Siyasi Parti Kapatma, İhtar , Mali Denetim ve Değişik İşler Kullanıcı Kılavuzu

(AYM, E.2001/20, (Siyasi Parti Mali Denetimi) K.2009/48, 10/11/2009, § …)
   
Kararlar Bilgi Bankasında yayınlanan karar metni
editöryal düzeltmelere tabi tutulmuş olabilir.

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

 

Esas Sayısı:2001/20 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2009/48

Karar Günü:10.11.2009

R.G. Tarih-Sayı:26.11.2009-mükerrer 27418

 

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Liberal Demokrat Parti'nin 2000 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Mustafa BUMİN, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Fulya KANTARCIOĞLU, Ertuğrul ERSOY, Tülay TUĞCU, Ahmet AKYALÇIN, Enis TUNGA ve Mehmet ERTEN'in katılımıyla 17.9.2002 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Liberal Demokrat Parti'nin 2000 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2000 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan belgelerde Liberal Demokrat Parti'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2000 yılı gelirlerinin 75.487.950.950.- lira, giderlerinin 75.343.187.218.- lira, 2001 yılına devreden nakit mevcudunun 144.763.732.- lira olduğu, gelir ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi gelirleri 39.646.836.509.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 39.620.000.000.- lirası bağış gelirleri, 4.159.054.- lirası diğer gelirler ve 22.677.455.- lirası geçen yıldan devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

Dosyaya sunulan belgelerin incelenmesinde, Liberal Demokrat Parti'nin 2000 yılı kesinhesabına ait gelir belgeleri ile gelirlerin kaydedilmesi gereken defterin gönderilmediği anlaşılmıştır.

Liberal Demokrat Parti'nin 2000 yılı kesinhesabının ilk incelenmesi sonucunda, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine ilişkin karar 17.9.2002 tarihinde verilmiş ve bu ilk inceleme kararı Liberal Demokrat Parti Genel Başkanlığı'na Rıdvan Eriş adına 23.9.2002 tarihinde tebliğ edilmiştir.

Parti'nin, Genel Başkan Cem Toker imzası ile Anayasa Mahkemesine yazdığı 20.9.2006 tarihli yazı ekinde Genel Merkez kesinhesabının dayanağını oluşturan gider belgelerinin bir kısmı sunulmuş, ancak eski yönetimin partiye ait defter, evrak ve mühürleri yeni yönetime devretmemesi nedeniyle gelir belgeleri ile defter kayıtlarının gönderilemediği ifade edilmiştir.

Gelir belgeleri ile gelirlerin kaydedilmesi gereken defterin gönderilmediği hususu, 17.9.2009 tarih ve 1180 sayılı yazı ile Parti'ye sorulmuş, Parti Genel Başkanı imzası ile sunulan 13.10.2009 tarihli yazıda eksikliklerle ilgili olarak yeni bilgi ve belge sunulamadığı belirtilmiştir.

2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasının 'Gelirlerin sağlanmasında usul' başlıklı 69 uncu maddesinde;

'Bir siyasi partinin bütün gelirleri, o siyasi partinin tüzelkişiliği adına elde edilir.

Siyasi partilerin genel merkezlerinin ve teşkilat kademelerinin gelirleri, parti merkez karar ve yönetim kurulunca bastırılan makbuzlar karşılığında alınır. Bastırılan ve parti teşkilat kademelerine gönderilen gelir makbuzlarının seri ve sıra numaralarına ait kayıtlar parti genel merkezinde tutulur. Parti teşkilat kademeleri aldıkları ve kullandıkları makbuzlar dolayısıyla parti merkez karar ve yönetim kuruluna karşı mali sorumluluk taşırlar.

Sağlanan gelirin türü ve miktarıyla, gelirin sağlandığı kimsenin adı, soyadı ve adresi, makbuzu düzenleyenin sıfatı, adı, soyadı ve imzası, makbuzda ve dip koçanlarında yer alır.

