ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

 

Esas Sayısı:2009/38 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2012/12

Karar Günü:11.7.2012

R.G. Tarih-Sayı:20.09.2012-28417

 

 I- MALİ DENETİMİN KONUSU

 Cumhuriyet Halk Partisi 2008 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

 II- İLK İNCELEME

 Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, Fettah OTO, Serdar ÖZGÜLDÜR, Zehra Ayla PERKTAŞ, Alparslan ALTAN, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI ve Erdal TERCAN'ın katılımıyla 6.4.2011 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında,

 'Cumhuriyet Halk Partisinin 2008 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

 1- Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine,

 2- Parti Genel Merkez kesinhesabının dayanağını oluşturan defterler ile gelir-gider belgelerinin asıllarının, Anayasa Mahkemesine verilmesi için, partiye 30 gün süre verilmesine OYBİRLİĞİYLE' karar verilmiştir.

 III- ESASIN İNCELENMESİ

 Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2008 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

 Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Parti'nin 2008 yılı gelirleri toplamının 70.559.031,84YTL, giderleri toplamının 49.227.118,86YTL, devreden borçlarının 2.207.966YTL, devreden alacaklarının 570.951,55YTL olduğu ve 22.968.927,43YTL.nin kasa ve banka mevcudu olarak 2009 yılına devrettiği anlaşılmaktadır.

 Parti'nin 2008 yılı kesinhesabının, Parti Meclisi'nin 6.8.2009 tarihli kararı ile kabul edilerek onaylandığı görülmüştür.

 Cumhuriyet Halk Partisi 2008 yılı kesinhesabı gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu haliyle Parti'nin 2008 yılı kesinhesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

 A- Gelirlerin İncelenmesi

 1- Genel Merkez Gelirleri

 Parti Genel Merkezi'nin 2008 yılı gelirleri 48.306.539,85YTL olarak gösterilmiştir.

 Bunun 862.401,53YTL.si dönem başı alacaklardan, 13.510.127,67YTL.si 2007 yılından devreden kasa ve banka mevcudundan, 737YTL.si üyelerden alınan aidattan, 194YTL.si bağışlardan, 3.196.405,08YTL.si banka mevduat gelirlerinden, 10.251.624,03YTL.si belediye başkan aday adayı gelirlerinden, 20.471.032YTL.si Hazine yardımından, 14.018,54YTL.si çeşitli gelirlerden oluşmaktadır.

 Genel Merkez'in 2008 yılı defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

 2- İl Örgütleri Gelirleri

 Parti il örgütlerinin 2008 yılı gelirleri 22.252.491,99YTL olarak gösterilmiştir.

 Bunun 358.919,50YTL.si dönem başı alacaklardan, 1.426.646,97YTL.si 2007 yılından devreden kasa ve banka mevcudundan, 845.928,86YTL.si üyelerden alınan aidattan, 4.623.691,59YTL.si bağışlardan, 11.834,63YTL.si yayın gelirlerinden, 2.207.902,40YTL.si faaliyet gelirlerinden, 288.454YTL.si mal varlığı gelirlerinden, 70.834,04YTL.si banka mevduat gelirlerinden, 12.418.280YTL.si Genel Merkez yardımından oluşmaktadır.

 İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

 B- Giderlerin İncelenmesi

 1- Genel Merkez Giderleri

 Parti Genel Merkezi'nin 2008 yılı giderleri 28.560.410,46YTL olarak gösterilmiştir.

 Bunun 546.836,98YTL.si dönem başı borçlar, 3.818.315,09YTL.si personel giderleri, 3.656.593,75YTL.si yönetim giderleri, 3.289.004,46YTL.si seçim tanıtım propaganda giderleri, 859.938,99YTL.si demirbaş alım giderleri, 12.418.280YTL.si teşkilatlara yardım ve 3.971.441,19YTL.si diğer giderlerden oluşmaktadır.

 Parti Genel Merkezi'nin 2009 yılına devreden kasa ve banka mevcudu 20.153.853,63YTL'dir.

 Parti Genel Merkezi'nin 2008 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

 Muhasebe biliminin genel kabul görmüş temel kavramlarından biri 'Belgelendirme' kavramıdır. Vergi Usul Kanunu'nun 229. maddesinde 'Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır' şeklinde tarif yapılmış ve 'Fatura Kullanma Mecburiyeti' başlıklı 232. maddesindeki hükmüne göre de, faturanın hangi hallerde ve kimler tarafından alınması ve verilmesinin gerektiği ifade edilmiştir. Bu bağlamda mal ve hizmet alımlarında bu işlemlerin fatura ile belgelendirilmesi zorunlu tutulmuş ve gerekli muhasebe kayıtlarının tutulmasında da faturanın tevsik edici belge olarak kullanılması gerektiği ifade edilmiştir.

 Aynı Kanun'un 'Makbuz Mecburiyeti' başlıklı 236. maddesinde, 'Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.' denilmiş ve makbuzun muhteviyatı da 237. maddede belirtilmiştir.

 Yine aynı Kanun'un 'Gider Pusulası' başlıklı 234. maddesindeki, 'Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa;

 Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir. Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur. Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir.'

 hükmünden fatura vermek mecburiyetinde olmayanlar için gider pusulası düzenleneceği anlaşılmaktadır.

 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinin üçüncü fıkrasına göre beş liraya kadar olan (2008 yılı için 52,37YTL) harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığından, bu miktarı geçen harcamaların geçerli ve kanıtlayıcı bir belgeye dayanması gerekmektedir.

 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70. maddesinde,

 'Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır' ve aynı Kanun'un 75. maddesinde, 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir' ve 76. maddesinde de, 'Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir' hükümleri yer almıştır.

 25 Şubat 2011 tarih ve 27857 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girdiğinden ve geçici maddelerde yargılanmamış siyasi parti hesaplarında değiştirilen hükümlerin uygulanacağına dair düzenlemede yapılmadığından dolayı bu tarihten önceki denetim ve yargılamada değişiklikten önceki hükümler uygulanacaktır.

 1- Aşağıdaki tabloda belirtilen ve kişiler adına veya isimsiz olarak düzenlenen otobüs ve uçak biletlerine ait seyahat giderlerinin parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

Seyahat Giderlerine Ait Tablo

 Toplam''''''''''''''''''''''.. 2.699,5YTL

 Parti yetkilileri 'Yapılan harcamalardaki kişilerin tamamı Parti Personeli, MYK üyesi ve Gençlik kolları üyeleridir. Tamamen Parti Tüzel kişiliği adına yapılan harcamalardır. ' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Seyahat giderlerine ilişkin yapılan görevlendirme olurları sunulmamış, genel ifadeler kullanılarak cevap verilmiştir. Seyahat harcamalarının parti adına yapıldığına ilişkin bilgi ve belge bulunmadığından dolayı parti adına yapılmayan 2.699,5YTL seyahat giderleri parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmemiştir. Bu nedenle söz konusu miktarın Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 2- Aşağıdaki tablolarda belirtilen kişisel harcamaların Parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

Tablo-1

 Toplam'''''.''''''''''''''''''''''''' 3.095,7YTL

İlaç Ödemeleri (Tablo-2)

 Toplam'''''''''''''''''''''''.'...269,9YTL

Kişilere Ait Dava Giderlerine İlişkin Tablo (Tablo-3)

 

 Toplam''''''''''''''''''''''.....................1.603,45YTL

 Parti yetkilileri 'Yukarıdaki ilaç ödemeleri personelin ve gençlik kollarının dış görevleri sırasında aldıkları ağrı kesici vs. rahatsızlıklarında kullandıkları ve Genel Merkez ecza dolabına bırakılan ilaçlardır.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Parti yetkilileri sadece ilaç ödemelerine ilişkin cevap vermişlerdir.

