ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı:2007/19 (Siyasî
Parti Malî Denetimi)
Karar Sayısı:2011/13
Karar Günü:21.6.2011
R.G.
Tarih-Sayı:09.07.2011-27989
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
Anavatan Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının
incelenmesidir.
Anavatan Partisi'nin 31.10.2009
gününde yapmış olduğu 10. Olağan Büyük Kongresinde Parti Genel Kurulunca,
Demokrat Parti ile birleşmesi şartıyla parti tüzel kişiliğinin sona ermesine,
bu birleşme nedeniyle Parti'nin Türkiye Cumhuriyeti Kanunları gereğince edindiği
mal varlığını oluşturan taşınır-taşınmaz mallar, haklar, alacaklar ve borçlar
ile kamu ve özel hukuk kişileri, gerçek kişiler ve mahkemeler nezdinde, üyelik
formlarında ve bunlarla ilgili her tür evraktaki haklar, yetkiler ve
yükümlülüklerin bütün sonuçlarıyla birlikte Demokrat Parti'ye devrederek,
Demokrat Parti adı altında birleşerek hukuki varlığına son verilmesine karar
verilmiştir.
II- İLK İNCELEME
Anavatan Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının incelenmesi
sonucunda; 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine,
21.6.2011 gününde oybirliğiyle' karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2006 yılı
kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde
yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve Anayasa
Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile Siyasî Partiler
Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri
okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde
Anavatan Partisi'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2006 yılı gelirlerinin
23.559.560,06 YTL., borçlarının 770.611,80 YTL., giderlerinin 16.513.751,40
YTL., alacaklarının 41.063,14 YTL., 2007 yılına devreden nakit mevcudunun
7.775.357,32 YTL. olduğu, gelir ve borç rakamları toplamı ile gider, alacak ve
nakit devir rakamları toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.
A- Gelirlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Parti Genel Merkezi gelirleri 14.568.013,94 YTL. olarak
gösterilmiştir.
Bunun 706.180,79 YTL. si gelecek yıla devreden borçlar,
4.113.118,43 YTL. si geçen yıldan devreden nakit mevcudu, 38.516,98 YTL. si
bağış gelirleri, 954.497,29 YTL. si mal varlığı gelirleri ve 8.755.700,45 YTL.
si devletçe yapılan yardımlardan oluşmaktadır.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak
sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Gelirleri
Parti'nin il örgütleri gelirleri 9.762.157,92 YTL. olarak
gösterilmiştir.
Bunun 64.431,01 YTL. si gelecek yıla devreden borçlar,
41.578,34 YTL. si geçen yıldan devreden nakit mevcudu, 438.559,59 YTL. si aidat
gelirleri, 2.274.121,84 YTL. si bağış gelirleri, 4.815.058,07 YTL. si mal
varlığı gelirleri, 4.715.- YTL. si yayın, kimlik kartı, rozet, bayrak, flama
vb. satış gelirleri, 22.324,44 YTL. si balo, eğlence, konser vb. gelirleri,
160.369,63 YTL. si ilden ilçeye ve ilden ile aktarılanlar ve 1.941.000.- YTL.
si genel merkez yardımından oluşmaktadır.
İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümünde
yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna
varılmıştır.
B- Giderlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Parti Genel Merkezi giderleri 8.575.200,26 YTL. olarak
gösterilmiştir.
Bunun 612.884,65 YTL. si geçen yıldan devreden borçlar,
39.491,60 YTL. si gelecek yıla devreden alacaklar, 433.006,75 YTL. si personel
giderleri, 3.676.389,39 YTL. si genel yönetim giderleri, 164.658,76 YTL. si
seyahat giderleri, 222.943,78 YTL. si yayın giderleri, 995.518,21 YTL. si
bayrak, flama, rozet vb. giderleri, 489.307,12 YTL. si taşınır taşınmaz mal
giderleri ve 1.941.000 YTL: si teşkilatlara yapılan yardımlardan oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezi'nin 2007 yılına devreden nakit
mevcudu 5.992.813,68 YTL. dir.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen konular dışında, giderlerin
2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
AÇIKLAMA
2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'nın 70. maddesinin
üçüncü fıkrasına göre beş milyon liraya (2006 yılı için 45,33 YTL.) kadar olan
harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu
olmadığından, bu miktarı geçen harcamaların geçerli bir kanıtlayıcı belgeye
dayanması gerekmektedir.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinin bir ve ikinci
fıkralarında; 'Siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz.
Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti
tüzelkişiliği adına yapılır' ve aynı
Yasa'nın 75. maddesinde, 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi
partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna
uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir
kaydedilmesine karar verir' ve 76. maddesinde de, 'Belgelendirilmesi
gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı,
Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir' hükümleri yer
almıştır.
Anavatan Partisi Genel Merkezi'nin 2006 yılı defter
kayıtları ve gider belgelerinin incelenmesi sonucunda tespit edilen bazı
konular 11.3.2011 tarih ve 38-1786 sayılı yazıyla Parti Genel Başkanlığı'na
sorulmuş, söz konusu yazıya parti tarafından 5.4.2011 tarih ve 2427-40 sayılı
yazıyla cevap verilmiştir.
1- Kişiler adına
düzenlenmiş seyahat harcamalarının gider yazılması nedeni partiye sorulmuş;
parti yetkilileri söz konusu kişilerin partideki görevlerini belirtmişler, uçak
biletlerinin seyahat acentesinin kapalı olduğu bir saatte alındığından fatura
alınamadığını ve otobüs biletlerinin de personelin görevli oldukları yerlere
gitmeleri amacıyla alındığını belirtmişlerdir.
Partinin gider yazdığı seyahat belgelerinin çoğunda ya
parti adına fatura kesilmiş ya da kişi adıyla beraber parti adına da belgede
yer verilmiştir. Aşağıda belirtilen seyahat belgeleri ise bunların dışında
kalanlar olup, gider belgeleri arasında bu kişilerin parti adına ve parti
faaliyeti için seyahat ettiklerini gösteren herhangi bir belge bulunmadığı gibi
cevap yazısı ekinde de herhangi bir belge ibraz edilmemiştir.
Kişiler adına düzenlenen belgelerle yapılan ve aşağıda
ayrıntısı gösterilen toplam 5.654.- YTL. tutarındaki harcama parti tüzel
kişiliği adına ve parti amaçlarına uygun yapılmış bir harcama olarak kabul
edilmemiştir.
Yevmiye tarih ve no
|
Yolcunun Adı Soyadı
|
Türü
|
Biletin tarih ve nosu
|
Tutarı
|
5.1.2006/32
|
|
Otobüs bileti
|
5.1.2006 - 161137
|
40
|
6.2.2006/215
|
Ebru Uğurlu
|
' '
|
1.2.2006 - 843219
|
27,5
|
' '
|
Haydar Öztürk
|
' '
|
1.2.2006 ' 843220
|
27,5
|
6.2.2006/217
|
Serpil Yıldız
|
Uçak bileti
|
6.2.2006 - 2354493941308
|
109
|
8.2.2006/239
|
' '
|
' '
|
8.2.2006 - 2352412346221
|
109
|
13.2.2006/261
|
' '
|
' '
|
15.2.2006 - 2354493944600
|
109
|
22.2.2006/334
|
Ebru Uğurlu
|
Otobüs bileti
|
16.2.2006 - 740883
|
54
|
24.2.2006/355
|
Serpil Yıldız
|
Uçak bileti
|
24.2.2006 - 2354493944816
|
109
|
1.3.2006/386
|
' '
|
' '
|
1.3.2006 - 2354494636708
|
109
|
22.3.2006/522
|
' '
|
' '
|
22.3.2006 - 2354493943567
|
109
|
22.3.2006/524
|
|
Otobüs bileti
|
16.3.2006 - 300361
|
36
|
24.3.2006/535
|
Serpil Yıldız
|
Uçak bileti
|
24.3.2006 - 2354494824738
|
139
|
29.3.2006/570
|
' '
|
' '
|
29.3.2006 - 2354493943903
|
218
|
30.3.2006/577
|
Ebru Uğurlu
|
Otobüs bileti
|
30.3.2006 - 475872
|
24
|
4.4.2006/618
|
Serpil Yıldız
|
Uçak bileti
|
4.4.2006 - 2354494884319