Makbuzların asıl kısımlarıyla dip koçanlarında aynı sıra numarası bulunur. Makbuz dip koçanlarının saklama süresi, Anayasa Mahkemesinin ilk inceleme kararının ilgili partiye bildirilme tarihinden itibaren beş yıldır.',

Yasanın 'Denetim' başlıklı 75. maddesinde;

'Anayasa Mahkemesi, kesinhesaplara ait bilgilerin belgelendirilmesini siyasi partilerden her zaman isteyebilir.

Anayasa Mahkemesi denetimini evrak üzerinde yapar. Bu denetimi, Sayıştaydan yardım sağlanarak hazırlatacağı raporlar üzerinden yapabileceği gibi, siyasi partilerin genel merkezlerinde ve mahalli teşkilatlarında doğrudan doğruya veya kendi üyeleri arasından görevlendireceği bir naip üye veya mahallin en kıdemli adli veya idari yargı hakimi niyabetinde yaptıracağı inceleme ve araştırmalar üzerinden de yapabilir. Bu maksatla, yeminli bilirkişi görevlendirebilir.

Anayasa Mahkemesi, ilgili siyasi partinin başkanından veya temsilcisinden yazılı mütalaa isteyebilir; gerekli görürse sorumlu uzman muhasipler de dahil ilgililerin sözlü açıklamalarını dinleyebilir.

Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir.

Siyasi partilerin büyük kongrelerinin kesinhesaplar hakkındaki kararları, Anayasa Mahkemesinin denetimini etkilemez. Anayasa Mahkemesinin bu denetim sonucunda vereceği kararlar kesindir.' hükümlerine yer verilmiş olup,

Yasanın 'Hazinece elkoyma' başlıklı 76. maddesinde, Yasa'nın 69. maddesinde belirtilen esaslara aykırı olarak bir siyasi partinin tevsik edilmeyen kaynaklardan gelir sağladığı anlaşılırsa, Anayasa Mahkemesi kararıyla bu gelirin Hazine'ye irat kaydedileceği kurala bağlanmıştır.

Parti yönetiminin değişmesi ve yöneticiler arasında devir işlemlerinin gerçekleşmemesinin Parti'nin iç sorunu olduğu ve yapılacak mali denetimi etkilemediği sonucuna varılmıştır.

Buna göre, siyasi partilerin kesinhesaplarının dayanağını oluşturan gelir belgeleri ve defter kayıtlarını yasal saklama süresi içerisinde Anayasa Mahkemesi'ne sunması gerektiğinden, gelir belgeleri ve defter kayıtlarını göndermeyen Partinin, kesinhesabında gösterdiği gelir rakamı toplamı kadar parti malvarlığının Hazineye irat kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'nın 76. maddesinde, Yasa'nın 69. maddesinde belirtilen esaslara aykırı olarak bir siyasi partinin tevsik edilmeyen kaynaklardan gelir sağladığı anlaşılırsa, Anayasa Mahkemesi kararıyla bu gelir Hazine'ye irat kaydedilir denildiğinden, Partinin 2000 yılı içinde elde ettiği ve belgelendiremediği 39.620.000.000.- lirası bağış geliri ve 4.159.054.- lirası diğer gelirler olmak üzere toplam 39.624.159.054.- lira tutarındaki gelirin Hazine'ye irat yazılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Osman Alifeyyaz PAKSÜT ve Serruh KALELİ, 'ilk inceleme kararının Parti'ye bildirilme tarihinden itibaren beş yıl geçtiği, ilk inceleme kararından sonra gelir gider belgeleri ve defter kayıtlarının Parti'den istenmediği ve Parti'nin belgeleri saklama süresinin dolduğu' yolundaki karşıoyları ile bu görüşe katılmamışlardır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin il örgütleri gelirleri 35.841.114.441.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 9.265.220.000.- lirası aidat gelirleri, 17.809.852.280.- lirası bağış gelirleri, 2.500.000.000.- lirası genel merkez yardımı, 5.887.290.000.- lirası faaliyet gelirleri, 15.608.189.- lirası diğer gelirler ve 363.143.972.- lirası geçen yıldan devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi giderleri 39.643.325.771.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 1.053.202.400.- lirası personel giderleri, 670.000.000.- lirası temsil ağırlama giderleri, 5.420.390.383.- lirası ulaşım ve haberleşme giderleri, 4.568.278.820.- lirası kırtasiye giderleri, 35.659.090.- lirası vergi, sigorta, harç vb. giderler, 23.839.806.338.- lirası propaganda giderleri, 1.555.988.740.- lirası demirbaş giderleri ve 2.500.000.000 lirası teşkilatlara yapılan yardımlardan oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezi'nin 2001 yılına devreden nakit mevcudu 3.510.738.- liradır.

