ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı:2008/29 (Siyasî
Parti Malî Denetimi)
Karar Sayısı:2010/30
Karar Günü:13.5.2010
R.G.
Tarih-Sayı:03.07.2010-27630
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
Demokratik Sol Parti'nin 2007 yılı kesinhesabının
incelenmesidir.
II- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca,
Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN,
Mustafa YILDIRIM, A.Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ
ve Zehra Ayla PERKTAŞ'ın katılımıyla 16.7.2009 gününde yapılan ilk inceleme
toplantısında;
Demokratik Sol Parti'nin 2007 yılı kesinhesabının ilk
incelemesi sonucunda;
'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının
incelenmesine oybirliğiyle' karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2007 yılı
kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde
yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949
sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile
2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri
ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp
düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde
Demokratik Sol Parti'nin 2007 yılı gelirleri toplamının 103.589.381,06 YTL,
giderleri toplamının 60.277.503,45 YTL olduğu, 44.149.973,13 YTL'nin nakit
mevcudu olarak 2008 yılına devrettiği ve gelirleri ve giderleri arasındaki
-838.095,52 YTL farkın ise gider fazlası olarak 2008 yılına devrettiği
görülmüştür. Bu gider farkının nedenini, 2820 sayılı Yasa'nın 67. maddesi
hükümlerine uygun olarak kredili satın alınan mallar için satıcılara olan
borçlar oluşturmaktadır.
A- Gelirlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Demokratik Sol Parti Genel Merkezi'nin 2007 yılı
gelirleri toplamı 91.742.439,83 YTL olarak gösterilmiştir.
Bunun 6.468,27 YTL'si bağış gelirleri, 80.623.953,64
YTL'si yılbaşındaki mevcut öz varlık, 10.604.416,20 YTL'si banka gelirleri,
505.761,31 YTL'si örgüt iadelerinden ve 1.840,41 YTL'si sair gelirlerden
oluşmaktadır.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak
sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri
Gelirleri
Demokratik Sol Parti'nin 81 il örgütünün 2007 yılı
gelirleri toplamı 11.846.941,23 YTL olarak gösterilmiştir.
Bunun 69.034,50 YTL'si aidat gelirleri, 478.- YTL'si
satış gelirleri, 11.031.756,52 YTL'si Genel Merkez'den sağlanan yardım
gelirleri, 25.718.- YTL'si partice tertiplene dayanışma gecesi ve konser
faaliyetlerinden sağlanan gelirleri ve 152.197,76 YTL'si bağışlar, 11.685,69
YTL'si faiz gelirleri, 16.691,51 YTL'si diğer gelirler ve 539.379,69 YTL'si ise
2006 yılından devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.
İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümünde
yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna
varılmıştır.
B- Giderlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Demokratik Sol Parti Genel Merkezi'nin 2007 yılı
giderleri toplamı 48.679.238,51 YTL olarak gösterilmiştir.
Bunun 18.243.716,39 YTL'si genel yönetim giderleri,
14.516.267,74 YTL'si seçim tanıtım propaganda giderleri, 10.678.686.- YTL'si
seçim tanıtım propaganda stokları, 5.218.666,26 YTL'si sabit kıymetler alım
giderleri, 20.400.- YTL'si iş avansları, 1.502,12 YTL'si verilen depozito ve
teminat giderlerinden oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezi'nin 2008 yılına devreden nakit
mevcudu ise 43.794.812,13 YTL'dir.
Demokratik Sol Parti Genel Merkezi'nin 2007 yılı defter
kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler
dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği
sonucuna varılmıştır.
Muhasebe biliminin genel kabul görmüş temel
kavramlarından biri 'Belgelendirme' kavramıdır. Vergi Usul Kanunu'nun 229.
maddesinde 'Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin
borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır' şeklinde tarif yapılmış ve 'Fatura
Kullanma Mecburiyeti' başlıklı 232. maddesindeki hükmüne göre de, faturanın
hangi hallerde ve kimler tarafından alınması ve verilmesinin gerektiği ifade
edilmiştir. Bu bağlamda mal ve hizmet alımlarında bu işlemlerin fatura ile
belgelendirilmesi zorunlu tutulmuş ve gerekli muhasebe kayıtlarının
tutulmasında da faturanın tevsik edici belge olarak kullanılması gerektiği
ifade edilmiştir.