|
119
|
6.4.2006/641
|
' '
|
' '
|
6.4.2006 - 2354494825577
|
109
|
16.4.2006/685
|
Haydar Öztürk
|
Otobüs bileti
|
11.4.2006 - 369985
|
26,5
|
' '
|
' '
|
' '
|
11.4.2006 - 369986
|
26,5
|
27.4.2006/783
|
' '
|
' '
|
22.4.2006 - 56020
|
25
|
' '
|
' '
|
' '
|
22.4.2006 - 56021
|
25
|
1.5.2006/832
|
|
' '
|
28.4.2006 - 6042
|
50
|
3.5.2006/853
|
Serpil Yıldız
|
Uçak bileti
|
3.5.2006 - 2354493945785
|
109
|
11.5.2006/899
|
' '
|
' '
|
11.5.2006 - 2354495129038
|
109
|
17.5.2006/945
|
' '
|
' '
|
17.5.2006 - 2354494885599
|
109
|
20.5.2006/967
|
' '
|
' '
|
20.5.2006 - 2354495129298
|
109
|
26.5.2006/1044
|
Dursun Akdemir
|
' '
|
26.5.2006 - 2352413618890
|
109
|
28.5.2006/1053
|
' '
|
' '
|
28.5.2006 - 2354494478717
|
109
|
1.6.2006/1099
|
Ebru Uğurlu
|
Otobüs bileti
|
24.5.2006 - 961012
|
29,5
|
' '
|
Haydar Öztürk
|
' '
|
24.5.2006 - 961011
|
29,5
|
5.6.2006/1123
|
Seçkin Şahin
|
' '
|
23.5.2006 - 13717
|
30
|
6.6.2006/1124
|
Ebru Uğurlu
|
' '
|
2.6.2006 - 621565
|
25
|
' '
|
|
' '
|
3.6.2006 - 267387
|
25
|
7.6.2006/1135
|
Serpil Yıldız
|
Uçak bileti
|
7.6.2006 - 2354494886701
|
109
|
8.6.2006/1143
|
' '
|
' '
|
8.6.2006 - 2352413745227
|
109
|
15.6.2006/1190
|
' '
|
' '
|
13.6.2006 - 2354495334056
|
158
|
16.6.2006/1198
|
Haydar Öztürk
|
Otobüs bileti
|
14.6.2006 - 297015
|
30
|
' '
|
' '
|
' '
|
14.6.2006 - 297016
|
30
|
19.6.2006/1208
|
Muzaffer Kurtulmuşoğlu
|
Uçak bileti
|
19.6.2006 - 2352414299346
|
208
|
21.6.2006/1224
|
Serpil Yıldız
|
' '
|
21.6.2006 - 2354494887901
|
158
|
28.6.2006/1271
|
' '
|
' '
|
28.6.2006 - 2354494888750
|
79
|
29.6.2006/1281
|
' '
|
' '
|
29.6.2006 - 2352414303019
|
109
|
30.6.2006/1290
|
Haydar Öztürk
|
Otobüs bileti
|
23.6.2006 - 475668
|
22,25
|
' '
|
' '
|
' '
|
23.6.2006 - 475669
|
22,25
|
3.7.2006/1318
|
Serpil Yıldız
|
Uçak bileti
|
3.7.2006 - 2354494888995
|
79
|
4.7.2006/1327
|
|
Otobüs bileti
|
1.7.2006 - 134805
|
25
|
' '
|
|
' '
|
1.7.2006 - 134806
|
25
|
5.7.2006/1335
|
Serpil Yıldız
|
Uçak bileti
|
5.7.2006 - 2352414305006
|
79
|
11.7.2006/1361
|
' '
|
' '
|
11.7.2006 - 2354494889342
|
79
|
13.7.2006/1372
|
' '
|
' '
|
13.7.2006 - 2352414307580
|
79
|
24.7.2006/1443
|
' '
|
' '
|
24.7.2006 - 2354494889874
|
113
|
28.8.2006/1645
|
' '
|
' '
|
28.8.2006 - 2354494893625
|
84
|
7.9.2006/1716
|
' '
|
' '
|
7.9.2006 - 2352415906625
|
84
|
26.9.2006/1805
|
Ebru Uğurlu
|
Otobüs bileti
|
19.9.2006 - 20633
|
29,25
|
' '
|
Haydar Öztürk
|
' '
|
19.9.2006 - 20632
|
29,25
|
1.10.2006/1854
|
Serpil Yıldız
|
Uçak bileti
|
1.11.2006 -2352417092553
|
84
|
10.10.2006/1927
|
' '
|
' '
|
10.10.2006 - 2352416004078
|
168
|
11.10.2006/1935
|
' '
|
' '
|
11.10.2006 - 2352416445497
|
84
|
12.10.2006/1940
|
Muzaffer Kurtulmuşoğlu
|
' '
|
14.10.2006 - 6242404897115
|
79
|
13.10.2006/1944
|
Selami Yiğit
|
' '
|
14.10.2006 - 6242404906723
|
79
|
16.10.2006/1951
|
Süleyman Sarıbaş
|
' '
|
16.10.2006 - 6242404976889
