ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2010/33 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı:2013/29

Karar Günü:3.1.2013

R.G. Tarih-Sayı:13.03.2013-28586

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Bağımsız Türkiye Partisinin 2009 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Bağımsız Türkiye Partisinin 2009 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Bağımsız Türkiye Partisinin, Anayasa Mahkemesine verdiği 2009 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren Raportör Ayhan ÖZTOPRAK tarafından hazırlanan esas inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Partinin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2009 yılı gelirlerinin 348.561,31 TL, giderlerinin 342.005,60 TL olduğu, 6.555,71 TL'nin ise kasa ve banka mevcudu olarak 2010 yılına devredildiği anlaşılmaktadır.

Partinin 2009 yılı kesin hesabının, Parti Merkez Yürütme Kurulunca 26.6.2010 tarihinde kabul edilerek onaylandığı görülmüştür.

Partinin 2009 yılı kesin hesabının gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu haliyle 2008 yılı kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Partinin Genel Merkez gelirleri 221.114,42 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 221.000,00 TL'si bağış gelirleri ve 114,42 TL'si geçen yıldan devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti il örgütlerinin gelirleri 127.446,89 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 119.573,01 TL'si bağış gelirleri, 3.511,76 TL'si üye yıllık aidat gelirleri ve 4.362,12 TL'si geçen yıldan devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Partinin Genel Merkez giderleri 220.556,74 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 29.721,36 TL'si personel giderleri, 680,56 TL'si temsil ve ağırlama giderleri, 1.138,63 TL'si kırtasiye ve büro giderleri, 190,42 TL'si haberleşme iletişim giderleri, 550,80 TL'si bayrak afiş rozet giderleri, 77.375,00 TL'si kira giderleri, 1.844,29 TL'si ısınma aydınlatma ve temizlik giderleri, 9.524,53 TL'si vergi sigorta noter giderleri, 700,00 TL'si demirbaş giderleri, 83.478,87 TL'si geçen yıldan kalan borç ödemeleri, 14.162,28 TL'si muhtelif giderler ve 1.190,00 TL'si su giderlerinden oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2010 yılına devreden nakit mevcudu 557,68 TL'dir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

Aşağıdaki gecikme zammı, icra gecikme zammı, takip masrafı ve faiz ödemelerinin Parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

Gecikme Zammı, İcra Gecikme Zammı, Takip Masrafı ve Faiz Ödemelerine İlişkin Liste

TOPLAM: 9.170,44 TL

Parti yetkilileri 'Siyasi partilerin mali yönden denetimlerini 2820 sayılı Kanunun 75. maddesi düzenlemiştir. Mali denetimlerin müeyyidelerini 2820 sayılı Kanunun 76. maddesi düzenlemiş ve son fıkrasında; Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı Anayasa mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir hükmüne yer vermiştir. Kanunun açık hükmüne göre bir giderin hazineye irad kaydedilebilmesi için belgelendirilememesi gerekmektedir. Parti gideri olan harcamalarımız belgelendirilmiştir. Kanunda gecikmiş vergi borçlarının gecikme zammı ve faizinin hazineye irad kaydedileceği yönünde açık bir hüküm yoktur. Ceza konusundaki yaptırımların kanunda açıkça düzenlenmesi anayasal ve evrensel hukuk kaidelerindendir.' şeklinde cevap vermişlerdir.

Parti yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için gerekli tedbirleri almaları gerekir. Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan gecikme zammı, icra gecikme zammı, takip masrafı ve faiz ödemelerinden parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkânı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır. Bu nedenle 9.170,44 TL'nin Hazine'ye irad kaydedilmesine karar verilmesi uygun olacaktır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin giderleri 121.448,86 TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 464,40 TL'si temsil ve ağırlama giderleri, 664,90 TL'si kırtasiye ve büro giderleri, 8.827,30 TL'si haberleşme iletişim giderleri, 2.400,50 TL'si taşıma ve seyahat giderleri, 7.441,00 TL'si bayrak afiş rozet giderleri, 64.940,70 TL'si kira giderleri, 9.738,75 TL'si ısınma aydınlatma ve temizlik giderleri, 1.130,80 TL. si vergi, sigorta, noter giderleri, 23.456,60 TL'si muhtelif giderler, 958,00 TL'si bina aidat giderleri ve 1.425,91 TL'si su giderlerinden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2010 yılına devreden nakit mevcudu 5.998,03 TL'dir.

Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Partinin 2009 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede taşınmaz mal ediniminin olmadığı anlaşılmaktadır.

Partinin 2009 yılı içinde edindiği 700,00 TL tutarındaki taşınır malın 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Bağımsız Türkiye Partisinin 2009 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1- Partinin 2009 yılı kesin hesabında gösterilen 348.561,31 YTL geliri ve 342.005,60 YTL giderleri ile 6.555,71 YTL nakit devrinin Hazine'ye irad kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2- 2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine aykırı olarak partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 9.170,44 YTL karşılığı Parti malvarlığının, aynı Kanun'un 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye irad kaydedilmesine,

3.1.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.