 Söz konusu giderler parti tarafından karşılanacak yönetim gideri olmadığı gibi, siyasi faaliyetin icrası nedeniyle yapılan harcamalardan olmadığı ve bu giderlerin kişisel olması nedeniyle parti amacına yönelik harcama olarak değerlendirilemeyeceği açıktır. Bu nedenle 4.969,05YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 3- Tabloda belirtilen ödemelerin Parti bütçesinden yapılma nedeni sorulmuştur.

Tablo-1

 

 Toplam'''''''.'''''''''''''''''''''''935,13YTL

Tablo-2

 Toplam''''''''''''''''''''''''''..'''.'..6.324YTL

Tablo-3

Gönderilen Çiçeklerle İlgili Tablo (Tablo-4)

 Toplam''''''''''''''''''''''''.'''''.'..1.357YTL

 Parti yetkilileri 'Denizatı Pastanesi ve Cakeland Özbeklerden alınan Çikolata, Bayram ve Yılbaşında parti personeline hediye paketi olarak verilmiştir. Kemal Tanca, Yıldızay Tekstil ve Pierre Cardin'den alınan ayakkabı, yelek, pantolan ve gömlek Genel Başkanlık katında çalışan ve Genel Başkanımıza hizmet eden personellerimize alınan iş kıyafetidir. Ayrıca Mustafa Özyürek tarafından gönderilen çiçekler CHP Genel Saymanı sıfatıyla gönderilen temsil çiçekleridir.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Parti'de genel sayman olarak görev yapan Mustafa Özyürek tarafından gönderilen çiçekler Parti'yi temsilen değil kişisel olduğundan parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmemiştir.

 Tablo-1 ve Tablo-3 toplamı olan 2.292,13YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 4- Aşağıda gösterilen harcamalar fatura aslı yerine sureti, fotokopisi, faksdan çıkan suretine dayanılarak veya belge olmadan yapılmıştır. Vergi Usul Kanunu'na göre düzenlenmiş belge aslı olmadan ödeme yapılma nedeni sorulmuştur.

Fatura Aslı Olmadan Yapılan Giderlere Ait Tablo (Tablo 1)

 Toplam'''''''''''''''''''''''''''.49.933,52YTL

Vergi Usul Kanununda Belirtilen Belgeler Olmadan Yapılan Ödemelere Ait Liste (Tablo 2)

Toplam'''''''''''''''''''''''..'.''''''3.680YTL

CHP Gider Makbuzuyla Yapılan Harcamalar (Tablo 3)

 

Parti yetkilileri 'Son derece yoğun iş hacminin olduğu Partimizde evrak yoğunluğu nedeni ile istemeden bazı faturalar ya kargoda, ya firmada ya da Parti'de kaybolmaktadır. Bulunabilen bazı fatura asılları ekte sunulmuştur. Aslı kaybolan fatura muhteviyatının gider olarak kayıtlara intikali ve KDV'sinin indirimi için faturanın satıcıda kalan nüshasının satıcı veya ilgili SMMM veya YMM tarafından onaylanan fotokopileri yeterli kabul edilmeli hatta noter onayı bile aranmamalıdır.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde beş (2008 yılı için 52,37YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli ve kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir. Bu nedenle fatura aslı olmaksızın veya Vergi Usul Kanunu'na uygun düzenlenmiş belge olmadan kaydedilen giderin, Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.

 Vergi Usul Kanunu'na uygun olarak düzenlenmiş fatura, serbest meslek makbuzu, gider pusulası gibi kanıtlayıcı belgeler olmadan yapılan 53.673,52YTL tutarındaki giderin Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir. Bu nedenle söz konusu miktarın Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 5- Parti'nin aşağıda isimleri yazılı kişilere herhangi bir gider belgesine dayanmaksızın ödemede bulunulma nedeni sorulmuştur.

Ödeme Yapılanlara Ait Liste

 Toplam''''''''''''''''''''..''''''.'''84.125YTL

 Parti yetkilileri 'Salih Tayfun Orçun, Baki Özilhan, A.Kadın Dinler, Kerem Kalenderoğlu, Serhat Hürkan, Suzan Aydemir, Zeynel Ersin Dağıstan, Bahattin Aslan ve Gökhan Acar adlı şahıslar Parti Genel Merkezimizde sözleşmeli olarak çalışan personeldir. Bu şahıslar ile ilgili olarak daha önceki yıllar için yapılan incelenme neticesinde ilgili kişilerin sözleşmeleri tarafınıza sunulmuştur.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Bu kişilere her ay dışarıya yaptırılan danışmanlık gideri adı altında ödemelerde bulunulduğu tespit edilmiştir. Parti tarafından 2006 yılı hesabında Salih Tayfun Orçun, Kerem Kalenderoğlu, Ayşe Kadın Dinler, Serhat Hürkan, Suzan Aydemir ve Z. Ersin Dağıstan'la yapılan sözleşmeler sunulmuş ve bunların dışında başka bir belge bulunmadığı söylenmiştir. Baki Özilhan'la ilgili olarak ise herhangi bir belge ibraz edilmemiştir.

 Parti'nin çalışanlarına yaptığı ücret ödemesine ilişkin bordroların incelenmesinde, bu kişilerin bordroya dahil olmadıkları, dolayısıyla da partinin bu kişilerden hizmet satın aldığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle adı geçen kişilerin verdikleri hizmet karşılığında düzenli olarak aldıkları tutarlar için fatura veya serbest meslek makbuzu düzenlemeleri gerekir.

 Fatura veya serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmesi gerektiği halde tek başına geçerli bir kanıtlayıcı belge niteliği taşımayan sözleşmeye dayanarak veya sözleşmesi de olmaksızın kişilerin banka hesabına yatırılan 84.125YTL tutarındaki giderin Yasa'nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilemeyeceğinden Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 6- Toplu İş Sözleşmesine tabi olmayan kişilere Toplu İş Sözleşmesine istinaden yemek ve yol yardımı ödenme nedeni sorulmuştur.

TİS Tabi Olmayanlara Yemek ve Yol Yardımı

 

 Parti yetkilileri 'Toplu sözleşme gereği çalıştırılan diğer personele verilen yol ve yemek ücreti bu personellerinde fazladan çalışmalarına karşılık hak ettikleri düşüncesindeyiz.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Parti'nin çalışanlarına yaptığı ücret ödemesine ilişkin bordroların incelenmesinde, bu kişilerin bordroya dahil olmadıkları anlaşılmaktadır. Bu ödemeler bordroya dahil olan ve Toplu İş Sözleşmesine tabi olarak çalışan kişilere yapılmaktadır. Toplu İş Sözleşmesine tabi olmayan kişilere Toplu İş Sözleşmesine istinaden yapılan 3.028,19YTL.nin Parti ile ilişkilendirilecek bir ödeme olarak kabulü mümkün olmadığından Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 7- Parti görevlilerinin Vergi ve SSK ile ilgili yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan gecikme zammı ile para cezalarının Parti bütçesinden ödenme nedeni sorulmuştur.