|
244
|
17.10.2006/1962
|
Serpil Yıldız
|
' '
|
17.10.2006 - 2352416005176
|
130
|
18.10.2006/1978
|
M. Sait Armağan
|
' '
|
18.10.2006 - 2352416447641
|
94
|
19.10.2006/1991
|
Serpil Yıldız
|
' '
|
19.10.2006 - 2352416448176
|
84
|
29.10.2006/2043
|
' '
|
' '
|
29.10.2006 - 2352416798250
|
84
|
21.11.2006/2234
|
Ebru Uğurlu
|
Otobüs bileti
|
16.11.2006 - 30116
|
30
|
' '
|
Haydar Öz
|
' '
|
16.11.2006 - 30029
|
30
|
' '
|
' '
|
' '
|
16.11.2006 - 30030
|
30
|
6.12.2006/2381
|
Mehmet Keçeciler
|
Uçak bileti
|
6.12.2006 - 6242406089479
|
130
|
13.12.2006/2461
|
Mehmet Erdemir
|
' '
|
13.12.2006 - 6242406305282
|
80
|
14.12.2006/2472
|
' '
|
' '
|
14.12.2006 - 6242406319437
|
90
|
|
|
Toplam
|
|
5.654
|
2- Aşağıda
ayrıntısı gösterilen 862,4 YTL. tutarındaki telefon faturası ve çeşitli
vergilerin gecikme bedelleri ile trafik cezalarının gider yazılması nedeni
partiye sorulmuş, parti yetkilileri hazine yardımı almayan bir parti olarak
harcamalarını bağış ve yardımlarla sürdürebilmek zorunda olduklarından bazı
harcamaların zamanında yapılmadığını bildirmişlerdir.
Parti o yıl 8.755.700,45 YTL. tutarında Hazine yardımı
almış, bir önceki yıldan bu yıla toplam 4.113.118,43 YTL. ve bu yıldan sonraki
yıla 5.992.813,68 YTL. tutarında nakit devrinde bulunmuştur. Bu nedenle parti
yetkililerinin ileri sürmüş oldukları gerekçe yerinde bulunmamıştır.
Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında
yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri sonucu oluşan gecikme zamları ile
trafik cezalarından Parti tüzel kişiliğini sorumlu tutmak mümkün değildir. Bu
ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında değerlendirilmesi gerekir.
Bu nedenle, aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam 862,4
YTL. tutarındaki telefon faturası ve çeşitli vergilerin gecikme bedelleri
ile trafik cezaları, parti tüzel kişiliği adına ve parti amaçlarına uygun
yapılmış bir harcama olarak kabul edilmemiştir.
Yevmiye tarih ve no
|
Alındı-fatura / tarih ve
no
|
Mahiyeti
|
Tutarı
|
26.1.2006/153
|
26.1.2006/396
|
Trafik cezası
|
123,6
|
' '
|
26.1.2006/397
|
' '
|
68,7
|
' '
|
26.1.2006/398
|
' '
|
64,12
|
' '
|
26.1.2006/399
|
' '
|
61,83
|
31.5.2006/1063
|
31.5.2006/E6-698
|
Çevre temizlik vergisi
gecikme zammı
|
274
|
' '
|
31.5.2006/E6-699
|
' ' '
|
149,05
|
12.6.2006/1160
|
12.6.2006/132610213
|
Telefon gecikme bedeli
|
72,1
|
27.7.2006/1467
|
27.7.2006/35031
|
Trafik cezası
|
49
|
|
|
Toplam
|
862,4
|
3- Aşağıda
gösterilen 4.814,39 YTL. tutarındaki harcamaların fatura aslı yerine noter
tasdikli suret fotokopisine dayanılarak gider yazılması nedeni partiye
sorulmuş, parti yetkilileri alınan faturaların bir kısmının postada kaybolması
veya yetkisiz kişilere teslim edildiğinden muhasebeye intikal etmemesi
nedeniyle bu tür faturaların suretlerinin noter tasdikli hale getirilerek dosyalara
konulma zorunluluğunun doğduğunu bildirmişlerdir.
