ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:1997/14 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:1998/25

Karar Günü:7.7.1998

R.G. Tarih-Sayı:22.07.1998-23410

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Demokrat Parti'nin Genel Merkezi ile ilçe örgütlerini de kapsayan 62 il örgütü ile il örgütleri bulunmayan 10 ilçe örgütünün 1996 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca Ahmet N. SEZER, Güven DİNÇER, Samia AKBULUT, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Mustafa BUMİN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Lütfi F. TUNCEL, Fulya KANTARCIOĞLU ve Mahir Can ILICAK'ın katılmalarıyla 16.3.1998 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında, 'Dosyadaki eksikliğin giderildiği anlaşılarak Demokrat Parti'nin, 1996 yılı kesinhesabının esas incelemesinin yapılmasına oybirliğiyle' karar verilmiştir.

III-ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 1996 yılı kesinhesap çizelgeleri ile muhasebe defterleri, gelir ve gider belgeleri üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddî öğelerini oluşturan defter ve belgelerde, Demokrat Parti'nin 1996 yılı içindeki Genel Merkez gelir ve giderlerinin 13.923.660.548.- TL. 62 il ve 10 ilçe örgütünün gelir ve giderlerinin de 1.985.191.276.- TL. olmak üzere toplam 15.908.851.824.- TL. gösterildiği, gelir, gider ve devir rakamlarının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin 1996 yılı içindeki gelirleri 13.923.660.548.- TL. gösterilmiştir.

Bunun; 11.500.000.- TL.nın bağışlardan, 1.442.409.000.- TL.nın Parti malvarlığı gelirlerinden, 5.451.548.841.- TL.nın banka mevduat gelirlerinden, 400.242.384.- TL.nın ertesi yıla devreden borçlardan, 6.617.960.323.- TL.nın da geçen yılın gelir fazlasından sağlandığı anlaşılmıştır.

Genel Merkez'in muhasebe defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede gelirlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- Örgüt Gelirleri

Demokrat Parti 62 ilde ve il örgütü bulunmayan diğer illerin 10 ilçesinde örgütlenmiştir.

Örgütlerce sağlanan gelirler 1.985.191.276.- TL. gösterilmiştir.

Bunun; 931.114.000.- TL.nın bağışlar ve üyelik aidatlarından, 123.000.000.- TL.nın balo ve eğlence gelirleri ile bayrak, flâma, rozet, kimlik ve yayın satış gelirlerinden, 15.800.000.- TL.nın Parti malvarlığı gelirlerinden, 279.637.418.- TL.nın ertesi yıla devreden borçlardan, 500.000.000.- TL.nın Genel Merkez yardımlarından, 135.639.858.- TL.nın da geçen yılın gelir fazlasından sağlandığı anlaşılmıştır.

Örgütlerin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümleri üzerinde yapılan incelemede gelirlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'nun 61. maddesinde belirtilen kaynaklardan sağlandığı, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin 1996 yılı içindeki giderleri 12.182.202.382.- TL. gösterilmiştir.

Bunun; 8.964.280.427.- TL.nı personel ve büro genel giderlerinin, 826.919.305.- TL.nı seyahat, bayrak, flâma, kimlik kartı yapımı ile yayın giderlerinin, 1.596.375.000.- TL.nı demirbaş alım giderlerinin, 149.602.650.- TL.nı seçim ve kongre giderlerinin, 145.025.000.- TL.nı iş ve seyahat avanslarının, 500.000.000.- TL.nı da örgütlere yapılan Genel Merkez yardımının oluşturduğu anlaşılmıştır.

Parti Genel Merkezi'nin geliri ile gideri arasındaki 1.741.458.166.- TL. müspet farkın gelecek yıla devir edildiği görülmüştür.

 Genel Merkez'in muhasebe defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olarak yapıldığı sonucuna varılmıştır.

2- Örgüt Giderleri

Parti'nin örgütlendiği 62 il ve 10 ilçenin giderleri 1.985.191.276.- TL. gösterilmiştir.

Bunun; 1.168.197.800.- TL.nı personel ve büro genel giderlerinin, 310.475.780.- TL.nı seyahat, bayrak, flâma, kimlik kartı yapımı ile yayın giderlerinin, 90.400.000.- TL.nı balo ve eğlence giderlerinin, 3.783.000.- TL.nı seçim ve kongre giderlerinin, 67.411.000.- TL.nı sair giderlerin, 344.923.696.- TL.nı da geçen yılın borç ödemelerinin oluşturduğu anlaşılmıştır.

Örgütlerin gelecek yıla devir edilecek gelir fazlası bulunmadığı görülmüştür.

Örgütlerin kesinhesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede giderlerin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olarak yapıldığı sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Demokrat Parti'nin 1996 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;

Parti'nin kesinhesabında gösterilen 15.908.851.824.- TL. gelir ile 14.167.393.658.- TL. giderin, eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna, 7.7.1998 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.