Gecikme Zammı, Faiz ve Cezalara İlişkin Liste

 Toplam''''''''''''''''''''''''''48.828,67YTL

 Parti yetkilileri 'Gecikme zammı ve cezalara ilişkin ödemeler sehven ödemesi unutulan ve süresi geçtikten sonra ödemesi yapılan masraflardır.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Parti yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için gerekli tedbirleri almaları gerekir. Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan gecikme zammı, faiz ve cezalardan parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır. Bu nedenle 48.828,67YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 8- Aşağıdaki tabloda gösterilen 29.2.2008 tarih ve 26 nolu yevmiyedeki anapara ve faizin ayrı ayrı belirtilmesi ve ödemeyi kanıtlayıcı icra ilamının bir örneğinin gönderilmesi ile faiz ve diğer masrafların parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

İcra Ödemelerine Ait Liste

 Parti yetkilileri 'Öncelikle dosyalara yatırılan küçük rakamlar Parti adına açılan davalar için yapılan harç vs. gibi ödemelerdir. Yukarıdaki ödemelerin tamamı Parti, İl ve İlçe başkanlıklarımıza ait ödemelerdir. Haliyle ticari işletmelerde olduğu gibi Siyasi Partilerde de ihtilaflar olağandır.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Parti yetkililerinin ifade ettiği küçük rakamlarla ilgili yapılan yeniden inceleme sonucunda, bu ödemelerden sadece 10.2.2008 tarih ve 16 nolu yevmiyedeki 735YTL kabul edilmiş, diğerleriyle ilgili ise değişen herhangi bir durum bulunmamaktadır. Tablonun yeni durumu şöyle olmuştur.

İcra Ödemelerine Ait Liste

 

Parti yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için gerekli tedbirleri almaları gerekir. Aksi halde bu tedbirlerin alınmaması sonucu oluşacak faiz ve diğer masraflar parti bütçesinden ödenecektir ki bunu kabul etmek mümkün değildir.

 Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan faiz ve diğer masraflardan parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır. Bu nedenle 20.650,76YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 9- Emek Kuyumculuk LTD.Şirketinden alınan (Seğmenler V.D. 333 010 3369) (Altınbaş Emek Kuyumculuk LTD.ŞTİ. Seğmenler V.D. 333 010 3369) ve aşağıdaki tabloda belirtilen altın alımlarının Parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

Altın alımları

 Toplam'''''''''''''''''''''''''22.248YTL

 Parti yetkilileri 'Emek kuyumculuktan alınan hediyelik altınlar Genel Başkan'ın şahsi temsili olmayıp Parti'yi temsil adına yapmış olduğu takılardır. Tıpkı temsil giderlerine kaydedilen çiçek, çelenk vs. gibi.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 3. maddesine göre siyasî partiler tüzük ve programlarında belirlenen görüşler doğrultusunda siyasî etkinlikte bulunan kuruluşlar olduklarından giderlerinin de amaçlarına uygun olmalıdır.

 Muhtelif cins ve adette altın ve takı alınarak yapılan giderlerin, Parti'nin siyasî faaliyetleri içinde değerlendirilmesi mümkün olmadığından 22.248YTL tutarındaki söz konusu Parti giderinin 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 10- Parti ile Tez-Koop-İş Sendikası arasında imzalanan Toplu İş Sözleşmesine göre çalışanlara ödemeler yapılmaktadır. Toplu İş Sözleşmesinde ücretler, sosyal yardım, yol yardımı, yemek yardımı, çocuk yardımı, yılda 4 aylık ücretleri tutarında ikramiye, seçim ikramiyesi ödemeleri gibi kalemler yer almıştır. 31.12.2008 tarih ve 390 nolu yevmiye ile Toplu İş Sözleşmesinde yer almayan yeni yıl yardımı altında her bir kişiye net 75YTL olmak üzere 6.525YTL.lik ödeme yapılmıştır.

 TİS'e aykırı olarak Parti bütçesinden yeni yıl yardımı ismiyle 6.525YTL ödeme yapılma nedeni sorulmuştur.

 Parti yetkilileri 'Yeni yıl yardımı veya özel günlerde çikolata alımı için mutlaka toplu iş sözleşmesinde olması gerektiği inancında değiliz kaldı ki toplu sözleşmesi olmayan siyasi partilerde var o siyasi partilerden de toplu sözleşme yapmaları istenmekte midir.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Partiler çalışanları ile Toplu İş Sözleşmesi yapmak zorunda değildir. Ancak Toplu İş Sözleşmesi yapan partiler bu sözleşmeye uymak zorundadır. Yapılan Toplu İş Sözleşmesi ile gerek çalışan gerekse partiye tanınan hak ve yükümlülüklere taraflar uymak zorundadır. Parti yetkililerinin beyanlarından yapılan ödemenin Toplu İş Sözleşmesinde yer almadığı anlaşılmaktadır. Toplu İş Sözleşmesinde yer almayan yeni yıl yardımı ismiyle Parti bütçesinden yapılan 6.525YTL ödemenin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 11- 3.4.2008 tarih ve 64 nolu yevmiyede Korutur Firmasınca düzenlenen 28.3.2008 tarih ve 028720 nolu faturanın tutarı KDV dahil 52.500YTL.dir. Firma ile yapılan sözleşmenin 5. maddesinde KDV dahil 41.000YTL ödeneceği yazıldığı halde 52.500YTL ödeme yapılma nedeni sorulmuştur.

 Parti yetkilileri 'Yaptırılan işin ve yapılan ödemenin üzerinden bir hayli süre geçmiş olması nedeni ile hatırlamamakla birlikte ilave iş yaptırılmış olması ihtimali yüksektir.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Parti yetkilileri sözleşmeye aykırı ödemeyle ilgili bilgi ve belge sunmamalarının yanında belirsiz açıklamada bulunmuşlardır.

 Sözleşmeye aykırı yapılan 11.500YTL ödemenin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 12- 24.4.2008 tarih ve 84 nolu yevmiyede kameraman Mustafa Koray Polat'a 18.4.2008-27.3.2007 tarihleri arasındaki süre için (1 yıl 21 gün) 2.209,72YTL kıdem tazminatı, 18 gün izin ücreti 491,51YTL ile 18 gün izin ücretine tekabül eden 152,31YTL yemek, 108YTL yol, 180YTL sosyal yardım ödenmiştir. Bu kişinin işten ayrılma ve bu ödemelerin yapılma nedeni,

 - 31.7.2008 tarih ve 206 nolu yevmiyede Gürsel Görgülü'ye ihbar 10.099,32YTL kıdem 20.965,15YTL, izin 15.509,67YTL ve izin ile ilgili sosyal haklar (yemek, yol ve sosyal yardım) ödenmiştir. Gürsel Görgülü'nün iş akdinin fesh edilmesi ile ilgili dokümanların gönderilmesi ile 213 gün izin ücretine tekabül eden 1.810,5YTL yemek, 1.278YTL yol, 2.130YTL sosyal yardımın ödenme nedeni,

 - 25.3.2008 tarih ve 51 nolu yevmiyede Gaye Ergen Didem'e 7.200,46YTL kıdem tazminatı ödenmiştir. Gaye Ergen Didem'in iş aktinin fesh nedeni ile ilgili belgelerin gönderilmesi,

 istenmiştir.