Bir parti adına düzenlenmiş belgenin o parti haricinde
başka bir kişi veya kuruluşça kullanılması mümkün değildir. Bu nedenle yasal
bir zorunluluk olmadıkça (motorlu araç alımlarında trafik tescilinde faturanın
aslının istenmesi gibi) parti adına düzenlenmiş faturaların asıllarının gider
belgesi olarak ibraz edilmesi gerekmektedir.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde beş milyon (2006 yılı
için 45,33 YTL.) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir
belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan
harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir kanıtlayıcı belgeye dayanması
gerekmektedir. Bu nedenle, gerekçesiz olarak fatura aslı bulunmaksızın gider kaydedilen
ve aşağıda ayrıntısı gösterilen 4.814,39 YTL. nin Yasa'nın öngördüğü
anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir.
Yevmiye Tarih ve No
|
Fatura tarih - nosu ve
Kimden alındığı
|
Belgenin niteliği
|
Tutar
|
15.3.2006/482
|
15.3.2006/207704- Aktiv
Tekstil San. Tic. A.Ş.
|
Noter tasdikli suret
fotokopisi
|
1.468,8
|
31.5.2006/1075
|
31.5.2006/558114- Hürriyet
Gazetecilik A.Ş.
|
' '
|
140
|
13.6.2006/1176
|
13.6.2006/34105- Asc
Elektronik Müh. Ltd.Şti.
|
' '
|
255,58
|
5.11.2006/2095
|
5.1.2006/150337- Uludağ
Petrol Tic. Ltd. Şti.
|
' '
|
1.650
|
26.12.2006/2600
|
17.5.2006/877157- İhlas
Haber Ajansı A. Ş.
|
' '
|
1.300,01
|
|
|
Toplam
|
4.814,39
|
4- Parti
tüzelkişiliği adına yapılmayan 1.991,09 YTL. tutarındaki harcamanın
gider yazılması nedeni partiye sorulmuş, parti yetkilileri Simpaş Sigorta Ltd.
Şirketinin Tatil Seyahat Turizm A.Ş. adına düzenlemiş olduğu 1.648,09 YTL.
sigorta poliçesinin araç kiralama sözleşmesi hükümlerine göre gider yazıldığını
belirtip sözkonusu sözleşmeyi yazı ekinde sunmuşlar, ancak diğer harcamalarla
ilgili olarak herhangi bir açıklamada bulunmamışlardır.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde, bir siyasi partinin
bütün giderlerinin o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılacağı hüküm altına
alınmıştır. Buna göre, parti giderlerine ilişkin belgelerin parti tüzelkişiliği
adına düzenlenmiş olması gerekmektedir.
Araç kiralama sözleşmesinde kiralanan aracın sigortasının
parti tarafından karşılanacağı belirtildiğinden, Tatil Seyahat Turizm A.Ş.
adına düzenlenmiş olan 1.648,09 YTL. tutarındaki sigorta poliçesi bedeli parti
adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmiştir.
Kişiler adına düzenlenen ve Parti tüzelkişiliği adına
olmayan 343.- YTL. tutarındaki harcamanın Yasa'nın öngördüğü anlamda
belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir.
Yevmiye tarih ve No
|
Kimden alındığı
|
Fatura tarih ve No
|
Faturanın kimin adına
olduğu ve İçeriği
|
Tutar
|
20.10.2006/2011
|
Hotel Başar Tur. A.Ş.
|
20.10.2006/171155
|
Muzaffer Kurtulmuşoğlu- Ot.
Fat.
|
115
|
9.12.2006/2403
|
Öykü Tour Tur. Lt.Şti.
|
9.12.2006/668627
|
Salih Uzun - Uçak bileti
|
104
|
13.12.2006/2470
|
' '
|
13.12.2006/668674
|
Salih Uzun - Uçak bileti
|
124
|
|
|
|
Toplam
|
343
|
5- Aşağıdaki
tabloda gösterilen icra dosyalarına yapılan ödemelerle ilgili olarak faiz ve
diğer masrafların parti bütçesinden karşılanma nedeninin açıklanması partiden
istenmiş, parti yetkilileri cevap yazılarında mahkeme kararları sonucu çıkan
ödemelerde alacaklı tarafın karar kendilerine tebliğ edilmeden icraya verip tahsil
etmeye çalıştığını, mahkeme kararlarını bir bütün olarak görmek gerektiğini ve
mahkeme sonucu icra dairesinin ana para ve gecikme faizlerinin tamamını alarak
dosyayı kapattığını, bu nedenle mahkeme kararlarından ana para ile diğer faiz
ve masrafların ayrılmaması gerektiğini belirtmişlerdir.