Dosyaya sunulan belgelerin incelenmesinde, Parti'nin 2000 yılı kesinhesabına ait gider belgelerinin bir kısmının gönderildiği, ancak bazı gider belgeleri ile giderlerin kaydedilmesi gereken defterin gönderilmediği anlaşılmıştır.

2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinin üçüncü fıkrasına göre beş milyon liraya (2000 yılı için 7.605.000) kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığından, bu miktarı geçen harcamaların geçerli bir kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir.

Aynı Kanun'un 75. maddesinde, 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir' ve 76. maddesinde de, 'Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir' hükümleri yer almıştır.

Parti yönetiminin değişmesi ve yöneticiler arasında devir işlemlerinin gerçekleşmemesinin Parti'nin iç sorunu olduğu ve yapılacak mali denetimi etkilemediği sonucuna varılmıştır.

Buna göre, siyasi partilerin kesinhesaplarının dayanağını oluşturan gider belgeleri ve defter kayıtlarını yasal saklama süresi içerisinde Anayasa Mahkemesine sunması gerektiğinden, Partinin kesinhesabında gösterdiği halde belgelendiremediği gider rakamı kadar parti malvarlığının Hazineye irat kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Parti Genel Merkezi'nin 2000 yılına ait toplam 39.643.325.771.- lira giderin, 36.360.917.666.- lirasına ilişkin Parti adına ve usulüne uygun gider belgeleri gönderildiğinden bu kadar giderin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu, belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen 3.282.408.105.- lira gider karşılığı Parti malvarlığının Hazineye gelir yazılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Osman Alifeyyaz PAKSÜT ve Serruh KALELİ, 'ilk inceleme kararının Parti'ye bildirilme tarihinden itibaren beş yıl geçtiği, ilk inceleme kararından sonra gelir gider belgeleri ve defter kayıtlarının Parti'den istenmediği ve Parti'nin belgeleri saklama süresinin dolduğu' yolundaki karşıoyları ile bu görüşe katılmamışlardır.

Diğer taraftan Siyasî Partiler Yasası'nın 'Cumhuriyet Başsavcılığına ve Anayasa Mahkemesine Gerekli Bilgilerin Verilmemesi' başlıklı 111. maddesinin (c) fıkrasında, siyasi partilerin 75. madde gereğince yapılan inceleme ve araştırmaları engelleyen sorumluları ile aynı madde gereğince istenen bilgileri vermeyen sorumluları hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan az olmamak üzere ağır para cezasına hükmedileceği belirtilmiştir.