 Parti yetkilileri 'İşten uzaklaştırılan bu üç personelin işten uzaklaştırılması tamamen yönetimin takdiri olup sosyal hakları ödenmiştir. İzin sürelerine tekabül eden yol ve yemek masrafı ücretli izin kullanmalarından kaynaklanmaktadır.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 İşçilerin kullanmayıp emekli olduğunda veya işten ayrıldığında ücretini aldıkları yıllık izin ücretine tekabül eden sosyal yardımların ödenip ödenemeyeceği hususu incelenmiştir.

 4857 sayılı İş Kanunu'nun 57. maddesinde,

 'İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.

 Bu ücretin hesabında 50 nci madde hükmü uygulanır.

 Günlük, haftalık veya aylık olarak belirli bir ücrete dayanmayıp da akort, komisyon ücreti, kâra katılma ve yüzde usulü ücret gibi belirli olmayan süre ve tutar üzerinden ücret alan işçinin izin süresi için verilecek ücret, son bir yıllık süre içinde kazandığı ücretin fiili olarak çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama üzerinden hesaplanır.

 Ancak, son bir yıl içinde işçi ücretine zam yapıldığı takdirde, izin ücreti işçinin izine çıktığı ayın başı ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücretin aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır.

 Yüzde usulünün uygulandığı yerlerde bu ücret, yüzdelerden toplanan para dışında işveren tarafından ödenir.'

 Aynı Kanun'un 50. maddesinde,

 'Fazla çalışma karşılığı olarak alınan ücretler, primler, işyerinin temelli işçisi olarak normal çalışma saatleri dışında hazırlama, tamamlama, temizleme işlerinde çalışan işçilerin bu işler için aldıkları ücretler ve sosyal yardımlar, ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri için verilen ücretlerin tespitinde hesaba katılmaz.'

 hükmünden yıllık izin ücretinde sosyal yardımların dikkate alınmayacağı açıktır. Yani yıllık izin ücretinin hesabında asıl ücret esas alınır. Bu nedenle fazla çalışma karşılığı olarak alınan ücretler, primler, normal çalışma saatleri dışında hazırlama, tamamlama ve temizleme işlerinde çalışan işyerinin temelli işçilerin bu işler için aldıkları ücretler ve sosyal yardımlar yıllık izin ücretinin tespitinde dikkate alınamaz.

 Yapılan açıklamalar doğrultusunda 5.658,81YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 13- Parti Canca Catering ve Sini Köfte Evinden yemek alımları yapmaktadır. Parti'ye iş yapan firma çalışanlarının, gazetecilerin, Çankaya Belediye işçilerinin, Cansa Ekin firma çalışanı Bahçıvan Ağa Dönmez ve polislerin yemek bedellerinin Parti tarafından karşılanma nedeni,

 - Mehmet Güleç, Mehmet Çakırgöl ve Nilgün Hanım'ın partideki görevleri ile maaşlarını nereden aldıklarının bildirilmesi ve yemek bedellerinin Parti tarafından karşılanma nedeni,

 - Tabloda istenen bilgilerin gönderilmesi,

 istenmiştir.

 

Parti yetkilileri 'Tabloda istenen bilgilerle ilgili tek tek liste tutulmamış olup böyle bir liste söz konusu değildir. Ancak ağırlıklı olarak ücret talebi olmayan ve gönüllü olarak partiye katkı sağlayan kişilere verilen yemeklerdir (tabldot)' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarında görevli her sınıf personele 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun uyarınca yemek bedellerine istinaden her ay tayin bedeli verilmektedir. Diğer taraftan tüm giderleri Emniyet Genel Müdürlüğü'nce karşılanan polis memurlarına parti bütçesinden yemek yardımı yapılamaz.

 Cansa Ekin Firmasına bahçe bakım hizmeti karşılığı her ay 1.652YTL KDV dahil ödeme yapılmıştır. Firma çalışanına ait yemeğin firma tarafından karşılanması gerekir.

 Mehmet Güleç, Mehmet Çakırgöl ve Nilgün Hanım'ın partideki görevleri ile maaşlarını nereden aldıklarının bildirilmesi ve yemek bedellerinin Parti tarafından karşılanma nedeni sorulmasına karşın cevap verilmemiştir.

 Basın mensuplarının yapacakları giderlerin kendi kuruluşları tarafından karşılanması gereken giderler olduğu dikkate alındığında, bu giderlerin Parti tarafından karşılanması olanaklı değildir.

 Yemek ayrıntısı ile ilgili bilgi ve belge istenmesine karşın, böyle bir liste tutulmadığı ifade edilmiş ise de, aşağıdaki tabloda yer alan veriler fatura ekindeki listelerden çıkarılmıştır. Ayrıntısı belirtilmeyen yemek ödemeleri kabul edilmemiştir.

 Parti bütçesinden ödenmemesi gereken 31.361,32YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

Parti Tarafından Karşılanmaması Gereken Yemek Bedellerine İlişkin Liste

 Toplam''''''''''''''''''''''''''..'9.993,52YTL

 14- Gülercan Temizlik ve Güvenlik Hizmetleri Emlak Gıda Pazarlama Sanayi ve Ticaret LTD.ŞTİ (Aybars-Ayberas) ile Cumhuriyet Halk Partisi arasında 23.6.2006 tarihinden itibaren 1 yıl süreyle geçerli olmak üzere (bildirimde bulunulmadıkça 1 yıl daha devam edecek) temizlik sözleşmesi imzalanmıştır.

 1.1.2008 tarihinden itibaren 1.200YTL, 1.7.2008 tarihinden itibaren ise 1.320YTL kişi başı ödeme yapılmıştır. Bu tutarların nasıl bulunduğu anlaşılamamıştır.

 Kişi başı ödemelerin nasıl bulunduğunun açıklanması ile Ağustos, Eylül ve Aralık 2008 aylarına ait sigorta prim bildirgesine esas sigortalı hizmet listeleri ve SSK tahakkuk fişleri ile fazla mesailerin çalışanlara ödendiğini kanıtlayıcı belgelerin gönderilmesi,

 istenmiştir.

 Parti yetkilileri 'Gülercan Temizlik Hizmetleri LTD.ŞTİ.nin Ağustos ve Eylül ücret bordroları ektedir.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Sözleşmeye göre teklif fiyatı 980YTL olan tutar 1.1.2007 tarihinden itibaren 1.050YTL, 1.7.2007 tarihinden itibaren 1.200YTL, 1.1.2008 tarihinden itibaren 1.260YTL ve 1.7.2008 tarihinden itibaren 1.320YTL olmuştur. Bu tutarların nasıl bulunduğu anlaşılamamıştır.

 Parti yetkilileri istenen bilgileri vermedikleri gibi artışın nasıl hesaplandığını da açıklamamışlardır.

 2008 yılına ait ayrı bir sözleşmenin olup olmadığı anlaşılamadığı gibi Parti tarafından bu yıla ilişkin bir sözleşmenin olduğu yönünde bilgide verilmemiştir. Bu nedenle Parti ile firma arasında 23.6.2006 tarihinde imzalanan ve 2007 raporunda ek olarak sunulan sözleşme hükümleri dikkate alınarak değerlendirme yapılmıştır.

 Sözleşmeye göre ödenecek farka uygun hareket edilmemiştir. Sözleşmeye aykırı olarak firmaya ödenen 8.688YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

Sözleşmeye Aykırı Olarak Firmaya Yapılan Ödeme Tablosu

Toplam'''''''.''''''..''.'''''''''''..' 8.688YTL

 15- Parti güvenlik hizmetini Temag Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri LTD. Şirketinden almıştır.