Belirtilen icra dosyalarının çoğunluğunun konusu partide
ücret mukabili çalışan personelin maaş, fazla çalışma, yol ve yiyecek parası,
kıdem ve ihbar tazminatı gibi alacaklarıdır. Parti, parası olduğu halde gerekçesiz
olarak ücret mukabili çalıştırdığı kişilere söz konusu ödemeleri zamanında
yapmadığından mahkeme kararı verilmiş ve faizi ile beraber ödemek zorunda
kalmıştır.
Şirket alacağı olarak alınan dosya Olay Basın Yayıncılık
A.Ş. ile ilgili olup, şirketin partiye verdiği hizmetlerle ilgili olarak
düzenlediği 3.398,40 YTL. tutarındaki faturanın ödenmemesi dolayısıyla şirketin
Bursa 5. Sulh Hukuk Mahkemesine açtığı dava sonucu verilen mahkeme kararından
kaynaklanmaktadır. Söz konusu şirket istenen hizmetleri verdiği ve fatura
düzenlediği halde parti fatura tutarını ödememiş ve borcuna karşı çıkmıştır.
Şirket alacağı ile ilgili dava açmış ve dava sonucu 3.398,40 YTL. tutarındaki
borç; inkar tazminatı, faiz ve masraflarla birlikte 7.350.- YTL. olarak
ödenmiştir.
Parti görevlilerinin, işlerini iyi takip etmemeleri ve
gerekli özeni göstermemeleri sonucu belirtilen ödemelerin zamanında yapılmaması
dolayısıyla mahkeme kararları verilmiş ve borçlar faizi ile beraber katlanarak
ödenmek zorunda kalınmıştır. Kişisel sorumluluk kapsamında olduğu düşünülen
faiz ve diğer masraflardan parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı
bulunmamaktadır.
Parti yetkililerinin yapmak zorunda oldukları ödemeleri
zamanında yapmamaları sonucu oluşan faiz ve diğer masraflardan oluşan toplam 9.969,67
YTL., parti tüzel kişiliği adına ve parti amaçlarına uygun yapılmış bir
harcama olarak kabul edilmemiştir.
Yevmiye tarih ve no
|
Açıklama
|
Alacağın mahiyeti
|
Toplam tutar
|
Anapara
|
Faiz ve masraflar
|
21.7.2006/1418
|
Bursa 10. İcra Müd.
2004/7830 sayılı dosya
|
Şirket alacağı
|
7.350
|
3.398,4
|
3.951,6
|
31.12.2006/2644
|
Ankara 16.İcra Müd.
2006/15300 sayılı dosya
|
Personel alacağı
|
8.815
|
6.099,37
|
2.715,63
|
31.12.2006/2644
|
Ankara 16.İcra Müd.
2006/15301 sayılı dosya
|
' '
|
7.848,57
|
5.190,72
|
2.657,85
|
31.12.2006/2645
|
Ankara 10.İcra Müd. 2006/4205 sayılı dosya
(2.850 YTL. si 2644 no
yevmiyede ödenmiş)
|
' '
|
5.700
|
5.055,41
|
644,59
|
|
TOPLAM
|
|
|
|
9.969,67
|
6- Aşağıdaki
tabloda gösterilen icra dosyalarına yapılan ödemelerle ilgili belgelerin
gönderilmesi, tüm ödemelerdeki ana para, faiz ve diğer masraf miktarlarının
ayrı ayrı belirtilmesi, faiz ve diğer masrafların parti bütçesinden karşılanma
nedeninin açıklanması partiden istenmiş, gönderilen gider belgeleri arasında
bulunan icra dosyalarına yapılan ödemeleri gösteren hesap ekstresi, banka
dekontu, icra dairesince düzenlenmiş tahsilat makbuzu ve alacaklı tarafın
avukatı tarafından imzalanmış tahsilat makbuzu veya ibranamelerden, yapılan
ödemelerin ne kadarının ana para ne kadarının faiz ve diğer masraflar olduğu
tespit edilemediğinden, icra dosyalarına yapılan toplam 149.051,81 YTL.
karşılığı parti mal varlığının Hazine'ye irat kaydedilmesine gerek olmadığına,
Serruh KALELİ'nin karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA karar verilmiştir.