Yine aynı Kanun'un 'Gider Pusulası' başlıklı 234.
maddesinde ki, 'Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde
tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının
ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa; Yaptırdıkları işler veya onlardan satın
aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza
ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura
hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını
satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de
tanzim edilir. Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar
ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan
ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini
ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya
malı satana tevdi olunur. Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde
teselsül ettirilir.' hükmünden fatura vermek mecburiyetinde olmayanlar için
gider pusulası düzenleneceği anlaşılmaktadır.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinin üçüncü fıkrasına göre
beş bin liraya kadar olan (2007 yılı için 48,86 YTL) harcamaların makbuz veya
fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığından, bu miktarı
geçen harcamaların geçerli ve kanıtlayıcı bir belgeye dayanması gerekmektedir.
2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70. maddesinde, 'Bir
siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır'
ve aynı Kanun'un 75. maddesinde, 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o
siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya
kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye
gelir kaydedilmesine karar verir' ve 76. maddesinde de, 'Belgelendirilmesi
gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı,
Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir' hükümleri yer
almaktadır.
1. Aşağıda ayrıntısı belirtilen muhasebe fişi ve eki
belgeler incelendiğinde, Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında
yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri sonucu oluşan gecikme zammı ve
faizi ile kişilerin şahsi kusurları dolayısıyla tahakkuk eden para cezalarının
Parti bütçesinden ödendiği görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili olarak:
'Trafik Cezaları: Seçim gezileri ve programlara yetişebilmek amacıyla
trafik cezalarına maruz kalınmıştır. Seçim minibüslerinin çeşitli illerde
çalışması neticesinde arkadan trafik cezaları gelmiştir. Araç muayenelerinin
yapılabilmesi için söz konusu cezaların ödenmesi gerekmektedir. Yoğun bir seçim
atmosferinde söz konusu cezalar ile karşı karşıya kalmak işin doğası gereğidir.
Motorlu Taşıt Vergisi Gecikme Zammı: Tan Oto firmasından filo şeklinde topluca alınan
araçların teslimi geciktiğinden MTV'sinin firma tarafından karşılanacağı
düşünüldüğünden MTV zamanında yatırılamamıştır. Zamanında teslim edilen
araçların MTV'si süresinde ödenmiştir. MTV'lerin geç ödenmesinden kaynaklanan
gecikme zammı bankadan elde edilen faiz gelirinden daha düşük olduğundan ortada
hazine zararı söz konusu değildir.
Türk Telekom % 10 Faiz ödemesi % 90 Kampanyada silindi: Seçim zamanında yoğun olan telefon trafiği nedeniyle
Genel Merkez'e hat başvurusunda bulunulduğunda; Türk Telekom tarafından bazı
örgütlerimizin borcu olduğu bu borç ödenmeden yeni hat bağlanamayacağı
bildirildiğinden, Türk Telekom'un uyguladığı kampanyadan faydalanılarak
faizlerin % 90'ı silinmiş ve geri kalan kısmı Genel Merkez tarafından
ödenmiştir. Türk Telekom uygulamasında gecikme faizleri aynı zamanda KDV ve ÖİV
gibi vergilerinde matrahını teşkil etmektedir ve ödenen gecikme faizinin bir
kısmı hazineye vergi olarak yatmaktadır. Gecikme faizinin % 90'ının silindiği
sadece % 10 ödendiği, bankada faizde bulunan paranın getirisinin yüksek olması
sebebiyle ortada hazine zararı söz konusu değildir.
SGK Gecikme Zammı: 2007/04 dönemi SSK prim ödemesi muhasebe personeli
tarafından Banka'ya geç bildirilmiş bu nedenle söz konusu prim gecikme cezası
ile ödenmiştir. Fakat söz konusu personelden 17.08.2007 tarihinde gününde
bankadan yapılamayan ödeme için bağış makbuzu düzenlenerek söz konusu bedel
tahsil edilmiş ve işlem telafi edilmiştir.
Yukarıda genel olarak belirtilen işlemlerin hepsi bir
kamu kurumu olmakla beraber ödenen bedellerin hepsi hazineye gitmektedir. Geç
ödenmesinden ötürü kamunun kaybı giderilmiş olmakla birlikte o esnada parti
mevduatının banka faizinde olması ve faiz getirisi ise parti defterlerinde
gelir olarak kaydedildiği için hem partinin hem de hazinenin zarara
uğratılmadığını düşünmekteyiz.'
