ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2003/38 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2006/48

Karar Günü:9.6.2006

R.G. Tarih-Sayı:30.09.2006-26305

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Demokrasi ve Barış Partisi'nin 2002 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. Maddesi uyarınca, Tülay TUĞCU, Haşim KILIÇ, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, Mustafa YILDIRIM, A. Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Osman Alifeyyaz PAKSÜT'ün katılmalarıyla 9.6.2006 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Demokrasi ve Barış Partisi'nin 2002 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2002 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Parti'nin Genel Merkezi ile 56 il örgütünün 2002 yılı gelirlerinin 935.914.535.-TL, giderlerinin 900.368.896.-TL, borçlarının 22.000.000.-TL ve gelir fazlası nakit devrinin 13.545.639.-TL olduğu, gelir ile gider, borç ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin gelirleri 566.635.654.-TL olarak gösterilmiştir. Bunun 166.635.654.- lirası önceki yıldan devir, 400.000.000.- lirası ise bağış gelirleridir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin il örgütlerinin gelirleri 369.278.881.-TL olarak gösterilmiştir. Bunun tamamı önceki yıldan devir gelirleridir.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin giderleri 531.090.015.-TL olarak gösterilmiştir. Bunun tamamı genel giderlerdir.

Parti Genel Merkezi'nin borçları 22.000.000.-TL olup, tamamı vergi borçlarıdır.

Parti Genel Merkezi'nce 13.545.639.-TL gelir fazlası nakit mevcudu olarak devir gösterilmiştir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen dışında kalan giderler ile borçların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

a) Ayrıntısı aşağıda gösterilen şahıs adına düzenlenmiş fatura bedelinin ödendiği görülmüştür.

2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 70. maddesinde siyasi partilerin giderlerinin amaçlarına aykırı olamayacağı ve bütün giderlerinin o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılacağı belirtilmiştir. Ayrıca genel muhasebe kurallarına göre de, bir gelir veya gider belgesinin muhasebe kayıtlarına alınabilmesi için, kayıt sahibinin adına düzenlenmesi gerekir.

Açıklanan nedenlerle özel kişiler adına düzenlenmiş fatura karşılığı olarak yapılan ödemeler Parti tüzelkişiliği adına yapılmış ödeme sayılamayacağından, 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak yapılan 16.821.280.-TL tutarındaki ödemenin, aynı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Demokrasi ve Barış Partisi'nin 2.3.2002 tarihinde 2820 sayılı Yasa'nın 110. maddesine göre mal varlığı ile birleştiği Hak ve Özgürlükler Partisi mal varlığından Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti'nin İl örgütleri giderleri 369.278.881.-TL olarak gösterilmiştir. Bunun tamamı genel yönetim giderleridir.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Parti'nin 2002 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede; Parti'nin 2002 yılı içinde herhangi bir taşınmaz ve değeri yüz milyon lirayı aşan taşınır mal, menkul kıymet ve hak ediniminin bulunmadığı anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Demokrasi ve Barış Partisi'nin 2002 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 935.914.535.-TL gelirin, 883.547.616.-TL giderin, 22.000.000.-TL borcun ve 13.545.639.-TL nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak yapılan 16.821.280.- TL gider karşılığı Parti malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesine,

9.6.2006 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.