HERHANGİ BİR BELGESİ
OLMAYAN DOSYALAR
|
Yevmiye tarih ve no
|
Açıklama
|
Yevmiye fişine eklenen
belg
|
Toplam tutar
|
6.1.2006/45
|
3. İcra Müd. 2004/7670
sayılı dosya
|
Hesap ekstresi
|
850,80
|
6.1.2006/46
|
3. İcra Müd. 2004/7670
sayılı dosya
|
' '
|
42.539,5
|
5.5.2006/864
|
Bursa 5. İcra Müd. 2006/2457
sayılı dosya
|
Banka dekontu
|
16.612,51
|
1.9.2006/1679
|
Ankara 32. İcra Müd.
2006/2419 sayılı dosya
|
İcra dairesince düzenlenen
tahsilat makbuzu
|
57.299
|
26.9.2006/1810
|
Ankara 16.İcra Müd.
2006/10309 sayılı dosya
|
Avukatın imzaladığı makbuz
başlıklı yazı
|
11.250
|
31.12.2006/2645
|
Ankara 16.İcra Müd.
2006/10309 sayılı dosya
|
' ' '
|
11.250
|
31.12.2006/2645
|
Ankara 16.İcra Müd.
2006/12610 sayılı dosya
|
Avukatın imzaladığı ibraname
başlıklı yazı
|
9.250
|
|
TOPLAM
|
|
149.051,81
|
Yukarıdaki açıklamalara göre, Parti adına ve amaçlarına
uygun olarak yapılmayan toplam 21.643,46 YTL. gider karşılığı parti
malvarlığının 2820 sayılı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye irat
kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri
Parti il örgütlerinin giderleri 7.979.614,28 YTL. olarak
gösterilmiştir.
Bunun 141.768,64 YTL. si geçen yıldan devreden borçlar,
1.571,54 YTL. si gelecek yıla devreden alacaklar, 300.551,89 YTL. si personel
giderleri, 2.819.239,08 YTL. si genel yönetim giderleri, 290.505,86 YTL. si
seyahat giderleri, 150.507,42 YTL. si yayın giderleri, 60.906,15 YTL. si
bayrak, flama, rozet vb. giderleri, 5.534,41 YTL. si seçim giderleri,
179.894,02 YTL. si balo, eğlence, konser vb. faaliyet giderleri, 3.204.308,58
YTL. si taşınır taşınmaz mal giderleri ve 824.826,69 YTL: si genel merkez ve
ilden ilçeye ilden ile yapılan yardımlardan oluşmaktadır.
Parti il örgütlerinin 2007 yılına devreden nakit mevcudu
1.782.543,64 YTL. dir.
İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri
üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu
sonucuna varılmıştır.
C- Parti Malları
Anavatan Partisi'nin 2006 yılı defter ve belgeleri
üzerinde yapılan incelemede,
Parti'nin 2006 yılında 2820 sayılı Yasa'nın 74. maddesi
uyarınca değeri yüz YTL. yi aşan 1.148.059,70 YTL. değerinde taşıt ve demirbaş
eşya niteliğinde taşınır mal ve 2.543.000.- YTL. değerinde daire olarak
taşınmaz mal ediniminin olduğu anlaşılmıştır.
Parti tarafından 2006 yılında edinilen, değerleri toplamı
550.122,52 YTL. olan taşınır malların 486.751,12 YTL. si Genel Merkez,
661.308,58 YTL. si ise il örgütleri tarafından edinilmiştir. Bu mallar muhtelif
büro malzemeleri (Toplantı masa ve sandalyeleri, koltuk, bilgisayar, yazıcı,
tv, telefon, dolap, halı, kilim vb.) ve taşıt araçları olup, tamamı satınalma
suretiyle edinilmiştir.
Parti tarafından 2006 yılında edinilen, değeri
2.543.000.- YTL. olan daire niteliğindeki taşınmaz mallar İstanbul il örgütü
tarafından satınalma suretiyle edinilmiştir.
Anavatan Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının ve
eklerinin incelenmesinde, Parti'nin 2006 yılında edindiği değeri yüz YTL. yi
aşan taşınır mal ve taşınmaz mal edinimlerinin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak
sağlandığı sonucuna varılmıştır.
