ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:1999/25 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:1999/48

Karar Günü:29.12.1999

R.G. Tarih-Sayı:26.01.2000-23945

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Demokratik Kitle Partisi Genel Merkezi ile ilçe örgütlerini de kapsayan 6 il örgütünün 1998 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca, Ahmet Necdet SEZER, Güven DİNÇER, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Mustafa BUMİN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Lütfi F. TUNCEL, Fulya KANTARCIOĞLU, Mahir Can ILICAK ve Rüştü SÖNMEZ'in katılmalarıyla 14.9.1999 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında; 'dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, OYBİRLİĞİYLE' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 1998 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddî ögelerini oluşturan kesinhesap defter ve belgelerde Demokratik Kitle Partisi'nin 1998 yılı gelirleri ve giderleri birbirine denk biçimde; Genel Merkez'in gelir ve giderleri 2.826.674.924.- lira, 6 il örgütünün gelir ve giderleri 1.567.029.478.- lira olmak üzere toplam 4.393.704.402.- lira gösterilmiştir.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin 1998 yılı içindeki gelirleri 2.826.674.924.- lira gösterilmiştir.

Bunun 2.760.000.000.- lirası bağış gelirleri, 66.674.924.- lirası önceki yıldan devreden nakit mevcududur.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede; gelirlerin 2820 sayılı Yasa'nın 61-69. maddeleri hükümlerine uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin 1998 yılı içinde 6 il örgütünce sağlanan gelirleri toplamı 1.567.029.478.- lira gösterilmiştir.

Bunun, 1.560.499.478.- lirası bağış ve aidat gelirleri, 6.530.000.- lirası önceki yıldan devreden nakit mevcududur.

Parti il örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'da belirtilen kaynaklardan sağlandığı, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin 1998 yılı içindeki giderleri 2.815.599.230.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun, 200.232.303.- lirası basılı evrak ve kırtasiye giderlerine, 1.897.528.987.- lirası haberleşme giderlerine, 106.916.000.- lirası ısıtma ve aydınlatma giderlerine, 610.921.940.- lirası kira ve genel giderlere yapılmıştır.

2.826.674.924.- lira gelir ile 2.815.599.230.- lira gider arasındaki farkı oluşturan 11.075.694.- lira nakit mevcudu olarak 1999 yılına devredilmiştir.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda gösterilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Belgesiz Giderler:

Yapılan incelemede, aşağıda dökümü gösterilen giderlerin belgelerinin bulunmadığı görülmüştür.

2820 sayılı Yasa'nın 70. maddesinde, beşbin liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile belgelendirilmesinin zorunlu olmadığı belirtilmiştir. Ancak, bu tutarı aşan harcamaların gerçek gideri gösteren makbuz veya fatura gibi bir belgeye dayandırılması gerekmektedir.

2820 sayılı Yasa'nın 76. maddesinin son fıkrasına göre, belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti gideri tutarınca parti mal varlığının Hazine'ye gelir kaydedilmesi gerektiğinden, belgesiz gider toplamı 39.007.000.- lira karşılığı Parti mal varlığının Hazine'ye gelir yazılması uygun görülmüştür.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti'nin 6 il örgütünün 1998 yılı içindeki giderleri toplamı 1.528.029.478.- lira gösterilmiştir.

Bunun, 21.485.000.- lirası basılı evrak ve kırtasiye giderlerine, 207.505.000.- lirası haberleşme giderlerine, 142.540.798.- lirası ısıtma ve aydınlatma giderlerine, 1.156.498.680.- lirası genel giderlere yapılmıştır.

1.567.029.478.- lira gelir ile 1.528.029.478.- lira gider arasındaki farkı oluşturan 39.000.000.- lira nakit mevcudu olarak 1999 yılına devredilmiştir.

İl örgütleri kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Demokratik Kitle Partisi 1998 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

1- Parti'nin kesinhesabında gösterilen 4.393.704.402.- lira gelir ile 4.304.621.708.- lira giderin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

2- Belgesiz gider olarak kaydedilen 39.007.000.- lira karşılığı Parti mal varlığının, 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 76. maddesinin son fıkrası uyarınca Hazine'ye gelir yazılmasına, 29.12.1999 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.