ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2005/22 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2006/31

Karar Günü:9.6.2006

R.G. Tarih-Sayı:27.09.2006-26302

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Demokrat Parti'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Tülay TUĞCU, Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, A.Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Osman Alifeyyaz PAKSÜT'ün katılımıyla 1.12.2005 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Demokrat Parti'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; 'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2004 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Demokrat Parti'nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2004 yılı gelirlerinin 117.256.513.854.- lira giderlerinin 121.112.273.662.- lira ve gider farkı olarak 2005 yılına devreden borcunun 3.855.759.808.-lira olduğu, gelir ve borç toplamı ile gider toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin gelirleri 109.756.513.854.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun 18.295.000.000.- lirası bağış, 87.601.653.071.- lirası önceki yıldan devreden nakit mevcuduyla 3.859.860.783.- lirası faiz geliridir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin il örgütlerinin gelirleri 7.500.000.000.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun tamamı Genel Merkez'den aktarılan nakit tutarıdır.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi giderleri 113.612.273.662.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun tamamı genel giderdir.

Gelir ve gider arasındaki 3.855.759.808.- lira fark dönem borcu olarak 2005 yılına devretmiştir. Dönem borcunun 2820 sayılı Kanun'un 67. maddesine uygun olarak kredili mal alımından kaynaklandığı anlaşılmaktadır.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 70. maddesinde, bir siyasi partinin bütün giderlerinin o siyasi parti tüzel kişiliği adına yapılacağı belirtilmiştir. Genel muhasebe kurallarına göre de, bir gelir veya gider belgesinin muhasebe kayıtlarına alınabilmesi için bunların, kayıt sahibinin adına düzenlenmiş olması gerekir.

Yukarıda belirtilen elektrik ve gaz tüketimine ilişkin faturalar ise kişi adına düzenlenmiştir. Elektrik faturaları Hayati Güngör ve Ahmet Fevzi Öğrenci Yurdu adına, gaz faturaları ise, Hayati Güngör adınadır.

Buna göre, 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak, kişi adına düzenlenmiş belgelerle yapılan 5.278.000.000.- liralık gider karşılığı malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye gelir kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Partinin il örgütlerinin giderleri 7.500.000.000.-lira olarak gösterilmiştir.

Bunun tamamı genel giderdir.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Partinin 2004 yılında herhangi bir taşınmaz mal ya da değeri yüz milyon lirayı geçen taşınır mal, menkul kıymet ve hak ediniminde bulunmadığı anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Demokrat Parti'nin 2004 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 117.256.513.854.- lira geliri ile 115.834.273.662.- lira giderinin ve 3.855.759.808.- lira borcun eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2- Parti Genel Merkezi'nce 2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesine aykırı olarak, kişi adına düzenlenmiş belgelerle yapılan 5.278.000.000.- lira gider karşılığı malvarlığının, aynı Yasa'nın 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine'ye gelir kaydedilmesine,

9.6.2006 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.