Buna göre, Yasa'nın 75. maddesi hükmüne aykırı olarak Parti Genel Merkezinin gelir-gider belgeleri ile defter kayıtlarını Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'na göndermeyen Parti sorumluları hakkında Yasa'nın 111. maddesi (c) fıkrası uyarınca Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Osman Alifeyyaz PAKSÜT ve Serruh KALELİ, 'ilk inceleme kararının Parti'ye bildirilme tarihinden itibaren beş yıl geçtiği, ilk inceleme kararından sonra gelir gider belgeleri ve defter kayıtlarının Parti'den istenmediği ve Parti'nin belgeleri saklama süresi dolduğundan suç duyurusunda bulunulmasına gerek olmadığı' yolundaki karşıoyları ile bu görüşe katılmamışlardır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin giderleri 35.699.861.447.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 2.220.000.000.- lirası personel giderleri, 2.507.925.000.- lirası temsil ağırlama giderleri, 4.073.444.759.- lirası ulaşım ve haberleşme giderleri, 2.372.913.830.- lirası kırtasiye giderleri, 17.839.334.000.- lirası kira giderleri, 189.930.000.- lirası vergi, sigorta, harç vb. giderler, 1.628.000.000.- lirası propaganda giderleri, 621.000.000.- lirası demirbaş giderleri, 4.117.313.858.- lirası diğer giderler ve 130.000.000.- lirası teşkilatlara yapılan yardımlardan oluşmaktadır.

İl örgütlerinin 2001 yılına devreden nakit mevcudu 141.252.994.- liradır.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Liberal Demokrat Parti'nin 2000 yılı kayıt ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, Parti'nin 2000 yılında herhangi bir taşınmaz mal ve değeri yüz milyon lirayı aşan taşınır mal ve menkul kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Liberal Demokrat Parti'nin 2000 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Kesinhesapta gösterilen gelirlerin 39.624.159.054.- lirası (39.624,15 YTL.) ile giderlerin 3.282.408.105.- lirasının (3.282,40 YTL.) belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmediğinden toplam 42.906.567.159.- lira (42.906,56 YTL.) karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye gelir kaydedilmesine Osman Alifeyyaz PAKSÜT ile Serruh KALELİ'nin karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,

2- Parti'nin 2000 yılı kesinhesabında gösterilen 75.487.950.950.- lira (75.487,95 YTL.) geliri, 75.343.187.218.- lira (75.343,18 YTL.) gideri ile 144.763.732.- lira (144,76 YTL.) nakit devrinin Hazine'ye irat kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'na uygun olduğuna OYBİRLİĞİYLE,

3- 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesi hükmüne aykırı olarak Parti Genel Merkezi'nin 2000 yılına ait gelir ve gider belgeleri ile defter kayıtlarını vermeyen Parti sorumluları hakkında Yasa'nın 111. maddesi uyarınca Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulmasına Osman Alifeyyaz PAKSÜT ile Serruh KALELİ'nin karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,

10.11.2009 gününde karar verildi.

Başkan

Haşim KILIÇ

Başkanvekili

Osman Alifeyyaz PAKSÜT

Üye

Sacit ADALI

 

Üye

Fulya KANTARCIOĞLU

Üye

Ahmet AKYALÇIN

Üye

Mehmet ERTEN

 

Üye

A. Necmi ÖZLER

Üye

Serdar ÖZGÜLDÜR

Üye

Şevket APALAK

 

Üye

Serruh KALELİ

Üye

Zehra Ayla PERKTAŞ

 

KARŞIOY YAZISI

Liberal Demokrat Parti'nin 2000 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda, kesinhesapta gösterilen gelir ve giderlerden belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilemeyen 42.906,56 YTL'nin 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye gelir kaydedilmesine oyçokluğuyla karar verilmiştir.

