ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı:2001/12 (Siyasî
Parti Malî Denetimi)
Karar Sayısı:2011/9
Karar Günü:4.5.2011
R.G.
Tarih-Sayı:28.06.2011-27978
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
Anavatan Partisi'nin 2000 yılı kesinhesabının
incelenmesidir.
Anavatan Partisi'nin 31.10.2009
gününde yapmış olduğu 10. Olağan Büyük Kongresinde Parti Genel Kurulunca,
Demokrat Parti ile birleşmesi şartıyla parti tüzel kişiliğinin sona ermesine,
bu birleşme nedeniyle Parti'nin Türkiye Cumhuriyeti Kanunları gereğince edindiği
mal varlığını oluşturan taşınır-taşınmaz mallar, haklar, alacaklar ve borçlar
ile kamu ve özel hukuk kişileri, gerçek kişiler ve mahkemeler nezdinde, üyelik
formlarında ve bunlarla ilgili her tür evraktaki haklar, yetkiler ve
yükümlülüklerin bütün sonuçlarıyla birlikte Demokrat Parti'ye devrederek,
Demokrat Parti adı altında birleşerek hukuki varlığına son verilmesine karar
verilmiştir.
II- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca,
Mustafa BUMİN, Haşim KILIÇ, Samia AKBULUT, Yalçın ACARGÜN, Sacit ADALI, Fulya
KANTARCIOĞLU, Aysel PEKİNER, Ertuğrul ERSOY, Tülay TUĞCU, Ahmet AKYALÇIN ve
Mehmet ERTEN'in katılımıyla 22.10.2003 gününde yapılan ilk inceleme
toplantısında;
Anavatan Partisi'nin 2000 yılı kesinhesabının incelenmesi
sonucunda;
'Anavatan Partisi'nin, 2000
yılında edindiği değeri yüz milyon lirayı aşan taşınır malların, menkul
kıymetlerin ve her türlü hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve
şekillerini de belirten listelerin, 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 74. maddesi
uyarınca, Anayasa Mahkemesi'ne gönderilmesi için Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün
16. maddesine göre Parti'ye 30 gün süre verilmesine, bu süre içinde istenilen
bilgi ve belgelerin gönderilmemesi halinde aynı Yasa'nın 111. maddesine göre
işlem yapılmak üzere durumun Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na
duyurulacağının Parti'ye bildirilmesine, gerekli tebligatın yapılması için
karar örneğinin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesine,
oybirliğiyle' karar verilmiştir.
Söz konusu eksiklik Parti tarafından
gönderilen belgelerle giderildiğinden,
Tülay TUĞCU, Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya
KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, Mustafa Yıldırım, A. Necmi ÖZLER,
Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Osman Alifeyyaz PAKSÜT'ün katılımıyla 27.2.2007
gününde yapılan inceleme toplantısında;
Anavatan Partisi'nin 2000 yılı kesinhesabının incelenmesi
sonucunda;
'Dosyadaki eksiklik
giderildiğinden işin esasının incelenmesine oybirliğiyle' karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 69 ve 70.
maddelerine göre siyasi partiler, gelir ve gider belgelerini, Anayasa
Mahkemesi'nin ilk inceleme kararının kendilerine bildirilmesinden itibaren beş
yıl saklamakla yükümlüdürler. Dosyanın incelenmesinden, kesinhesabın Anayasa
Mahkemesi'ne sunulmasından itibaren beş yıllık sürenin geçtiği saptanmış, bu
durumda esas incelemenin yapılıp yapılamayacağının ön mesele olarak
tartışılması gerekmiştir.
Anayasa Mahkemesi'ne 26.6.2001 gününde sunulan
kesinhesabın eksiklikler içermesi nedeniyle Parti'ye süre verilmiş, verilen
sürede eksikliklerin giderilmesi üzerine 27.2.2007 gününde esasa geçilmesine
karar verilerek 22.3.2007 tarihinde Parti'ye tebliğ edilmiştir. Bu tarihten
itibaren esasın incelendiği 4.5.2011 tarihine kadar beş yıllık sürenin
geçmediği anlaşıldığından, kesinhesabın esasının incelemesine engel bulunmadığı
sonucuna varılmıştır. Osman Alifeyyaz PAKSÜT bu görüşe katılmamıştır.
Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2000 yılı
kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde
yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949
sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile
2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri
ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp
düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde
Anavatan Partisi'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2000 yılı gelirlerinin
4.214.976.664.610.- lira, borçlarının 289.951.202.426.- lira, giderlerinin
4.424.421.138.564.- lira, alacaklarının 6.274.060.033.- lira, 2001 yılına
devreden nakit mevcudunun 74.232.668.439.- lira olduğu, gelir ve borç rakamları
toplamı ile gider, alacak ve nakit devir rakamları toplamının birbirine denk
olduğu görülmüştür.
A- Gelirlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Parti Genel Merkezi gelirleri 2.594.161.317.708.- lira
olarak gösterilmiştir.
Bunun 900.000.000.- lirası bağış gelirleri,
52.050.000.000.- lirası aidat gelirleri, 395.658.629.690.- lirası parti mal
varlığı gelirleri, 2.124.291.770.000.- lirası devlet yardımı ve
21.260.918.018.- lirası ödenecek yasal kesintiler ve borçlardan oluşmaktadır.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak
sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Gelirleri
Parti'nin il örgütleri gelirleri 1.910.766.549.328.- lira
olarak gösterilmiştir.
Bunun 1.088.303.013.702.- lirası bağış gelirleri,
155.047.889.123.- lirası aidat gelirleri, 47.066.600.567.- lirası parti mal
varlığı gelirleri, 16.121.168.118.- lirası rozet, bayrak, yayın, makbuz, kimlik
kartı vb. satış gelirleri, 86.987.254.256.- lirası balo, konser, eğlence vb.
faaliyet gelirleri, 190.397.000.000.- lirası genel merkez yardımı,
16.142.625.892.- lirası ilden ilçeye ilçeden ile aktarılan, 42.010.713.262.-
lirası geçen yılın gelir fazlası ve 268.690.284.408.- lirası ödenecek yasal
kesintiler ve borçlardan oluşmaktadır.
İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümünde
yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna
varılmıştır.
B- Giderlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Parti Genel Merkezi giderleri 2.565.084.333.402.- lira
olarak gösterilmiştir.
Bunun 177.529.729.436.- lirası geçen yılın gider fazlası,
356.182.004.030.- lirası personel giderleri, 85.312.174.004.- lirası yayın
giderleri, 17.854.609.532.- lirası taşınır ve taşınmaz mal alım giderleri,
203.536.172.601.- lirası seyahat giderleri, 10.600.560.850.- lirası seçim
giderleri, 126.239.343.384.- lirası rozet, bayrak, flama vb. giderleri,
190.397.000.000.- lirası il örgütlerine yapılan yardımlar, 1.391.182.739.565.-
lirası genel giderler ve 6.250.000.000.- lirası gelecek yıla devreden
alacaklardan oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezi'nin 2001 yılına devreden nakit
mevcudu 29.076.984.306.-liradır.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen konular dışında, giderlerin
2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
AÇIKLAMA
2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'nın 70. maddesinin
üçüncü fıkrasına göre beş milyon liraya (2000 yılı için 7.605.000.- lira) kadar
olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu
olmadığından, bu miktarı geçen harcamaların geçerli bir kanıtlayıcı belgeye
dayanması gerekmektedir.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinin bir ve ikinci
fıkralarında; 'Siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz.
Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti
tüzelkişiliği adına yapılır' ve aynı
Yasa'nın 75. maddesinde, 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi
partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna
uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir
kaydedilmesine karar verir' ve 76. maddesinde de, 'Belgelendirilmesi
gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı,
Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir' hükümleri yer
almıştır.
Anavatan Partisi Genel Merkezi'nin 2000 yılı defter
kayıtları ve gider belgelerinin incelenmesi sonucunda tespit edilen bazı
konular 17.1.2011 tarih ve 9-181 sayılı yazıyla Parti Genel Başkanlığı'na
sorulmuş, söz konusu yazıya parti tarafından 28.2.2011 tarih ve 1967-24 sayıyla
evrak girişi yapılan yazıyla cevap verilmiştir.