Şeklinde savunma göndermişlerdir. Savunmalarda ödemelerin
niteliği kabul edilmekle birlikte, Hazine zararının bulunmadığına vurgu
yapılmıştır.
Siyasî Partiler Yasası'nın 75. maddesinde de belirtildiği
üzere 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve
giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan
gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine'
karar verilir. Siyasi partinin veya Hazine'nin zarara uğrayıp uğramadığı
konusunda bir denetim yapılmaz. Diğer yandan parti bütçesi ile hazine arasında
doğrudan bir ilişki bulunmamaktadır. Kaldı ki kanuna aykırı gelir ve giderlerin
Hazine'ye gelir kaydedilmesi Hazine'nin zararını tazmin amacıyla değil ortaya
çıkan hukuka aykırılığa bir yaptırım olması amacıyla düzenlenmiştir.
Parti görevlilerinin veya sözleşme ile hizmet satın
alınan kişilerin kusurlarından kaynaklanan söz konusu harcamaların parti
amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak
kabul edilmesi mümkün görülmediğinden 2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine aykırı
olarak yapılan toplam 4.114,21 YTL'lik ödemenin, aynı Kanunun 75. maddesi hükmü
uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Gecikme Zammı, Gecikme Faizi ve Cezalara Ait Liste
Yevmiye
tarih ve no
|
Alındı
tarih ve no
|
Mahiyeti
|
Tutarı
|
10.2.2007/44
|
2.2.2007/F01027
|
Trafik
cezası
|
166,5
|
'
|
2.2.2007/F01031
|
'
|
81
|
20.2.2007/56
|
20.2.2007/F01208
|
'
|
36,75
|
'
|
14.2.2007/F01169
|
'
|
81
|
'
|
14.2.2007/F01168
|
'
|
81
|
10.3.2007/82
|
5.3.2007/F01363
|
'
|
54,6
|
20.3.2007/101
|
19.3.2007/F01535
|
'
|
166,5
|
'
|
16.3.2007/030640000190
|
Motorlu
Taşıt Vergisi gecikme zammı
|
17,94
|
'
|
16.3.2007/030640000189
|
'
|
25,07
|
'
|
16.3.2007/104072
|
Trafik
cezası
|
39
|
31.3.2007/123
|
23.3.2007
|
Telefon
Faturası gecikme zammı
|
32,51
|
'
|
'
|
Motorlu
Taşıt Vergisi gecikme zammı
|
16,77
|
'
|
'
|
'
|
83,27
|
10.4.2007/146
|
2.4.2007/F02035
|
Trafik
cezası
|
166,5
|
30.4.2007/202
|
30.4.2007/
F01550
|
'
|
52
|
'
|
25.4.2007/031180000208
|
'
|
39
|
10.5.2007/221
|
8.5.2007/030770000032
|
Motorlu
Taşıt Vergisi gecikme zammı
|
136,33
|
'
|
9.5.2007/0304100000271
|
'
|
199,58
|
20.5.2007/240
|
16.5.2007/0306400000084
|
'
|
100,05
|
'
|
16.5.2007/0306400000083
|
'
|
100,05
|
'
|
16.5.2007/0306400000082
|
'
|
100,05
|
'
|
16.5.2007/0306400000081
|
'
|
100,05
|
'
|
16.5.2007/0306400000080
|
'
|
100,05
|
'
|
16.5.2007/0306400000079
|
'
|
100,05
|
'
|
16.5.2007/0306400000078
|
'
|
100,05
|
'
|
16.5.2007/0306400000077
|
'
|
100,05
|
'
|
16.5.2007/0306400000085
|
'
|
100,05
|
30.5.2007/268
|
30.5.2007/F00794
|
Trafik
cezası
|
39
|
20.6.2007/301
|
19.6.2007/F00196
|
'
|
81
|
20.7.2007/346
|
18.7.2007/528872
|
Türk
Telekom %10 faiz ödemesi
|
46,28
|
'
|
18.7.2007/528879
|
'
|
70,5
|
'
|
18.7.2007/528881
|
'
|
7,5
|
'
|
18.7.2007/528885
|
'
|
12
|
'
|