Siyasi Partiler Kanunu'nun 69. maddesinde parti gelirlerinin sağlanmasında izlenecek usul belirtilmiş olup, dördüncü fıkrasında 'sağlanan gelirin türü ve miktarıyla, gelirin sağlandığı kimsenin adı, soyadı ve adresi, makbuzu düzenleyenin sıfatı, adı, soyadı ve imzası, makbuzda ve dip koçanlarında yer alır' denilmiş; son fıkrada ise 'Makbuzların asıl kısımlarıyla dip koçanlarında aynı sıra numarası bulunur. Makbuz dip koçanlarının saklama süresi, Anayasa Mahkemesinin ilk inceleme kararının ilgili partiye bildirilme tarihinden itibaren beş yıldır' kuralı getirilmiştir. Giderlerin yapılmasında usule ilişkin 70. maddede de giderlere ait belgeleri saklama süresinin, özel kanunlarda gösterilen daha uzun süreye ilişkin hükümler saklı kalmak üzere, kesinhesabın Anayasa Mahkemesi'nin ilk inceleme kararının ilgili partiye bildirilme tarihinden itibaren beş yıl olacağı öngörülmüştür.

Anayasa Mahkemesi'nin ilk inceleme kararı, Denetlenen Parti'ye 23.9.2002 tarihinde tebliğ edilmiştir. 2002 yılında elde edilmiş veya harcanmış olan ancak belgelenemeyen 42.906,56 YTL'nin karşılığı Parti malvarlığının Hazine'ye irat kaydedilmesine ise 10.11.2009 günü, yani ilk inceleme kararının Parti'ye tebliğinden 7 yıl 2 ay geçtikten sonra karar verilmiştir.

Siyasi Partiler Kanunu'nun 75. maddesine göre 'evrak üzerinde' yapılan denetimde, gelirlerin kanuna uygunluğunun başlıca kanıtı olan makbuz dip koçanlarının ve gider belgelerinin saklama süresi (5 yıl) geçtikten sonra evrak üzerinde denetimin ve bunun sonucunda verilebilecek Hazine'ye irat kaydetme kararının yasal dayanağı kalamayacağı açıktır. Saklanması yükümlülüğü ortadan kalkan yani hukuki yaptırım uygulanması için kullanılması olanaksız hale gelen belgelerin yokluğundan dolayı da yaptırım uygulanamaz. Bir hukuk devletinde kişilerin yasalara uymamalarından dolayı yaptırımlara maruz kalmaları ne kadar doğal ve gerekli ise de yetkili merciin Parti ile evrakların teslimi konusunda çeşitli yazışmalar yapmış olmasına rağmen süresi içerisinde karar vermemiş olduğu dikkate alınmayarak, yasanın öngördüğü sürelerin dolmasından çok sonra dahi yaptırım uygulanması, kişilerin sürekli ceza tehdidi altında bulundurulamayacağına ilişkin evrensel hukuk normlarına ve Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devletine aykırılık oluşturur.

Bu nedenle dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken irat kaydına hükmedilmesine karşıyım.

 

 

 

 

Başkanvekili

Osman Alifeyyaz PAKSÜT

 

 

KARŞIOY

Liberal Demokrat Parti'nin 2000 yılı mali denetimi için Siyasi Partiler Yasası'nın 74. maddesi uyarınca Mahkememize gönderilen merkez karar ve yönetim kurullarınca incelenerek karara bağlanmış ve birleştirilmiş kesin hesap bilgilerinin, Siyasi Partiler Yasası'nın 73. ve 74. maddelerine uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği, çizelgede sonuca etkili maddi bir hata veya tutarsızlık bulunmadığı araştırmasının yapıldığı 17.9.2002 tarihli ilk inceleme toplantısında dosyada eksik bulunmadığından Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 17. maddesi ve Siyasi Partiler Yasası'nın 75. maddesi uyarınca siyasi partinin gelir ve giderinin doğru ve kanuna uygun olup olmadığını kesinhesaplarının dayağını oluşturan defter ve belgeler üzerinden inceleme yapmak üzere işin esasına geçme kararı vermiştir.

Doğruluk ve kanuna uygunluk incelemesi için Siyasi Partiler Yasası'nın 75. maddesinin mucibince ilgili defter ve kayıtlar (Siyasi Partiler Yasası'nın 70. maddesine göre giderlere ait belgelerin saklanma süresi kesin hesabın Anayasa Mahkemesi'nin ilk inceleme kararının ilgili partiye bildirme tarihinden itibaren beş yıl olduğunun dikkate alınarak) istenmek zorundadır.

