ANAYASA
MAHKEMESİ KARARI
Esas
Sayısı:2005/18 (Siyasî Parti Malî Denetimi)
Karar
Sayısı:2006/45
Karar
Günü:09.06.2006
R.G.
Tarih-Sayı:03.10.2006-26308
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
Anavatan Partisi'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesidir.
II- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi
İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Tülay TUĞCU, Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya
KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, A.Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR,
Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Osman Alifeyyaz PAKSÜT'ün katılımıyla 1.12.2005
gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;
Anavatan Partisi'nin
2004 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; 'Dosyada eksiklik bulunmadığından
işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle' karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği
2004 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler
üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve
2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun
ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri
ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp
düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan
defter ve belgelerde Anavatan Partisi'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin
2004 yılı gelirlerinin 3.035.783.226.521.- lira giderlerinin
2.885.071.805.802.- lira ve 2005 yılına nakit devrinin 150.711.420.719.- lira
olduğu, gelir toplamı ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının
birbirine denk olduğu görülmüştür.
A- Gelirlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Parti Genel Merkezi gelirleri
1.168.952.118.299.- lira olarak gösterilmiştir.
Bunun 491.504.650.000.- lirası bağış
geliri, 562.321.426.204.- lirası mal satış geliri, 5.255.538.617.- lirası faiz
geliri, 98.629.492.467.- lirası kredili mal alımı, 11.241.011.011.- lirası ise
ödenecek vergi ve sigorta primleridir.
Genel Merkezin defter kayıtları ve
gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya
uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Gelirleri
Parti il örgütlerinin gelirleri
1.866.831.108.222.- lira. olarak gösterilmiştir.
Bunun 1.426.085.737.544.- lirası bağış
geliri, 23.344.518.000.- lirası aidat geliri, 7.800.000.000.- lirası Genel
Merkez Yardımı, 212.109.784.925.- lirası satış, etkinlik ve faiz geliri,
183.434.847.793.- lirası ise kredili mal alımı, 14.056.219.960.- lirası ile
ilden ilçeye, ilçeden ile yardımdır.
İl örgütlerinin kesinhesap
çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı
Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
B- Giderlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Genel Merkez'in giderleri 1.119.690.309.053.-
lira olarak gösterilmiştir.
Bunun 1.111.106.809.053.- lirası genel
gider, 7.800.000.000.- lirası Genel Merkez'in illere yardımı, 783.500.000.-
lirası ise taşınır mal alım gideridir.
Gelir ve gider arasındaki
49.261.809.246.- lira fark nakit mevcudu olarak 2005 yılına devretmiştir.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gider
belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki
giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna
varılmıştır.
Tediye Fişinin Tarih ve Nosu
|
Kanuna Uygun Olmayan Giderin Konusu
|
Tutarı (TL)
|
04.05.2004/2 -000283
|
Trafik Cezası
|
519. 300.000
|
10.06.2004/2-000367
|
MTV Gecikme Zammı ve Trafik Cezası
|
377. 200.000
|
23.08.2004/2-000463
|
MTV Gecikme Zammı ve Trafik Cezası
|
2.231.800.000
|
03.09.2004/2-000496
|
Sigorta Primi Gecikme Zammı
|
797. 000.000
|
06.10.2004/2-000537
|
Bina Vergisi Gecikme Zammı
|
4.347.000.000
|
|
TOPLAM
|
8.272.300.000
|
2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun
70. maddesinde, bir siyasî partinin bütün giderlerinin o siyasî parti tüzel
kişiliği adına yapılacağı belirtilmiştir.
Parti görevlilerinin söz konusu vergi ve
sigorta primi ödemelerini yasal süresi içinde parti adına ödemeleri gerekirken,
gereken özeni göstermeyerek süresi içinde yükümlülüklerini yerine getirmemeleri
sonucu ödenen gecikme zammı konusunda parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma
imkanı yoktur. Bahse konu ödemeler ve trafik cezaları kişisel sorumluluk
kapsamındadır.
Açıklanan nedenlerle parti
görevlilerinin görevlerini zamanında ve gerekli özeni göstererek yerine
getirmemeleri sonucu kişisel kusurlarından kaynaklanan ve dolayısıyla 2820
sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak parti tüzel kişiliği adına
yapılmayan 8.272.300.000.- liralık gecikme zammı ve trafik cezası ödemeleri
karşılığı malvarlığının aynı Yasa'nın 75 ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye
irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri
Parti il örgütlerinin giderleri
1.765.381.496.749.-lira. olarak gösterilmiştir.
Bunun 1.722.325.277.310.- lirası genel
gider, 30.000.000.000.- lirası illerden Genel Merkeze aktarılan nakit,
14.056.219.960.- lirası ise ilden ilçeye, ilçeden ile yardım gideridir.
Gelir ve gider arasındaki
101.449.611.473.- lira fark nakit mevcudu olarak 2005 yılına devretmiştir.
İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin
gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya
uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
C- Parti Malları
Parti'nin 2004 yılı defter ve belgeleri
üzerinde yapılan incelemede taşınmaz mal ediniminin olmadığı anlaşılmaktadır.
Parti'nin 2004 yılında edindiği
783.500.000.- lira tutarındaki taşınır malların listeleri 2820 sayılı Kanun'a
uygun olarak Anayasa Mahkemesi'ne verilmiş olup, taşınır mal edinimlerinin 2820
sayılı Kanun'a uygun olarak sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır.
IV- SONUÇ
Anavatan Partisi'nin 2004 yılı
kesinhesabının incelenmesi sonucunda;
1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen
3.035.783.226.521.- lira geliri ile 2.876.799.505.802.- lira giderinin ve
150.711.420.719.- lira nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru,
denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,
2- 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine
aykırı olarak, parti tüzelkişiliği adına yapılmayan 8.272.300.000.- lira gider
karşılığı malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine'ye
gelir kaydedilmesine,
9.6.2006 gününde OYBİRLİĞİYLE karar
verildi.
Başkan
Tülay TUĞCU
|
Başkanvekili
Haşim KILIÇ
|
Üye
Fulya KANTARCIOĞLU
|
Üye
Ahmet AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Mustafa YILDIRIM
|
Üye
A. Necmi ÖZLER
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Şevket APALAK
|
Üye
Serruh KALELİ
|
Üye
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|