18.7.2007/528887
|
'
|
7,5
|
'
|
18.7.2007/528890
|
'
|
14
|
'
|
18.7.2007/528894
|
'
|
44,2
|
'
|
18.7.2007/528896
|
'
|
38,88
|
'
|
18.7.2007/528899
|
'
|
61,1
|
'
|
18.7.2007/528900
|
'
|
30
|
'
|
18.7.2007/528901
|
'
|
15,23
|
'
|
18.7.2007/528902
|
'
|
8,78
|
'
|
18.7.2007/528905
|
'
|
133.98
|
'
|
18.7.2007/528906
|
'
|
13,25
|
8.8.2007/408
|
8.8.2007/F01161
|
Trafik
cezası
|
39
|
'
|
8.8.2007/F01160
|
'
|
39
|
'
|
8.8.2007/F01157
|
'
|
160
|
15.8.2007/449
|
15.8.2007/549261
|
Türk
Telekom %10 faiz ödemesi
|
42,86
|
'
|
15.8.2007/549262
|
'
|
8,72
|
'
|
15.8.2007/549268
|
'
|
12,23
|
'
|
15.8.2007/549272
|
'
|
9,83
|
'
|
15.8.2007/549259
|
'
|
30,24
|
'
|
15.8.2007/251144752
|
'
|
4,6
|
'
|
15.8.2007/251144426
|
'
|
42,57
|
'
|
15.8.2007/251144166
|
'
|
31,88
|
16.8.2007/458
|
16.8.2007/550231
|
'
|
9,45
|
'
|
16.8.2007/550235
|
'
|
25,3
|
'
|
16.8.2007/550227
|
'
|
31,78
|
'
|
16.8.2007/251449622
|
'
|
38,07
|
17.8.2007/463
|
17.8.2007/251728287
|
'
|
42,08
|
'
|
17.8.2007/559567
|
'
|
11,37
|
'
|
17.8.2007/193
|
SGK
Ankara il Md. 2007/4 Dönem Prim Gecikme Bedeli
|
334,79
|
15.8.2007.452
|
24.7.2007/400220003320
|
Trafik
cezası
|
166,5
|
27.9.2007/693
|
27.9.2007/F00764
|
'
|
39
|
2.10.2007/694
|
2.10.2007/F01166
|
'
|
52
|
'
|
2.10.2007/0301800000238
|
'
|
36,75
|
'
|
2.10.2007/0301800000239
|
'
|
41,2
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
4.114,21
|
2. Aşağıda gösterilen 2.546,44 YTL tutarındaki giderler,
bir açıklama yapılmaksızın ve gerekçe gösterilmeksizin fatura aslı yerine
fotokopisine dayanılarak yapılmıştır.
Parti yetkilileri konu ile ilgili 'Söz konusu
firmalardan alınan faturaların aslı tüm aramalara rağmen bulunamamıştır.
Firmalardan aslı gibidir tasdiki yaptırılarak dosyamıza eklenmiştir. '
şeklinde savunma yapmışlardır.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde beş milyon (2007 yılı
için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir
belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan
harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir kanıtlayıcı belgeye dayanması
gerekmektedir. Bu nedenle, firma tarafından tasdik edilmiş olsa dahi fatura
fotokopisine dayanılarak kaydedilen toplam 2.546,44 YTL giderin, Yasa'nın
öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi mümkün
değildir.
Fatura Fotokopisi ile Yapılan Giderlere Ait Tablo
Yevmiye
Tarih ve No
|
Kimden
alındığı
|
Belge
türü
|
Tutar
|
30.1.2007/11
|
Amasya
Oruçlar Oto
|
Firma
Tasdikli Fotokopi Fatura
|
1.169,58
|
20.3.2007/117
|
Mekanik
Oto
|
'
|
180,4
|
20.5.2007/251
|
Zeg
İnşaat Malzemeleri Sanayi Ticaret Ltd.şti.
|
'
|
1.196,46
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
2.546,44
|
3. Parti görevlilerince, kişi ya da kuruluş elemanlarına
bahşiş olarak tutanak ile aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam 1.827,95 YTL
ödemede bulunulmuştur.
