergi
gecikme zammı
|
6,34
|
12.04.2010/116
|
2010/01 dönemi prim gecikme
tutarı
|
8,38
|
12.04.2010/118
|
2009/12 dönemi prim gecikme
tutarı
|
25,47
|
12.04.2010/121
|
2009/09 dönemi prim gecikme
tutarı
|
30,69
|
12.04.2010/122
|
2009/11 dönemi prim gecikme
tutarı
|
27,33
|
12.04.2010/123
|
2009/10 dönemi prim gecikme
tutarı
|
29,09
|
12.04.2010/125
|
10/2006 11/2006 12/2006
01/2007 02/2007 03/2007 04/2007 05/2007 06/2007 072007 08/2007 09/2007
10/2007 11/2007 12/2007 03/2008 dönemi prim gecikme tutarları
|
165,28
|
12.04.2010/127
|
02/2009 03/2009 04/2009
05/2009 06/2009 dönemi prim gecikme tutarları
|
19,74
|
12.04.2010/129
|
01/2009 02/2009 03/2009
04/2009 05/2009 06/2009 dönemi prim gecikme tutarları
|
27,62
|
12.04.2010/131
|
01/2009 02/2009 03/2009
04/2009 05/2009 06/2009 dönemi prim gecikme tutarları
|
257,59
|
12.04.2010/133
|
2009/08 dönemi prim gecikme
tutarı
|
32,61
|
12.04.2010/135
|
2009/07 dönemi prim gecikme
tutarı
|
34,62
|
|
TOPLAM TUTAR (TL)
|
698,69
|
Parti yetkilileri, söz konusu ödemelerin kanunen kabul
edilmeyen giderler hesabına aktarıldığını ifade etmişlerdir.
2820 sayılı Kanun'un 70. maddesinde, 'Siyasi
partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz. Bir siyasi partinin bütün
giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır.'; 75. maddesinde, 'Anayasa
Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna
ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler
dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir.' ve 76.
maddesinde de, 'Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti
giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye
irad kaydedilir.' hükümleri yer almıştır.
25.2.2011 günlü, 27857 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun yayınlandığı tarih
itibariyle yürürlüğe girdiğinden ve geçici maddelerde yargılanmamış siyasi
parti hesaplarında değiştirilen hükümlerin uygulanacağına dair düzenlemeler de
yer almadığından dolayı bu tarihten önceki denetim ve yargılamalarda
değişiklikten önceki hükümler uygulanacaktır.
Parti yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için
gerekli tedbirleri almaları gerekir. Parti görevlilerinin yükümlülüklerini
zamanında yapmamaları sonucu oluşan gecikme bedelinden parti tüzel kişiliğini
sorumlu tutma imkânı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk
kapsamında olduğu açıktır. Söz konusu ödemelerin kanunen kabul edilmeyen
giderler hesabına aktarılması ödemelerin mahiyetini değiştirmemektedir.
Parti görevlilerinin kusurlarından kaynaklanan söz konusu
harcamaların parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir
harcama olarak kabul edilmesi mümkün görülmediğinden, 698,69 TL tutarındaki
gider karşılığı parti malvarlığının 2820 sayılı Kanun'un 75. ve 76. maddeleri
uyarınca Hazineye irat kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri
Parti il örgütlerinin giderleri 40.331,88 TL olarak
gösterilmiştir.
Bunun
350 TL'si temsil ağırlama giderleri, 2.361,40 TL'si kırtasiye ve büro
giderleri, 22.470 TL'si kira giderleri, 3.015,76 TL'si ısınma, aydınlatma ve
temizlik giderleri, 3.915,76 TL'si haberleşme giderleri, 420 TL'si teşkilatlara
yapılan yardımlar, 7.798,96 TL'si ise diğer giderlerden oluşmaktadır.
Parti il örgütlerinin 2011 yılına devreden nakit mevcudu
5.520,01 TL'dir.
Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gider
bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun
olduğu sonucuna varılmıştır.
C- Parti Malları
Partinin 2010 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan
incelemede, 2010 yılında herhangi bir taşınmaz mal ve değeri 100 TL'yi aşan
taşınır mal ve menkul kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.
IV- SONUÇ
Bağımsız Cumhuriyet Partisinin 2010 yılı kesin hesabının
incelenmesi sonucunda;
1- Kesin hesapta gösterilen giderlerden parti amacına
uygun ve parti tüzelkişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün
görülmeyen 698,69 TL karşılığı parti malvarlığının 2820 sayılı Siyasi Partiler
Kanunu'nun 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazineye irat kaydedilmesine,
2- Partinin 2010 yılı kesin hesabında gösterilen
90.679,06 TL gelir, 1.287,82 TL 2009 yılından devreden nakit mevcudu, 86.358,04
TL gider ile 5.608,84 TL nakit devrinin Hazineye irat kaydedilenler dışında
kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı
Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,
20.2.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkanvekili
Serruh KALELİ
|
Başkanvekili
Alparslan ALTAN
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Zehra Ayla PERKTAŞ
|
Üye
Recep KÖMÜRCÜ
|
Üye
Burhan ÜSTÜN
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Nuri NECİPOĞLU
|
Üye
Hicabi DURSUN
|
Üye
Celal Mümtaz AKINCI
|
Üye
Erdal TERCAN
|
Üye
Muammer TOPAL
|
Üye
Zühtü ARSLAN
|