 Kişi başı ücret 1.175, 1.400 ve 1.560YTL olarak ödenmiştir. Ayrıca 29.2.2008 tarih ve 26 nolu yevmiyede 1.1.2007-31.1.2008 arası 7 aylık güvenlik hizmet farkı olarak 225x22x7, 7x4.950=34.650+6.237 KDV = 40.887YTL ödenmiştir. Bu tutarların nasıl bulunduğu anlaşılamamıştır.

 Kişi başı ücret ve 7 aylık güvenlik hizmet farkının nasıl bulunduğunun açıklanması ile Eylül 2008 ayına ait sigorta prim bildirgesine esas sigorta hizmet listesinin gönderilmesi,

 istenmiştir.

 Parti yetkilileri 'Temag Güvenlik Hizmetlerinden açıklayıcı bilgiler tarafımıza verilmiş olmasına rağmen bulunamamıştır. Ancak ilgili firmadan tekraren istenmiş olup geldiğinde tarafınıza sunulacaktır.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Parti'den 'Kişi başı ücret ve 7 aylık güvenlik hizmet farkının nasıl bulunduğunun açıklanması ile Eylül 2008 ayına ait sigorta prim bildirgesine esas sigorta hizmet listesinin gönderilmesi' istendiği halde konu ile ilgili bilgi verilmediği gibi, ödeme yapılan 1.175, 1.400 ve 1.560YTL ile hizmet farkı olarak ödenen tutarın nasıl hesaplandığına dair açıklama da yapılmamıştır.

 2008 yılına ait bir sözleşmenin olup olmadığı anlaşılamadığı gibi Parti tarafından bu yıla ilişkin bir sözleşmenin olduğu yönünde bilgide verilmemiştir. Bu nedenle Parti ile firma arasında imzalanan ve 1.9.2006 tarihinde uygulanmaya başlanan sözleşme esas alınarak aşağıdaki değerlendirme yapılmıştır.

 Sözleşmenin 'Birim Fiyat ve Güncelleştirilmesi Esasları' başlıklı 5. maddesinde,

 '5.1- Sözleşme konusu güvenlik hizmetlerine karşılık CHP tarafından TEMAG'a ödenecek bedelin sözleşme birim fiyatı, teklif tarihi itibariyle kişi başına aylık 1.125YTL+ KDV'dir.

 5.2- Sözleşme birim fiyatı, Devletin ilgili birimleri tarafından, brüt asgari ücrette yapılan değişikliklere ve sair artışlara paralel olarak sadece SSK PRİMİ ve VERGİLERE gelecek farklar güncelleştirilecektir. Güncelleştirme her asgari ücret tespitine paralel olarak gerçekleştirilecektir.'

 hükmüne göre sözleşmenin imzalandığı 1.9.2006 tarihinde asgari ücret SSK primi ve vergi toplamı 264,71YTL, 1.1.2007 - 30.6.2007 tarihlerinde SSK primi ve vergi toplamı 280,42YTL, 1.7.2007 - 31.12.2007 tarihlerinde SSK primi ve vergi toplamı 291,63YTL, 1.1.2008 - 30.6.2008 tarihlerinde SSK primi ve vergi toplamı 303,29YTL, 1.7.2008 - 31.12.2008 tarihlerinde SSK primi ve vergi toplamı 318,39YTL'dir. Bu bilgilere göre 1.125YTL.ye yukarıda yer alan SSK primi ve vergi toplamı rakam farkları eklenerek güncelleme yapılacaktır.

 Bu bilgilere göre

 - 1.1.2007-30.6.2007 tarihlerinde güncellenmiş fiyat 1.125 +15,71 (280,42-264,71) = 1.140,71YTL

 - 1.7.2007-31.12.2007 tarihlerinde güncellenmiş fiyat 1.125 + 26,92 (291,63-264,71) = 1.151,92YTL

 - 1.1.2008-30.6.2008 tarihlerinde güncellenmiş fiyat 1.125 + 38,58 (303,29-264,71) = 1.163,58YTL

 - 1.7.2008-31.12.2008 tarihlerinde güncellenmiş fiyat 1.125 + 53,68 (318,39-264,71) = 1.178,68YTL

 olacaktır. Ödemelerde sözleşme hükmüne uyulmamıştır.

 Yapılan açıklamalar doğrultusunda firmaya ödenen 125.794,32YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

Temag LTD.ŞTİ.ne Yapılan Ödemeler Listesi

 Toplam''''''''.''''''''''''''... 125.794,32YTL

 16- Parti tarafından çeşitli firmalara yemek bedelleri ödenmiştir. Yemek bedellerinin bir kısmında içeriğe ilişkin bilgiler yer almasına karşın, bir kısmında ise açıklayıcı bilgiler yer almamıştır. İçeriği belirtilen veya belirtilmeyen yemeklere ait bilgiler tabloda belirtilmiştir. Yemek içeriği belirtilmeyenlere ilişkin açıklayıcı bilgi ve belgelerin gönderilmesi ile personele ait yemek bedelleri ile Fatih Pala'nın yaptığı yemek giderlerinin içeriği ile ilgili bilgi verilmesi ve bu giderlerin ve 06 CHP 01 plakalı araç şoförüne ait yemek giderlerinin Parti tarafından karşılanma nedeni sorulmuştur.

Yemek Faturalarına Ait Liste

Fatih Pala'nın Harcamaları

 

 Parti yetkilileri 'a- Mantar, Şölen firmalarından alınan yemekler Parti Meclisi ve MYK toplantılarında alınan yemeklerdir. Diğer firmalardan alınan yemekler Parti personellerinin saat 20.00 dan sonra ki çalışmalarından dolayı verilmektedir.

 b- Fatih Pala Gençlik Kolları Başkanımız olup ilgili dönemdeki Seçim çalışmaları nedeniyle yapmış olduğu harcamalardan ibarettir.

 06 CHP 01 plakalı araç Genel Başkanımızın makam aracıdır. Genel Başkanımızın Makam aracını kullandığı süre zarfında makam araca ait Makam şoförünün harcamalarıdır.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Mantar ve Şölen Kebaptan yapılan alımlar Parti Meclisi ve MYK için olduğundan kabul edilmiştir. Fatih Pala'nın harcamalarının içeriğine ilişkin bilgi verilmesi istendiği halde cevap olarak 'ilgili dönemdeki seçim çalışmaları nedeniyle yapmış olduğu harcamalardan ibarettir.' denilmiş, bu bağlamda yapılan bir kısım harcamaların seçim çalışmalarına yönelik olduğu kabul edilmiştir.

 Mantar ve Şölen Kebaptan alınan yemek haricindekiler için yeterli ve açıklayıcı bilgi ve belge sunulmaması nedeniyle bu harcamaların özel olduğu, yani Parti faaliyetiyle ilgili olmadığı kabul edilmiştir. Bu bağlamda yemek giderleri Parti tarafından karşılanmaması gerekenlere ilişkin tablo aşağıda şekilde düzenlenmiştir.

 Bu giderlerin Parti tarafından karşılanmasını gerektirecek yeterli bilgi ve belge sunulmaması nedeniyle 73.694,75YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

Yemek Faturalarına Ait Liste

 Toplam''''''''''''''''''''''..'.. 65.528,75YTL

Fatih Pala'nın Harcamaları

 Toplam''''''''''''''''''''''''..' 8.166YTL

 17- Aşağıdaki tablolarda istenen bilgilerin gönderilmesi istenmiştir.