Parti yetkilileri konu ile ilgili 'Parti
görevlilerince veya parti yöneticilerince yapılan şehirlerarası seyahatler de
restoranlarda bahşiş ödemeleri yapılmıştır. Ayrıca köy kahvelerinde
vatandaşlarla yapılan toplantıda çay bedeli ödenmiştir. Fakat bu tür yerlerden
belge alınamamaktadır. Bu tür belge alınamayan harcamalara kişinin avansını
kapatabilmek için harcama içeriği gösterilerek avans sahibince tutanak
düzenlenmiştir. Belge alınması mümkün olunmayan bu tür durumlarda Siyasi
Partiler Kanunu'nun belli bir bedelin altındaki harcamalarda belge aranmayacağı
hükmündeki sınıra riayet edilmiştir.' şeklinde savunma yapmışlardır.
Parti'nin kesinhesabı incelenirken Parti görevlilerince
2007 yılı için geçerli belgelendirme sınırı olan 48,86 YTL'nin aşılmamasına
dikkat edilerek yemek bedeli, taksi ücreti ve bahşiş adı altında yukarıda
ayrıntısı verilenler dışında tutanak düzenlenerek çok sayıda harcama yapıldığı
görülmüştür. Belirtilen harcamalar belgelendirme sınırının altında olduğu için
tutanakla dahi yapılmış olsa kanuna aykırı bulunmamıştır. Aşağıda ayrıntısı
verilen ve sadece bahşiş ödemesi olduğu ifade edilen harcamaların ise bir
hizmet karşılığı olmaksızın kişi ya da kuruluş elemanlarına bahşiş adı altında
yapılması nedeniyle parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına
yapılmış bir harcama olarak kabul edilmesi mümkün görünmemektedir. Bu nedenle
2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine aykırı olarak yapılan toplam 1.827,95
YTL'lik ödemenin, aynı Kanun'un 75. maddesi hükmü uyarınca Hazine'ye irad
kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Yevmiye
Tarih ve No
|
Açıklama
|
Tutar
|
10.1.2007/8
|
Yıldırım
Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
127,2
|
20.1.2007/16
|
Yıldırım
Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
106.41
|
10.3.2007/82
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
184,6
|
20.4.2007/184
|
Yıldırım
Ongun tarafından tutanakla K.Maraş, Trabzon, İstanbul seyahatinde bahşiş
ödemesi
|
180
|
'
|
Necmi
Çavuşoğlu tarafından tutanakla Ordu, Samsun ve Giresun seyahatinde bahşiş
ödemesi
|
35
|
20.4.2007/176
|
Milli
egemenlik mitinginde bahşiş Hasan Suna
|
42
|
'
|
Milli
egemenlik mitinginde bahşiş Abdullah Beşer
|
5
|
20.5.2007/249
|
Yemekte bahşiş ödemesi tutanakla
|
150,9
|
20.6.2007/306
|
Yemekte bahşiş ödemesi tutanakla
|
90
|
30.6.2007/318
|
Yıldırım
Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
45
|
10.7.2007/332
|
Mehmet
Unutmaz tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
90
|
|
Kemal
Doğan tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
18,8
|
20.7.2007/348
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
90
|
20.7.2007/349
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
106.06
|
20.7.2007/352
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
35,75
|
20.7.2007/356
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
92
|
31.7.2007/368
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
85
|
6.8.2007/405
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
35
|
22.10.2007/792
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
75
|
22.10.2007/793
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
124
|
3.11.2007/866
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
87,7
|
8.11.2007/889
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
76
|
14.11.2007/923
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
78
|
26.11.2007/985
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
81
|
|
TOPLAM(YTL)
|
1.827,95
|
4. Aşağıda ayrıntısı verilen harcamalar kanunen geçerli
herhangi bir belgeye dayanmaksızın yapılmıştır.
Parti yetkilileri konu ile ilgili 'Tutanak ile yapılan
ödemelerin hepsi iş avansı ile görevlendirilen parti yetkililerinin parti
merkezi dışında bu harcamaları yapmaları ve avansı kapatabilmeleri için
yaptıkları ödemeyi, ödeme yapılan kişinin imzasını almak suretiyle tutanak ile
gerçekleştirmelerinden kaynaklanmıştır. Gider Makbuzları parti Genel Merkezinde
bulunmaktadır. Yetkililere seyahatlerinde sıra numaralı gider makbuzu
verilememektedir. Gider makbuzları Genel Merkez'de zimmetlidir. Parti dışına
çıkması evrakın kaybolması ve takibinin zor olmasına yol açmaktadır. Seyahat
dönüşlerinde sonradan gider makbuzu düzenlenmemiştir. (ödeme yapılan kişilerin
imzasının alınamaması nedeniyle)' şeklinde savunma yapmışlardır.