1- Kişiler adına
düzenlenmiş uçak bilet bedellerinin gider yazılması nedeni partiye sorulmuş;
parti yetkilileri açıklamalarında seyahat gideri ödenen kişilerden bir
tanesinin partide genel başkan yardımcısı görevinde bulunduğunu, bazı
programların ve bu programa katılacak parti görevlilerinin önceden belli
olmaması nedeniyle giderlerin şahıslar tarafından yapılıp daha sonra parti
tarafından karşılanmasının zorunlu hale geldiğini, parti faaliyeti olmayan
seyahatlerin giderlerinin karşılanmasının söz konusu olmadığını
belirtmişlerdir.
Partinin gider yazdığı seyahat belgelerinin çoğunda ya
parti adına fatura kesilmiş ya da kişi adıyla beraber parti adına da belgede
yer verilmiştir. Aşağıda belirtilen seyahat belgeleri ise bunların dışında
kalanlar olup, gider belgeleri arasında bu kişilerin parti adına ve parti
faaliyeti için seyahat ettiklerini gösteren herhangi bir belge bulunmadığı gibi
cevap yazısı ekinde de herhangi bir belge ibraz edilmemiştir. Şahıslar
tarafından karşılanıp sonradan partiden alınan giderlere ilişkin belgelerin de
parti adına düzenlenmiş olması gerekmektedir.
Kişiler adına düzenlenen belgelerle yapılan ve aşağıda
ayrıntısı gösterilen toplam 284.000.000.- lira (284 YTL.) parti tüzel
kişiliği adına ve parti amaçlarına uygun yapılmış bir harcama olarak kabul
edilmemiştir.
Yevmiye Tarih ve No
|
Yolcunun Adı Soyadı
|
Türü
|
Biletin Tarih ve Nosu
|
Tutarı
|
17.4.2000/457
|
Afşin Güngör
|
Uçak bileti
|
17.4.2000 - 2354471568728
|
93.000.000
|
" "
|
Füsun Nebil
|
" "
|
17.4.2000 - 2354471568727
|
93.000.000
|
8.5.2000/573
|
Selçuk Pehlivanoğlu
|
" "
|
5.5.2000 - 2354206306076
|
48.000.000
|
19.7.2000/1093
|
Selçuk Pehlivanoğlu
|
" "
|
17.7.2000 - 2354206306194
|
50.000.000
|
|
|
Toplam
|
|
284.000.000
|
2- Aşağıda
ayrıntısı gösterilen 1.855.404.533.- lira tutarındaki vergi ve telefon gecikme
bedelleri ile sigorta idari para cezalarının gider yazılması nedeni partiye
sorulmuş; parti yetkilileri sadece telefon gecikme bedelleri ile ilgili olarak
faturaların partiye geç ulaşması nedeniyle gecikmeli ödendiği yönünde
açıklamada bulunmuşlardır.
Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında
yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri sonucu oluşan gecikme bedelleri ile
idari para cezalarından Parti tüzel kişiliğini sorumlu tutmak mümkün değildir.
Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında değerlendirilmesi gerekir.
Bu nedenle, aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam 1.855.404.533.-
lira (1.855,40 YTL.) tutarındaki vergi ve telefon gecikme bedelleri ile
sigorta idari para cezaları parti tüzel kişiliği adına ve parti amaçlarına
uygun yapılmış bir harcama olarak kabul edilmemiştir.
