ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:1996/5 (Siyasi Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:1998/33

Karar Günü:7.7.1998

R.G. Tarih-Sayı:27.07.1998-23415

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Demokratik Sol Parti Genel Merkezi ile ilçe örgütlerini de kapsayan 79 il örgütünün 1995 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca; Ahmet N. SEZER, Güven DİNÇER, Samia AKBULUT, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Mustafa BUMİN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Lütfi F. TUNCEL, Fulya KANTARCIOĞLU ve Mahir Can ILICAK'ın katılmalarıyla 16.3.1998 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında: "Demokratik Sol Parti'nin 1995 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda; dosyadaki eksikliğin giderildiği anlaşıldığından işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 1995 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü :

Denetimin maddî ögelerini oluşturan defter ve belgelerde Demokratik Sol Parti'nin 1995 yılı gelirleri ve giderleri birbirine denk biçimde Genel Merkez'in gelir ve giderleri 202.293.111.371.- TL., 79 il örgütünün gelir ve giderleri 123.648.926.134.- TL. olmak üzere toplam 325.942.037.505.- TL. gösterilmiştir.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin 1995 yılı içindeki gelirleri 202.293.111.371.- TL. gösterilmiştir.

 Bunun, 147.725.037.000.- TL. Devlet yardımı, 23.335.742.995.- TL. milletvekilliği adaylık ödentisi, 1.200.887.500.- TL. yayın, bayrak, flama, rozet satış gelirleri, 635.175.350.- TL. bağışlar, 6.464.331.940.- TL. yılbaşında mevcut nakit ve 22.931.936.586.- TL. faiz gelirleridir.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede; gelirlerin 2820 sayılı Yasa'nın 61-69. maddeleri hükümlerine uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

İnceleme sırasında, Parti tarafından, 0077051-078000 numaralarını içeren 50 yapraktan oluşan bir ciltlik gelir makbuzunun kaybolduğu veya çalındığı bildirilmiştir.

2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 69. maddesinde, merkez karar ve yönetim kurulunca bastırılan ve parti teşkilat kademelerine gönderilen gelir makbuzlarının seri ve sıra numaralarına ait kayıtların parti genel merkezinde tutulacağı; parti kademelerinin aldıkları ve kullandıkları makbuzlar dolayısıyla parti merkez karar ve yönetim kuruluna karşı sorumlu oldukları, belirtilerek gelir makbuzları konusunda siyasî partilerin gerekli özeni göstermeleri öngörülmektedir.

Bu nedenle, Gelir makbuzlarının saklanmasında ve kullanılmasında özen gösterilmesi gereğinin Parti'ye bildirilmesi uygun görülmüştür.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin 79 il örgütünce sağlanan gelirleri toplamı 123.648.926.134.- TL. gösterilmiştir.

Bunun, 6.717.782.690.- TL. Parti üyelerinin ödentileri, 5.535.180.240.- TL. milletvekili adaylık ödentileri, 2.301.298.015.- TL. yayın, bayrak flama, rozet satış gelirleri, 16.615.395.660.- TL. Parti'ce tertiplenen eğlence gelirleri, 30.967.471.290.- TL. bağışlar, 1.901.979.214.- TL. yıl başında mevcut nakit, 263.748.200.- TL. faizler ve sair gelirler, 54.093.700.000.- TL. Genel Merkez ve diğer örgütlerden alınan yardımlar, 5.252.370.825.- TL. borçlardır.

Parti il örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin, 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nda belirtilen kaynaklardan sağlandığı, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır. ­

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin 1995 yılı içindeki giderleri 172.606.868.523.- TL. gösterilmiştir.

Bunun, 1.577.256.050.- TL. personel giderleri, 5.530.229.708.- TL. yönetim giderleri, 53.571.200.000.- TL. örgüte yardım, 5.124.253.460.- TL. demirbaş alımları, 106.803.929.305.- TL. seçim, tanıtma ve propaganda giderleridir.

202. 293.111.371.- TL. gelir ile 172.606.868.523.- TL. gider arasındaki farkı oluşturan 29.686.242.848.- TL., nakit mevcudu olarak 1996 yılına devretmiştir.

Genel Merkez'in defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti'nin 79 il örgütünün giderleri toplamı 109.028.492.741.- TL. gösterilmiştir.

Bunun, 5.182.532.470.- TL. personel giderleri, 31.657.378.265.- TL. yönetim giderleri, 10.010.936.300.- TL. örgütlere yardımlar, 11.488.864.660.- TL. demirbaş alımları, 50.688.781.046.- TL. seçim, tanıtma ve propaganda giderleridir.

İl örgütlerinin geliri ile gideri arasındaki farkı oluşturan 14.620.433.393.- TL.nın sene sonu nakit mevcudu olarak gelecek yıla devredildiği görülmüştür.

İ1 örgütleri kesinhesap çizelgeleri gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede giderlerin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların 2820 sayılı Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Demokratik Sol Parti'nin 1995 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda ;

Parti'nin kesinhesabında gösterilen 325.942.037.505.- TL. gelir ile 281.635.361.264.- TL. giderin eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna,

Gelir makbuzlarının saklanmasında ve kullanılmasında özen gösterilmesinin Parti'ye bildirilmesi gerektiğine,7.7.1998 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.