ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2007/1 (Siyasî Parti-İhtar)

Karar Sayısı:2007/2

Karar Günü:27.2.2007

Resmi Gazete Tarih-Sayısı:04.12.2007-26720

İHTAR İSTEMİNDE BULUNAN: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı

İHTAR İSTEMİNİN KONUSU: 22.4.1983 günlü, 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 14. maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen süre içerisinde son büyük kongresini yapmayan Özgür Toplum Partisi'ne aynı Yasa'nın 104. maddesi uyarınca ihtar kararı verilmesi istemidir.

I- İHTAR İSTEMİNİN GEREKÇESİ

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 1.2.2007 günlü, SP.127 Hz.2007/1 sayılı başvuru dilekçesinin gerekçe bölümü şöyledir:

 “2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasının 14 üncü maddesinin 6 ncı fıkrasında “Büyük kongre parti tüzüğünün göstereceği süreler içerisinde toplanır. Bu süre iki yıldan az üç yıldan fazla olamaz…” 104 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında “Bir siyasi partinin bu Kanunun 101 inci maddesi dışında kalan emredici hükümleriyle diğer kanunların siyasi partilerle ilgili emredici hükümlerine aykırılık halinde bulunması sebebiyle o parti aleyhine Anayasa Mahkemesi'ne, Cumhuriyet Başsavcılığı'nca re'sen yazı ile başvurulur.” hükümleri yer almaktadır.

Özgür Toplum Partisi'nin son Büyük Kongre tarihi olan 26.09.2003 tarihinden itibaren geçen üç yılı aşkın sürede Büyük Kongresini yapmadığı gibi yapma girişiminin de olmadığı ekte sunulan Başsavcılığımız Siyasi Partiler Sicil Bürosu tutanağı ve ilgili partiye yazılan yazı cevabından anlaşılmaktadır.

Açıklanan bu nedenle Özgür Toplum Partisi'nin, Siyasi Partiler Yasasında yer alan; son Büyük Kongresinden itibaren üç yıl içinde Büyük Kongresini yapması gerektiği yolundaki emredici hükme aykırılığının giderilmesi için, Yüksek Mahkememize başvurulması zorunluluğu doğmuştur.

SONUÇ VE İSTEM: Son Büyük Kongre tarihinden itibaren üç yıl içerisinde yapılması gereken Büyük Kongresini, öngörülen yasal sürede yapmayarak 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 14 üncü maddesinin 6 ncı fıkrasına aykırı davranan Özgür Toplum Partisi hakkında, bu aykırılığın giderilmesi için Yasanın 104 üncü maddesi uyarınca ihtar kararı verilmesi arz ve talep olunur.”

II- İNCELEME

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ihtar başvurusu, işin incelenmesine ilişkin rapor, ilgili Anayasa ve Yasa kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer belgeler okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 14. maddesinin altıncı fıkrasında, “Büyük kongre parti tüzüğünün göstereceği süreler içerisinde toplanır. Bu süre iki yıldan az üç yıldan fazla olamaz…” şeklinde emredici bir kurala yer verilmekte, siyasi partilere ihtar verilmesine ilişkin kuralları içeren 104. maddesinde de, “Bir siyasi partinin bu Kanunun 101 inci maddesi dışında kalan emredici hükümleriyle diğer kanunların siyasi partilerle ilgili emredici hükümlerine aykırılık halinde bulunması sebebiyle o parti aleyhine Anayasa Mahkemesine, Cumhuriyet Başsavcılığınca re'sen yazı ile başvurulur.

Anayasa Mahkemesi, söz konusu hükümlere aykırılık görürse bu aykırılığın giderilmesi için ilgili siyasî parti hakkında ihtar kararı verir. Bu yazının tebliği tarihinden itibaren altı ay içinde aykırılık giderilmediği takdirde, Cumhuriyet Başsavcılığı o siyasî partinin Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılması için Anayasa Mahkemesine re'sen dava açabilir” hükmü yer almaktadır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın Özgür Toplum Partisi hakkındaki ihtar istemi, anılan Partinin son büyük kongresini yaptığı 26.9.2003 tarihinden Anayasa Mahkemesi'ne başvurulduğu 1.2.2007 tarihine kadar geçen süre içerisinde büyük kongresini gerçekleştirmemek suretiyle Siyasi Partiler Yasası'nın 14. maddesinin altıncı fıkrasındaki süre içerisinde son büyük kongreyi gerçekleştirme zorunluluğuna aykırı davranışta bulunduğu iddiasına dayanmaktadır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ihtar istemine ilişkin dilekçesine ekli Siyasi Partiler Sicil Bürosunca düzenlenen 1.2.2007 günlü tutanak içeriğine göre, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Siyasi Partiler Sicil Bürosunda kayıtlı bulunan Özgür Toplum Partisi'nin sicil dosyasının incelenmesinden Partinin 26.9.2003 tarihinde son büyük kongresini gerçekleştirdiği ve bu tarihten tutanak tarihi olan 1.2.2007 tarihine kadar geçen süre içerisinde 2820 sayılı Yasa'nın öngördüğü şekilde büyük kongresini yapmadığı saptanmıştır.

Ayrıca, Özgür Toplum Partisi Genel Başkan Yardımcısı tarafından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na hitaben yazılan 22.1.2007 tarihli yazıda da, Parti büyük kongresinin yapılmadığı ve parti organlarınca alınmış herhangi bir uzatma kararının da olmadığı belirtilmiştir.

Bu durumda, Özgür Toplum Partisi öngörülen sürede büyük kongresini toplamayarak 2820 sayılı Yasa'nın 14. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan emredici hükümlere aykırı davranmıştır.

Bu itibarla, ihtar isteminin konusunu teşkil eden aykırılığın, 2820 sayılı Yasa'nın 104. maddesi kapsamında olduğu, bu konuda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülmesi gereken işlemlerin tamamlandığı, dosyada bir eksikliğin bulunmadığı ve ihtar isteminin yerinde olduğu kanısına varıldığından, yasal süresi içerisinde büyük kongresini gerçekleştirmeyen Özgür Toplum Partisi'ne 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 104. maddesi hükmü uyarınca ihtar verilmesi gerekmiştir.

III- SONUÇ

A- 26.9.2003 gününde yaptığı kongreden sonraki son büyük kongresini 22.4.1983 günlü, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 14. maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen süre içerisinde yapmayan Özgür Toplum Partisi'ne, kararın tebliğ tarihinden itibaren altı ay içinde bu aykırılığı gidermesi için aynı Yasa'nın 104. maddesi gereğince İHTARDA BULUNULMASINA,

B- Karar örneğinin gereği için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesine,

27.2.2007 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.