Yevmiye tarih ve no
|
Alındı-fatura / tarih ve no
|
Mahiyeti
|
Tutarı
|
20.4.2000/483
|
20.4.2000/322
|
SSK İdari para cezası
|
109.800.000
|
2.5.2000/530
|
2.5.2000/31183
|
Çevre temizlik vergisi gecikme zammı
|
145.284.480
|
' '
|
2.5.2000/12299
|
Bina deprem vergisi gecikme zammı
|
64.008.000
|
1.6.2000/696
|
31.5.2000/8199874
|
Telefon gecikme bedeli
|
50.269.200
|
1.6.2000/697
|
31.5.2000/8199866
|
' ' '
|
18.965.000
|
1.6.2000/698
|
31.5.2000/8199863
|
' ' '
|
18.965.000
|
1.6.2000/699
|
31.5.2000/8199867
|
' ' '
|
18.970.000
|
1.6.2000/700
|
31.5.2000/8199871
|
' ' '
|
18.970.800
|
1.6.2000/701
|
31.5.2000/8199864
|
' ' '
|
18.960.000
|
1.6.2000/702
|
31.5.2000/8199865
|
' ' '
|
15.720.000
|
1.6.2000/703
|
31.5.2000/8199875
|
' ' '
|
18.960.200
|
1.6.2000/704
|
31.5.2000/8199836
|
' ' '
|
9.743.200
|
1.6.2000/724
|
31.5.2000/554834
|
' ' '
|
11.083.477
|
1.6.2000/727
|
31.5.2000/554832
|
' ' '
|
15.516.031
|
1.6.2000/733
|
31.5.2000/554833
|
' ' '
|
15.516.031
|
30.6.2000/891
|
29.6.2000/40012
|
' ' '
|
1.304.673.114
|
|
|
Toplam
|
1.855.404.533
|
3- Aşağıda
gösterilen 23.560.322.590.- lira tutarındaki harcamaların fatura aslı
olmaksızın gider yazılması nedeni partiye sorulmuş, parti yetkilileri alınan faturaların
bir kısmının postada kaybolması veya yetkisiz kişilere teslim edildiğinden
muhasebeye intikal etmemesi nedeniyle bu tür faturaların suretlerinin noter
tasdikli hale getirilerek dosyalara konulma zorunluluğunun doğduğunu
bildirmişlerdir.
Bir parti adına düzenlenmiş belgenin o parti haricinde
başka bir kişi veya kuruluşça kullanılması mümkün değildir. Bu nedenle yasal
bir zorunluluk olmadıkça (motorlu araç alımlarında trafik tescilinde faturanın
aslının istenmesi gibi) parti adına düzenlenmiş faturaların asıllarının gider
belgesi olarak ibraz edilmesi gerekmektedir.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde beş milyon (2000 yılı
için 7.605.000.- lira) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi
bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan
harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir kanıtlayıcı belgeye dayanması
gerekmektedir. Bu nedenle, gerekçesiz olarak fatura aslı bulunmaksızın gider
kaydedilen ve aşağıda ayrıntısı gösterilen 23.560.322.590.- liranın
(23.560,32 YTL.) Yasa'nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu
kabul edilmemiştir.
Yevmiye Tarih ve No
|
Fatura tarih - nosu
ve Kimden alındığı
|
Belgenin niteliği
|
Tutar
|
1.3.2000/248
|
18.11.1998/192773 - Kone Asansör San.A.Ş.
|
Noter tasdikli suret fotokopisi
|
57.500.000
|
1.3.2000/268
|
6.12.1999/989367 - Tekofaks Elektronik A.Ş.
|
' '
|
126.500.000
|
19.4.2000/470
|
21.2.2000/51833 - Petrol Tic. Ltd. Şti.
|
' '
|
578.000.000
|
21.6.2000/836
|
4.5.2000/95870 - Enel Endüstriyel Elkt. Ltd. Şti.
|
' '
|
7.814.696.400
|
26.7.2000/1123
|
27.1.2000/300920 - Vestelnet Elkt. İletiş. A.Ş.
|
I. Örnek
|
155.331.707
|
26.7.2000/1125
|
18.11.1999/300739 - ' ' '
|
II. Örnek
|
137.554.528
|
26.7.2000/1126
|
18.11.1999/300740 - ' ' '
|
II. Örnek
|
876.911.362
|
2.8.2000/1172
|
7.6.2000/242070 - ilco İnt. Paz. Ltd. Şti.
|
Noter tasdikli suret fotokopisi
|
502.673.535
|
2.8.2000/1173
|
30.6.2000/23378 - Necati Polat Gaz. Bayii
|
' '
|
193.250.000
|
7.9.2000/1305
|
24.6.2000/364753 - Pomelan Tur. A.Ş.
|
' '
|
606.300.000
|
' '
|
24.6.2000/364753 - ' '
|
' '
|
1.536.475.000
|
20.9.2000/1356
|
27.7.2000/399603 - ' '
|
' '
|
299.150.000
|
' '
|
22.8.2000/399895 - ' '
|
Fatura sureti
|
321.700.000
|
' '
|
27.8.2000/399929 - ' '
|
' '
|
1.243.550.000
|
' '
|
9.8.2000/399722 - ' '
|
' '
|
304.000.000
|
' '
|
2.8.2000/399659 - ' '
|
' '
|
479.175.000
|
' '
|
25.7.2000/399579 - ' '
|
' '
|
458.600.000
|
' '
|
19.8.2000/399856 - ' '
|
' '
|
12.600.000
|
' '
|
17.7.2000/399510 - ' '
|
' '
|
174.500.000
|
20.9.2000/1359
|
7.8.2000/62845 - Ceytur Seyahat A.Ş.
