ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2012/3 (Siyasi Parti - İhtar)

Karar Sayısı:2013/3

Karar Günü:18.6.2013

R.G. Tarih-Sayı:19.09.2013-28770

İHTAR İSTEMİNDE BULUNAN : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı

İHTAR İSTEMİNİN KONUSU : Son büyük kongre tarihinden itibaren üç yıl içerisinde yapması gereken büyük kongresini öngörülen sürede yapmayarak 22.4.1983 günlü, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 14. maddesinin altıncı fıkrasına aykırı davranan Genç Partiye, bu aykırılığı gidermesi için aynı Kanun'un 104. maddesi uyarınca ihtar kararı verilmesi istemidir.

I- OLAYLAR

Parti, 12.5.2007 tarihinde yapmış olduğu son büyük kongresinden itibaren üç yıldan fazla süre geçmiş olmasına rağmen büyük kongresini yapmamıştır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Partiye gönderdiği 20.2.2012 günlü, 242 sayılı yazıyla, 2820 sayılı Kanun'un 14. maddesinin altıncı fıkrası gereğince kongre yapılıp yapılmadığının, yapılmış ise sonucunun, sicil dosyasına konulmak üzere gönderilmesini talep etmiş ve aksi hâlde 2820 sayılı Kanun'un 104. maddesi gereğince işlem yapılacağını bildirmiştir.

Parti, 30.3.2012 günlü, 2012/2 sayılı cevap yazısında, 7.1.2011 tarihli Merkez Yönetim Kurulu kararıyla 1.3.2011 tarihinde ilçe kongrelerinin yapılmasına başlanacağını ve sonrasında 22.5.2011 tarihinde büyük kongrenin yapılmasının planlandığını, kongrelerin genel seçimler nedeniyle ertelendiğini ve olumsuz kış şartları nedeniyle yapılamadığını, büyük kongre tarihinin yetkili kurullarda değerlendirilerek bildirileceğini belirtmiştir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Siyasi Partiler Sicil Bürosunun düzenlediği 27.11.2012 günlü tutanakta, Partinin 12.5.2007 tarihinde gerçekleştirmiş olduğu son büyük kongresinden sonra büyük kongresini yapmadığı tespitine yer verilmiştir.

Bunun üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 27.11.2012 günlü, 5 sayılı başvuru dilekçesiyle, Partiye söz konusu aykırılığı gidermesi için 2820 sayılı Kanun'un 104. maddesi uyarınca ihtar verilmesini talep etmiştir.

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümlerine göre 3.1.2013 gününde yapılan toplantıda, 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 53. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereğince Partiye, ihtar istemine ilişkin başvuru dilekçesinin onaylı bir örneğinin tebliğine ve konuyla ilgili savunmasını sunması için otuz gün süre verilmesine karar verilmiştir.

Parti, savunmasını 14.2.2013 günlü yazıyla Anayasa Mahkemesine sunmuştur.

II- İHTAR İSTEMİNİN GEREKÇESİ

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 27.11.2012 günlü, C.02.0.CBS.0.01.02.04/5 sayılı ihtar isteminin gerekçe bölümü şöyledir:

'2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasının 14 üncü maddesinin 6 ncı fıkrasında 'Büyük Kongre parti tüzüğünün göstereceği süreler içerisinde toplanır. Bu süre iki yıldan az üç yıldan fazla olamaz...' 104 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında 'Bir siyasi partinin bu Kanunun 101 inci maddesi dışında kalan emredici hükümleriyle diğer kanunların siyasi partilerle ilgili emredici hükümlerine aykırılık halinde bulunması sebebiyle o parti aleyhine Anayasa Mahkemesine, Cumhuriyet Başsavcılığınca re'sen yazı ile başvurulur.' hükümleri yer almaktadır.

Genç Partinin son Büyük Kongre tarihi olan 12/05/2007 tarihinden itibaren geçen üç yılı aşkın sürede Büyük Kongresini yapmadığı gibi yapma girişimin de olmadığı ekte sunulan Başsavcılığımız Siyasi Partiler Sicil Bürosu tutanağı ve ilgili partiye yazılan yazı cevabından anlaşılmaktadır.

