ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı:1996/3 (Siyasî Parti Malî Denetimi)

Karar Sayısı:1998/18

Karar Günü:7.5.1998

R.G. Tarih-Sayı:29.05.1998-23356

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Yeni Parti Genel Merkezi ile ilçe örgütlerini de kapsayan 45 il örgütünün 1995 yılı kesinhesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 16. maddesi uyarınca Yekta Güngör ÖZDEN, Ahmet N. SEZER, Samia AKBULUT, Haşim KILIÇ, Yalçın ACARGÜN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Lütfi F. TUNCEL, Mustafa YAKUPOĞLU, Nurettin TURAN ve Fulya KANTARCIOĞLU'nun katılmalarıyla 3.9.1996 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında; "Dosyada eksiklik bulunmadığından, işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle" karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Parti'nin Anayasa Mahkemesi'ne verdiği 1995 yılı kesinhesap çizelgeleri ile muhasebe defterleri, gelir ve gider belgeleri üzerinde yapılan karşılaştırma ve inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Yasa ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'nın ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddî öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Yeni Parti'nin 1995 yılı içindeki Genel Merkez gelir ve giderleri 16.524.145.075.- lira, 45 il örgütü gelir ve giderleri 48.313.636.000.- lira olmak üzere toplam 64.837.781.075.- lira olarak gösterildiği, gelir, gider ve devir rakamlarının birbirine denk olduğu görülmüştür.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Parti Genel Merkezi'nin 1995 yılı içindeki gelirleri 16.524..145.075- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 1.040.189.565.- lirasının geçen yıldan devreden demirbaş eşya değerlerinin sene başında devir gösterilmesinden, 8.014.955.510.- lirasının Devlet yardımından, 1.200.000.000.- lirasının satışlardan, 3.895.000.000.- lirasının bağışlardan, 1.873.000.000.- lirasının yapılan etkinliklerden, 501.000.000.- lirasının borçlanmadan sağlandığı anlaşılmıştır.

Genel Merkez'in muhasebe defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa'nın 61-69. madde hükümlerine uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti'nin örgütü bulunduğu 45 il örgütünce sağlanan gelirler 48.313.636.000.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 6.591.765.000.- lirasının aidatlardan, 2.539.156.000.- lirasının çeşitli satışlardan, 7.389.000.000.- lirasının çeşitli etkinliklerden, 31.793.715.000.- lirasının bağışlardan sağlandığı anlaşılmıştır.

Parti il örgütlerinin kesinhesap çizelgelerinin gelir bölümleri üzerinde yapılan incelemede, sözü edilen gelirlerin 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'nın 61. maddesinde belirtilen kaynaklardan sağlandığı, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların Yasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Parti Genel Merkezi'nin 1995 yılı içindeki giderleri 16.522.537.736.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 1.220.380.507.- lirasının seyahat giderlerine, 8.134.470.802.- lirasının büro giderlerine, 2.392.316.940.- lirasının bayrak, flama, rozet ve yayın giderlerine, 2.198.566.000.- lirasının yapılan etkinlik giderlerine, 329.839.000.- lirasının seçim, tanıtım ve propaganda giderlerine, 1.379.296.065.- lirasının (geçen yıldan devreden demirbaşla birlikte) demirbaş alım giderlerine, 867.668.422.- lirasının diğer çeşitli giderlere yapıldığı anlaşılmıştır.

Parti Genel Merkezi'nin geliri ile gideri arasındaki 1.607.339.- liralık müspet farkın gelecek yıla devir edildiği görülmüştür.

Genel Merkez'in muhasebe defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'na uygun olarak yapıldığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti'nin örgütü bulunduğu 45 il örgütünün 1995 yılı içindeki giderleri 48.311.382.500.- lira olarak gösterilmiştir.

Bunun; 1.298.000.000.- lirasının personel giderlerine, 16.340.080.000.- lirasının büro giderlerine, 305.000.000.- lirasının seyahat giderlerine, 2.687.316.820.- lirasının demirbaş alım giderlerine, 5.462.100.000.- lirasının etkinlik giderlerine, 16.042.876.180. lirasının seçim, tanıtma, propaganda giderlerine, 1.300.000.000.- lirasının bayrak, flama, rozet giderlerine, 546.000.000.- lirasının yayın giderlerine, 4.329.679.500.- lirasının çeşitli giderlere yapıldığı anlaşılmıştır.

İl örgütlerinin geliri ile gideri arasındaki 2.253.500.- liralık müspet farkın gelecek yıla devir edildiği görülmüştür.

İl örgütleri kesinhesap çizelgeleri gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede; giderlerin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararıyla doğruluğunun onaylandığı görülerek bunların 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası'na uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV- SONUÇ

Yeni Parti'nin 1995 yılı hesabının incelenmesi sonucunda;

Parti'nin kesinhesabında gösterilen 64.837.781.075.- lira geliri ile 64.833.920.236.- liralık giderinin, eldeki bilgi ve belgelere göre doğru ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu'na uygun olduğuna, 7.5.1998 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.