|
Noter tasdikli suret fotokopisi
|
100.000.000
|
20.9.2000/1360
|
27.4.2000/111216 - Yıldızbeyi Kebap
|
' '
|
440.000.000
|
20.9.2000/1361
|
28.8.1999/151732 - Şatıroğlu Et Gıda Ltd. Şti.
|
' '
|
80.885.014
|
' '
|
9.11.1999/152304 - ' '
|
' '
|
72.595.012
|
' '
|
2.4.2000/152871 - ' '
|
' '
|
124.554.996
|
' '
|
20.5.2000/2149 - ' '
|
' '
|
82.299.983
|
20.9.2000/1365
|
1.6.2000/14535 - Sedef Gümüş
|
' '
|
165.000.000
|
20.9.2000/1368
|
6.7.2000/872518 - BSH PEG Beyaz Eşya A.Ş.
|
' '
|
223.650.000
|
11.10.2000/1484
|
13.4.2000/951151 - Bilen Bilgisayar San. A.Ş.
|
' '
|
97.461.000
|
1.11.2000/1564
|
23.3.2000/35463 - Dostlar Manavı Gıd. Ltd. Şti.
|
' '
|
214.432.000
|
' '
|
3.6.2000/35481 - ' '
|
' '
|
1.249.652.800
|
29.11.2000/1694
|
30.6.2000/197570 - Doğan Gıda Pazarı
|
' '
|
2.937.331.800
|
20.12.2000/1788
|
11.7.2000/364863 - Pomelan Tur. A.Ş.
|
' '
|
51.850.000
|
' '
|
11.9.2000/400025 - ' '
|
Fatura sureti
|
888.750.000
|
' '
|
16.10.2000/400181 - ' '
|
' '
|
150.000.000
|
20.12.2000/1795
|
1.4.2000/122701 - Leda Past. Tic. Ltd. Şti.
|
Noter tasdikli suret fotokopisi
|
221.700.000
|
' '
|
1.7.2000/7023 - ' '
|
' '
|
360.900.000
|
20.12.2000/1796
|
20.10.1999/152143 - Şatıroğlu Et Gıda Ltd. Şti.
|
' '
|
82.192.507
|
20.12.2000/1800
|
26.10.2000/3900 - Star Tur. Tic. Ltd. Şti.
|
' '
|
84.600.000
|
20.12.2000/1807
|
12.10.2000/80692 - Üç Gıda ve Tur. Ltd. Şti.
|
' '
|
53.999.946
|
|
|
Toplam
|
23.560.322.590
|
4- 19.9.2000 tarih
ve 1356 numaralı yevmiye fişi ile faturanın noter tasdikli suret fotokopisi
eklenerek gider yazılan Pomelan Turizm Yatırım ve Tic. Ltd. Şirketine ait
27.7.2000 tarih ve 399603 numaralı 299.150.000.- lira tutarındaki otel
faturasının, sureti kullanılarak 19.12.2000 tarih ve 1788 numaralı yevmiye fişi
ile tekrar gider yazılması nedeni partiye sorulmuş, parti yetkilileri
açıklamalarında bazı faturalar kısmi olarak ödenmişse bilgi amaçlı olarak
fotokopisi konulmuş olabilir demişlerdir.
Parti yetkililerinin yaptıkları açıklamanın sorulan
konuyla ilgisi yoktur. Bahse konu faturanın toplam bedeli iki ayrı yevmiyede
gider yazılmıştır.
Mükerrer olarak gider yazılan 299.150.000.- liranın
(299,15 YTL.) Yasa'nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul
edilmemiştir.
