ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:2004/19 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:2005/24

Karar Günü:1.12.2005

R.G. Tarih-Sayı:02.02.2006-26068

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 2003 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya KANTARCIOĞLU, Tülay TUĞCU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, Mustafa YILDIRIM, Cafer ŞAT, A.Necmi ÖZLER, Ali GÜZEL ve Serdar ÖZGÜLDÜR'ün katılımıyla 5.4.2005 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 2003 yılı kesinhesabının ilk incelemesi sonucunda;

'Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 2003 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan ilk inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddî öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Parti'nin Genel Merkezi ile 81 il örgütünün 2003 yılı gelirlerinin 48.604.868.783.320.- lira, giderlerinin 42.010.918.259.218.- lira ve 2004 yılına nakit devrinin 6.593.950.524.102.- lira, gelir ile gider ve nakit devir rakamlarının toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti'nin Genel Merkezi'nin gelirleri toplamı 29.842.491.115.097.- lira olup, bunun 22.539.820.400.000.- lirası hazine yardımı, 4.333.054.259.147.- lirası parti malvarlığı geliri, 3.177.500.000.- lirası bağış, 64.296.655.915.- lirası önceki yıldan devreden nakit mevcudu, kalanı ise diğer gelirlerdir.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'un 61-69. maddelerine uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin il örgütlerinin 2003 yılı gelirleri toplamı 18.762.377.668.547.- lira olup, bunun 9.092.160.895.282.- lirası Genel Merkez yardımı, 7.381.571.438.841.- bağış ve aidatlar, 359.591.307.930.- lirası önceki yıldan devreden nakit mevcudu, kalanı ise diğer gelirlerdir.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu görülmüştür.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti'nin Genel Merkezi'nin giderleri toplamı 26.367.506.229.462.- lira olup, bunun tamamı genel giderdir.

Gelir ve gider arasındaki 3.474.984.885.635.- lira fark nakit mevcudu olarak 2004 yılına devretmiştir.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan inceleme sonucunda;

a) Giderlerin aşağıda belirtilen husus dışında 2820 sayılı Kanun'a uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

b) 3.4.2003 tarih ve 026400 nolu faturayla ödenen 2.360.000.000.- lira tutarındaki ameliyat ücreti ile 3.4.2003 tarih ve 32 nolu serbest meslek makbuzuyla ödenen 944.000.000.- lira tutarındaki doktor ücretinin gider olarak kaydedildiği görülmüştür.

 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 70. maddesinin birinci fıkrasında 'Siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz.' ikinci fıkrasında ise 'Bir siyasi partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır.' hükümlerine yer verilmiştir.

Koruma görevlisi için ödenen 3.304.000.000.- lira tutarındaki sağlık gideri (doktor ve ameliyat ücreti) parti tüzelkişiliği adına ve parti amaçları doğrultusunda yapılmış bir ödeme sayılamayacağından, 2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine aykırı olarak yapılan bu ödemenin, aynı Kanun'un 75. maddesi hükmü uyarınca Hazine'ye gelir kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti'nin il örgütlerinin 2003 yılı giderleri toplamı 15.643.412.029.756.- lira olup, bunun tamamı genel giderdir.

Gelir ve gider arasındaki 3.118.965.638.467.- lira fark nakit mevcudu olarak 2004 yılına devretmiştir.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun'a uygun olduğu görülmüştür.

C- Parti Mallarının İncelenmesi

Parti'nin kesinhesabı ve ekleri üzerinde yapılan incelemede, 2003 yılında taşınmaz mal ediniminin bulunmadığı anlaşılmıştır.

Parti, 2003 yılında 2.602.937.963.381.- lirası Genel Merkez'e 744.293.520.165.- lirası il örgütlerine ait olmak üzere toplam 3.347.231.483.546.- lira tutarında taşınır mal edinmiştir.

Parti'nin kesinhesabı ve eklerinin incelenmesinde, taşınır mal edinimlerinin 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 2003 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 48.604.868.783.320.- lira geliri ile 42.007.614.259.218.- lira giderinin ve 6.593.950.524.102.- lira nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 3.304.000.000.- lira tutarındaki sağlık gideri (doktor ve ameliyat ücreti) 2820 sayılı Kanun'un 70. maddesine uygun olarak gerçekleştirilmediğinden, bu giderin 2820 sayılı Kanun'un 75. maddesine göre Hazine'ye gelir kaydedilmesine,

1.12.2005 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.