ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2007/11 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2008/16

Karar Günü:9.1.2008

R.G. Tarih-Sayı:28.01.2008-Mükerrer 26770

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Demokrat Halk Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME KARARI

Demokrat Halk Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının ilk incelemesi sonucunda;

'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Demokrat Halk Partisi'nin 2006 yılında İstanbul ilinde teşkilatının olduğu, İstanbul ilinin de gelir ve gideri olmadığından dolayı sadece Genel Merkez kesinhesabı incelenmiştir.

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2006 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Demokrat Halk Partisi'nin Genel Merkezi'nin 2006 yılı gelirlerinin 4.635.-YTL, giderlerinin 4.590,14 YTL, 2006 yılına devreden nakit mevcudunun 44,86 YTL olduğu, gelir toplamı ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Genel Merkez Gelirlerin İncelenmesi

Parti Genel Merkezi'nin 2006 yılı gelirleri toplamı 4.635.- YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 810 YTL.si önceki yıldan devreden kasa mevcudundan, 3.825 YTL.si ise üye ödentisinden oluşmaktadır.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

B- Genel Merkez Giderlerin İncelenmesi

Parti Genel Merkezi'nin giderleri toplamı 4.590,14 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 2.560 YTL.si kira gideri, 280 YTL.si genel yönetim gideri,1.750,14 YTL.si ise gelir vergisi stopajı ile buna ilişkin ceza, gecikme faizi ve gecikme zamlarıdır.

Parti Genel Merkezinin 2007 yılına devreden nakit mevcudu 44,86.- YTL.dir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

Ceza, Gecikme Faizi ve Gecikme Zammına İlişkin Liste

Toplam 926,33 YTL

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 341. maddesinde vergi ziyaının, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesini veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade ettiği,

344. maddesinde vergi veya sorumlu tarafından 341 inci maddede yazılı hallerde vergi ziyaına sebebiyet verilmesinin vergi ziyaı suçunu oluşturduğu

belirtilmiş,

2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70. maddesinin bir ve ikinci fıkralarında; 'Siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamayacağı,

Bir siyasî partinin bütün giderlerinin, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılacağı' ve aynı Kanun'un 75. maddesinin dördüncü fıkrasında ise; 'Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verileceği' hükümleri yer almıştır.

Dolayısıyla parti görevlilerinin vergi ile ilgili yükümlülüklerini zamanında yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri sonucu oluşan vergi ziyaı cezasından, gecikme faizi ve gecikme zammından parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır.

Açıklanan nedenlerle vergi ziyaı cezası, gecikme faizi ve gecikme zammının parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmesi mümkün görülmediğinden 2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine aykırı olarak yapılan toplam 926,33 YTL.lik ödemenin, aynı Kanun'un 75. maddesi hükmü uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

C- Parti Mallarının İncelenmesi

Parti'nin 2006 yılında herhangi bir taşınmaz mal ya da yüz yeni Türk lirasını geçen taşınır mal, menkul kıymet ve hak ediniminde bulunmadığı anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Demokrat Halk Partisi'nin 2006 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin 2006 yılı kesinhesabında gösterilen 4.635 YTL gelir ve 4.590,14 YTL gider ile 44,86 YTL nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2-2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 926,33 YTL karşılığı Parti malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine,

9.1.2008 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.