ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2006/2 (Siyasî Parti-İhtar)

Karar Sayısı:2007/1

Karar Günü:27.2.2007

Resmi Gazete Tarih-Sayısı:04.12.2007-26720

İHTAR İSTEMİNDE BULUNAN: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı

İHTAR İSTEMİNİN KONUSU: 5.4.2004 tarihinde kurulan ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 14. maddesinde öngörülen süre içerisinde ilk Büyük Kongresini yapmayan Milli Demokrat Halkın Partisi'ne aynı Yasa'nın 104. maddesi uyarınca ihtar kararı verilmesi istemidir.

I- İHTAR İSTEMİNİN GEREKÇESİ

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 14.09.2006 günlü, SP.131 Hz.2006/323 sayılı başvuru dilekçesinin gerekçe bölümü şöyledir:

 “2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 14 üncü maddesinin altıncı fıkrasında; bir siyasi partinin büyük kongresinin, parti tüzüğünün göstereceği süreler içerisinde toplanacağı öngörülmüştür. Ancak, sürenin iki yıldan az üç yıldan fazla olamayacağı da açıkça yasada belirtilmiştir.

2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 14 üncü maddesinin yedinci fıkrasının son cümlesinde ise; yeni kurulan bir siyasi partinin kurucularının, büyük kongreyi, partinin tüzel kişilik kazanmasından başlayarak “iki yıl” içinde toplamak zorunda olduğu hükmü yer almaktadır.

Milli Demokrat Halkın Partisi'nin ilk büyük kongresinin kuruluşunu takip eden iki yıllık sürede yapmadığı ekte sunulan Başsavcılığımız Siyasi Partiler Sicil Bürosunun 08.09.2006 tarihli tutanağından anlaşılmaktadır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığımız tarafından, parti büyük kongresinin yapılıp yapılmadığının bildirilmesi hususunda Milli Demokrat Halkın Partisi Genel Başkanlığına yazılan 23.05.2006 gün ve SP.131.Muh.2006/86 sayılı yazımıza, adı geçen parti tarafından herhangi bir yanıt verilmemiştir.

Milli Demokrat Halkın Partisi kurucularının büyük kongreyi, partinin tüzel kişilik kazanmasından başlayarak Yasa'da öngörülen süre içinde ve halen yapmayarak 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın emredici hükmüne aykırı davrandıkları açıkça görülmektedir.

2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 104 üncü maddesinde; “Bir siyasi partinin bu Yasanın 101 inci maddesi dışında kalan emredici hükümleriyle diğer yasaların siyasi partilerle ilgili emredici hükümlerine aykırılık halinde bulunması sebebiyle o parti aleyhine Anayasa Mahkemesine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca re'sen yazı ile başvurulur” hükmü yer almaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Milli Demokrat Halkın Partisi'nin, 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nda öngörülen, kuruluşundan itibaren iki yıl içinde büyük kongresini yapması gerektiği yolundaki emredici hükme aykırılığının giderilmesi için Yüksek Mahkemenize başvurulması zorunlu görülmüştür.

SONUÇ VE İSTEM

Belirtilen nedenlerle; kuruluşundan itibaren ilk büyük kongresini yasal süresi içerisinde ve halen toplamayarak 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 14 üncü maddesine aykırı davranan Milli Demokrat Halkın Partisi hakkında, bu aykırılığın giderilmesi için aynı Yasa'nın 104 üncü maddesi uyarınca ihtar kararı verilmesi,

Kamu adına talep olunur.”

II- İNCELEME

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ihtar başvurusu, işin incelenmesine ilişkin rapor, ilgili Anayasa ve yasa kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer belgeler okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 14. maddesinin yedinci fıkrasında, “…Parti kurucuları ilk büyük kongreyi, partinin tüzel kişilik kazanmasından başlayarak iki yıl içinde toplamak zorundadırlar” şeklinde emredici bir kurala yer verilmekte, siyasi partilere ihtar verilmesine ilişkin kuralları içeren 104. maddesinde de, “Bir siyasi partinin bu Kanunun 101 inci maddesi dışında kalan emredici hükümleriyle diğer kanunların siyasi partilerle ilgili emredici hükümlerine aykırılık halinde bulunması sebebiyle o parti aleyhine Anayasa Mahkemesine, Cumhuriyet Başsavcılığınca re`sen yazı ile başvurulur.

Anayasa Mahkemesi, söz konusu hükümlere aykırılık görürse bu aykırılığın giderilmesi için ilgili siyasî parti hakkında ihtar kararı verir. Bu yazının tebliği tarihinden itibaren altı ay içinde aykırılık giderilmediği takdirde, Cumhuriyet Başsavcılığı o siyasî partinin Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılması için Anayasa Mahkemesine re'sen dava açabilir” hükmü yer almaktadır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın Milli Demokrat Halkın Partisi hakkındaki ihtar istemi, anılan Partinin tüzel kişilik kazandığı 5.4.2004 tarihinden Anayasa Mahkemesi'ne başvurulduğu 14.9.2006 tarihine kadar geçen süre içerisinde ilk büyük kongresini gerçekleştirmemek suretiyle Siyasi Partiler Yasası'nın 14. maddesinin yedinci fıkrasındaki partinin tüzel kişilik kazanmasından başlayarak iki yıl içinde ilk büyük kongreyi gerçekleştirme zorunluluğuna aykırı davranışta bulunduğu iddiasına dayanmaktadır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ihtar istemine ilişkin dilekçesine ekli Siyasi Partiler Sicil Bürosunca düzenlenen 8.9.2006 günlü tutanak içeriğine göre, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Siyasi Partiler Sicil Bürosunda kayıtlı bulunan Milli Demokrat Halkın Partisi'nin sicil dosyasının incelenmesinden Partinin 5.4.2004 tarihinde kurulduğu ve kuruluşundan tutanak tarihi olan 8.9.2006 tarihine kadar geçen süre içerisinde 2820 sayılı Yasa'nın öngördüğü şekilde büyük kongresini yapmadığı ve evraklarını dosyasına intikal ettirmediği saptanmıştır.

Bu durumda, Milli Demokrat Halkın Partisi öngörülen sürede ilk büyük kongresini toplamayarak 2820 sayılı Yasa'nın 14. maddesinin yedinci fıkrasında yer alan emredici hükümlere aykırı davranmıştır.

Bu itibarla, ihtar isteminin konusunu teşkil eden aykırılığın 2820 sayılı Yasa'nın 104. maddesi kapsamında olduğu, bu konuda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülmesi gereken işlemlerin tamamlandığı, dosyada bir eksikliğin bulunmadığı ve ihtar isteminin yerinde olduğu kanısına varıldığından, yasal süresi içerisinde ilk büyük kongresini gerçekleştirmeyen Milli Demokrat Halkın Partisi'ne 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 104. maddesi hükmü uyarınca ihtar verilmesi gerekmiştir.

III- SONUÇ

A- 5.4.2004 tarihinde kurulan ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 14. maddesinin yedinci fıkrasında öngörülen süre içerisinde ilk büyük kongresini yapmayan Milli Demokrat Halkın Partisi'ne, kararın tebliğ tarihinden itibaren altı ay içinde bu aykırılığı gidermesi için aynı Yasa'nın 104. maddesi gereğince İHTARDA BULUNULMASINA,

B- Karar örneğinin gereği için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesine,

27.2.2007 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.