Siyasi partiler tarafından yapılan ödemelerde Vergi Usul
Kanunu'nda sayılan belgelerin varlığı aranmaktadır. Alınan hizmet bedeli
karşılığı fatura kesemeyen kişilerin parti yetkililerinin de kabul ettiği gibi
serbest meslek makbuzu veya gider pusulası düzenlemeleri gerekmektedir.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde beş milyon (2007 yılı
için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir
belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan
harcamaların fatura veya gider makbuzu gibi geçerli bir kanıtlayıcı belgeye
dayanması gerekmektedir. Bu nedenle, her ne suretle olursa olsun tutanak
düzenlenerek kaydedilen toplam 1.190,38 YTL giderin, Yasa'nın öngördüğü
anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.
Yevmiye
tarih ve nosu
|
Kişi
Adı
|
Belge
Türü
|
Tutar
|
10.4.2007/146
|
Cemalettin
Mutlu
|
Tutanak
|
100
|
10.4.2007/156
|
Hüseyin
Mert
|
'
|
150
|
30.4.2007/197
|
Necati
Albay
|
'
|
150
|
20.5.2007/262
|
Bursa
2. İcra Müdürlüğü
(2007/4826
Dosyaya istinaden)
|
'
|
415,38
|
20.7.2007/355
|
Serkan
Olgun
|
'
|
150
|
31.7.2007/370
|
Ömer
Engin
|
'
|
175
|
2.10.2007/694
|
Murat
Batlar
|
'
|
50
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
1.190,38
|
5. 30.1.2007 tarih ve 35 no'lu ödeme belgesi ile Tanoto
Ford bayiine 15.184 YTL ödemede bulunulduğu görülmüştür.
Ekli belgelerin incelenmesi sonucunda 2.992.- YTL'nin
motorlu araç trafik ve tescil belgesi bedeli, 8.260.- YTL'nin motorlu taşıtlar
vergisi ödemeleri ve 765.- YTL'nin TŞOF'na plaka ödemesi olduğu, eki makbuz ve
faturaların bulunduğu görülmüştür. Belge ekinde tutulan hesap pusulasında kalan
tutarın damga vergisi ve araç muayene bedeli ödemesi olduğu belirtilmektedir.
Ancak bu ödemelere ilişkin fatura ve benzeri gider belgesinin eklenmediği
görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili 'Tan Oto firmasına
yapılan 15.184.- YTL'nin, 2.992.- YTL'lik kısmı 6. maddede belirttiğimiz Tan
Oto firması tarafından adımıza yapılan motorlu araç trafik ve tescil bedelidir.
Borç tahakkuku içeriği 6. maddede belirtilmiştir. Kalan tutarın 8.260.- YTL'si
MTV, 765.- YTL'si ise TŞOF plaka ödemesi geri kalanı Damga Vergisi ve Araç
Muayene bedelidir. Söz konusu ödemeler de Tan Oto firmasınca adımıza ilgili
kuruluşlara ödenmiştir. Yukarıda belirtilen ödemelerin ilgili kuruluşlara
tarafımızdan tekrar ödenmesi söz konusu değildir. Bu durum da mükerrerlik
oluşacaktır. Söz konusu evrakların hepsinin belgeleri ilgili fişlerin
altındadır. Kaldı ki sistem gereği ilgili kuruluşlara ödemelerin 2. kez
yapılması mümkün değildir.' şeklinde savunma yapmışlardır. Damga Vergisi ve
araç muayene bedelleri için yapılan toplam 3.167.- YTL için Parti adına ilgili
firma tarafından ödeme yapıldığını gösteren veya ilgili firma tarafından bu
giderler için düzenlenmiş fatura gibi herhangi bir kanıtlayıcı belge
sunmamışlardır.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde beş milyon (2007 yılı
için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir
belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu miktarı aşan
harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir kanıtlayıcı belgeye dayanması
gerekmektedir. Bu nedenle, kanıtlayıcı belgeye dayanmadan yapılan toplam
3.167.- YTL giderin aynı Kanun'un 75. maddesi hükmü uyarınca Hazine'ye irad
kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
6. 31.3.2007 tarih ve 140 no'lu ödeme belgesinde Gülseli
Çelikbaş isimli şahıs adına Mesa Hastanesi tarafından düzenlenen fatura
karşılığında 6.052,99 YTL tutarında tedavi giderinin, Parti bütçesinden karşılandığı
görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili 'Gülseli Çelikbaş
Kırıkkale İl Başkanıdır. Genel Merkez'de yapılan bir toplantıda aniden kalp
rahatsızlığı geçirmiş ve acilen Mesa Hastane'sine kaldırılmıştır. Parti
toplantısı sırasında cereyan eden bir olay olduğu için sağlık masrafları Genel
Merkez'ce karşılanmıştır.' şeklinde savunma yapmışlardır.