Açıklanan bu nedenlerle Genç Partinin, Siyasi Partiler Yasasında yer alan; son Büyük Kongresinden itibaren üç yıl içinde Büyük Kongresini yapması gerektiği yolundaki emredici hükme aykırılığının giderilmesi için, Yüksek Mahkemenize başvurulması zorunluluğu doğmuştur.

3- SONUÇ VE İSTEM: Son Büyük Kongre tarihinden itibaren üç yıl içerisinde yapılması gereken Büyük Kongresini, öngörülen yasal sürede yapmayarak 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasının 14 üncü maddesinin 6 ncı fıkrasına aykırı davranan Genç Parti hakkında, bu aykırılığın giderilmesi için aynı Yasanın 104 üncü maddesi uyarınca ihtar kararı verilmesi arz ve talep olunur.'

III- PARTİNİN SAVUNMASI

Partinin 14.2.2013 günlü, 2013/1 sayılı savunması şöyledir:

'Daha önce de Partimizin olağan Büyük Kongresinin toplanılması için gerekli takvim hazırlanmış ancak bir kez havaların olumsuz seyretmesi bir kez de seçim nedeniyle bu takvime uygun olarak Kongre toplanamamıştır. Partimizin ilk Merkez Yönetim Kurulu toplantısında olağan kongre takvimi görüşülerek; il-ilçe kongreleri ile büyük kongre tarihleri belirlenecek ve olağan kongre süreci başlatılacaktır. Belirlenecek takvim ilgili kurumlara da en kısa süre içinde bildirilecektir.'

IV- İNCELEME

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının ihtar başvurusu ile ekleri, Partinin savunması, Raportör Selim ERDEM tarafından hazırlanan işin esasına ilişkin rapor, ilgili Anayasa ve yasa kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer belgeler okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Genç Partinin son büyük kongresini yaptığı 12.5.2007 tarihinden itibaren üç yıl içerisinde yapması gereken büyük kongresini, öngörülen yasal sürede yapmayarak 2820 sayılı Kanun'un 14. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan emredici hükümlere aykırı davranışta bulunduğunu ve kendisine bildirilmesine rağmen bu aykırılığı gidermediğini belirterek Parti hakkında ihtar kararı verilmesi isteminde bulunmuştur.

2820 sayılı Kanun'un 104. maddesinde, bir siyasi partinin bu Kanun'un 101. maddesi dışında kalan emredici hükümleriyle diğer kanunların siyasi partilerle ilgili emredici hükümlerine aykırılık hâlinde bulunması sebebiyle o parti aleyhine Anayasa Mahkemesine, Cumhuriyet Başsavcılığınca resen yazı ile başvurulacağı, Anayasa Mahkemesinin söz konusu hükümlere aykırılık görmesi durumunda bu aykırılığın giderilmesi için ilgili siyasi parti hakkında ihtar kararı vereceği; 14. maddesinin altıncı fıkrasında da büyük kongrenin parti tüzüğünün göstereceği süreler içerisinde toplanacağı ve bu sürenin iki yıldan az üç yıldan fazla olamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Parti Tüzüğü'nün 18. maddesinde de büyük kongrenin olağan toplantılarının, genel başkanın teklifi ile merkez yönetim kurulunun tespit edeceği yer ve zamanda yapılacağı, ancak bu toplantılar arasında geçecek sürenin iki yıldan az üç yıldan fazla olamayacağı ifade edilmiştir.

Bu hükümlere göre, Parti, en son yaptığı büyük kongreden itibaren en geç üç yıl içerisinde büyük kongresini yapmak zorundadır. Parti, 12.5.2007 tarihinde yapmış olduğu büyük kongresinden itibaren üç yıldan fazla süre geçmiş olmasına rağmen büyük kongresini yapmamıştır.

Bu durumda, 2820 sayılı Kanun'un 14. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan emredici hükümlere aykırı olarak, son büyük kongre tarihinden itibaren üç yıl içerisinde yapması gereken büyük kongresini öngörülen yasal sürede yapmayan ve uyarılmasına rağmen bu durumu düzeltmeyen Partiye ihtarda bulunulması gerekmiştir.

V- SONUÇ

Son büyük kongresini 22.4.1983 günlü, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 14. maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen süre içerisinde yapmayan Genç Parti'ye, bu aykırılığı gidermesi için aynı Kanun'un 104. maddesi gereğince İHTARDA BULUNULMASINA, 18.6.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.