ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:1997/5 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:1998/66

Karar Günü:23.12.1998

R.G. Tarih-Sayı:29.01.1999-23595

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Anavatan Partisi'nin Genel Merkezi ile ilçe örgütlerini de kapsayan 80 il örgütünün 1996 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca; Ahmet Necdet SEZER, Güven DİNÇER, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Mustafa BUMİN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Lütfi F. TUNCEL, Mustafa YAKUPOĞLU, Fulya KANTARCIOĞLU ve Mahir Can ILICAK'ın katılmalarıyla 7.7.1998 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında; 'Anavatan Partisi'nin 1996 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 1996 yılı kesinhesap çizelgeleri ile muhasebe defterleri, gelir ve gider belgeleri üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddî ögelerini oluşturan defter ve belgelerde Anavatan Partisi'nin 1996 yılı içindeki gelir ve giderleri, Genel Merkez gelir ve giderleri 462.145.688.318.- lira, 80 il örgütünün gelir ve giderleri de 263.017.536.099.- lira olmak üzere toplam 725.163.224.417.- lira olarak gösterildiği, gelir, gider ve devir rakamlarının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri :

Parti Genel Merkezi'nin 1996 yılı içindeki gelirleri 462.145.688.318.- lira olarak gösterilmiştir

Bunun; 253.439.999.000.- lirasının Hazine yardımından, 54.534.647.307.- lirasının Parti malvarlığı gelirlerinden, 6.450.000.000.- lirasının milletvekili aidatlarından, 108.563.631.699.- lirasının geçen yılın gelir fazlasından, 39.157.410.312.- lirasının da yasal kesintilerden sağlandığı anlaşılmıştır.

Genel Merkez'in muhasebe defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri :

Parti'nin ilçe örgütlerini de kapsayan 80 il örgütünce sağlanan gelirler toplamı 263.017.536.099.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun, 12.696.494.898.- lirasının Parti'ye giriş ve üyelik aidatlarından, 2.418.431.000.- lirasının milletvekilliği aidatlarından, 13.807.111.222.- lirasının Parti malvarlığı gelirlerinden, 111.656.061.134.- lirasının bağışlardan, 41.040.700.000.- lirasının Genel Merkez yardımından, 9.591.231.875.- lirasının il örgütlerinden ilçelere, ilçelerden il örgütlerine gönderilen paralardan, 34.456.416.353.- lirasının geçen yılın gelir fazlasından, 13.577.734.858.- lirasının ihtiyaç karşılığı krediler ve yasal kesintilerden, 23.773.354.759.- lirasının da Parti'nin diğer faaliyetlerinden sağlandığı anlaşılmıştır.

İl örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin, 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 61. maddesinde belirtilen kaynaklardan sağlandığı, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri :

Parti Genel Merkezi'nin 1996 yılı içindeki giderleri, 461.334.046.792.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun, 81.585.093.549.- lirasını personel ve büro genel giderlerinin, 168.031.489.823.- lirasını seyahat, bayrak, flama, rozet ve yayın giderlerinin, 104.220.779.220.- lirasını seçim ve sair faaliyetler için yapılan giderlerin, 63.046.208.501.- lirasını taşınır ve taşınmaz alım giderlerinin, 41.040.700.000.- lirasını Genel Merkez'den il örgütlerine yapılan yardımların, 3.409.775.699.- lirasını da iş ve seyahat avanslarının oluşturduğu anlaşılmıştır.

Parti Genel Merkezi'nin geliri ile gideri arasındaki 811.641.526.- liralık farkın nakit mevcudu olarak 1997 yılına devredildiği görülmüştür.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri :

Parti'nin 80 il örgütünün bağlı ilçeleri de kapsayan giderleri toplamı 246.308.954.147.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun, 118.000.434.846.- lirasını personel ve büro genel giderlerinin, 32.018.542.673.- lirasını seyahat, bayrak, flama, rozet, balo ve yayın giderlerinin, 64.099.089.457.- lirasını seçim ve sair faaliyetler için yapılan giderlerin, 14.250.647.482.- lirasını taşınır ve taşınmaz mal alım giderlerinin, 6.333.581.750.- lirasını il örgütlerinden ilçelere, ilçelerden il örgütlerine yapılan yardımların, 4.500.336.868.- lirasını geçen yılın gider fazlasının, 7.106.321.071.- lirasını da iş ve seyahat avanslarının oluşturduğu anlaşılmıştır.

İl örgütlerinin geliri ile gideri arasındaki 16.708.581.952.- liralık farkın nakit mevcudu olarak 1997 yılına devredildiği görülmüştür.

İl örgütleri kesinhesap çizelgeleri gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede; giderlerin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Anavatan Partisi'nin 1996 yılı hesabının incelenmesi sonucunda;

Parti'nin kesinhesabında gösterilen 725.163.224.417.- lira geliri ile 707.643.000.939.- lira giderinin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna, 23.12.1998 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.