2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinin birinci fıkrasında 'Siyasi
partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz.' ikinci fıkrasında ise 'Bir
siyasi partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır.'
hükümlerine yer verilmiştir.
Parti üyeleri için ödenen toplam 6.052,99 YTL
tutarındaki; muayene, tıbbi sarf malzemesi ve yatak ücreti kalemlerinden oluşan
sağlık giderinin parti tüzelkişiliği adına ve parti amaçları doğrultusunda
yapılmış bir ödeme sayılması mümkün değildir.
Bu nedenle 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı
olarak yapılan bu ödemenin, aynı Yasa'nın 75. maddesi hükmü uyarınca Hazine'ye
gelir kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Yukarıda maddeler halinde yapılan açıklamalara göre,
Parti adına ve amaçlarına uygun olarak yapılmayan toplam 18.898,97.- YTL gider
karşılığı parti malvarlığının, 2820 sayılı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri
uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri
Demokratik Sol Parti'nin 81 il örgütünün 2007 yılı
giderleri toplamı 11.598.264,94 YTL olarak gösterilmiştir.
Bunun 5.184.834,50 YTL'si genel yönetim giderleri,
217.765,82 YTL'si demirbaş alım giderleri, 6.085.610,64 YTL'si seçim giderleri,
3.215,81 YTL'si alacaklar, 106.838,17 YTL'si borç ödemelerinden oluşmaktadır.
İl örgütlerinin 2007 yılına devreden nakit mevcudu
355.161.- YTL'dir.
Parti'nin il örgütlerinin 2007 yılı kesinhesap
çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı
Yasa'ya uygun olduğu görülmektedir.
C- Parti Mallarının İncelenmesi
Demokratik Sol Parti'nin 2007 yılı defter ve belgeleri
üzerinde yapılan incelemede,
Parti'nin 2007 yılında 2820 sayılı Yasa'nın 74. maddesi
uyarınca değeri yüz milyon lirayı aşan 1.340.761,28 YTL değerinde 450 adet
demirbaş eşya niteliğinde taşınır mal ve 16.005.- YTL değerinde taşınmaz mal
ediniminin olduğu anlaşılmaktadır.
Parti'nin Genel Merkez ve il örgütlerinin ihtiyacı için
ve tamamı satınalma yoluyla elde edilen toplam 1.356.766,28 YTL tutarındaki
taşınır ve taşınmaz malların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı
sonucuna varılmıştır.
IV- SONUÇ
Demokratik Sol Parti'nin 2007 yılı kesinhesabının
incelenmesi sonucunda;
1- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak
partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış
harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 18.898,97 YTL karşılığı Parti
malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir
kaydedilmesine,
2- Parti'nin 2007 yılı kesin hesabında gösterilen
103.589.381,06 YTL gelir ve 60.277.503,45 YTL gider ile 44.149.973,13 YTL.
nakit devrinin, gelirleri ve giderleri arasındaki -838.095,52 YTL farkın ise
gider fazlası olarak 2008 yılına devrinin, Hazine'ye irad kaydedilenler dışında
kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı
Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna, (not: son paragraf 3.7.2010 günlü,
27630 sayılı Resmi Gazete ile düzeltilmiştir)
13.5.2010 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Haşim
KILIÇ
|
Başkanvekili
Osman
Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Fulya
KANTARCIOĞLU
|
Üye
Ahmet
AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet
ERTEN
|
Üye
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Şevket
APALAK
|
Üye
Serruh
KALELİ
|
Üye
Zehra
Ayla PERKTAŞ
|
Üye
Engin
YILDIRIM
|
Üye
Nuri
NECİPOĞLU
|