ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı:2007/34 (Siyasî
Parti Malî Denetimi)
Karar Sayısı:2009/47
Karar Günü:10.11.2009
R.G.
Tarih-Sayı:26.11.2009-mükerrer 27418
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
Bağımsız Türkiye Partisi 2006 yılı kesinhesabının
incelenmesidir.
II- İLK İNCELEME
Bağımsız Türkiye Partisi 2006 yılı kesinhesabının ilk
incelenmesi sonucunda,
'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının
incelenmesine oybirliğiyle' karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2006 yılı
kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde
yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949
sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri
ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp
düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde
Bağımsız Türkiye Partisi 2006 yılı gelirleri toplamının 185.636,93.-YTL,
giderleri toplamının 236.365,85.-YTL olduğu ve 61.901,91.-YTL borç ile
5.832,77.-YTL nakit mevcudunun 2007 yılına devrettiği anlaşılmaktadır.
A- Gelirlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Parti Genel Merkezinin 2006 yılı gelirleri toplamı
90.100.-YTL.nin tamamı bağış ve yardımlardan oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezinin 2006 yılı defter kayıtları ve
gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya
uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri
Gelirleri
Parti il örgütlerinin gelirleri toplamı
95.536,93.-YTL.nin tamamı bağış, aidat ve diğer gelirlerden oluşmaktadır.
İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümünde
yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna
varılmıştır.
B- Giderlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Parti Genel Merkezinin 2006 yılı giderleri toplamı
146.616,67.-YTL olarak gösterilmiştir.
Bunun 63.076,94.-YTL.si kira gideri, 17.845,5.-YTL.si
işçi ücreti, 23.350,66.-YTL.si çeşitli gider, 42.343,57.-YTL.si 2005 yılından
devreden borç ödemelerinden oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezinin 2006 yılına devreden nakit mevcudu
45,02.-YTL dir.
Parti Genel Merkezi'nin 2006 yılı defter kayıtları ve gider
belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışındaki giderlerin
2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70. maddesinin bir
ve ikinci fıkralarında,
'Siyasi partilerin giderlerinin amaçlarına aykırı
olamayacağı,
Bir siyasî partinin bütün giderlerinin, o siyasi parti
tüzelkişiliği adına yapılacağı' ve aynı Kanun'un 75. maddesinin dördüncü
fıkrasında ise; 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve
giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan
gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine
karar verileceği' hükümleri yer almıştır.
Gecikme zamları ile gecikme bedelleri parti bütçesinden
ödenmiştir
Gecikme Zammı ve Bedeline İlişkin Liste
Yevmiye
tarih-No
|
Mahiyeti
|
Tutar
|
10.2.2006/11
|
Gelir
vergisi stopajı gecikme zammı
|
933,34
|
29.5.2006/31
|
SSK
gecikme zammı
|
256,45
|
39.5.2006/32
|
Telekom
gecikme bedeli
|
550
|
28.6.2006/38
|
SSK
gecikme zammı
|
218,91
|
20.7.2006/43
|
8/2002-10/2002
dönemi Gelir stopaj, fon payı, eğitime katkı payı, özel işlem vergisi ve
damga vergisi gecikme zamları
|
500
|
31.7.2006/48
|
SSK
gecikme zammı
|
200,75
|
2.10.2006/59
|
SSK
gecikme zammı
|
205,57
|
30.11.2006/73
|
SSK
gecikme zammı
|
205,57
|
3.070,59
Gecikme zammı ve bedellerinin parti bütçesinden ödenme
nedeninin Parti yetkililerine sorulması üzerine verilen cevapta, Partinin
Devlet yardımı almadığı ve imkanlarının çok kısıtlı olduğu ve kasada para
olmaması nedeniyle gecikme zam ve bedellerinin parti bütçesinden ödendiği ifade
edilmiştir.
Vergi ve sigorta primlerinin zamanında ödenmemesini parti
yetkilileri kendi kusurlarına bağlı olmadığını söylemiş iseler de, parti
yetkililerinin kanuni yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve ödemelerin zamanında
yapılması için gerekli tedbirleri almaları gerekir. Aksi halde bu tedbirlerin
alınmaması sonucu oluşacak faiz ve gecikme zamları parti bütçesinden
ödenecektir ki bunu kabul etmek mümkün değildir.
Parti görevlilerinin yasal yükümlülükleri zamanında yapmamaları
sonucu oluşan gecikme zam ve bedellerinden parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma
imkanı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu
açıktır.
Açıklanan nedenlerle gecikme zam ve bedellerinin parti
amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak
kabul edilmesi mümkün görülmediğinden 2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine aykırı
olarak yapılan toplam 3.070,59.-YTL ödemenin, aynı Kanun'un 75. maddesi hükmü
uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri
Partinin il örgütlerinin giderleri toplamı 89.749,18.-
YTL.nin tamamı genel yönetim giderlerinden oluşmaktadır.
Parti il örgütlerinin 2007 yılına devreden nakit mevcudu
5.787,75.-YTL.dir.
İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümü
üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu
sonucuna varılmıştır.
C- Parti Mallarının
İncelenmesi
Bağımsız Türkiye Partisi'nin 2006 yılı defter ve
belgeleri üzerinde yapılan incelemede,
Parti'nin 2006 yılında herhangi bir taşınmaz mal ve
değeri 100.- YTL.yi aşan taşınır mal ve menkul kıymet ediniminin olmadığı
anlaşılmıştır.
IV- SONUÇ
Bağımsız Türkiye Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının
incelenmesi sonucunda,
1- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak
partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış
harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 3.070,59.-YTL karşılığı Parti
malvarlığının, 2820 sayılı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine,
2- Parti'nin 2006 yılı kesinhesabında gösterilen
185.636,93.-YTL gelir ve 236.365,85.-YTL gider ile 2007 yılına devreden
61.901,91.-YTL borç ve 5.832,77.-YTL nakit mevcudunun Hazine'ye irad
kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,
10.11.2009 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Haşim
KILIÇ
|
Başkanvekili
Osman
Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Sacit
ADALI
|
Üye
Fulya
KANTARCIOĞLU
|
Üye
Ahmet
AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet
ERTEN
|
Üye
A.
Necmi ÖZLER
|
Üye
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Şevket
APALAK
|
Üye
Serruh
KALELİ
|
Üye
Zehra
Ayla PERKTAŞ
|