Tablo-1

Tablo-2

İllere Yapılan Yardımlardan Dekont veya Makbuzu Olmayanlara Ait Liste (Tablo-3)

 

Çeşitli Ödemelerden Dekont veya Makbuzu Olmayanlara Ait Liste (Tablo-4)

 Parti yetkilileri '2008 yılına ait çeşitli dönemlere ait elektrik, su ve telefon fatura asılları istenmektedir. Bahsi geçen kalemler otomatik ödeme kapsamında bulunmaktadır. Taktir edilirse herhangi bir döneme ait telefon faturalı, elektrik ve su faturaları ise ASKİ ve Elektrik idaresinden alınarak tarafınıza takdim edilebilir. İl ve İlçe örgütlerine gönderilen yardımlarla ilgili dekont yerine banka hesap ekstreleri sunulmuştur. (Ek-5)' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Parti yetkilileri Tablo-1'e ilişkin cevap vermemişlerdir. Rakamın nasıl bulunduğunu gösteren kira tahakkuk cetveli ile kira sözleşmelerinin gönderilmesi istendiği halde gönderilmemiştir. İstenen bilgilerin verilmemesi nedeniyle yapılan giderlerin Parti tarafından karşılanmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden 31.315,8YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

Tablo-1

 

 Toplam'''''''''''''''''''''..' 31.315,8YTL

 Tablo-2 de belirtilen ve giderlere kaydedilen bilgisayar ve televizyonların demirbaşlara kaydedilmesini sağlamak için Parti'nin uyarılması gerekir.

 18- Halk Radyo ve Televizyon Yayıncılık A.Ş. (Hitit V.D.456 035 2002) ile Cumhuriyet Halk Partisi arasında imzalanan sözleşmenin ve söz konusu şirketin yaptığı hizmetler karşılığında Parti'ye verdiği dokümanların (cd, materyal vb.) gönderilmesi,

 - Halk TV'nin Parti'ye ne tür hizmet verdiğinin kanıtlayıcı belgelerle açıklanması,

 - Faturalarda belirtilen ile Canlı yayın- Prodüksiyon ve link tahsisi bedeli bedelinin ne olduğunun açıklanması,

 - Cumhuriyet Halk Partisi çalışanlarından Halk TV'de görevi olanların bildirilmesi,

 istenmiştir.

 Parti yetkilileri '11.06.2008 tarihli o dönem Genel Sekreter olarak yönetici olan Önder SAV imzalı açıklama 2007 Yılı Kesin Hesap incelemesinde tarafınıza verilmiştir. CD'lerde ektedir, verilen hizmetin içeriği ekteki CD'lerden anlaşılmaktadır. 2007 yılında verilen yazımızda uydu kira bedeli ile canlı yayın bedelinin ne olduğu açıklanmıştır. 11.06.2008 tarih ve imzalı bu bilgi 2006 ve 2007 yılı ile ilgili olarakta daha önce Mahkeme'nize sunulmuştu.

 Cumhuriyet Halk Partisi çalışanlarından Halk TV'de görevli personel yoktur.' şeklinde cevap vermişlerdir.

Halk TV Tarafından Parti Adına Düzenlenen Faturaların Dökümü

 Toplam'''''''''''''''''''''''''''' 2.323.080YTL

 Parti yetkililerinin verdikleri cevap ekinde yer alan Genel Sekreter Önder Sav imzalı 11.6.2008 tarihli yazıda, Halk TV'den Parti'nin TBMM grup toplantılarını canlı yayınlanması ve görüntülerin uydu üzerinden diğer televizyonlara ulaştırılması, Parti Genel Başkanı'nın katıldığı tüm mitinglerin bütün televizyonlara logosuz ve şifresiz ulaştırılması ve yayınlarının sağlanması, Genel Başkan'ın katıldığı tüm yurtiçi ve yurtdışı etkinliklerin gerek canlı yayın biçiminde tüm televizyonlara ulaştırılması gerekse bant yayın biçiminde yayınlanması, Parti Genel Merkez yöneticilerinin önemli toplantı, konferans ve etkinliklerde yaptıkları haber değeri taşıyan konuşmalarının yayınlanıp duyurulması, basın toplantılarının canlı yayınlanması görüntülerin Türkiye'den ve yurtdışından yayın yapan tüm televizyonlara ulaştırılması hizmetlerinin alındığı ifade edilmiştir.

 Yazıda genel ifadelerle bir takım hizmetlerden bahsedilmiş, şirket tarafından düzenlenen faturalarda da yazıda belirtilen hizmetlere ilişkin ayrıntılı bir ifade yer almamıştır.

 Halk TV tarafından düzenlenen 31.7.2008 tarih ve 951887 nolu 'Prodüksiyon ve canlı yayın bedeli ve link tahsisi' açıklamalı 472.000YTL tutarındaki fatura ile 5.8.2008 tarih ve 951888 nolu 'Canlı yayın- Prodüksiyon ve link tahsisi bedeli' açıklamalı 283.200YTL tutarındaki faturaların olduğu anlaşılmıştır.

 Parti'nin almış olduğu hizmetlerle doğrudan ilgili olmayan ve ödeneceğine dair bir belge ile Parti'nin yetkili organlarınca alınmış herhangi bir karar bulunmayan, Halk TV'nin kendisinin ödemekle yükümlü olduğu iki faturaya ait giderlerin Parti tarafından karşılanması uygun bulunmamıştır.

 Halk TV'ye yapılan 755.200YTL ödemenin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 19- Belediye Başkanlığı, belediye ve il genel meclis üyeliği için alınacak başvuru aidatına ilişkin Parti kararı ile başvuran ve aynı zamanda başvuruları kabul edilen kişilere ait isim listelerinin gönderilmesi istenmiştir.

 Parti yetkilileri '2008 yılı içerisinde Belediye başkanlığı, belediye ve il genel meclis üyeliği için alınacak başvuru aidatına ilişkin başvuran ve aynı zamanda başvuruları kabul edilen kişilere ait isim listelerinin Genel Merkezde olması mümkün değildir, zira Yerel Seçimlerde adaylık başvuruları İllerde İl Başkanlıklarına İlçelerde ise İlçe başkanlıklarına yapılır. İlçe seçim kurullarının istemi üzerine dosyalar başkanlıklarca verilir. Kısacası belediye seçimleri yerel örgütler tarafından takip edilir. Ancak adaylar ödentilerini Genel Merkezin bildirdiği Banka ve o bankadaki hesabımıza yatırır. Ödenti yatıranların listesi ise ilgili yevmiye kayıtlarının ekinde mevcuttur. Ayrıca alınacak ödenti miktarları ile ilgili karar ektedir.(Ek.1)' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Ek olarak gönderilen 18 Aralık 2008 tarihli MYK kararında adaylık başvurusunda bulunanlar için alınacak özel ödenti miktarı belirlenmiştir. Partiden adaylık başvurusunda bulunan ve aynı zamanda başvuruları kabul edilen kişilere ait isim listelerinin gönderilmesi istenme nedeni yatırılan veya elde edilen Parti geliri ile yatırılması gereken tutar arasında bir farklılık olup olmadığını tespit etmek içindir. Yatırılan para miktarı belli olmasına karşın yatırılması gereken tutar ile uyumlu olup olmadığı listelerin varlığıyla mümkündür. Ancak listeler gönderilmemiştir.