5- Parti
tüzelkişiliği adına yapılmayan toplam 4.044.831.800.- lira tutarındaki
harcamanın gider yazılması nedeni partiye sorulmuş, parti yetkilileri sadece
Petek Gazetesi ile ilgili olarak bu gazetenin parti binası içinde kar amacı
gütmeden parti propagandası amacıyla çıkarılan bir gazete olduğu ve bütün
masraflarının parti tarafından karşılandığı yönünde açıklamada bulunmuşlardır.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde, bir siyasi partinin
bütün giderlerinin o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılacağı hüküm altına
alınmıştır.
Buna göre, parti giderlerine ilişkin belgelerin parti
tüzelkişiliği adına düzenlenmiş olması gerekmektedir.
Petek Gazetesi adına düzenlenen 270.150.000.- lira
tutarındaki telefon faturasının parti adına yapılmış bir harcama kabul
edilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
Kişiler adına düzenlenen ve Parti tüzelkişiliği adına
olmayan 3.774.681.800.- lira (3.774,68 YTL.) tutarındaki harcamanın
Yasa'nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir.
Yevmiye tarih ve No
|
Kimden alındığı
|
Fatura tarih ve No
|
Faturanın kimin adına olduğu ve İçeriği
|
Tutar
|
7.9.2000/1305
|
Pomelan Tur. A.Ş.
|
30.5.2000/364638
|
Berna Yılmaz-Otel Fat.
|
837.350.000
|
29.11.2000/1694
|
Doğan Gıda Pazarı
|
30.6.2000/197570
|
Berna Yılmaz-Gıda Mad.
|
2.937.331.800
|
|
|
|
Toplam
|
3.774.681.800
|
Yukarıdaki açıklamalara göre, Parti adına ve amaçlarına
uygun olarak yapılmayan toplam 29.773.558.923.- lira (29.773,55 YTL.)
gider karşılığı parti malvarlığının 2820 sayılı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri
uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri
Parti il örgütlerinin giderleri 1.865.610.865.195.- lira
olarak gösterilmiştir.
Bunun 55.010.087.983.- lirası geçen yılın gider fazlası,
282.473.318.091.- lirası personel giderleri, 40.267.151.300.- lirası yayın
giderleri, 108.005.819.720.- lirası taşınır ve taşınmaz mal alım giderleri,
67.101.616.749.- lirası seyahat giderleri, 26.948.211.650.- lirası seçim
giderleri, 12.171.931.300.- lirası rozet, bayrak, flama vb. giderleri,
66.057.774.659.-lirası balo, konser, eğlence vb. faaliyet giderleri,
1.191.408.267.818.- lirası genel giderler, 24.060.033.- lirası gelecek yıla
devreden alacaklar ve 16.142.625.892.- lirası ilden ilçeye ilçeden ile
aktarılanlardan oluşmaktadır.
Parti il örgütlerinin 2001 yılına devreden nakit mevcudu
45.155.684.133.- liradır.
İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri
üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu
sonucuna varılmıştır.
C- Parti Malları
Anavatan Partisi'nin 2000 yılı defter ve belgeleri
üzerinde yapılan incelemede,
Parti'nin 2000 yılında 2820 sayılı Yasa'nın 74. maddesi
uyarınca değeri yüz milyon lirayı aşan 57.338.856.792.- lira değerinde demirbaş
eşya niteliğinde taşınır mal, 31.150.000.000.- lira değerinde daire olarak
taşınmaz mal ediniminin olduğu anlaşılmıştır.
Parti tarafından 2000 yılında edinilen, değerleri toplamı
57.338.856.792.- lira olan taşınır malların 17.854.609.532.- lirası Genel
Merkez, 39.484.247.260.- lirası ise il örgütleri tarafından edinilmiştir. Bu
mallar muhtelif büro malzemeleri (Toplantı masa ve sandalyeleri, bilgisayar,
yazıcı, tv, telefon, dolap, halı, kilim vb.) olup, tamamı satınalma suretiyle
edinilmiştir.
Parti tarafından 2000 yılında edinilen, daire
alımlarından oluşan ve değerleri toplamı 31.150.000.000.- lira olan taşınmaz
malların tamamı il örgütleri tarafından satınalma suretiyle edinilmiştir.