Dosya içerisinde yapılan incelemede 2000 yılı mali denetimi için yapılan ilk inceleme toplantısı sonunda bu dosyaya ait olmak üzere ilgili partiden, ilk inceleme kararı 23.9.2002 tarihinde tebliğ edilmiş olmasına rağmen ilgili gelir belge ve defter kayıtlarının istendiği içeriğine sahip bir tebligata rastlanılamamıştır.

Bu halde istenmediği için ibraz edilmemiş defter kayıtları olmaksızın, elde edilen gelirin Siyasi Partiler Kanunu'nun 61-69 ve giderinin Siyasi Partiler Kanunu'nun 70-72., maddelerine uygun olarak yapılıp yapılmadığını saptama olanağı yok iken, eksik inceleme sonrası defter ve kayıtlarının gönderilmemiş olmasından bahisle partinin kesinhesabında getirdiği gelir ve belgelendirilmemiş gider toplamlarının Hazine'ye irat kaydedilmesine karar vermek Yasa'ya uygun değildir.

Aynı Parti'nin 2002 mali yıl denetiminin yapıldığı 2003/33 sayılı inceleme dosyası üzerinden ilk inceleme toplantısı sonunda kararda olmamasına rağmen, 1.12.2005 tarihinde 2000, 2001, 2002 yıllarına ait defter ve kayıtların istemiş olması nedeniyle yukarıda karara mesned alınan eksikliğin giderildiği ve esas incelemenin yapıldığı 11.10.2009 tarihine kadar da defter ve kayıtlarında gönderilmemiş olması karşısında belgelendirilmeyen gelir ve gider yönünden anılan irat kararı sonucuna varılabileceği bir an için düşünülse de parti yönetiminin Mahkememiz talep tarihinden önce 20.6.2005 günü olağan kongre sonucu yönetiminin değiştiği, yeni yönetimin eski yönetimi kendisine teslim edilmeyen önceki kayıt ve belgeleri nedeniyle savcılığa şikayet ettiği, yeni yönetim yönünden defter ve kayıt sunmada fiili imkansızlığın var olduğu, 2000 yılı defter ve kayıt tutma sorumlusu eski yöneticilere bizatihi mahkememizce tebligat yapıp sonucuna göre karar kurulması gerekirken bu gerekliliğe uymadan yapılan denetim süreci ile Yasa'ya aykırı, parti tüzel kişiliğini ilzam etmeyen harcamalar yönünden sorumluları hakkında rucuan tazmin hakkının da var olduğu, sorumluluğun şahsiliği ilkesi gereği fiili imkansızlık hali de dikkate alındığında, yeni yönetim altındaki parti tüzel kişiliğini sorumlu tutmak hukuka ve hakkaniyete uygun değildir.

Çoğunluk görüşüne katılınmamıştır.

 

 

 

 

Üye

Serruh KALELİ

 

 

I. KARAR KİMLİK BİLGİLERİ

Karar No 2009/48
Esas No 2001/20
Karar Tarihi 10/11/2009
Künye (AYM, E.2001/20, K.2009/48, 10/11/2009, § …)    
Karar Türü (Dosya Sonucu) Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna
Karar Türü Siyasi Parti Mali Denetim
Davacı - Davalı Yok - Liberal Demokrat Parti
Resmi Gazete 26/11/2009 - 27418
Karşı Oy Var
Üyeler Haşim KILIÇ
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
Sacit ADALI
Fulya KANTARCIOĞLU
Ahmet AKYALÇIN
Mehmet ERTEN
A. Necmi ÖZLER
Serdar ÖZGÜLDÜR
Şevket APALAK
Serruh KALELİ
Zehra Ayla PERKTAŞ
Raportör Yok

T.C. Anayasa Mahkemesi