 Parti'nin kendisinden istenen bilgileri istendiği şekliyle vermesi zorunlu olduğundan, bundan sonra bu hususa dikkat etmeleri için uyarılması gerekir.

 20- 2008 yılında personele yapılan maaş ve diğer ödemelerin ilgililerin hesaplarına yatırıldığını kanıtlayan ilgili banka dekontlarının gönderilmesi istenmiştir.

 Parti yetkilileri 'Parti Genel merkezimizde çalışan personellerin maaşları Vakıflar Bankası Çankaya Şubesinden ödenmektedir. Bu ödeme Talimat ile İlgili personellerin hesaplarına otomatik olarak aktarılmaktadır. Eğer talep edilir ise herhangi bir ayın maaş bordrosu veya herhangi bir aya ait ödeme talimatı verilir. Ancak o talimatlarda sizdeki belgeler arasında mevcuttur.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Personele yapılan maaş ve diğer ödemelerin ilgililerin hesaplarına yatırıldığını kanıtlayan ilgili banka dekontlarının gönderilmesi istendiği halde gönderilmemiştir. Parti talimatı parti tarafından düzenlenen tek taraflı işlemdir. Kanıtlayıcı olan belge ise paranın yatırıldığını belgeleyen dekonttur. Dekont olmadan yatırılan paranın hesaplara ne kadarının intikal edip etmediği anlaşılamaz.

 Maaş ve diğer ödemelerin ilgililerin hesaplarına yatırıldığını kanıtlayan belgelerin yevmiye ekinde bulunmasını temin için Parti'nin uyarılması gerekir.

 21- 25.12.2008 tarih ve 379 nolu yevmiyede SFM LTD.Şirketine yaptırılan seçim otobüsü ses sistemine ilişkin imalatın eksiksiz olarak yapıldığına dair tutanak ile işin hangi tarihte bittiğini belirten teknik raporun bir örneğinin gönderilmesi istenmiştir.

 Parti yetkilileri 'SFM firmasına yaptırılan seçim otobüsü sisteminin tam olarak teslim alındığına dair herhangi bir belge alma zorunluluğu yoktur. Kaldı ki ilgili firmaya yaptırılan iş bir defalık olmayıp öncesinde ve sonrasında bir takım işler yaptırılmıştır. Memnuniyet olmasa öncesinde ve sonrasında yaptırılmazdı.' şeklinde cevap vermişlerdir.

 Yaptırılan seçim otobüsü imalatıdır. İşe ilişkin sözleşmeye göre işin bitim tarihi 3.12.2008'dir. Teslim süresini geçen her gün için 1.500 euro CHP'ye ceza ödenecektir. 050431 nolu ve 172.516TL tutarındaki fatura 19.12.2008 tarihinde düzenlenmiştir.

 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 231. maddesinin beşinci fıkrasında 'Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.' denilmektedir. İş bitim tarihi ile faturanın düzenlendiği tarih arasındaki tutarsızlık yani 10 günlük fark nedeniyle seçim otobüsü ses sistemine ilişkin imalatın eksiksiz olarak yapıldığına dair tutanak ile işin hangi tarihte bittiğini belirten teknik raporun bir örneğinin gönderilmesi istenmiştir. Ancak Parti yetkilileri istenen belgeleri vermemişlerdir. Bu durumda ya 10 gün gecikme olduğu ya da firmanın faturayı Vergi Usul Kanunu'na uygun düzenlemediği kabul edilecektir. Parti tarafından cevap verilmemesi sağlıklı bir değerlendirme yapılmasına engel oluşturmaktadır.

Parti'nin kendisinden istenen bilgileri istendiği şekliyle vermesi zorunlu olduğundan, bundan sonra bu hususa dikkat etmeleri için uyarılması gerekir.

 2- İl Örgütleri Giderleri

 Parti il örgütlerinin 2008 yılı giderleri 20.666.708,4YTL olarak gösterilmiştir.

 Bunun 936.413,59YTL.si dönem başı borçlar, 2.318.999,93YTL.si personel giderleri, 8.772.493,44YTL.si yönetim giderleri, 4.495.664,56YTL.si seçim tanıtım propaganda giderleri, 2.480.187,85YTL.si demirbaş alım giderleri ve 1.662.949,03YTL.si teşkilatlara yardımlardan oluşmaktadır.

 Parti il örgütlerinin 2009 yılına devreden kasa ve banka mevcudu 2.815.073,80YTL.dir.

 İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

 İl örgütlerinden Erzurum ve Kırıkkale'nin gelir ve gider belgelerinin inceleme sonuçları aşağıdadır.

 A- Erzurum İl Örgütü 2008 Yılı Hesabının İncelenmesi

 Anayasa Mahkemesi'nce 1.7.2010 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında Erzurum teşkilatının 2008 yılına ait belgelerin getirtilmesine karar verilmiştir.

 Parti tarafından verilen Genel Sekreter Önder Sav imzalı 3.9.2010 tarih ve 2010/4171 sayılı cevabi yazıda, 'Erzurum il örgütünün 2007 ve 2008 yılları defter ve belgeleri eski il başkanları Ersal Bakan (01/01/2007-31/07/2007) ve Nevzat Özpeker (01/08/2007-31/12/2008) tarafından teslim edilmemiş olup haklarında suç duyurusunda bulunulmuş ve yargıya intikal etmiştir. Bu nedenle Erzurum il örgütü ile ilgili belge bulunmamaktadır.' denilmiştir.

 Parti tarafından sunulan iller kesin hesabının incelenmesinde Erzurum iline ait bilgilerin şu şekilde olduğu görülmüştür.

 2008 Yılı Giderleri 2008 Yılı Gelirleri

 

 Erzurum il örgütünün kesin hesapta görülen gider toplamı 4.845+ 65.923 + 1.922 + 5.400 = 78.090YTL'dir. Bu tutara ait hiçbir belge sunulmamıştır.

 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 76. maddesinin dördüncü fıkrasında, belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığının, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazine'ye irad kaydedileceği,

 'Giderlerin Yapılmasında Usul' başlıklı 70. maddesinin ikinci fıkrasında ise, beş (2008 yılı için 52,37YTL) liraya kadar harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı geçen harcamaların fatura veya makbuz gibi belgelerle tevsik edilmesi zorunlu olduğu belirtilmiştir.

 Bu bağlamda belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen 78.090YTL. tutarındaki Parti malvarlığının Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 B- Kırıkkale İl Örgütü 2008 Yılı Hesabının İncelenmesi

 Anayasa Mahkemesi'nce 1.7.2010 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında Kırıkkale teşkilatının 2008 yılına ait belgelerin getirtilmesine karar verilmiştir.

 Parti tarafından verilen Genel Sekreter Önder Sav imzalı 3.9.2010 tarih ve 2010/4171 sayılı cevabi yazıda,'Kırıkkale il örgütünün 2006 yılı defter ve belgelerinin tamamı, 2007 yılı defter ve belgelerinin ise 31.7.2007 tarihine kadar olanları, ilgili dönemlerde il saymanı olan Hülya Tunç tarafından alıkonulmakta ve tarafımıza verilmemektedir. Bu konuda suç duyurusunda bulunulmuştur. 2007 yılının 1.8.2007 tarihinden sonrasına ait defter ve belgeler ile 2008 yılına ait defter ve belgeler ekte sunulmuştur.' denilmiştir.

 Parti tarafından sunulan iller kesin hesabının incelenmesinde Kırıkkale iline ait bilgilerin şu şekilde olduğu görülmüştür.