Anavatan Partisi'nin 2000 yılı kesinhesabının ve
eklerinin incelenmesinde, Parti'nin 2000 yılında edindiği değeri yüz milyon
lirayı aşan taşınır mal ve taşınmaz mal edinimlerinin 2820 sayılı Yasa'ya uygun
olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
IV- SONUÇ
Anavatan Partisi'nin yeni adıyla Demokrat Parti'nin 2000
yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;
1- Kesinhesap cetvellerinin Anayasa Mahkemesi'ne
sunulmasının üzerinden beş yılı aşkın süre geçmesinin kesinhesabın esas
incelemesinin yapılmasını engellemeyeceğine, Osman Alifeyyaz PAKSÜT'ün karşıoyu
ve OYÇOKLUĞUYLA,
2- Parti'nin 2000 yılı kesinhesabında gösterilen
4.214.976.664.610 lira (4.214.976,66 YTL.) geliri, 289.951.202.426 lira
(289.951,20 YTL.) borçları, 4.424.421.138.564 lira (4.424.421,13 YTL.) gideri,
6.274.060.033 lira (6.274,06 YTL.) alacakları ile 74.232.668.439 lira (74.232,66
YTL.) nakit devrinin Hazine'ye irat kaydedilenler dışında kalan bölümünün
eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler
Yasası'na uygun olduğuna OYBİRLİĞİYLE,
3- Kesinhesapta gösterilen giderlerden Parti amacına
uygun ve Parti tüzelkişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün
görülmeyen 29.773.558.923 lira (29.773,55 YTL.) karşılığı Parti malvarlığının
2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye
gelir kaydedilmesine OYBİRLİĞİYLE,
4.5.2011 gününde karar verildi.
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
Başkanvekili
Serruh KALELİ
|
Üye
Fulya KANTARCIOĞLU
|
Üye
Ahmet AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Fettah OTO
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Zehra Ayla PERKTAŞ
|
Üye
Recep KÖMÜRCÜ
|
Üye
Alparslan ALTAN
|
Üye
Burhan ÜSTÜN
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Nuri NECİPOĞLU
|
Üye
Hicabi DURSUN
|
Üye
Celal Mümtaz AKINCI
|
Üye
Erdal TERCAN
|
KARŞIOY YAZISI
Anavatan Partisi'nin 2000 yılı kesinhesabının malî
denetimi 4.5.2011 tarihinde sonuçlandırılmıştır. Buna göre, denetimin
sonuçlandırılması, 2000 yılı hesaplarının Anayasa Mahkemesi'ne sunulmasından
itibaren 11 yıl sürmüştür. Bu sürenin büyük bir bölümünde dosya, Anayasa
Mahkemesi'nde herhangi bir mücbir sebep veya mazeret olmaksızın bekletilmiştir.
Yasalarda mali denetim için belli bir süre veya
zamanaşımı öngörülmüş olmamakla birlikte, siyasî partilerin gelir-gider
belgelerini Anayasa Mahkemesi'nin ilk inceleme kararının kendilerine
tebliğinden itibaren 5 yıl süreyle saklamak mecburiyetinde olmaları (S.P.K.
madde 69 ve 70), yasakoyucunun, mali denetimin yapılması için azami makul
süreyi 5 yıl olarak gördüğünü ortaya koymaktadır.
Anayasa'nın 2. maddesinde Türkiye Cumhuriyeti'nin bir
hukuk devleti olduğu belirtilmiş; 36. maddesinde adil yargılanma hakkı güvence
altına alınmıştır. Anayasa Mahkemesi'nin, kişilerin uzun ve belirsiz sürelerle
yaptırım tehdidi altında tutulmalarının hukuk devleti ilkesinin gereği olan
belirlilik ve hukuk güvenliği ile bağdaşmadığı yolunda verilmiş çeşitli kararları;
yargısal bir faaliyet olan siyasî parti malî denetiminin, adil yargılama
hakkının icabı olan 'makul süre' ölçütü dışında tutulamayacağı ve hakkaniyet
gerekleri gözetildiğinde, siyasî hayattan çekilmiş, tüzel kişiliği sona ermiş
bir partinin hesaplarının esas denetiminin 11 yıl sonra yapılmasının
Anayasa'nın 2. ve 36. maddeleriyle bağdaşmayacağı yolunda edindiğim vicdani
kanaat nedeniyle karara katılmıyorum. Dosyanın işlemden kaldırılması gerekir.
|
|
|
|
Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|