ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2005/18 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2006/45

Karar Günü:09.06.2006

R.G. Tarih-Sayı:03.10.2006-26308

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Anavatan Partisi'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Tülay TUĞCU, Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, A.Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Osman Alifeyyaz PAKSÜT'ün katılımıyla 1.12.2005 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Anavatan Partisi'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2004 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Anavatan Partisi'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2004 yılı gelirlerinin 3.035.783.226.521.- lira giderlerinin 2.885.071.805.802.- lira ve 2005 yılına nakit devrinin 150.711.420.719.- lira olduğu, gelir toplamı ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi gelirleri 1.168.952.118.299.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 491.504.650.000.- lirası bağış geliri, 562.321.426.204.- lirası mal satış geliri, 5.255.538.617.- lirası faiz geliri, 98.629.492.467.- lirası kredili mal alımı, 11.241.011.011.- lirası ise ödenecek vergi ve sigorta primleridir.

 Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti il örgütlerinin gelirleri 1.866.831.108.222.- lira. olarak gösterilmiştir.

Bunun 1.426.085.737.544.- lirası bağış geliri, 23.344.518.000.- lirası aidat geliri, 7.800.000.000.- lirası Genel Merkez Yardımı, 212.109.784.925.- lirası satış, etkinlik ve faiz geliri, 183.434.847.793.- lirası ise kredili mal alımı, 14.056.219.960.- lirası ile ilden ilçeye, ilçeden ile yardımdır.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Genel Merkez'in giderleri 1.119.690.309.053.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 1.111.106.809.053.- lirası genel gider, 7.800.000.000.- lirası Genel Merkez'in illere yardımı, 783.500.000.- lirası ise taşınır mal alım gideridir.

Gelir ve gider arasındaki 49.261.809.246.- lira fark nakit mevcudu olarak 2005 yılına devretmiştir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 70. maddesinde, bir siyasî partinin bütün giderlerinin o siyasî parti tüzel kişiliği adına yapılacağı belirtilmiştir.

Parti görevlilerinin söz konusu vergi ve sigorta primi ödemelerini yasal süresi içinde parti adına ödemeleri gerekirken, gereken özeni göstermeyerek süresi içinde yükümlülüklerini yerine getirmemeleri sonucu ödenen gecikme zammı konusunda parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı yoktur. Bahse konu ödemeler ve trafik cezaları kişisel sorumluluk kapsamındadır.

Açıklanan nedenlerle parti görevlilerinin görevlerini zamanında ve gerekli özeni göstererek yerine getirmemeleri sonucu kişisel kusurlarından kaynaklanan ve dolayısıyla 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak parti tüzel kişiliği adına yapılmayan 8.272.300.000.- liralık gecikme zammı ve trafik cezası ödemeleri karşılığı malvarlığının aynı Yasa'nın 75 ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin giderleri 1.765.381.496.749.-lira. olarak gösterilmiştir.

Bunun 1.722.325.277.310.- lirası genel gider, 30.000.000.000.- lirası illerden Genel Merkeze aktarılan nakit, 14.056.219.960.- lirası ise ilden ilçeye, ilçeden ile yardım gideridir.

Gelir ve gider arasındaki 101.449.611.473.- lira fark nakit mevcudu olarak 2005 yılına devretmiştir.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Parti'nin 2004 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede taşınmaz mal ediniminin olmadığı anlaşılmaktadır.

Parti'nin 2004 yılında edindiği 783.500.000.- lira tutarındaki taşınır malların listeleri 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak Anayasa Mahkemesi'ne verilmiş olup, taşınır mal edinimlerinin 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Anavatan Partisi'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 3.035.783.226.521.- lira geliri ile 2.876.799.505.802.- lira giderinin ve 150.711.420.719.- lira nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak, parti tüzelkişiliği adına yapılmayan 8.272.300.000.- lira gider karşılığı malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesine,

9.6.2006 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.