 Kırıkkale 2008 Yılı Giderleri Kırıkkale 2008 Yılı Gelirleri

 

Kırıkkale örgütünün kesinhesapta görülen gider toplamı 28.028,59 + 17.452 + 30.170 = 75.650,59YTL.dir. Belgesi sunulan 70.787,93YTL'dir. Belgesi sunulan 70.787,93YTL düşüldükten sonra kalan 75.650,59 - 70.787,93 = 4.862,66YTL belgesi sunulmayan tutardır.

 Üye aidatı olarak alınan 1.785YTL ye ilişkin belge de sunulmamıştır.

 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 76. maddesinin dördüncü fıkrasında, belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığının, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazine'ye irad kaydedileceği,

 'Giderlerin Yapılmasında Usul' başlıklı 70. maddesinin ikinci fıkrasında ise, beş (2008 yılı için 52,37YTL) liraya kadar harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı geçen harcamaların fatura veya makbuz gibi belgelerle tevsik edilmesi zorunlu olduğu belirtilmiştir.

 Bu bağlamda belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen 4.862,66YTL. tutarındaki Parti malvarlığının Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 2008 yılı gelirleri arasında yer alan 1.785YTL üye aidatının belgeye dayanması gerekir.

 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 76. maddesinin üçüncü fıkrasında, Kanun'un 69. maddesinde belirtilen esaslara aykırı olarak bir siyasi partinin tevsik edilmeyen kaynaklardan gelir sağladığı anlaşılırsa, Anayasa Mahkemesi kararıyla bu gelir Hazine'ye irad kaydedilir denildiğinden, Parti'nin 2008 yılı içinde elde ettiği ve belgelendiremediği 1.785YTL nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 Parti tarafından sunulan Kırıkkale il örgütüne ait harcama belgeleri tutarı 70.787,93YTL.ye ilişkin inceleme sonuçları aşağıdadır.

 1- Vergi Usul Kanunu'nda belirtilen fatura, serbest meslek makbuzu vb. belgeler olmadan tutanak mukabili veya diğer şekilde ödeme yapılma nedeni sorulmuştur.

Tutanak Karşılığı Yapılan Ödemelere Ait Liste

 Toplam ''''''..''''''''''''''''''''''....53.675YTL

 Parti yetkilileri sorulan hususa cevap vermemişlerdir.

 Vergi Usul Kanunu'na uygun olarak düzenlenmiş fatura, serbest meslek makbuzu, gider pusulası gibi kanıtlayıcı belgeler olmadan yapılan 53.675YTL tutarındaki giderin Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilemeyeceğinden Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 2- Telefon faturaları olmadan ödeme yapılma nedeni sorulmuştur.

 Toplam '''''''''''''''''''''''''''529,75YTL

 Parti yetkilileri sorulan hususa cevap vermemişlerdir.

 Fatura aslı olmaksızın veya Vergi Usul Kanunu'na uygun düzenlenmiş belge olmadan kaydedilen giderin, Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.

 Vergi Usul Kanunu'na uygun olarak düzenlenmiş fatura, serbest meslek makbuzu, gider pusulası gibi kanıtlayıcı belgeler olmadan yapılan 529,75YTL tutarındaki giderin Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilemeyeceğinden Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 3- Aşağıdaki kişisel harcamaların Parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

 Toplam '''''''''''''''''. '''''''' 82,5YTL

 Parti yetkilileri sorulan hususa cevap vermemişlerdir.

 Yapılan giderlerin siyasi faaliyetin icrası nedeniyle yapılan harcamalardan olmadığı ve bu giderlerin kişisel olması nedeniyle parti amacına yönelik harcama olarak değerlendirilemeyeceği açıktır. Bu nedenle 82,5YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 4- Gecikme bedeli ve faiz ile cezaların parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

Gecikme ve Faiz Bedellerine Ait Tablo

 

 Toplam ''.. ''''''''''''''''''''.393,57YTL

 Parti yetkilileri sorulan hususa cevap vermemişlerdir.

 Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan faiz, gecikme bedeli ve cezalardan parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı bulunmamaktadır. Bu ödemeler kişisel sorumluluk kapsamında olup, söz konusu 393,57YTL.nin Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 5- Tabloda belirtilen altın alımlarının Parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

Altın alımları

 Toplam '''.'''''''''''''''''''''''''' 2.059YTL

 Parti yetkilileri sorulan hususa cevap vermemişlerdir.

 Muhtelif cins ve adette altın ve takı alınarak yapılan giderlerin, Parti'nin siyasî faaliyetleri içinde değerlendirilmesi mümkün olmadığından 2.059YTL tutarındaki söz konusu Parti giderinin 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 6- Kuzey-1 Reklam LTD.ŞTİ.ne ait 72YTL tutarındaki faturanın 1 inci suretine dayanılarak ödeme yapılmıştır. Vergi Usul Kanunu'na göre düzenlenmiş fatura aslı olmadan ödeme yapılma nedeni sorulmuştur.

 Parti yetkilileri sorulan hususa cevap vermemişlerdir.

 Vergi Usul Kanunu'na uygun olarak düzenlenmiş fatura, serbest meslek makbuzu, gider pusulası gibi kanıtlayıcı belgelerin aslı olmadan yapılan 72YTL tutarındaki giderin Kanun'un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilemeyeceğinden Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 7- Aşağıdaki tabloda giderleri karşılanan araçların kime ait olduğunun belirtilmesi ile bu giderlerin Parti tarafından karşılanmasını gerektirecek kanıtlayıcı belgelerin gönderilmesi istenmiştir.

 

 Parti yetkilileri sorulan hususa cevap vermemişlerdir.

 Parti adına kayıtlı olmayan ve Parti tarafından kiralanmayan araçlara alınan akaryakıtın parti bütçesinden karşılanması mümkün değildir. Parti araçlarına (kiralama-mülkiyet) alınan akaryakıt haricindeki giderin parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmesi mümkün görülmediğinden 2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine aykırı olarak yapılan toplam 240YTL ödemenin, aynı Kanun'un 75. maddesi hükmü uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerekir.

 C- Parti Mallarının İncelenmesi

 Parti'nin 2008 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, 2008 yılı içinde edindiği 3.340.126,84YTL tutarındaki taşınır malın Kanun'a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

 Cumhuriyet Halk Partisi'nin 2008 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

 1- Parti'nin 2008 yılı kesinhesabında gösterilen 70.559.031,84YTL gelir, 2.207.966YTL borç, 49.227.118,86YTL gider, 570.951,55YTL alacak ile 22.968.927,43YTL kasa ve banka mevcudu devrinin Hazine'ye irad kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

 2- 2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine aykırı olarak partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 1.349.304,64YTL ile kesinhesapta gösterilen ve belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen 82.952,66YTL gider ve 1.785YTL gelir olmak üzere toplam 1.434.042,3YTL karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Kanun'un 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye irad kaydedilmesine,

 3- Parti'nin kendisinden istenen bilgileri istendiği şekliyle vermesi zorunlu olduğundan bundan sonra bu hususa dikkat etmelerini, giderlere kaydedilen bilgisayar ve televizyonların demirbaşlara kaydedilmesini sağlamak ve maaş ile diğer ödemelerin ilgililerin hesaplarına yatırıldığını kanıtlayan belgelerin ilgili yevmiye ekinde bulunmasını temin için Parti'nin uyarılmasına,

 11.7.2012 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.