ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2005/26 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2007/14

Karar Günü:27.2.2007

R.G. Tarih-Sayı:22.11.2007-26708

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Demokrat Türkiye Partisi'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Tülay TUĞCU, Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, A.Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Osman Alifeyyaz PAKSÜT'ün katılımıyla 27.1.2006 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

 Demokrat Türkiye Partisi'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oy birliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2004 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Demokrat Türkiye Partisi'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2004 yılı gelirlerinin 80.462.682.477.-TL, giderlerinin 81.395.036.857.-TL ve 2005 yılına devreden borcunun 932.354.380.-TL olduğu, gelir ve borçlarının toplamı ile gider toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi gelirleri 79.440.424.199.- TL olarak gösterilmiştir.

 Bunun 78.971.376.770.- lirası bağış ve yardımlar ve 469.047.429.- lirası 2003 yılından devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

 Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin il örgütleri gelirleri 1.022.258.278.- TL olarak gösterilmiştir.

Bunun tamamı 2003 yılından devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi giderleri 80.372.778.579.-TL olarak gösterilmiştir.

Bunun 5.583.600.000.- lirası personel giderleri, 1.411.028.000.- lirası genel yönetim giderleri, 44.400.000.000.- lirası kira giderleri, 6.803.050.000.- lirası haberleşme ve kırtasiye giderleri, 4.556.795.976.- lirası elektrik, su ve ısınma giderleri, 572.500.000.- lirası temsil ve ağırlama giderleri, 752.330.240.- lirası ilan, reklam ve propaganda giderleri, 360.712.900.- lirası taşıma ve kargo giderleri, 810.428.800.- lirası bakım ve onarım giderleri ve 15.122.332.663.- lirası ise vergi, SSK primleri ve noter giderlerinden oluşmaktadır.

 Gelir ve gider arasındaki 932.354.380.- lira fark gider fazlası olarak 2005 yılına devretmiştir. Bu gider farkının nedenini, 2820 sayılı Kanun'un 67. maddesi hükümlerine uygun olarak kredi karşılığı satın alınan mallar için satıcılara olan borçlar oluşturmaktadır.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

 Aşağıda ayrıntısı belirtilen belgeler ile 34 DTP 60 plakalı araca ait trafik cezasının parti bütçesinden ödendiği görülmüştür.

2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70. maddesinde, bir siyasî partinin bütün giderlerinin o siyasî parti tüzel kişiliği adına yapılacağı belirtilmiştir.

 Araç şoförünün aracı kullanırken gerekli özeni göstermemesi suretiyle kişisel kusurundan kaynaklanan trafik cezası konusunda parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı yoktur. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır.

 Açıklanan nedenlerle, parti görevlilerinin gerekli özeni göstermemek suretiyle kişisel kusurlarından kaynaklanan ve dolayısıyla 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak parti tüzel kişiliği adına yapılmayan 169.400.000.- liralık trafik cezası gideri karşılığı malvarlığının aynı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin giderleri 1.022.258.278.-TL. olarak gösterilmiştir.

 Bunun tamamı genel yönetim giderlerinden oluşmaktadır.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Demokrat Türkiye Partisi'nin 2004 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede;

Partinin 2004 yılında herhangi bir taşınmaz mal ya da değeri yüz milyon lirayı geçen taşınır mal, menkul kıymet ve hak ediniminde bulunmadığı anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Demokrat Türkiye Partisi'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

 1- Parti'nin 2004 yılı kesinhesabında gösterilen 80.462.682.477.- lira gelir ve 81.225.636.857.- lira gideri ile 932.354.380.- lira borcunun eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

 2- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak, parti tüzel kişiliği adına yapılmayan 169.400.000.- lira gider karşılığı malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine,

 27.2.2007 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.