ANAYASA
MAHKEMESİ KARARI
Esas
Sayısı:1997/5 (Siyasî Parti Malî Denetimi)
Karar
Sayısı:1998/66
Karar
Günü:23.12.1998
R.G.
Tarih-Sayı:29.01.1999-23595
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
Anavatan Partisi'nin Genel Merkezi ile
ilçe örgütlerini de kapsayan 80 il örgütünün 1996 yılı kesinhesabının
incelenmesidir.
II- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16.
maddesi uyarınca; Ahmet Necdet SEZER, Güven DİNÇER, Haşim KILIÇ, Yalçın
ACARGÜN, Mustafa BUMİN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Lütfi F. TUNCEL, Mustafa
YAKUPOĞLU, Fulya KANTARCIOĞLU ve Mahir Can ILICAK'ın katılmalarıyla 7.7.1998
gününde yapılan ilk inceleme toplantısında; 'Anavatan Partisi'nin 1996 yılı
kesinhesabının incelenmesi sonucunda; dosyada eksiklik bulunmadığından işin
esasının incelenmesine, oybirliğiyle' karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği
1996 yılı kesinhesap çizelgeleri ile muhasebe defterleri, gelir ve gider
belgeleri üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu,
Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri
Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları,
bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra
gereği görüşülüp düşünüldü:
Denetimin maddî ögelerini oluşturan
defter ve belgelerde Anavatan Partisi'nin 1996 yılı içindeki gelir ve
giderleri, Genel Merkez gelir ve giderleri 462.145.688.318.- lira, 80 il
örgütünün gelir ve giderleri de 263.017.536.099.- lira olmak üzere toplam
725.163.224.417.- lira olarak gösterildiği, gelir, gider ve devir rakamlarının birbirine
denk olduğu görülmüştür.
A- Gelirlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri :
Parti Genel Merkezi'nin 1996 yılı
içindeki gelirleri 462.145.688.318.- lira olarak gösterilmiştir
Bunun; 253.439.999.000.- lirasının
Hazine yardımından, 54.534.647.307.- lirasının Parti malvarlığı gelirlerinden,
6.450.000.000.- lirasının milletvekili aidatlarından, 108.563.631.699.-
lirasının geçen yılın gelir fazlasından, 39.157.410.312.- lirasının da yasal
kesintilerden sağlandığı anlaşılmıştır.
Genel Merkez'in muhasebe defter
kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820
sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Gelirleri :
Parti'nin ilçe örgütlerini de kapsayan
80 il örgütünce sağlanan gelirler toplamı 263.017.536.099.- lira olarak
gösterilmiştir.
Bunun, 12.696.494.898.- lirasının Parti'ye
giriş ve üyelik aidatlarından, 2.418.431.000.- lirasının milletvekilliği
aidatlarından, 13.807.111.222.- lirasının Parti malvarlığı gelirlerinden,
111.656.061.134.- lirasının bağışlardan, 41.040.700.000.- lirasının Genel
Merkez yardımından, 9.591.231.875.- lirasının il örgütlerinden ilçelere,
ilçelerden il örgütlerine gönderilen paralardan, 34.456.416.353.- lirasının
geçen yılın gelir fazlasından, 13.577.734.858.- lirasının ihtiyaç karşılığı
krediler ve yasal kesintilerden, 23.773.354.759.- lirasının da Parti'nin diğer
faaliyetlerinden sağlandığı anlaşılmıştır.
İl örgütlerinin kesinhesap
çizelgelerinin gelir bölümleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin, 2820
sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 61. maddesinde belirtilen kaynaklardan
sağlandığı, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı
görülerek bunların Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
B- Giderlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri :
Parti Genel Merkezi'nin 1996 yılı
içindeki giderleri, 461.334.046.792.- lira olarak gösterilmiştir.
Bunun, 81.585.093.549.- lirasını
personel ve büro genel giderlerinin, 168.031.489.823.- lirasını seyahat,
bayrak, flama, rozet ve yayın giderlerinin, 104.220.779.220.- lirasını seçim ve
sair faaliyetler için yapılan giderlerin, 63.046.208.501.- lirasını taşınır ve
taşınmaz alım giderlerinin, 41.040.700.000.- lirasını Genel Merkez'den il
örgütlerine yapılan yardımların, 3.409.775.699.- lirasını da iş ve seyahat
avanslarının oluşturduğu anlaşılmıştır.
Parti Genel Merkezi'nin geliri ile
gideri arasındaki 811.641.526.- liralık farkın nakit mevcudu olarak 1997 yılına
devredildiği görülmüştür.
Genel Merkez'in defter kayıtları ve
gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Siyasî
Partiler Kanunu'na uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri :
Parti'nin 80 il örgütünün bağlı ilçeleri
de kapsayan giderleri toplamı 246.308.954.147.- lira olarak gösterilmiştir.
Bunun, 118.000.434.846.- lirasını
personel ve büro genel giderlerinin, 32.018.542.673.- lirasını seyahat, bayrak,
flama, rozet, balo ve yayın giderlerinin, 64.099.089.457.- lirasını seçim ve
sair faaliyetler için yapılan giderlerin, 14.250.647.482.- lirasını taşınır ve
taşınmaz mal alım giderlerinin, 6.333.581.750.- lirasını il örgütlerinden
ilçelere, ilçelerden il örgütlerine yapılan yardımların, 4.500.336.868.-
lirasını geçen yılın gider fazlasının, 7.106.321.071.- lirasını da iş ve
seyahat avanslarının oluşturduğu anlaşılmıştır.
İl örgütlerinin geliri ile gideri
arasındaki 16.708.581.952.- liralık farkın nakit mevcudu olarak 1997 yılına
devredildiği görülmüştür.
İl örgütleri kesinhesap çizelgeleri
gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede; giderlerin Merkez Karar ve Yönetim
Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların 2820 sayılı Siyasî
Partiler Kanunu'na uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
IV- SONUÇ
Anavatan Partisi'nin 1996 yılı hesabının
incelenmesi sonucunda;
Parti'nin kesinhesabında gösterilen
725.163.224.417.- lira geliri ile 707.643.000.939.- lira giderinin eldeki bilgi
ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun
olduğuna, 23.12.1998 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Ahmet Necdet SEZER
|
Başkanvekili
Güven DİNÇER
|
Üye
Haşim KILIÇ
|
Üye
Yalçın ACARGÜN
|
Üye
Mustafa BUMİN
|
Üye
Sacit ADALI
|
Üye
Ali HÜNER
|
Üye
Lütfi F. TUNCEL
|
Üye
Fulya KANTARCIOĞLU
|
Üye
Mahir Can ILICAK
|
Üye
Rüştü SÖNMEZ
|
|
|
|
|
|
|