ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2011/31 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2013/60

Karar Günü:20.2.2013

R.G. Tarih-Sayı:06.04.2013-28610

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Bağımsız Cumhuriyet Partisinin 2010 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca Serruh KALELİ, Alparslan ALTAN, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN, Serdar ÖZGÜLDÜR, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI ve Erdal TERCAN'ın katılımıyla 22.3.2012 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Bağımsız Cumhuriyet Partisinin, Anayasa Mahkemesine verdiği 2010 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren ve Raportör Selim ERDEM tarafından heyete sunulan esas inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Partinin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2010 yılı gelirlerinin 90.679,06 TL, 2009 yılından devreden nakit mevcudunun 1.287,82 TL, giderlerinin 86.358,04 TL olduğu, 5.608,84 TL'nin ise nakit mevcudu olarak 2011 yılına devredildiği anlaşılmaktadır.

Partinin 2010 yılı kesin hesabının, Parti Merkez Yönetim Kurulunun 27.12.2011 günlü, 157 sayılı kararı ile kabul edilerek onaylandığı görülmüştür.

Partinin 2010 yılı kesin hesabının gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu haliyle 2010 yılı kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Partinin Genel Merkez gelirleri 46.114,99 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 80 TL'si aidat gelirleri, 42.956,85 TL'si bağış gelirleri, 1.234 TL'si yayın gelirleri, 1.390 TL'si teşkilatlardan aktarılanlar, 454,14 TL'si ise 2009 yılından devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti il örgütlerinin gelirleri 45.851,89 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 17.197,50 TL'si aidat gelirleri, 18.610,71 TL'si bağış gelirleri, 8.850 TL'si faaliyet gelirleri, 360 TL'si yayın gelirleri, 833,68 TL'si ise 2009 yılından devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Partinin Genel Merkez giderleri 46.026,16 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 8.000 TL'si personel giderleri, 2.393,20 TL'si temsil ağırlama giderleri, 762,13 TL'si kırtasiye ve büro giderleri, 4.460 TL'si kira giderleri, 7.330,04 TL'si basın yayın giderleri, 388,63 TL'si ısınma, aydınlatma ve temizlik giderleri, 7.526,99 TL'si haberleşme giderleri, 5.714,28 TL'si vergi, sigorta ve noter giderleri, 9.450,89 TL'si ise diğer giderlerden oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2011 yılına devreden nakit mevcudu 88,83 TL'dir.

Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen konu dışında giderlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemeleri sonucu oluşan vergi ve sigorta primi gecikme faiz ve zamlarının parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

Parti yetkilileri, söz konusu ödemelerin kanunen kabul edilmeyen giderler hesabına aktarıldığını ifade etmişlerdir.

2820 sayılı Kanun'un 70. maddesinde, 'Siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz. Bir siyasi partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır.'; 75. maddesinde, 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir.' ve 76. maddesinde de, 'Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir.' hükümleri yer almıştır.

25.2.2011 günlü, 27857 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun yayınlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girdiğinden ve geçici maddelerde yargılanmamış siyasi parti hesaplarında değiştirilen hükümlerin uygulanacağına dair düzenlemeler de yer almadığından dolayı bu tarihten önceki denetim ve yargılamalarda değişiklikten önceki hükümler uygulanacaktır.

Parti yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için gerekli tedbirleri almaları gerekir. Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan gecikme bedelinden parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkânı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır. Söz konusu ödemelerin kanunen kabul edilmeyen giderler hesabına aktarılması ödemelerin mahiyetini değiştirmemektedir.

Parti görevlilerinin kusurlarından kaynaklanan söz konusu harcamaların parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmesi mümkün görülmediğinden, 698,69 TL tutarındaki gider karşılığı parti malvarlığının 2820 sayılı Kanun'un 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazineye irat kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin giderleri 40.331,88 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 350 TL'si temsil ağırlama giderleri, 2.361,40 TL'si kırtasiye ve büro giderleri, 22.470 TL'si kira giderleri, 3.015,76 TL'si ısınma, aydınlatma ve temizlik giderleri, 3.915,76 TL'si haberleşme giderleri, 420 TL'si teşkilatlara yapılan yardımlar, 7.798,96 TL'si ise diğer giderlerden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2011 yılına devreden nakit mevcudu 5.520,01 TL'dir.

Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Partinin 2010 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, 2010 yılında herhangi bir taşınmaz mal ve değeri 100 TL'yi aşan taşınır mal ve menkul kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Bağımsız Cumhuriyet Partisinin 2010 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1- Kesin hesapta gösterilen giderlerden parti amacına uygun ve parti tüzelkişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 698,69 TL karşılığı parti malvarlığının 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazineye irat kaydedilmesine,

2- Partinin 2010 yılı kesin hesabında gösterilen 90.679,06 TL gelir, 1.287,82 TL 2009 yılından devreden nakit mevcudu, 86.358,04 TL gider ile 5.608,84 TL nakit devrinin Hazineye irat kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

20.2.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.