IV- SONUÇ
Anavatan Partisi'nin yeni adıyla Demokrat Parti'nin 2006
yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;
1- Parti'nin 2006 yılı kesinhesabında gösterilen
23.559.560,06 YTL. geliri, 770.611,80 YTL. borçları, 16.513.751,40 YTL. gideri,
41.063,14 YTL. alacakları ile 7.775.357,32 YTL. nakit devrinin Hazine'ye irat
kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru,
denk ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'na uygun olduğuna OYBİRLİĞİYLE,
2- Kesinhesapta gösterilen giderlerden Parti amacına
uygun ve Parti tüzelkişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün
görülmeyen 21.643,46 YTL. karşılığı Parti malvarlığının 2820 sayılı Siyasî
Partiler Yasası'nın 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye gelir
kaydedilmesine OYBİRLİĞİYLE,
3- İcra dosyalarına yapılan toplam 149.051,81 YTL. ödeme
karşılığı parti malvarlığının Hazine'ye irat kaydedilmesine gerek olmadığına,
Serruh KALELİ'nin karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,
21.6.2011 gününde karar verildi.
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
Başkanvekili
Serruh KALELİ
|
Üye
Fulya KANTARCIOĞLU
|
Üye
Ahmet AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Recep KÖMÜRCÜ
|
Üye
Alparslan ALTAN
|
Üye
Burhan ÜSTÜN
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Nuri NECİPOĞLU
|
Üye
Hicabi DURSUN
|
Üye
Celal Mümtaz AKINCI
|
Üye
Erdal TERCAN
|
KARŞI OY
Mahkememiz, mali denetimi yapılan siyasi partinin 2006
yılı kesin hesapları kapsamında gider incelemesi yaparken; 5 No'lu başlık
altındaki değerlendirmede, parti tarafından çeşitli icra dairelerine yapılan
ödemelerin niteliklerini anapara ile faiz ve masrafları olarak ayırmış, anapara
dışında kalan yapılmış giderleri parti yetkililerinin yapmak zorunda olduğu
ancak zamanında ödememek nedeniyle oluşan faiz ve masraflarından parti tüzel
kişiliğini sorumlu tutmanın mümkün olmadığını, bu ödemelerin kişisel sorumluluk
kapsamında kaldığını belirlemiş ve parti adına yapılmış harcama saymadığı
içinde Siyasî Partiler Yasası'nın 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye irad
kaydına karar vermiştir.
Mahkememiz, incelemede kabul ettiği bu ilkeyi ayrıca
31.12.2010 ve 27802 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan E.2005/16, K.2010/67;
E.2006/29, K.2010/68 sayılı dosyalar ile yine Anavatan Partisi'nin 2005 yılı mali
denetiminin yapıldığı Mahkemenin 2006/20 Esas sayılı dosyasının kararın sonuca
ilişkin 1 No'lu bölümlerinde de kullanmıştır.
İncelemesi yapılan eldeki dosyanın gelir incelemeleri
başlıklı 6. bölümünde ise yine partinin yedi ayrı icra dosyasına yine aynı
nitelikte paralar ödediği, ancak Mahkeme incelemesinde ödenen paraların ne
kadarının anapara ve ne kadarının faiz ve masraflar bölümüne ilişkin olduğunun
dosyada mevcut evrak incelemesi ile anlaşılmadığı nedeniyle, bir önceki başlık
da incelerken kararına esas tuttuğu kabul edilebilirlik (uygun harcama)
denetleme kriterinden herhangi başkaca bir inceleme yapmaksızın ayrılmış ve
daha önce çeşitli dosyalarda yaptığı parti tüzel kişiliği sorumluluğu ile
kişisel sorumluluk kapsama alanı değerlendirmesine gerek duymamıştır.
Denetim sırasında, ilgili parti tarafından icra dairesi
ödemelerinin niteliklerinin ayrıştırılmasına ilişkin evrak sunulmamış bile
olsa, hakkaniyet ve adil sonuç için mahkemece kabul görmüş değerlendirme
kriterleri gereği, icra dairelerinden ilgili dosyaların getirtilerek anapara ve
parti tüzel kişiliği sorumluluk alanı dışı sayılan faiz ve masraflar bölümünün
ayırt edilmesi yapılmaksızın, eksik inceleme ile 6. madde başlığı altında
sayılan, yapılmış 149.051,81.- TL giderin tamamının irad kaydına gerek olmadığı
yolundaki kararda hukuka ve önceki kararlarımıza uyarlık bulunmamaktadır.
Anılan nedenle kararın bu bölümüne katılınmamıştır.
|
|
|
|
Başkanvekili
Serruh KALELİ
|